Anonim Ortaklıkta Sermayenin Oluşturulması ve Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağı

6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre



ANONİM ORTAKLIKTA SERMAYENİN OLUŞTURULMASI VE PAY SAHİPLERİNE İADE EDİLMESİ YASAĞI



Yrd. Doç. Dr. Ali Murat SEVİ



- Anonim Ortaklıkta Esas Sermaye Sistemi

- Malvarlığının Korunması İlkesi

- Sermayenin Fiilen Oluşturulması İlkesi

- Pay Sahibinin Sermaye Koyma Borcu ve Bu Borcun İfası

- Pay Sahibinin Sermaye Koyma Borcunun Sona Ermesi Halleri

- Sermayenin Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağı

- Sermayenin Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağına Aykırılık Halleri

- Sermayenin Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağına Aykırılığın Hukuki Sonuçları





İçindekiler

Önsöz 7

Kısaltmalar 31

GİRİŞ 35

BİRİNCİ BÖLÜM ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SERMAYE SİSTEMİ VE MALVARLIĞININ KORUNMASI

§1. ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SERMAYE SİSTEMİ 39

I. ESAS SERMAYE KAVRAMI VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 39

A. Esas Sermaye Kavramı ve Malvarlığıyla İlişkisi 39

1. Esas Sermayenin Tanımı 39

2. Esas Sermayenin Ortaklık Malvarlığıyla İlişkisi 41

B. Esas Sermayenin Unsurları 42

1. Belirli Olması 42

2. Sermayenin, Taahhüt Edildiği Şekilde, Fiilen ve Tam Değeri ile Ortaklığın Kesin Serbest Tasarrufuna Tahsis Edilmiş Olması 44

3. Asgarî Miktarının Kanun Tarafından Tespit Edilmiş Olması 46

4. Karşılığının Pay Sahiplerine İâde Edilmesinin veya Koruyucu Yasal Kurallara Uyulmaksızın Miktarının Azaltılmasının Yasak Olması 48

5. Bilânçonun Pasif Kısmında Nakit Olarak Gösterilen İtibarî Bir Değer Olması 49

II. ESAS SERMAYENİN İŞLEVLERİ 50

1. Ortaklığın Finansmanının Temelini Teşkil Etmesi İşlevi 50

2. Ortaklık Alacaklılarını Koruma İşlevi ve Anlamı 52

3. İşletme Rizikosuna Ortakların da Katılımının Sağlanması İşlevi 54

4. Ortaklığın Kuruluşunda Gerekli Ciddiyetin Sağlanması İşlevi 55

5. Ortaklığın Mâli Durumunun Kötüleşmesi Halinde Uyarı Sinyali İşlevi 56

III. ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDEKİ

GELİŞİMİ 58

A Ondokuzuncu Yüzyıla Kadarki Durum 58

5 Kıta Avrupasında Esas Sermaye Sisteminin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Günümüzdeki Konumu 60

A. Kıta Avrupasında Esas Sermaye Sisteminin Ortaya Çıkışı 60

B. Kıta Avrupasında Esas Sermaye Sisteminin Gelişimi ve II. Konsey Yönergesi 61

3. Kıta Avrupasında Esas Sermaye Sisteminin Günümüzdeki Konumu 63

I. Genel Açıklamalar 63

II. Avrupa Birliği'nde Esas Sermaye Sistemi ve Malvarlığının Korunması ilkesine

Yönelik Değişiklik Çalışmaları 63

A. İngiliz ve Amerikan Hukukunda Esas Sermaye Sisteminin Konumu ve Gelişimi 66

1. İngiliz Hukuku Bakımından 66

2. Amerikan Hukuku Bakımından 67

1. Türk Hukukunda Esas Sermaye Sisteminin Gelişimi 68

1. Kanunname-i Ticaret Dönemindeki Hukukî Durum 68

2. 865 sayılı Ticaret Kanunu Dönemindeki Hukukî Durum 69

3. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Dönemindeki Hukukî Durum 69

4. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yaklaşımı 70

§2. MALVARLIĞININ KORUNMASI İLKESİ 71

A. GENEL BİLGİLER 71

1. Kavram ve Esas Sermaye Sistemi ile İlişkisi 71

2. Terminoloji Sorunu 73

B. KORUMANIN KAPSAMI VE KONUSU 74

1. Korumanın Kapsamı 74

2. Korumanın Konusu 75

1. Sermayeye Bağlı Malvarlığının Korunması 75

A. Ön Açıklamalar 75

B. Sermayenin Oluşturulması 75

C. Sermayenin Karşılığının Pay Sahiplerine Karşı Korunması 76

2. Yedek Akçelere Bağlı Malvarlığının Korunması 77

3. Serbest Malvarlığının Korunması 79

C. MALVARLIĞININ KORUNMASI İLKESİNİN ÇALIŞMAMIZ BAKIMINDAN ÖNEMİ 81

§3. ESAS SERMAYE SİSTEMİ VE MALVARLIĞININ KORUNMASI

İLKESİNE GETİRİLEN ELEŞTİRİLER VE ÖNERİLEN ALTERNATİFLER 82

I. ESAS SERMAYE SİSTEMİ VE MALVARLIĞININ KORUNMASI İLKESİNE GETİRİLEN ELEŞTİRİLER VE DEĞERLENDİRMELERİMİZ 82

A. Eleştirilere Genel Bakış 82

B. Esas Sermaye Sistemine ve Malvarlığının Korunmasına İlişkin Kuralların Katı ve Hantal Olması 83

1. Asgarî Sermaye Zorunluluğu Bakımından 84

2. Sermayenin Ortaklığın Faaliyeti Esnasında Muhafazasına İlişkin Kurallar

Bakımından 85

Esas Sermaye Sisteminin ve Malvarlığının Korunması İlkesinin Ortaklığın Mâli Durumu Hakkında Olumsuz Değerlendirmelere Yol Açabilmesi 87

