Anasayfa > Hukuk Kitapları > Borçlar Hukuku

Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil S

Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil Sorumluluğu

Ali Haydar Yağcıoğlu

Basım Tarihi

2014-05

Sayfa Sayısı

407

Kapak Türü

Karton

Kağıt Türü

Kitap Kağıdı

Basım Yeri

Ankara

Stok Kodu

9786051464107

Baskı

Baskısı tükendi

Açıklama
Yorumlar
Taksit Seçenekleri

Açıklama

Dr. Ali Haydar YAĞCIOĞLU

Konu Başlıkları

-	Müteselsil Sorumluluk Hakkında Genel Açıklamalar
-	Müteselsil Sorumluluğun Sınırlandırılması Sorunu ve Dış İlişkide Hüküm ve Sonuçları
-	Müteselsil Sorumluluğun Zarar Verenler Arasındaki İç İlişkide Hüküm ve Sonuçları

GİRİŞ-1
Birinci Bölüm
MÜTESELSİL SORUMLULUK HAKKINDAGENEL AÇIKLAMALAR
I. -MÜTESELSİL SORUMLULUK KAVRAMI-7
A. -Müteselsil Borçlulukla İlişkisi-8
B. -Taraf Sayısının Birden Fazla Olduğu Borç İlişkilerine Genel Bakış-11
1. -Birlikte Borçluluk-12
2. -Birlikte Alacaklılık-14
C. -Birden Fazla Sebebin Varlığı-15
1. -Sebeplerin Yarışması ve Müteselsil Sorumluluktan Farkı-15
2. -Müteselsil Sorumlulukta Birden Fazla Sorumluluk Sebebi-16
a. -Sebebin Niteliğine Göre Müteselsil Sorumluluğun Görünüş Şekilleri-16
b. -Özellikle Tam Teselsül-Eksik Teselsül-18
(1)-İki Teselsül Çeşidi Arasındaki Farklılıklar-25
(2)-Teselsül Ayrımı Lehine ve Aleyhine Yöneltilen Görüşler-31
(3)-Türk Borçlar Kanunu'nun Kabul Ettiği Sistem-36
II. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN AMACI VE İŞLEVİ-38
III. -TERMİNOLOJİ-41
IV. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ-44
V. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN UNSURLARI-50
A. -Birlikte Aynı Zarara Sebep Olma-50
B. -Zararın Bölünemeyen Tek Bir Zarar Olması-53
C. -Sorumluluk Sebeplerinin Gerçekleşmesi-58
D. -Hukuka Aykırılık-61
E. -İlliyet Bağı-62
VI. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN ÖZELLİKLERİ-66
A. -Yapısında İki Temel Borç İlişkisi Taşıması-66
B. -Dış İlişkide Aynı Zamanda Zarar Veren Sayısınca Borç İlişkisinin Bulunması-67
C. -Dış İlişkide Sorumlu Kimselere Karşı Zarar Görene Yarışan Alacak Hakkı Sağlaması-69
D. -İstisnai Nitelikte Olması-70
E. -Teselsülün Sadece Dış İlişkide Etkili Olması-73
F. -Emredici Nitelikte Olmaması-74
VII. -MÜTESELSİL SORUMLULUKTA HUKUKUMUZDA KABUL EDİLEN SORUMLULUK SİSTEMİ-76
VIII. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞU DOĞURAN SEBEPLER-78
A. -Birden Fazla Kimsenin Aynı Sebepten Dolayı Sorumlu Olması-79
1. -Birlikte Kusur Sorumluluğu-80
a. -Ortak Kusurlu Birliktelik-80
(1)-Kusur Derecelerine Göre Ortaklık Hâlleri-85
(2)-Zararın Doğumuna Katılım Şekilleri-88
