- Üreticinin Sorumluluğu Kavramı Ve Üründeki Hata Nedeniyle Diğer Sorumluluk Hallerinden Ayırt Edilmesi, Üreticinin Sorumluluğu Alanındaki Gelişmelere Genel Bakış
- 85/374 Sayılı Avrupa Konseyi Direktiflerine Göre Üreticinin Sorumluluğu
- Türk Hukukunda Üreticinin Sorumluluğunun Hukuki Dayanağı Konusundaki Anlayışlar Ve 85/374 Sayılı Direktif Işığında Hukukumuzda Üreticinin Sorumluluğunun Değerlendirilmesi
İÇİNDEKİLER
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
I. KONUNUN SUNUMU 17
II. İNCELEMENİN AMACI VE SINIRLARI 19
Birinci Bölüm
ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNDEN AYIRT EDİLMESİ, ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU ALANINDAKİ GELİŞMELERE GENEL BAKIŞ
§1. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNDEN AYIRT EDİLMESİ 21
I. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE TERMİNOLOJİ 21
A. Kavram 21
B. Terminoloji 22
II. ÜRÜNDEKİ HATA NEDENİYLE DİĞER SORUMLULUK HALLERİNİN ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNDAN AYIRT EDİLMESİ 24
A. Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğundan Ayırt Edilmesi 24
1. Genel Açıklama 24
2. Üreticinin Sorumluluğu ile Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu Arasındaki Kurumsal Farklılıklar 24
a. Ayıp Kavramı Bakımından 24
aa. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu Bakımından Ayıp Kavramı ve Türleri 25
aaa. Genel Olarak Borçlar Hukukunda Ayıp Kavramı ve Türleri 25
bbb. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 4’üncü Maddesine Göre Ayıp Kavramı ve Türleri 26
bb. Üreticinin Sorumluluğu Alanında Hata Kavramı ve Türleri 28
aaa. Geleneksel Anlayışta Hata Kavramı ve Türleri 28
bbb. Günümüzdeki Anlayış: Güvenli Olmayan Ürünün Hatalı Sayılması 31
b. Yöneldikleri Amaç Bakımından 33
c. Tazminatın İşlevi ve Niteliği Bakımından 34
d. Tazminatın Kapsamı Bakımından 37
B. Üreticinin Garanti Taahhüdünden Ayırt Edilmesi 38
1. Üretici Garantisinin Anlamı, Konusu ve Kapsamı, Tüketiciye Sağladığı Haklar 38
a. Üretici Garantisinin Anlamı ve Amacı 38
b. Üretici Garantisinin Konusu 40
c. Üretici Garantisinin Kapsamı ve Şartları 41
d. Üretici Garantisinin Tüketiciye Sağladığı Haklar 43
2. Üretici Garantisinin Üreticinin Sorumluluğundan Farkı 45
§2. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU ALANINDAKİ GELİŞMELERE GENEL BAKIŞ 46
I. GENEL OLARAK 46
II. 85/374 SAYILI DİREKTİF ÖNCESİNDE ÜRETİCİNİN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ALMAN VE İSVİÇRE HUKUKLARINDAKİ UYGULAMA VE TÜRK HUKUKUNDAKİ DURUM 48
1. Üreticinin Haksız Fiil Sorumluluğu 48
2. Üreticinin Adam Çalıştıran Sıfatıyla Sorumluluğu 51
B. Türk Hukukunda Uygulamadaki Durum 57
III. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU HAKKINDA 25.7.1985 TARİHLİ AVRUPA KONSEYİ DİREKTİFİ (85/374 EWG) 62
A. Genel Olarak Direktifin Getirdiği Çözüm 65
İkinci Bölüm
85/374 SAYILI AVRUPA KONSEYİ DİREKTİFİNE GÖRE
ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU
§ 1. SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 67
I. ÜRÜNÜN HATALI OLMASI 67
A. Direktife Göre Ürün Kavramı 67
1. Direktifin Kapsamına Giren Ürünler 67
a. Taşınır Eşya 69
2. Direktifin Kapsamı Dışında Kalan Ürünler 70
B. Direktife Göre Hata Kavramı 71
1. Ürünün Güvenli Olmaması 71
a. Genel Açıklama 71
b. Üründen Beklenmesi Haklı Olan Güvenlik Anlayışında Esas Alınacak Kişi Çevresi 73
c. Ürünün Güvenli Olup Olmadığını Tespitte Başvurulacak Ölçütler 74
bb. Ürünün Makul Kullanım Tarzı 75
cc. Ürünün Piyasaya Sürülme Zamanı 76
dd. Diğer Hal ve Şartlar Kapsamında, Teknik Düzenlemelerin Ürün Güvenliği ile İlişkisi 76
2. Geleneksel Hata Türleri Bakımından Direktifin Kapsamı 79
II. ÜRÜNDEKİ HATANIN ZARARA NEDEN OLMASI 81
A. Genel Olarak 81