Esas Sermaye Sistemine Dâhil Kuralların Zaman ve Para Açısından Mâliyetli

Olması 88

ESAS SERMAYE SİSTEMİNE GETİRİLEN ALTERNATİFLER VE DEĞERLENDİRMELERİMİZ 91

Ödeme Gücü Testi 92

Kavram 92

Esas ve Unsurları 93

I. Likidite Testi ve Ödeme Gücü Beyanı 93

II. Basit Bilanço Testi 95

III. Yöneticilerin Hukukî ve Cezaî Sorumluluğu 96

Değerlendirmemiz 98

E Mâli Anlaşmalar 99

Kavram 99

Değerlendirmemiz 100

SONUÇ 102

İKİNCİ BÖLÜM ESAS SERMAYENİN OLUŞTURULMASI

SERMAYENİN FİİLEN OLUŞTURULMASI İLKESİ 107

KAVRAM VE ANLAMI 107

SERMAYENİN FİİLEN OLUŞTURULMASI İLKESİNİN TEMEL

UNSURLARI 108

Sermayenin Ortaklığın Kesin Serbest Tasarrufuna Tahsis Edilmesi 108

Sermaye Borcunun Zayıflamasına ve Ortadan Kalkmasına Yol Açan Hukukî İşlemlerin Geçersizliği 109

Aynı Sermayenin Değerinin Tam ve Doğru Tespit Edilmesi 110

Sermayenin Oluşturulamamasından Kaynaklanan Sorumluluk ve Sermaye Borcunun İfa Edilmemesinin Yaptırımları 111

SEMAYENİN FİİLEN OLUŞTURULMASI İLKESİNİN YASAL DAYANAKLARI 112

PAY SAHİBİNİN SERMAYE KOYMA BORCU 115

KAVRAMSAL ÖN AÇIKLAMALAR 115

ANONİM ORTAKLIKTA TEK BORÇ İLKESİ VE TÂLİ EDİM YÜKÜMÜ 116

A. Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi 116

B. Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesinin İstisnası: İkincil Yükümler 118