(i)-818 Sayılı Borçlar Kanunu'ndaki Örnek Sayım-89
(ii)-Gösteri Yürüyüşü veya Benzeri Eylemlerde Sorumluluk-95
(iii)-Basılan Eserler Dolayısıyla Sorumluluk-98
b. -Bağımsız Kusurlu Birliktelik-99
2. -Birlikte Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk-101
3. -Birlikte Kanuna Dayalı Sorumluluk-105
B. -Birden Fazla Kimsenin Çeşitli Sebeplerden Dolayı Sorumlu Olması-110
IX. -ULUSLARARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MÜTESELSİL SORUMLULUK-112
İkinci Bölüm
MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI SORUNU VEDIŞ İLİŞKİDE HÜKÜM VE SONUÇLARI
X. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI SORUNU-115
A. -Müteselsil Sorumluluk Sistemi Aleyhine Yöneltilen Görüşler-115
B. -Müteselsil Sorumluluğu Sınırlandırma Yönündeki Çözüm Önerileri-117
1. -Uğranılan Zararın Türüne Göre Sınırlandırma Önerisi-118
a. -Genel Olarak-118
b. -Önerinin Değerlendirilmesi-119
2. -İlliyet Türlerine Göre Sınırlandırma Önerileri-119
a. -Avrupa Sorumluluk Hukukunun Esasları (PETL. ) Düzenlemelerinde-120
b. -PETL. İle Bağlantılı Olarak İsviçre Öğretisinde ve 2000 Tarihli Öntasarıda-122
c. -Önerilerin Değerlendirmesi-125
3. -Her Bir Zarar Verenin Özel Durumuna Göre Sınırlandırma Önerileri-126
a. -Tazminatta İndirim Yapılmasını Sağlayan Kişisel Def'ilerin Dış İlişkide Değerlendirilmesi Yoluyla Sınırlandırma-127
(1)-Kişisel Def'iler Yoluyla Sınırlandırma Hakkında Öğretide İleri Sürülen Görüşler-128
(i)-Teselsül Türlerine Göre Sınırlandırma Görüşü-128
(ii)-Her Türlü Teselsülde Sınırlandırılma Görüşü-129
(2)-Kişisel Def'iler Yoluyla Sınırlandırma Görüşünün Pratik Uygulaması-134
(3)-Anonim Şirketler Hukukunda Farklılaştırılmış Teselsül Sistemi-137
(i)-Farklılaştırılmış Teselsülün Esasları-137
(ii)-Farklılaştırılmış Teselsülün Uygulanmasında Öneriler-142
(iii)-Farklılaştırılmış Teselsülde Usûli Yenilikler-146
(iv)-Farklılaştırılmış Teselsülde Rücu İlişkisi-147
(v)-Farklılaştırılmış Teselsülün Sorumluluk Hukukunda Uygulanabilirliği-148
(4)-İsviçre Hukukunda 2000 Tarihli Öntasarıda (Türk Hukukunda 24. 12. 2007 Tarihli Türk Borçlar Kanunu Hükümet Tasarısında) Sınırlandırılmış Müteselsil Sorumluluk-151
(i)-İsviçre Sorumluluk Hukukunda Reform İhtiyacı-151
(ii)-Müteselsil Sorumlulukta Öngörülen Yenilikler-152
b. -Zarar Verenlerin En Yüksek Kusur Derecesine Göre Sınırlandırma-153
c. -Alman Hukukunda Yanında Failler Hakkında Farklı ve Tazminat Tutarının Üst Limiti Yoluyla Sınırlandırma-155
4. -Hem İlliyet Bağına Hem de Kişisel Def'ilerin Dış İlişkide Değerlendirilmesine Dayalı İki Aşamalı Sınırlandırma Önerisi-156
a. -Birinci Aşama: Sorumluluğun Kurulmasında İlliyet Bağına Göre Sınırlandırma-156
