İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Nedenlerle Feshi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 15
Giriş
I. KONUNUN ÖNEMİ 17
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 18
III. İNCELEME YÖNTEMİ 19
Birinci Bölüm
İŞ GÜVENCESİ KAVRAMI
I. İŞ GÜVENCESİ KAVRAMI 21
A. Tanımı 21
B. Tarihi Gelişimi 24
1. Dünyadaki Tarihi Gelişimi 24
2. Türkiye’deki Tarihi Gelişimi 26
C. Kaynakları 30
1. Uluslararası Kaynakları 30
a. Genel Olarak 30
b. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 30
c. Avrupa Birliği’nin İş Güvencesine İlişkin Normları 31
d. Avrupa Konseyi 33
e. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve 158 Sayılı Sözleşme 34
2. Ulusal Kaynakları 37
a. Genel Olarak 37
b. Anayasa 37
c. Türk Borçlar Kanunu 38
d. 5953 Sayılı Basın İş Kanunu 39
e. 4857 Sayılı İş Kanunu 39
f. 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 41
g. Diğer İlgili Kanunlar 42
D. İş Güvencesi Kavramının Sosyal, Ekonomik ve Kişisel Yaşam Açısından Önemi 43
E. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanma Koşulları 44
1. Genel Olarak 44
2. İş Kanunu veya Basın İş Kanunu Kapsamında Çalışan İşçi Olma 45
3. İşyerinde Otuz ve Daha Fazla Sayıda İşçi Çalıştırılması 47
a. Otuz İşçi Ölçütü Konulmasının Amacı 47
b. İşçi Sayısına Dahil Edilecekler 49
c. İşçi Sayısının Tespiti Zamanı 52
4. İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeme Sahip Olması 53
5. Belirli Konuma Sahip İşveren Vekili Pozisyonunda Olmama 58
6. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi 61
a. Genel Olarak 61
b. İşçinin İş Sözleşmesini Kendisinin Feshetmesi Durumunda İş Güvencesi Hükümlerinden Yararlanamaması 64
İkinci Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA
SÜRELİ FESİH
I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 65
A. Genel Olarak 65
B. İş Sözleşmesinin Fesih Dışında Sona Erme Halleri 66
C. İş Sözleşmesinin Fesih İle Sona Ermesi 68
1. Fesih Kavramı 68
2. Fesih Bildiriminin Sahip Olduğu Nitelikler 69
a. Fesih Bildiriminin Hüküm Doğurma Zamanı 69
b. Fesih Bildiriminin Şekli 70
c. Fesih Bildiriminin Yapılacağı Yer ve Zaman 71
3. Fesih Türleri 71
a. Süreli Fesih 71
b. Derhal Fesih 73
II. SÜRELİ FESHİN UYGULANMASI 74
A. Genel Olarak 74
B. Süreli Fesihte Bildirim Süreleri 75
1. Bildirim Sürelerinin Tespiti 75
2. Bildirim Sürelerinin Artırılması 77
3. Bildirim Süreleri İçerisinde Tarafların Durumu 80
a. Genel Olarak 80
b. Yeni İş Arama İzni Verilmesi 81
4. Peşin Ödeme Yoluyla Fesih 85
C. Süreli Fesih Hakkının Usulsüz Kullanımının Yaptırımları 87
1. Genel Olarak 87
2. İhbar Tazminatı İsteme Hakkı 88
3. Maddi ve Manevi Tazminat Talep Etme Hakkı 92
4. Kıdem Tazminatı İsteme Hakkı 93
D. Süreli Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması ve Yaptırımı 93
III. SÜRELİ FESHİN İŞ GÜVENCESİ KAPSAMINDA YER ALAN İŞÇİLER BAKIMINDAN UYGULANMASI 98
A. Genel Olarak 98
B. Fesih Prosedürü 98
1. İşçinin İhtar Edilmesi 98
2. Feshin Yapılma Zamanı 101
3. Fesih Bildiriminin Yazılı Yapılması 103
4. Fesih Nedeninin Açık ve Kesin Bir Şekilde Belirtilmesi 104
5. İşçinin Savunmasının Alınması 107
Üçüncü Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRELİ FESHİNDE