I. SERMAYE KOYMA BORCUNUN HUKUKÎ NİTELİĞİ 120

II. SERMAYE BORCUNUN ORTAKLIK HAKLARIYLA KARŞILIKLILIK İLİŞKİSİ İÇERİSİNDE BULUNMAMASI VE SONUÇLARI 122

A. Karşılıklılık (Synallagma) Kavramı ve Anlamı 122

B. Sermaye Koyma Borcu ve Ortaklık Hakları Arasında Karşılıklılık Olmaması 122

C. Karşılıklılık Olmamasının Hüküm ve Sonuçları 124

III. SERMAYE BORCUNUN HUKUKÎ KAYNAKLARI 126

1. Sermaye Taahhüdü 126

1. Sermaye Taahhüdünün Hukukî Niteliği 126

2. Sermaye Taahhüdünün Şekli 128

1. Kuruluşta Sermaye Taahhüdünün Şekli 128

2. Sermaye Piyasası Kanunu'nun Sermaye Taahhüdünün Şekli Üzerindeki Etkisi 130

3. Sermaye Artırımında Yapılan Sermaye Taahhüdü 131

3. Sermaye Taahhüdünü Geçersiz Kıllan Haller ve Sonuçları 133

A. Sermaye Taahhüdünde İrade Sakatlıkları 133

B. Fiil Ehliyetinden Yoksun Olanların Sermaye Taahhüdünde Bulunmaları 134

C. Sermaye Taahhüdünün Şartla Sınırlandırılması 135

D. Kanunî Şekil Şartına Aykırılık 135

4. Sermaye Taahhüdünün İmkansızlığı 136

1. Meselenin Tespiti 136

2. Öğretide Savunulan Görüşler 137

3. Değerlendirmemiz 139

2. Pay Sahibine Ortaklığın Malvarlığından Kanunen Yasaklanan Bir Dağıtım

Yapılması Halinde Sermaye Borcunun Ortaya Çıkması 140

IV. SERMAYE KOYMA BORCUNUN BORÇLUSU VE ALACAKLISI 141

1. Sermaye Koyma Borcunun Borçlusu 141

1. Sermaye Taahhüdünde Bulunan Pay Sahibi 141

2. Taahhüt Sahibinin Halefleri 143

A. Ön Bilgiler ve Bedeli Tam Olarak Ödenmemiş Payın Devrinin Hukukî Niteliği 143

B. Bedeli Tam Olarak Ödenmemiş Payın Devrinde ve Sermaye Koyma Borcunun

Üstlenilmesinde Anonim Ortaklığın Onay Vermesi Şartı 144

aa. Kural 144

bb. Anonim Ortaklığın Onayının Aranmadığı Durumlar 145

3. Anonim Ortaklığın Durumu 147

2. Sermaye Alacaklısı: Anonim Ortaklık 148

V. SERMAYE TÜRLERİNE GÖRE SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN YAPILIŞI 150

A. Anonim Ortaklıkta Nakdî Sermaye - Aynî Sermaye Ayrımı ve Önemi 150

I. Terminoloji 150

Ayrımın Esasları 151

Anonim Ortaklığa Aynî Sermaye Olarak Taahhüt Edilmeye Elverişli Değerler 153

Aynı Sermaye Olabilecek Değerler Bakımından Temel İlkeler 155

Paraya Çevrilebilirlik 155

II. Ayni Sermaye Taahhüdünün Konusunu Teşkil Eden Malvarlığı Unsurunun

Üzerinde Sınırlı Aynî Hak, Haciz veya Tedbir Bulunmaması 157

A. Genel Bilgi 157

B. Sınırlı Aynî Haklar Bakımından Değerlendirme 157

C. Haciz ve Tedbir Bakımından Değerlendirme 159

Anonim Ortaklığa Sermaye Olarak Getirilebilecek Değerlerin Taahhüdü 159

Nakit (Para) 159

a. Paranın Anonim Ortaklık Sermayesi Bakımından Önemi 159

b. Türk Parasının Sermaye Olarak Taahhüdü 161

c. Yabancı Paranın (Dövizin) Sermaye Olarak Taahhüdü 161

2. Muaccel Alacak 163

1. Alacakların Sermaye Olarak Anonim Ortalığa Getirilmesinin Genel Esasları 163

aa. Alacağın Para ile Ölçülebilen Maddî Bir Edime İlişkin Olması Şartı 163

bb. Alacağın Devredilebilir Olması Şartı 164

cc. Alacağın Kime Yönelik Olduğunun Önemi 165

dd. Alacağın Muaccel, İhtilafsız ve Mevcut Olması, Geciktirici veya Bozucu Şarta

Bağlanmamış Olması Şartları 166

2. Senetli Alacakların Sermaye Olarak Anonim Ortaklığa Getirilmesi 167

aa. Adi Senede Bağlanmış Alacakların Sermaye Olarak Getirilmesi Taahhüdü 167

bb. Kambiyo Senetlerinin Sermaye Olarak Getirilmesi Taahhüdü 168

Taşınmaz Eşyalar Üzerindeki Mülkiyet ve Faydalanma Hakları 170

a. Taşınmaz Eşyaların Mülkiyetinin Sermaye Olarak Getirilmesi 170