b. -İkinci Aşama: Tazminat Kapsamının Belirlenmesinde Kişisel Def'iler Yoluyla Sınırlandırma-157
(1)-Tazminatın Tamamından Sorumluluk (Mutlak Teselsül) İlkesinin Yumuşatılması ve Teselsül Kavramının Yeniden Ele Alınması-157
(2)-Kişisel Def'ilerin Değerlendirilmesi-159
c. -İç İlişkide Tazminatın Paylaşılması-162
d. -Önerinin Pratik Uygulaması-163
e. -Önerinin Uygulanmasındaki Muhtemel Usulî Sorunlar-164
C. -Müteselsil Sorumluluğun Sınırlandırılmaması Yönündeki Görüşler ve Hukukumuzdaki Durum-166
1. -Kural: Sorumluluğun Sınırlandırılmaması-166
2. -İstisna: Federal Mahkeme Kararlarıyla Gelişen Olaylar-170
3. -Hukukumuzdaki Durum-173
XI. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN DIŞ İLİŞKİDE ZARAR GÖREN YÖNÜNDEN HÜKÜM VE SONUÇLARI-178
A. -Zarar Görenin Hakları-179
1. -Tazminatı Dilediği Sorumludan Talep Edebilmesi-179
2. -Tazminatın Tamamını Talep Edebilmesi-181
3. -Kısmen İfa Hâlinde Zarar Görenin Öncelik Hakkı-183
4. -Zarar Verenlerin İflası Hâlinde Hakları-184
B. -Zarar Görenin Yükümlülüğü-185
XII. -MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN DIŞ İLİŞKİDE ZARAR VERENLER YÖNÜNDEN HÜKÜM VE SONUÇLARI-187
A. -Zarar Verenlerin Tazminat Yükümlülüğü-187
B. -Ortak ve Kişisel Def'ilerin İleri Sürülmesi-188
1. -Ortak Def'iler-190
a. -Türleri-191
(1)-Zarar Görenin Sebep Olduğu Durumlar-191
(i)-Zarar görenin kusuru-191
(i1)-Zarar Görenin Rızası-196
(i2)-Zarar Görenin Zararın Doğmasında Etkili Olması-197
(i3)-Zarar Görenin Zararın Artmasında Etkili Olması-199
(ii)-Zarar Görenin Sebep Olduğu Diğer Durumlar-200
(2)-Zarar Görenin Alışılmışın Üzerindeki Yüksek Geliri-201
(3)-Somut Olayın İndirim Yapılmasını Gerektirdiği Diğer Sebepler-202
b. -Ortak Def'ileri İleri Sürme Külfeti-203
c. -Ortak Def'ilerin Değerlendirilmesi-206
2. -Kişisel Def'iler-207
a. -Tazminat Borcunu Ortadan Kaldıran veya Erteleyen Kişisel Def'iler-207
b. -Tazminatta İndirim Yapılmasını Sağlayan Kişisel Def'iler-209
(1)-Hafif Kusur-209
(2)-Zarar Verenin Yoksulluğa Düşecek Olması-213
(3)-İlliyet Bağının Zayıflığı-213
(4)-Taraflar Arasındaki Özel İlişkiler ve Yerine Getirilen İşin Niteliği-214
C. -Zarar Verenlerin Sorumluluktan Kurtulması-217
1. -Zarar Görenin Tatmin Edilmesi Suretiyle Kurtulma-217
2. -İfa veya Takas Dışındaki Sebeplerle Kurtulma-219
a. -İbra Anlaşması Yoluyla Kurtulma-219
(1)-Diğer Zarar Verenlerin de Borçtan Kurtulduğu Hâller-219
(2)-Diğer Zarar Verenlerin Sorumluluğunun Devam Ettiği Hâller-220
(i)-818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Tartışmalar-220
(ii)-Türk Borçlar Kanunu'ndaki Yenilik-223
b. -Sulh Anlaşması veya Feragat Beyanı Yoluyla Kurtulma-224
