Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda İcra Teşkilatı

Dr. Öğr. Üyesi Bedriye Tuğçe BALABAN

 

İÇİNDEKİLER

 

ÖNSÖZ7

TEŞEKKÜR.9

İÇİNDEKİLER .13

KISALTMALAR.21

GİRİŞ .31

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

İCRA TEŞKİLATI HAKKINDA GENEL BİLGİLER

 

1 İCRA TEŞKİLATI- İCRA ORGANLARI KAVRAMI VE KAPSAMI37

Kavram 37

Kapsam40

2 İCRA ORGANLARININ TEŞKİLATLANMA MODELLERİ, İCRA ORGANLARINCA

YÜRÜTÜLEN İCRA FAALİYETİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ42

Genel Olarak İcra Teşkilat Modelleri .42

İcra Memuru Temelli Teşkilat Modeli 44

Mahkeme Temelli Teşkilat Modeli.45

III. İdari Mercii Temelli Teşkilat Modeli.46

Karma Yapılı Teşkilat Modeli46

Türk Hukuku Bakımından Cebri İcra Faaliyetinin Niteliğine ve Türk İcra Teşkilatı

Modeline İlişkin Değerlendirmeler48

Türk Cebri İcra Faaliyetinin Hukuki Niteliği 48

Türk İcra Teşkilatı Modeli.51

3 AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİNİN CEBRİ İCRA HAKKINDAKİ REC (2003)

17 SAYILI TAVSİYE KARARI ve AVRUPA BİRLİĞİ KAPSAMINDA İCRA PERSONELLERİNİN

ULUSLARARASI ALANDA TEMSİLİ52

Rec (2003) 17 Sayılı Tavsiye Kararı ve Kapsamı .52

I- Tanımlar .54

II- Kapsam54

III- İcra Takip Usülleri.55

IV- İcra Daireleri.63

Uluslararası Yargı Görevlileri Birliği (Union Internationale des Huissiers de Justice, the

International Union of Judicial Officers- UIHJ).65

Avrupa Yargı Görevlileri Birliği (The European Union of Judicial Officers- UEHJ) 66

 

14 İçindekiler

 

İKİNCİ BÖLÜM

 

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE BAZI DEVLETLER İLE

 