3. Taşınmaz Eşyalar Üzerindeki Faydalanma ve Kullanma Haklarının Sermaye Olarak

Getirilmesi 172

aa. Faydalanma Hakları 172

aaa. Ön Açıklamalar 172

bbb. Devir ve intikalleri Mümkün irtifak Hakları 173

aaaa. Taşınmaz Lehine irtifak Hakkı 173

bbbb. Üst Hakkı 174

cccc. Kaynak Hakkı 175

dddd. Diğer İrtifak Hakları 176

ccc. Devir ve İntikalleri Mümkün Olmayan İrtifak Haklan 176

bb. Kullanma Hakları 177

aaa. Mahiyeti 177

bbb. Aynî Sermaye Olabilme Koşulları 178

aaaa. Genel Koşullar 178

bbbb. Özel Koşullar 178

Taşınır Eşyalar Üzerinde Mülkiyet, Faydalanma ve Kullanma Hakları 180

I. Taşınır Eşyaların Mülkiyetinin Sermaye Olarak Getirilmesi 180

II. Taşınır Eşyalar Üzerindeki Faydalanma ve Kullanma Haklarının Sermaye Olarak Getirilmesi 181

A. Fikrî ve Sınaî Mülkiyet Hakları ve Bunlar Üzerindeki Kullanma Hakları 182

1. Fikrî ve Sınaî Mülkiyet Hakları 182

aa. Fikrî Mülkiyet Hakları Bakımından 182

bb. Sınaî Mülkiyet Haklan Bakımından 184

2. Fikrî ve Sınaî Mülkiyet Hakları Üzerindeki Kullanma Hakları 185

B. Ticarî İşletme 187

C. Sermaye Olarak Konulabilecek Diğer Haklar ve Malvarlığı Deyerleri 189

1. Know-How 190

2. Internet Alan Adı ve İnternet Sitesi 190

3. Başka Bir Ortaklıkta Sahip Olunan Ortaklık Payı 191

D. Rehin Hakkının Sermaye Olarak Konulup Konulamayacağı Sorunu 192

1. Mevcut Bir İşletmenin veya Bazı Ayınların Devralınması (TTK m.339 f.2.e) 193

2. Taahhüt Edilen Aynî Sermayenin Değerinin Tespit Edilmesi 194

A. Ön Açıklamalar ve İtibarî Değerden Düşük Bedelle Pay Çıkarma Yasağı 194

B. Bilirkişilerin Niteliği ve Seçimi 196

C. Aynî Sermayenin Değerinin Tespit Anı 197

D. Değer Tespiti İşlemine Hâkim Olan İlkeler 198

E. Değerleme Raporu 199

F. Değerleme Raporuna İtiraz 199

§6. SERMAYE KOYMA BORCUNUN İFASI 201

1. SERMAYE KOYMA BORCUNUN SERMAYENİN OLUŞTURULMASI BAKIMINDAN ÖNEMİ 201

2. NAKDÎ SERMAYE KOYMA BORCUNUN İFASI 202

A. Nakdî Sermaye Koyma Borcunun Muacceliyeti 202

1. Ortaklığın Kuruluşunda Taahhüt Edilen Nakdî Sermayenin Muacceliyeti 202

1. Ön Açıklamalar 202

2. Nakdî Sermaye Borcunun Dörtte Birlik İlk Taksitinin Muacceliyeti 203

aa. Taahhüt Edilen Nakdî Sermayenin Dörtte Birlik Kısmının Kuruluştan Önce

Ödenmesine ilişkin Temel ilkenin Getiriliş Nedenleri 203

bb. Kanunî Yükümlülük 205

3. Bakiye Nakdî Sermaye Borcunun Muacceliyeti 206

aa. Sınırlı Serbesti İlkesi 206

bb. Temel Esas: Ödeme Tarihinin Yönetim Kurulu Tarafından Çağrı Yoluyla Belirlenmesi 207

aaa. Ön Açıklamalar 207

bbb. Çağrının Yapılmasına İlişkin Kurallar 209

aaaa. Çağrı Kararma Dair Esaslar 209

bbbb. Çağrının Yapılma Zamanı 210

cccc. Çağrının Şeklî 211

dddd. Çağrı Bakımından Eşit İşlem İlkesine Uyma Zorunluluğu 213

cc. Ödeme Zamanının ve Miktarının Doğrudan Ana Sözleşmeyle veya Genel Kurul

Tarafından Belirlenmesi 216

aaa. Meselenin Tespiti 216

bbb. Ödeme Zamanının Ana Sözleşmeyle Belirlenmesi 219

ccc. Ödeme Zamanının Genel Kurul Tarafından Belirlenmesi 221

aaaa. Genel Kurulun Ödeme Zamanını Önceden Belirlenmesi 221

bbbb. Genel Kurulun Ödeme Zamanını Çağrı Yoluyla Belirlemesi 221

dd. Ödeme Zamanının Tasfiye Memurları veya İflas idaresince Çağrı Yoluyla

Belirlenmesi 222

aaa. Tasfiye Memurlarının Ödeme Çağrısında Bulunma Yetkisi 222

bbb. iflas idaresinin Ödeme Çağrısında Bulunma Yetkisi 223

ee. Bakiye Sermaye Koyma Borcunun Muacceliyetine Özel Durumların Etkisi 223

aaa. Pay Sahibinin veya Ortaklığın İflâsının Bakiye Sermaye Borcunun Muacceliyetine