c. -Sorumluluktan Kurtulmayı Sağlayan Diğer Sebepler-226
XIII. -ZAMANAŞIMI-227
A. -Zamanaşımı Süreleri-228
1. -İki Yıllık Süre (Kısa Zamanaşımı)-228
2. -On Yıllık Süre (Uzun Zamanaşımı)-230
3. -Ceza Zamanaşımı-233
B. -Zamanaşımının Durmasının ve Kesilmesinin Diğer Müteselsil Sorumlulara Etkisi-234
XIV. -USUL HUKUKU YÖNÜNDEN ORTAYA ÇIKAN MESELELER-239
Üçüncü Bölüm
MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN ZARAR VERENLER ARASINDAKİİÇ İLİŞKİDE HÜKÜM VE SONUÇLARI
XV. -ZARAR VERENLER ARASINDAKİ İÇ İLİŞKİ-245
A. -İç İlişkinin Oluşması ve Tarafları-247
B. -İç İlişkinin İçeriğinde Yer Alan Talepler ve Külfetler-248
1. -Rücua veya Halefiyete Dayalı Olan Talep-248
a. -Rücu Talebinin Tanımı ve Unsurları-249
b. -Rücu Talebinin Teorik Temeli ve Sınırları-251
c. -Halefiyete Dayalı Talep-256
d. -Rücu Talebinin Halefiyete Dayalı Olan Taleple İlişkisi-259
(1)-Her İki Talebin Birbirine Karşı Konumu-259
(2)-Halefiyetin Sağladığı Yararlar-263
e. -Rücua veya Halefiyete Dayalı Talebin İleri Sürülmesinde Karşılaşılan Özel Durumlar-265
2. -Külfetler-268
XVI. -MÜTESELSİL SORUMLULUKTA TAZMİNATIN İÇ İLİŞKİDE PAYLAŞILMASI-270
A. -Paylaştırma İlkeleri-273
1. -Bütün Sorumluların Paylaşıma Katılmaya Zorlanması-273
2. -Olayın Bütün Durum ve Koşullarına Göre İncelenmesi-274
B. -Hâkimin Yararlanabileceği Başlıca Ölçütler-278
1. -Hakkaniyet Düşüncesi-278
2. -Zarardan Yararlanma Oranı-279
3. -Zarara Neden Olma Oranı-280
4. -Sorumluluk Sebebinin Türü ve Sayısı-281
a. -Sorumluluk Sebebinin Türü; Özellikle Kusurun Ağırlığı veya Yaratılan Tehlikenin Yoğunluğu Kavramı-281
(1)-Kusurun Ağırlığı-285
(2)-Yaratılan Tehlikenin Yoğunluğu-287
b. -Sorumluluk Sebebinin Sayısı; Özellikle Birden Fazla Sorumluluk Sebebinin Aynı Kişide Birleşmesi-289
5. -Kişisel Def'ilerin Paydaki Etkisi-290
C. -Özellikle Sorumluluk Sebeplerine Göre Paylaşımın Yapılması-291
1. -Aynı Sebepten Dolayı Birden Fazla Kimsenin Sorumlu Olması-291
a. -Birden Fazla Kimsenin Kusura Dayalı Sorumluluğunda-292
(1)-Sorumluların Kusur Derecelerinin Dikkate Alınması-292
(2)-Sorumluların Olaydaki Rollerinin Dikkate Alınması-294
b. -Birden Fazla Kimsenin Sözleşmeye Dayalı Sorumluluğunda-297
(1)-Genel Olarak-297
(2)-Özellikle Sigortacı Yanında Diğer Sözleşmesel Sorumluların Bulunduğu Hâllerde-299
c. -Birden Fazla Kimsenin Kanuna Dayalı Sorumluluğunda-303
(1)-818 Sayılı Borçlar Kanunu'nda-304
(2)-Türk Borçlar Kanunu'nda-307
2. -Çeşitli Sebeplerden Dolayı Birden Fazla Kimsenin Sorumlu Olması-309
a. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Paylaşım Düzeni-310
b. -Düzenlemeye Yöneltilen Eleştiriler-314