İNGİLİZ HUKUKUNDA İCRA ORGANLARININ TEŞKİLATLARININ ÖZELLİKLERİ,

İCRA TEŞKİLATLARINDA YER ALAN GÖREVLİLER, GÖREVLİLERİN GÖREV VE YETKİLERİ

4 AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYE DEVLETLERİN HUKUK SİSTEMLERİNDE İCRA TEŞKİLATLARI 69

Alman Hukukunda 69

Genel Olarak Alman İcra Teşkilatı 72

Alman İcra Teşkilatının Yapısı, Teşkilatta Yer Alan Görevliler, Görevlilerin

Görevleri ve Yetkileri . 73

Sulh Mahkemesinin Bir Dairesi Olarak İcra Mahkemesi 76

İcra Mahkemesinin Para Alacakları İçin Öngörülen İhtar

Prosedüründeki (Mahnverfahren) Görevleri76

İcra Mahkemesinin ZPO § 828-863 ile § 864-871 Kapsamındaki İcra

Takiplerinde Görevleri79

Genel Mahkeme (Tahkikat Mahkemesi, Prozessgericht). 80

Yardımcı Adalet Memuru (Rechtspfleger) . 81

Genel Olarak.83

Yardımcı Adalet Memuru Olmak İçin Aranan Şartlar85

Yardımcı Adalet Memuru Olmak İçin Aranan Genel Şartlar85

Yardımcı Adalet Memuru Olmak İçin Aranan Eğitim Şartları 85

Yardımcı Adalet Memurunun Görevleri .89

Yardımcı Adalet Memurunun Maaşı.95

Yardımcı Adalet Memurunun Denetlenmesi95

Yardımcı Adalet Memurunun Yasaklılığı ve Reddi 96

Genel Olarak .96

Yardımcı Adalet Memurunun Yasaklılığı .97

Yardımcı Adalet Memurunun Reddi99

Yardımcı Adalet Memurunun Kararlarına Karşı Müracaat Yolları

(Rechtsbehelfe) 103

İcra Memuru (Gerichtsvollzieher) 106

Genel Olarak.107

İcra Memuru Olmak İçin Aranan Eğitim Şartları .109

Aracı Yargı Hizmetleri Memuru Olmak İçin Aranan Şartlar .111

Aday İcra Memuru Olmak İçin Aranan Özel Eğitim Şartları.113

İcra Memurunun Görevleri.114

 

İçindekiler 15

İcra Memurunun Görevlendirildiği Takipler Bakımından

Yetkisi . 118

İcra Memurunun Görevlendirildiği Takipler Bakımından

Takip Alacaklısı ile İlişkisi  119

İcra Memurunun Görevlendirildiği Takip ve İşlemler

Bakımından Sorumluluğu . 124

İcra Memurunun Maaşı ve Ücreti 125

İcra Memurunun Maaşı 125

İcra Memurunun Ücreti 126

İcra Memurunun Hukuki Statüsü . 128

İcra Memurunun Denetlenmesi. 128

İcra memurunun İşlemlerinin Şikâyet Başvurusu Yoluyla Adli

Yönden Denetlenmesi (Sachaufsicht; ZPO § 766 Erinnerung,

Vollstreckungserinnerung) . 129

İcra Memurunun Adli Yönetim Aracılığıyla Hiyerarşik Bakımdan

Denetlenmesi (Dienstaufsicht) . 134

İcra Memurunun Yasaklılığı ve Reddi. 137

İcra Memurlarının Ulusal ve Uluslararası Hukukta Temsili. 139

Tapu Dairesi (Grundbuchamt)141

Avusturya Hukukunda .143

Genel Olarak Avusturya İcra Teşkilatı 144

İcra Teşkilatının Yapısı, Teşkilatta Yer Alan Görevliler ve Görevlilerin Görev ve

Yetkileri144

İcra Mahkemesi145

Yardımcı Adalet Memuru (Rechtspfleger- Court Clerk)147

ardımcı Adalet Memuru Olabilmek İçin Aranan Eğitim Şartları . 148

ardımcı Adalet Memurunun Görevleri. 150

Yardımcı Adalet Memurunun Yasaklılığı ve Reddi 151

Yardımcı Adalet Memurunun Yasaklılığı. 152

Yardımcı Adalet Memurunun Reddi . 152

Yardımcı Adalet Memurunun Kararlarına Karşı Müracaat

Yolları  153

İcra Memuru (Gerichtsvollzieher- Court Bailiff) .154

İcra Memurunun Görevleri 155

İcra Memurunun Yasaklılığı ve Reddi. 156

İcra Memurunun İşlemlerine Karşı Şikâyet Başvurusu. 157

 