Etkisi 223

aaaa. Pay Sahibinin iflâsı 223

bbbb. Ortaklığın İflası 224

bbb. Pay Sahibinin Konkordato Mühleti Almasının Bakiye Sermaye Borcunun

Muacceliyetine Etkisi 224

ccc. Ortaklığın Tasfiye Haline Girmesinin Bakiye Sermaye Borcunun Muacceliyetine

Etkisi 224

I Sermaye Artırımında Taahhüt Edilen Nakdî Sermayenin Ödenme Zamanı 225

3. Nakdî Sermaye Borcunun Muacceliyetinden Önce Ödenmesi 226

I. Sorunun Ortaya Konulması ve Öğretideki Görüşler 226

II. Doktrindeki Düşüncelerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz 228

Nakdî Sermaye Borcunun Muacceliyeti Konusunda Bazı Anonim Ortaklık Tipleri

Bakımından Getirilen Özel Kurallar 229

A. Halka Açık Anonim Ortaklıklar Bakımından 229

B. Bankalar Bakımından 230

Nakdî Sermaye Koyma Borcunun Ödeme Yeri 230

Nakdî Sermaye Koyma Borcunun İfa Şekli ve İfa Konusundaki Prensipler 232

1. Memleket Parasıyla Ödeme 232

2. Kaydî Parayla Ödeme 233

ifa İkamelerinde Hukukî Durum 235

1. Ön Açıklamalar 235

2. Seçimlik Yetki Halinde Hukukî Durum 236

3. İfa Yerine Edimde Hukukî Durum 237

4. ifa Amacıyla Edimde Hukukî Durum 237

Nakdî Sermaye Borcunun Ortaklığın Tam Tasarrufuna Tahsis Edilecek Tarzda İfa

Edilmesi 239

1. Tam Tasarrufa Tahsis Edilecek Tarzda İfa Kavramı 239

2. Tam Tasarrufa Tahsis Edilecek Tarzda İfanın Unsurları 240

aa. Ödemenin Ortaklığın Ekonomik Hakimiyetine Girmesi ve Sonradan Ödemeyi Yapana

İâde Edilmemesi 240

aaa. Ön Açıklamalar 240

bbb. İsviçre ve Alman Hukuklarındaki Durum 241

aaaa. İsviçre Hukukundaki Durum 241

bbbb. Alman Hukukundaki Durum 242

ccc. Türk Hukukundaki Durum 244

bb. Ortaklığın Sermaye Üzerinde Mutlak Hakimiyetinin Varlığı 246

D. Nakdî Sermaye Borcunun Takası 247

I. Takas Kavramı ve Sermaye Borcunun Takasının Anlamı 247

II. Takasın Olanaklı Olup Olmadığı Sorunu 248

A. Sorunun Ortaya Konması ve Takasın Sakıncaları 248

B. Türk Hukukunda ve Diğer Hukuk Sistemlerinde Takasa ilişkin Esaslar 249

aa. Alman Hukukundaki Temel Esas: Takas Yasağı ve Getirilme Nedenleri 249

bb. İsviçre - Türk Hukuk Sisteminde Durum ve Takasın Olanaklı Olması 251

aaa. İsviçre Hukukundaki Durum 251

bbb. Türk Hukukundaki Durum 252

aaaa. Yasal Düzenlemeler 252

bbbb. Öğreti ve Yargıtay'ın Konuya Yaklaşımı 254

cccc. Değerlendirmemiz 255

aaaaa. Kural Olarak 255

bbbbb. Nakdî Sermayenin Kuruluşta Peşin Ödenecek Kısmının Takasının Mümkün

Olmadığı 256

ccccc. Taahhüt Sahibinin Tek Taraflı iradesi ile Takasın Mümkün Olmadığı 258

III. Sermaye Borcunun Takasının Geçerlilik Koşulları 259

1. Karşı Alacağın Takas Edilebilirliği 260

aa. Karşılıklı Alacaklılık Sıfatı 260

bb. Alacakların Aynı Türden Olması 260

cc. Alacakların Muaccel Olması 261

2. Karşı Alacağın Çekişmesiz Olması 262

3. Geçerli Bir Takas Beyanında Bulunulması 263

4. Anonim Ortaklığın Ödeme Kabiliyetine Sahip Olması 263

5. Karşı Alacağın Sermaye Borcunun Meydana Geliş Sebebinden Bağımsız Bir

Sebeple Ortaya Çıkması 264

6. Anonim Ortaklığın Olumlu iradesinin Gerekliliği 264

III. AYNÎ SERMAYE KOYMA BORCUNUN İFASI 265

1. Ön Bilgiler 265

1. Aynî Sermaye Taahhüdünün İfasının Ortaklık Bakımından Önemi 265

2. Uygulanacak Hükümler 267

2. Sermayenin Fiilen Oluşturması İlkesi Gereğince Aynî Sermaye Koyma Borcunun

Muacceliyetinden Önce Yapılması Gereken İşlemler 267

1. Taahhüt Edilen Taşınmaz Eşyaların Hakkında Tapu Siciline Şerh Verilmesi 269

I. Özel Sicili Tutulan Haklar ve Sair Malvarlığı Unsurlarının İlgili Sicillere Kaydedilmeleri 270

II. Taşınır Eşyaların Güvenilir Bir Kişiye Tevdi Edilmesi 271

A. Aynî Sermaye Koyma Borcunun Muacceliyeti 271

1. Aynî Sermaye Koyma Borcunda Muacceliyetin Anlamı 271

2. Tescille Muacceliyet İlkesi 272

1. Aynî Sermaye Koyma Borcunun İfasının Unsurları 273

1. Taahhüt Edilen Aynî Sermayenin Anonim Ortaklık Tarafından Kazanılması 273

1. Mülkiyet ve Diğer Aynî Hakların Kazanılması 273

aa. Taşınmaz Eşyalar Üzerindeki Mülkiyet ve Diğer Aynî Haklar Bakımından 273

bb. Taşınır Mallar Üzerindeki Mülkiyet ve Diğer Aynî Haklar Bakımından 275

2. Özel Sicili Tutulan Haklar ve Sair Malvarlığı Unsurlarının Kazanılması 279

3. Alacak Hakları ve Şâir Hakların Kazanılması 279

aa. Senede Bağlı Olmayan Alacak Hakları ve Şâir Haklar Bakımından 279

bb. Kambiyo Senetlerine ve Diğer Senede Bağlı Alacaklar Bakımından 280

Aynî Sermayenin Ortaklığın Tam Tasarrufuna Tahsis Edilmesi 281

A. Kavram 281

B. Aynî Sermayenin Ortaklığın Tam Tasarrufuna Tahsis Edilmesi Hususunda

Öngörülen Önlemler 281

aa. ihtiyâti Tedbir 281

bb. Haciz Durumunda Ortaklığın istihkak Davası Açabilmesi 283

cc. Alacak Hakkı Niteliğindeki Aynî Sermayeyi Taahhüt Edenin Garanti Sorumluluğu 283

aaa. Kapsam ve Kanunî Dayanak 283

bbb. Sorumluluğu Doğuran Hukukî Sebepler 285

ccc. Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçları 285

Aynı Sermaye Borcunun İfası Kapsamında Taşınır ve Taşınmaz Eşyalar Üzerindeki Mülkiyetin Ortaklığa Devrinde Kıyasen Uygulanacak Satım