(1)-Dogmatik Bir Temelden Yoksun Olması ve Sorumluluk Hukukundaki Gelişmelere Ayak Uyduramaması-315
(2)-Kusur Sorumlusuna Diğer Sorumlulara Oranla Ağır Bir Yük Getirmesi-317
(3)-Özellikle Sebep Sorumluları Hakkında İmtiyaz Yaratması-319
c. -Düzenlemeye Karşı Çözüm Önerileri-320
(1)-Düzenlemenin Esnek Niteliğinin Dikkate Alınması-320
(2)-Sorumlulukların Çatışması Kuralının Kıyasen Uygulanması-322
(i)-Sorumlulukların Çatışması Kavramı-322
(ii)-Sorumlulukların Çatışmasında Tazminatın Paylaşımı-323
(iii)-Rücu Düzeni Açısından Sorumlulukların Çatışması Kuralının Kıyasen Uygulanabilirliği-325
(3)-Diğer Öneriler-327
d. -Türk Borçlar Kanunu'nda Getirilen Paylaşım Düzeni-328
(1)-Sorumlu Kimselerin Diğerlerine Karşı Durumu-331
(i)-Kusuruyla Sorumlu Tutulan Kimseler-331
(ii)-Sözleşmeyle Sorumluluk Üstlenen Kimseler-332
(iii)-Kanundan Dolayı Sorumlu Tutulan Kimseler-335
(iv)-Güvenden Doğan Sorumlulukta (TTK. m. 209) Sorumlunun Özel Durumu-337
(2)-Çeşitli Hukuki Sebeple Sorumlu Olanlar Arasındaki Rücu Düzeni Bakımından Uygulamada Karşılaşılan Örnekler-338
D. -Sigortacının Halefiyete Dayalı Talebi-342
1. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Döneminde-342
2. -İsviçre Hukukundaki 2000 Tarihli Öntasarıda ve 2009 Tarihli Sigorta Sözleşmeleri Hakkındaki Kanun Revizyon Tasarısında-348
3. -Türk Borçlar Kanunu'nda-350
4. -Sigortacının Zarar Görene ve Diğer Sorumlulara Karşı Hukuki Durumu-352
5. -Sigorta Türlerine Göre Halefiyete Dayalı Talep-354
a. -Zarar Sigortalarında-355
b. -Zarar Sigortalarının Bir Türü Olan Sorumluluk Sigortalarında-359
c. -Can Sigortalarında-362
d. -Sosyal Sigortalarda-364
6. -Sigortacının Halefiyete Dayalı Talebini İleri Sürmesi-370
E. -İşverenin Rücu Talebi-373
F. -Genel Hükümlerde ve Özel Kanunlarda Öngörülen Bazı Rücu Kuralları-375
XVII. -SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI VE PAYLAŞIM DÜZENİNE YÖNELİK ANLAŞMALAR-379
XVIII. -RÜCUA VEYA HALEFİYETE DAYALI TALEBİN TÂBİ OLDUĞU ZAMANAŞIMI-382
A. -Rücua Dayalı Yalın Talebin İleri Sürüldüğü Hâllerde-383
1. -818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemindeki Tartışmalar-383
a. -Tam Teselsülde-383
b. -Eksik Teselsülde-387
2. -Türk Borçlar Kanunu'nun Getirdiği Yenilik-389
a. -Zamanaşımı Süreleri ve Başlangıçları-391
b. -Bildirim Külfeti-393
(1)-Amacı, İşlevi ve Hukuki Niteliği-393
(2)-Yerine Getirilmesi-395
(3)-Yerine Getirilmemesinin Yaptırımı-395
c. -Düzenlemenin Eleştirilebilir Yönleri-397
B. -Halefiyete Dayalı Alacağın Talep Edildiği Hâllerde-402
XIX. -TAZMİNATIN İÇ İLİŞKİDE PAYLAŞILMASINA İLİŞKİN USUL HUKUKU MESELELERİ-404
SONUÇ-409
KAYNAKÇA-415