İŞÇİNİN DAVRANIŞLARINDAN KAYNAKLANAN
GEÇERLİ NEDENLER
I. GENEL OLARAK 111
II. GEÇERLİ NEDEN KAVRAMI 111
A. Genel Olarak 111
B. Geçerli Neden Kavramı 112
C. Mukayeseli Hukuk Bakımından Geçerli Neden Kavramı 114
D. 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Geçerli Neden–Haklı Neden Ayrımı 118
E. Geçerli Neden Oluşturmayan Durumlar 122
F. İş Güvencesi Kapsamında Yer alan İşçiler İçin Süreli Feshin Uygulanmasında Kabul Edilen İlkeler 125
1. Türk Hukukunda Kabul Edilen İlkeler 125
a. Feshin Son Çare Olması (Ultima Ratio) İlkesi 125
b. Sosyal/Objektif Seçim Ölçütleri İlkesi 129
2. Öğretinin İfade Ettiği İlkeler 132
a. Beklenilmezlik İlkesi 132
b. Orantılılık İlkesi 133
c. Menfaatlerin Değerlendirilmesi İlkesi 134
d. Eşit İşlem İlkesi 136
e. Tahmin/ Olumsuz Öngörü İlkesi 139
III. İŞÇİNİN YETERSİZLİĞİNDEN KAYNAKLANAN GEÇERLİ NEDENLER 142
A. Yetersizlik Kavramı 142
B. İşçinin Mesleki Yetersizliği 145
1. İşçinin Kapasitesi, Verimliliği, Eğitimi ve Nitelikleri Sebebiyle Ortaya Çıkan Mesleki Yetersizlik 145
2. İşçinin Performans Düşüklüğü Sebebiyle Ortaya Çıkan Mesleki Yetersizlik 147
a. Performans Kavramı 147
b. Performans Değerlendirme Kriterleri 148
C. İşçinin Fiziki Yetersizliği 154
1. Genel Olarak 154
2. Hastalık Sebebiyle Ortaya Çıkan Fiziki Yetersizlik 155
a. Genel Olarak 155
b. İşçinin Uzun Süreli Hasta Olması 156
c. İşçinin Sık Sık Hastalanması 157
3. İşçinin Yaşlılığı ve Yaşlılık Aylığı Almaya Hak Kazanması 159
IV. İŞÇİNİN DAVRANIŞLARINDAN KAYNAKLANAN GEÇERLİ NEDENLER 164
A. Genel Olarak 164
B. Davranış Kavramı 167
C. Davranışlardan Kaynaklanan ve Geçerli Neden Olarak Kabul Edilebilecek Durumlar 169
1. Genel Olarak 169
2. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun Gerekçesinde Belirtilmiş Olan Durumlar 170
a. İşçinin İşverenin Kendi Malına veya Zilyetliğinde Bulunan Mala Zarar Vermesi 170
b. İşçinin Çalışma Arkadaşlarından Borç Para İstemeyi Alışkanlık Haline Getirmesi 173
c. İşçinin İşveren Aleyhine Sözler Sarf Ederek İş Arkadaşlarını İşverene Karşı Kışkırtması 174
d. İşçinin İşini Uyarılara Rağmen Eksik, Kötü veya Yetersiz Olarak Yerine Getirmesi 177
e. İşçinin İşyerinde İş Akışını ve Ortamını Olumsuz Etkileyecek Biçimde Diğer Kişilerle İlişkiye Girmesi 181
f. İşçinin Uzun Telefon Görüşmeleri Yapması 184
g. İşçinin Devamsızlığı ve Sık Sık İşe Geç Gelmesi 186
h. Amirleri ve İş Arkadaşlarıyla Ciddi Geçimsizlik Göstermesi, Tartışması 188
3. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun Gerekçesinde Belirtilmemiş Durumlar 191
a. İşçinin İşyerinde Cinsel Taciz ve Psikolojik Taciz (Mobbing) Yapması 191
b. İşçinin İşvereni Yanıltması ve Güvenini Kötüye Kullanması 197
c. İşçi Tarafından İşverenin Talimatı Olmaksızın Bilişim Teknolojilerinin Amacı Dışında Kullanılması 200
d. İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine ve Sigara Kullanma Yasağına Aykırı Hareket Etmesi 205
e. İşçinin Gözaltına Alınması, Tutuklanması veya İşyeri Dışında Yüz Kızartıcı Suç İşlemesi 209
f. İşçinin Ücretinin Sık Sık Haczedilmesi 210
g. İşçinin Alkol ve Benzeri Maddeleri Kullanması 213
Sonuç 217
Kaynakça 221
Kavramlar Dizini 239