Sözleşmesi Hükümleri 287

Yarar ve Hasarın Ortaklığa Geçişi 288

Aynî Sermaye Taahhüt Edenin Ayıptan Sorumluluğu 290

a. Sorumluluğun Koşulları 290

aa. Maddî Koşullar 290

aaa. Aynî Sermayenin Tahsis ve Kullanma Yönü Bakımından Değerini veya Elverişliliğini

Kaldıran veya Azaltan Bir Eksikliğin Bulunması 290

bbb. Aynî Sermayedeki Ayıbın Gizli Olması 291

ccc. Aynî Sermayedeki Ayıbın Hasarın Ortaklığa intikalinden Önce Mevcut Olması 291

Şeklî Koşullar: Aynî Sermayeyi Muayene ve Ayıpları Taahhüt Sahibine İhbar

Külfetlerinin Yerine Getirilmesi 291

Sorumluluğun Kapsamı 293

Ayıptan Sorumluluk Hükümlerinden Kaynaklanan Seçimlik Hakların Anonim Ortaklık

Tarafından Kullanılabilme Kabiliyeti 293

Aynî Sermayenin Ayıplı Çıkması Durumunda, Sermaye Borcunun Yerine

Getirilmemesi Halinde Söz Konusu Olan Yaptırımların Uygulanabilmesi 294

3. Aynî Sermaye Taahhüt Edenin Zapttan Sorumluluğu 295

G. Kuruluştan Sonra Devralma veya Kiralama (Kanuna Karşı Hile) 296

I. Kavram 296

II. Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemeler 298

A. İsviçre Hukuku 298

B. Avrupa Birliği Hukuku 298

C. Alman Hukuku 299

III. TTK m.356 Hükmünün Uygulama Alanı 300

1. TTK m.356 Hükmünün Konu Bakımından Uygulama Alanı 300

2. TTK m.356 Hükmünün Değer Bakımından Uygulama Alanı 301

3. TTK m.356 Hükmünün Zaman Bakımından Uygulama Alanı 303

4. TTK m.356 Hükmünün Ortaklığın Yapacağı Sözleşme Bakımından Uygulama Alanı 304

aa. Sözleşmenin Niteliği Bakımından 304

bb. Sözleşmenin Tarafları Bakımından 305

cc. Sözleşmenin Şekli Bakımından 306

IV. TTK m.356 Hükmünün Öngördüğü Usul 307

1. Bilirkişi Raporu 307

2. Genel Kurul Tasdiki 307

3. Ticaret Siciline Tescil ve İlan 309

V. Hukukî Sonuç 310

§7. PAY SAHİBİNİN SERMAYE KOYMA BORCUNU İFA ETMEMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 311 I. GİRİŞ 311

1. SERMAYE BORCUNDA TEMERRÜT HALİ 312

A. Pay Sahibinin Temerrüdü 312

A. Nakdî Sermaye Borcun İfasında İhtarsız Temerrüt Prensibi 312

B. İhtarla Temerrüt 313

2. SERMAYE BORCUNDA TEMERRÜDÜN GENEL SONUÇLARI 314

1. Genel Açıklamalar 314

2. İfa Davası Açılabilmesi 315

3. Temerrüt Faizi 317

1. Kapsam ve Koşulları 317

2. Temerrüt Faizi Oranı 319

4. Gecikmeden Doğan Zararın Tazmin Talebi 320

1. Kavram ve Kapsam 320

2. Gecikmeden Doğan Zararın Hukukî Niteliği ve Kapsamı 321

3. Tazmin Talebinin Koşulları 322

a. Borçlu Pay Sahibinin Kusuru 322

I. Zararın Mevcudiyeti ve Zararın Temerrüt Faizi veya Sözleşme Cezası ile Tamamen Karşılanmamış Olması 322

II. Zarar ve Borçlu Pay Sahibinin Temerrüdü Arasında Uygun İlliyet Bağının

Bulunması 323

III. Borçlu Pay Sahibine İhtar Çekilmesi 324

: Sözleşme Cezası 324

A. Talep Edilebilme Koşulları 325

1. Ana Sözleşmede Öngörülme 325

2. İhtar ve ilan Yapılmış Olması 326

3. Borçlu Pay Sahibinin Kusurlu Olması 326

B. Hüküm ve Sonuçları 327

1. Sermaye Borcunda Temerrüt Halinde İstenebilecek Sözleşme Cezasının Hukukî

Niteliği 327

2. Sözleşme Cezası Talebinden Vazgeçilmesi 328

3. Sözleşme Cezası ile Gecikmeden Doğan Aşkın Zararın Tazmin Talebi (TTK m.482

Arasındaki İlişki 329

d Sözleşme Cezası Talebinin Zarardan Bağımsızlığı 330

IV. Aşın Cezanın İndirilmesi Talebi 330

SERMAYE BORCUNDA TEMERRÜDÜN ÖZEL SONUCU: ISKAT 332

İlişkin Genel Esaslar 332

İskat Kavramı ve Anlamı 332

Iskatın Hukukî Niteliği 333

Iskata İlişkin Hükümlerin Emredici Niteliği 333

Iskatta Eşit İşlem Yapma Prensibi 335

Iskat Uygulanabilecek Paylar 335

Iskatın Uygulama Alanı 336

Pay Sahibin Temerrüdünün Diğer Sonuçları ile ilişkisi 336

Iskatın Aynî Sermaye Borcunda Temerrüt Halinde Uygulanma Kabiliyeti 338

Iskatın Uygulanma Koşulu 339

Iskat Prosedürü 340

Mütemerrit Pay Sahibine Mehil İçeren Ödeme İhtarı Gönderilmesi 341

TTK m.483 f.1 ve f.2 uyarınca Yapılacak İhtarın Hukukî Niteliği 341

İhtarın Şeklî 342

İhtarın Muhatabı 343

İhtarın İçeriği ve Ek Süre 345

Iskat Kararı Alınması 346

Karar Vermeye Yetkili Organ 346

Kararın Alınma Zamanı 348

Kararın Şeklî ve İçeriği 348

Kararın Hukukî Niteliği ve Mütemerrit Pay Sahibine Ulaşması 349

3. Iskat Konusu Payın Değerlendirilmesi 350

I. Payın Değerlendirilmesi İşleminin Hukukî Niteliği 351

II. Payın Değerlendirilmesi Zamanı 352

III. Payın Değerlendirilme Bedeli 352

IV. Payın Değerlendirilmesine Hâkim Olan Esaslar 354

aa. Ana Sözleşmesel Bağlam Hükümlerinin Iskat Kararı Karşısında Uygulanabilirliği 354

bb. Payın Onalım, Alım ve Geri Alım Haklarına Konu Edilmiş Olması Halinin Payın

Değerlendirilmesi işlemine Etkisi 355

cc. Iskat Konusu Payın Anonim Ortaklık Tarafından Satın Alınması 356

A. Iskatın Sonuçları 357

1. Iskat Edilen Pay Sahibi Bakımından Sonuçları 357

1. Pay Sahibi Sıfatının Sona Ermesi 357

aa. Pay Sahibi Sıfatının Sona Ermesinin Genel Sonuçları 357

bb. Pay senetlerinin iadesi ve iptâli 358

cc. Yönetim Kurulu Üyeliğinin Durumu 359

2. Payın Bedeline Mahsuben Yapılan Ödemelerin Geriye Alınamaması 359

3. Temerrüt Faizi ve Tazminat istenebilmesi 360

2. Ortaklık Bakımından Sonuçları 361

3. Pay Bakımından Sonuçları 361

1. Iskat Edilen Paya Bağlı Yönetsel Hakların Durumu 361

2. Iskat Edilen Paya Bağlı Malvarlıksal Hakların Durumu 362

4. Yeni Pay Sahibinin Hukukî Durumu 363

5. Açık Kalan Kısımdan Doğan Sorumluluk (Ausfallhaftung) 364

A. Iskat Edilen Pay Sahibinin Açık Kalan Kısımdan Doğan Sorumluluğu 364

aa. Sorumluluğun Hukukî Niteliği 364

bb. Sorumluluğun Miktarı ve Sınırları 365

B. Payı Taahhüt Edenin Açık Kalan Kısımdan Doğan Sorumluluğu 366

aa. Sorumluluğun Koşulları 367

aaa. Kuruluş veya Esas Sermaye Artırımından İtibaren İki Yıl İçerisinde Ortaklığın İflas

Etmesi 367

bbb. Payı Taahhüt Sahibinden Devralan Kişinin veya Halefinin Iskat Edilmiş Olması 367