B. Direktife Göre Sorumluluğun Kapsamına Giren Zararlar 82
1. Ölüm veya Yaralanma Sonucu Doğan Maddi Zararlar 82
2. Şeye İlişkin Maddi Zarar 84
a. Hatalı Ürün Dışında Başka Bir Eşyanın Zarar Görmesi 84
b. Zarara Uğrayan “Diğer Eşyanın” Kullanım ve Tahsis Amacı 87
§ 2. SORUMLULUĞUN SÜJESİ 89
I. GENEL OLARAK 89
II. GERÇEK ÜRETİCİ- GÖRÜNÜŞE GÖRE ÜRETİCİ SAYILANLAR 89
III. İTHALATÇI 91
IV. ÜRÜNÜN SAĞLAYICISI OLAN KİŞİLER 91
§ 3. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE KURTULUŞ KANITLARI 93
I. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ 93
A. Genel Açıklama 93
B. Genel Olarak Tehlike Sorumluluğu- Olağan Sebep Sorumluluğu Ayırımı ve Ayırımın Dayandığı Esaslar 94
C. Üreticinin Sorumluluğunun Ayırım İçindeki Yeri 98
1. Alman ve İsviçre Hukuklarında Savunulan Görüşler 98
2. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kanaatimiz 99
II. KURTULUŞ KANITLARI 101
A. Ürünün Piyasaya Sürülmemiş Olması 102
B. Zarara Sebep Olan Hatanın, Hal ve Şartlara Göre, Ürünün Piyasaya Sürüldüğü Sırada Mevcut Olmaması veya Sonradan Ortaya Çıkmış Olması 102
C. Ürünün Satış veya Benzeri Yollarla Piyasaya Sürerek Kazanç Sağlama Amacıyla Üretilmemiş Olması veya Üreticinin Mesleki-Ticari Faaliyeti Çerçevesinde Üretilmemiş ya da Piyasaya Sürülmemiş Olması 103
D. Hatanın, Uyulması Zorunlu Normlara Uyulmasından Kaynaklanması 103
E. Ürünün Piyasaya Sürüldüğü Sırada Bilim ve Tekniğin Düzeyinin, Hatanın Bilinmesine Olanak Vermemesi 104
F. Kısmi Ürünün Üreticisinin Sorumluluğu Söz Konusu ise, Hatanın, Son Ürünün Tasarımından veya Nihai Ürünün Üreticisinin Talimatlarından Kaynaklanması 105
II. YÖNETMELİK DİKKATE ALINMAKSIZIN KANUNA GÖRE ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 118
A. Genel Olarak Sorumluluğun Tabi Olduğu Koşullar 119
1. Ürün Kavramı 119
2. Hizmet Edimlerinin de Ürün Kapsamına Girip Girmediği Sorunu 122
3. Kanuna Göre Ayıp Kavramı 123
4. Zarar Unsuru 126
C. Kanuna Göre Sorumluluğun Süjesi, Sorumluluğun Hukuki Niteliği, Kurtuluş Kanıtları ve Sorumlulukla İlgili Diğer Hususlar 127
1. Sorumluluğun Süjesi 127
2. Sorumluluğun Hukuki Niteliği, Kurtuluş Kanıtları 129
a. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 129
b. Kurtuluş Kanıtları 133
a. Zamanaşımı 133
b. Üçüncü Kişilerin Tazminat Talebi 136
c. Sorumluluğun Sözleşme ile Kaldırılamaması veya Sınırlandırılamaması 137
d. Sorumluluğun Azaltılması veya Kaldırılması 138
III. YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE GÖRE ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU 139
A. Genel Açıklama 139
B. Yönetmeliğin Direktiften Farklı Yönleri 140
1. Sorumluluğun Unsurları Bakımından Farklılık 140
2. Kurtuluş Kanıtları Bakımından Farklılık 142
a. Ürün Gözleme Hatası 143
aa. Kavram ve Kapsamı 143
bb. Ürün Gözleme Yükümlülüğünün Süresi 146
b. Ürün Gözleme Hatasının Kurtuluş Kanıtları Üzerindeki Etkisi 146
c. Ürün Gözleme Yükümlülüğü Açısından İspat Yükü 148
3. Sorumluluğun Süjesi Bakımından Farklılık 148
4. Sorumluluğun Azaltılması veya Kaldırılması Bakımından Farklılık 150
C. Yönetmeliğe Göre Üreticinin Sorumluluğunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar 150
Sonuç ve Öneriler 151
Ekler
EK 1: 4822 Sayılı Yasa ile Değişik 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun İlgili Maddeleri 155
EK 2: Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Hakkında Yönetmelik 161
EK 3: Hatalı Ürün Nedeniyle Sorumlulukla İlgili Üye Devletlerin Kanuni ve İdari Düzenlemelerinin Yeknesaklaştırılması Hakkında 25 Temmuz 1985 Tarihli Avrupa Konseyi Direktifi (85/374 EWG) 165
EK 4: Hatalı Ürün Nedeniyle Sorumluluk Hakkında 15.2.1989 Tarihli Alman Federal Kanunu (Alman Ürün Sorumluluğu Kanunu) 169
EK 5: Ürün Sorumluluğu Hakkında İsviçre Federal Kanunu 175