bb. Sorumluluğun Niteliği ve Miktarı 367

1. Hukuka Aykırı Iskat ve Hukukî Sonuçları 368

1. Hukuka Aykırılığın Türleri 368

1. Iskat Kararının Butlanla Sakat Olması 369

aa. Iskat Usulüne Aykırılık 369

bb. Dürüstlük Kuralına ve Eşit işlem Prensibine Aykırılık 370

2. Iskat Kararının Yok Hükmünde Olması 371

2. Hukuka Aykırılığın Sonuçları 372

A. Iskat Edilen Pay Sahibi Bakımından 372

B. Payı İyiniyetle iktisap Eden Üçüncü Kişi Bakımından 372

3. Hukuka Aykırı Iskata Karşı Başvurulabilecek Hukukî Yol 373

§8 SERMAYE KOYMA BORCUNUN SONA ERMESİ 375

KAVRAM 375

SERMAYE BORCUNUN SONA ERMESİ YOLLARI 375

Sermaye Borcunun Genel Sona Ermesi Yolları 375

Sermaye Borcunun İfa İle Sona Ermesi 375

I. Kural 375

II. Kısmî İfa İmkanı ve Kısmî İfanın Sonuçları 376

Sermaye Borcunun Zamanaşımına Uğraması 376

A. Kural 376

B. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 377

C. Zamanaşımı Süresinin Uzunluğu 378

Sermaye Borcunun Özel Sona Erme Halleri 379

Sermayenin Azaltılması ile Sona Erme 379

Tasfiye ile Sona Erme 381

Sahibinin Konkordatosunun ve İflasının Sermaye Borcuna Etkisi 382

Pay Sahibinin Konkordatosunun Sermaye Borcuna Etkisi 382

Pay Sahibinin İflasının Sermaye Borcuna Etkisi 385

PAY SAHİBİNİN SERMAYE BORCUNDAN KURTARILMASI YASAĞI 385

Yasağın Amacı 385

Yasağın Hukukî Dayanakları 386

Yasağın Kapsamı ve Yasağa Dahil Olan Hukukî İşlemler 387

Yasağın Kapsamı 387

Yasağa Dahil Olan Hukukî İşlemler 388

İbra 388

Sulh 389

Feragat ve Kabul 390

Tescil (Erteleme) Anlaşması 391

Borçtan Kurtarma Sonucunu Doğuran Diğer Hukukî işlemler 392

Yasağa Aykırılığın Hukukî Sonuçları 393

SERMAYENİN OLUŞTURULAMAMASINDAN KAYNAKLANAN

HUKUKİ SORUMLULUK HALLERİ 393

GENEL BİLGİLER VE KAPSAM 393

KANUNDA DÜZENLENEN ÖZEL SORUMLULUK SEBEPLERİ 394

Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması 394

Sorumluluk Sebebine Genel Bir Bakış 394

Sorumluluk Sebebinin Unsurları 396

Sorumluluğa Esas Belgeler ve Beyanlar 396

I. Belgelerin Kanuna Aykırılığı 396

II. Belgeleri Düzenleyenler veya Beyanları Yapanlar Bakımından Kusursuz Sorumluluk 397

III. Zararın Varlığı ve Uygun Nedensellik Bağı 399

A. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar 399

1. Sorumluluk Sebebine Genel Bir Bakış 399

2. Sorumluluk Sebebinin Unsurları 400

1. Sorumluluğu Doğuran Haller 400

2. Yanlış Beyanda Bulunanlar Bakımından Kusursuz Sorumluluk 401

3. Payların Karşılıklarının ve Faiziyle Birlikte Zararın Ödenmesi 402

B. Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi 403

1. Sorumluluk Sebebine Genel Bir Bakış 403

2. Sorumluluk Sebebinin Unsurları 403

C. Aynî Sermayeye Değer Biçilmesinde Yolsuzluk 405

A. Sorumluluk Sebebine Genel Bir Bakış 405

B. Sorumluluk Sebebinin Unsurları 406

1. Taahhüt veya Devir Konusu İşletme veya Ayınların Değerlemesinde Yolsuzluk Yapılması 406

2. Kusurun Mevcudiyeti 407

3. Ortaklığın Zarara Uğraması 407



ÜÇÜNCÜ BOLÜM SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞI

§10. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞINA

GENEL BAKIŞ 409

1. SERMAYENİN MUHAFAZASI KAVRAMI, ANLAMI VE GETİRİLİŞ NEDENLERİ 409

2. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ TÜRK HUKUKUNDAKİ KANUNÎ DAYANAĞI VE EMREDİCİ NİTELİĞİ 412

1. Yasağın Temel Kanunî Normu: TTK m.480 f.3 412

2. Sermayenin Pay Sahiplerine İâde Edilmesi Yasağının Emredici Niteliği 413

3. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ TARİHİ GELİŞİMİ 413

A. Sermayenin Pay Sahiplerine İâde Edilmesi Yasağının Mukayeseli Hukuktaki

Gelişimi 413

B. Sermayenin Pay Sahiplerine İâde Edilmesi Yasağı Türk Hukukundaki Gelişimi 415

1. 865 sayılı Ticaret Kanunu Dönemi 415

2. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu Dönemi 416

3 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Mevcut Durum 416

MUKAYESELİ HUKUK BAKIMINDAN DURUM 417

AB Hukukundaki ve Bazı AB Üyesi Ülkelerin Hukuklarındaki Düzenlemeler 417

2012/30/EU Sayılı Yönerge Çerçevesinde AB Hukukundaki Düzenleme 417

2 Bazı Üye Ülkelerin Hukuklarındaki Düzenlemeler 419

I. Alman Hukuku 419

II. Fransız Hukuku 420

III. İngiliz Hukuku 422

İsviçre Hukuku 423

SEMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ ANONİM ORTAKLIKLAR HUKUKUNA HAKİM OLAN DİĞER İLKELERLE

İLİŞKİSİ 424

Sınırlı Sorumluluk İlkesi ile İlişkisi 424

Pay Sahiplerinin Eşit İşleme Tabi Tutulması İlkesi ile İlişkisi 425

Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı ile İlişkisi 426

SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ KAPSAMI 427

GENEL BİLGİLER 427

SERMAYENİN MUHAFAZASI ÇERÇEVESİNDE PAY SAHİPLERİNE AZ ESİ YASAKLANAN ORTAKLIK MALVARLIĞININ KAPSAMI 428

Ön Açıklamalar 428

Mukayesel Hukuktaki Durum 428

Alman ve Avusturya Hukukları Bakımından 428

İsviçre Hukuku Bakımından 430

Mukayeseli Hukukun Işığı Altında Türk Hukuku Bakımından Durum 432

Problemin Tespiti 432

Yasağa Tâbi Olan Malvarlığının Kapsamı 433

Esas Sermayenin Karşılığı 433

Kural 433

Primin Durumu 434

Kanunen veya Esas Sözleşme ile Bağlı Yedek Akçelerin Durumu 435

Kanunen Bağlı Yedek Akçeler Bakımından 435

Esas Sözleşme ile Bağlı Yedek Akçeler Bakımından 437

Ortaklığın Serbest Malvarlığının Durumu 437

438

SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ SÜBJEKTİF KAPSAMI 440

I. İâde Alan 440

A. Pay Sahibi 440

B. Pay Sahibine Yakın Üçüncü Kişi 441

II. İâde Eden 443

1. Anonim Ortaklık 443

2. Anonim Ortaklığın Hakimiyetinde Bulunan İşletmeler 444

IV. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞININ ZAMANSAL KAPSAMI 444

§12. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞINA

AYKIRILIK TEŞKİL EDEBİLECEK İÂDE YOLLARI 445

1. GİRİŞ 445

2. ORTAKLIĞIN PAY SAHİPLERİNE GETİRDİKLERİ SERMAYE KARŞILIĞINDA FAİZ ÖDEMESİ 446

1. Faiz Yasağı ve Öngörülme Amacı 446

2. Faiz Yasağının Kapsamı 448

A. Faiz Yasağının Objektif Kapsamı 448

B. Faiz Yasağının Sübjektif Kapsamı 449

3. Faiz Yasağı ile Sermayenin Muhafazası İlkesi Arasındaki İlişki 449

3. ORTAKLIĞIN KENDİ PAYINI DEVRALMASI 451

1. Genel Bilgiler 451

2. Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Devralmasının Tâbi Olduğu Esas ve Koşullar 451

1. Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Devralması Konusunda Benimsenen Sınırlamaların Sebepleri 451

2. Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Devralmasının Kanunî Koşulları 453

3. Anonim Ortaklığın Kendi Paylarını Devralmasının Kanunî Koşullarına Aykırılığın

Hukukî Sonuçları 456

3. Ortaklığın Kendi Payını Devralması ile Sermayenin Muhafazası İlkesi Arasındaki

İlişki 457

4. ESAS SERMAYENİN GİZLİ BİR BİÇİMDE İÂDE EDİLMESİ 461

1. Esas Sermayenin Gizli İâdesi Kavramı ve Anlamı 461

2. Sermayenin Gizli Bir Biçimde İâde Edilmesinin Unsurları 465

A. Unsurların Tanıtımı 465

B. Objektif Unsur: Maddî Bir Yarar Aktarımı 465

A. Kapsam 465

B. Maddî Yarar Aktarımının Alıcısı 466

c. Maddî Bir Yarar Aktarımının Tespiti Esasları 467

Maddî Yararın Bilinçli Bir Şekilde Aktarılması Şartının Sermayenin Gizli Bir Şekilde İâde Edilmesi Bakımından Geçerliliği 470

Esas Sermayenin Gizli Bir Biçimde İâde Edilmesinin Bazı Özellikli Görünüm

Halleri 472

Ortaklığın Pay Sahiplerine Ödünç Vermesi 472

a. Kavram 472

aa. Genel Açıklamalar 472

bb. Ortaklığın Pay Sahibine Ödünç Vermesinin Ortaklık Bakımından İşlevleri 473

cc. Ortaklığın Pay Sahibine Ödünç Vermesinin Sakıncaları 474

Ortaklığın Pay Sahiplerine Ödünç Vermesinin Hukukumuz Açısından

Değerlendirilmesi 475

aa. Pay Sahiplerinin Ortaklığa Borçlanma Yasağı Bakımından 475

bb. Sermayenin Muhafazası ilkesi Bakımından 476

re. Yönetim Kurulunun Özen Yükümlülüğü Bakımından 480

ad. Pay Sahiplerine Eşit işlem Yapılması İlkesi Bakımından 480

Ortaklığın Pay Sahibinin Kişisel Borçları İçin Teminat Vermesi 481

SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞINA

AYKIRILIK TEŞKİL ETMEYEN İÂDE YOLLARI 483

GENEL BAKIŞ 483

SERMAYENİN AZALTILMASI YOLUYLA İÂDE 484

Sermayenin Azaltılmasının Sermayenin Muhafazası İlkesi ile Bağlantısı 484

Sermayenin Azaltılması Sonucunda İâdenin Olası Sebepleri 485

Sermayenin Azaltılması Sonucunda İâde Halinde Alacaklının Korunmasına

Yönelik Getirilen Önlemler 487

Yönetim Kurulu Raporu 488

Alacaklılara Çağrı 489

Başvuran Ortaklık Alacaklılarının Alacaklarının Ödenmesi veya Teminat

Gösterilmesi 490

Sermayenin Azaltılması ve Artırılmasının Aynı Anda Gerçekleşmesi Bakımından 491

TASFİYE PAYI YOLUYLA İÂDE 492

Ön Açıklamalar 492

Tasfiye Halinde Söz Konusu Olacak İâdenin Genel Esasları 493

HAZIRLIK DEVRESİ FAİZİ 493

Kararın ve Müessesenin Amacı 493

Ödeme Şartları 494

Ön Hazırlık Devresinin Varlığı 494

Esas Sözleşmede Öngörülmüş Olma 495

Hazırlık Devresi ile Sermayenin İâde Edilmesi Yasağı Arasındaki Bağlantı 495

§14. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞI

BAKIMINDAN ANONİM ORTAKLIK YILLIK TİCARÎ BİLANÇOSUNUN KÂR DAĞITIMINI SINIRLANDIRICI ETKİSİ 497

I. KONUNUN TAKDÎMİ VE GENEL AÇIKLAMALAR 497

A. Anonim Ortaklık Bilânçosunun Malvarlığının Korunması İlkesi Dahilindeki

Önemli İşlevine Genel Bir Bakış 497

B. Anonim Ortaklık Bilânçosunun, Malvarlığının Korunması İlkesi Dahilindeki

İşlevini Yerine Getirmesine Hâkim Olan İlkelerin Takdimi 498

II. ANONİM ORTAKLIKLAR BAKIMINDAN KÂR KAVRAMI VE KÂR DAĞITIMINDA KULLANILABİLECEK MALVARLIĞI KALEMLERİ 500

1. Anonim Ortaklıklar Bakımından Kâr Kavramı 500

2. Yıllık Ticarî Bilânço ile Tespit Edildiği Haliyle Kâr Payı Olarak Dağıtılabilecek Kalemler 501

1. Genel Açıklamalar ve Kapsam 501

2. Sâfi Kâr 502

3. Serbest Yedek Akçeler 504

III. ANONİM ORTAKLIK YILLIK TİCARÎ BİLANÇOSUNUN KÂR DAĞITIMINI SINIRLANDIRICI ETKİSİ BAKIMINDAN, KAZANCIN GERÇEKLEŞMESİ

VE KÂRIN GERÇEKTEN ELDE EDİLMİŞ OLMASI KOŞULLARI 505

1. Kazancın Gerçekleşmesi Koşulu 505

2. Kârın Gerçekten Elde Edilmiş Olması Koşulu 507

IV. TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI VE TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ, YILLIK TİCARÎ BİLANÇONUN KÂR DAĞITIMINI SINIRLANDIRICI ETKİSİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 507

A. Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının Uygulama Alanı 507

B. Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının Sermayenin Muhafazası İlkesine Yaklaşımı ve Dağıtılabilir Kârın Miktarı Konusundaki Etkileri 508

§15. SERMAYENİN PAY SAHİPLERİNE İÂDE EDİLMESİ YASAĞINA

AYKIRILIĞIN HUKUKÎ SONUÇLARI 511

1. GİRİŞ 511

2. YASAĞA AYKIRI OLARAK İÂDE ALINAN SERMAYENİN ORTAKLIĞA

GERİ VERİLMESİ 512

1. Genel Bilgiler 512

2. Ortaklığın İâdeyi İstihkak Davası Yolu ile Talep Etmesi 513

Ortaklığın İstihkak Davası Açma Hakkının Bulunmadığı Durumlarda Geri

ödemeyi Talep Hakkının Hukukî Dayanağı Hususundaki Görüşler 513

Pay Sahibinin Sermaye Borcunun Tekrar Canlandığı Görüşü 514

Talep Hakkının Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Dayandığı Görüşü 515

Talep Hakkının Anonim Ortaklığın Kanunî Geri Alma Hakkına Dayandığı Görüşü 515

4. Değerlendirme 516

Talep Hakkının Sahibi 518

Geri Ödeme Borcunda Temerrüdün Hukukî Sonuçları 519

YASAĞIN İHLALİNİN DİĞER HUKUKÎ SONUÇLARI 520

İç Yönetim Kurulu veya Genel Kurul Kararı yahut Ana Sözleşme Hükmünün

Geçersizliği 520

Hukuki Sebebin Butlanı 521

İdare Organının Tazminat Yükümlülüğü 522

İade Alanın Tazminat Yükümlülüğü 522

SONUÇ 523

Bibliyografya 533

Kavram Dizini 557