16 İçindekiler

Fransız Hukukunda . 157

Genel Olarak Fransız İcra Teşkilatı. 158

Fransız İcra Teşkilatının Yapısı, Teşkilatta Yer Alan Görevliler ve Görevlilerin

Görev ve Yetkileri  158

İcra Yetkilisi (Huissiers de Justice) 160

İcra Yetkilisi Olmak İçin Aranan Şartlar.160

İcra Yetkilisi Olmak İçin Aranan Genel Şartlar .162

İcra Yetkilisi Olmak İçin Aranan Eğitim Şartları .163

aaa. Hukuk Fakültesi Mezunu Olmak .163

bbb. Staj Yapmak 163

ccc. Staj Sonunda Yapılan Meslek Sınavında Başarılı Olmak 165

İcra Yetkilisinin Görevleri165

Açık Arttırma Görevlisi (The Auctioneer Commissaire – Priseur) 171

Mahkeme Tellalı (Courtier en marchandise- Court Broker). 171

Zabıt Kâtibi (Greffier du tribunal d’instance- the Court Clerk). 171

Noterler ve Hukuk Müşaviri Avukatlar (Notaries and Solicitors) . 172

Hollanda Hukukunda 172

Genel Olarak Hollanda İcra Teşkilatı 173

Hollanda İcra Teşkilatının Yapısı, İcra Teşkilatında Yer Alan Görevliler,

Görevlilerin Görev ve Yetkileri  173

Mahkeme İcra Görevlisi (Gerechtsdeurwaarders- Court Bailiff) 174

Mahkeme İcra Görevlisi Olarak Atanma Koşulları 176

Mahkeme İcra Görevlilerine İlişkin Disiplin Kuralları177

Mahkeme İcra Görevlisinin Görevleri.178

Kraliyet İcra Görevlisi Mesleki Kuruluşu (KBvG) .180

İsveç Hukukunda. 182

Genel Olarak İsveç İcra Teşkilatı 182

İsveç İcra Teşkilatının Yapısı, İcra Teşkilatında Yer Alan Görevliler ve

Görevlilerin Görev ve Yetkileri  184

5 İNGİLİZ HUKUK SİSTEMİNDE İCRA TEŞKİLATI .187

Genel Olarak İngiliz İcra Teşkilatı 190

İngiliz İcra Teşkilatının Yapısı, Teşkilatta Yer Alan Görevliler, Görevlilerin

Görev ve Yetkileri 191

Asliye Mahkemesi Şerif ve Memurları (High Court Sheriffs and Officers) . 191

Baş Şerif (High Sheriff) . 191

Şerif Yardımcısı (Under Sheriff) 192

 

İçindekiler 17

Asliye Mahkemesi Memurları (High Courts Officers) .193

İcra Memurları (Bailiffs) .193

Yerel (İlçe) Mahkeme İcra Memurları (County Court Bailiffs;

County Court Enforcement Officers)194

Asliye Mahkemesi İcra Memurları (High Court Enforcement Officers)196

Sertifikalı Özel İcra Memurları (Certificated Private Bailiffs, Certificated

Enforcement Agents)199

Sulh Ceza Mahkemesi İcra Memurları (Civillian Enforcement Officers,

Magistrates Court Bailiffs)202

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

 

TÜRK HUKUKUNDA İCRA TEŞKİLATI SİSTEMİ, İCRA TEŞKİLATININ TARİHSEL GELİŞİMİ,

ASIL VE YARDIMCI ORGANLARI, ORGANLARIN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI

6 İCRA TEŞKİLATI .207

Merkez Teşkilatı 208

Genel Olarak 208

İcra İşleri Dairesi Başkanlığı, Başkanlığın Teşkilat Yapısı.210

III. İcra İşleri Dairesi Başkanlığı Büroları ve Görevleri211

Taşra Teşkilatı217

7 İCRA ORGANLARI218

Asıl (Aslî) Organlar.219

İcra Dairesi .219

İcra Dairesinin Türk Hukukundaki Tarihsel Gelişimi .220

İlamatı- Hukukiyyenin Sureti İcrasına Dair Muvakkat Kanun

(09.06.1879) Döneminde İcra Dairesi  221

18.04.1929 Tarih ve 1424 Sayılı Kanun Döneminde İcra Dairesi 223

09.06.1932 Tarih ve 2004 Sayılı Kanun Çerçevesinde İcra Dairesinin

Güncel Durumu 223

İcra Daireleri Başkanlığı227

III. İcra Mahkemesi .231

Genel Olarak.231

Yargısal Görevi235

İdari Görevi.237

Danışma Görevi 237

Bölge Adliye Mahkemesi’nin İcra ve İflas İşleri ile Görevli Hukuk Daireleri 239

Yargıtay’ın İcra ve İflas İşleri ile Görevli Hukuk Daireleri239

Yardımcı (Fer’i- Tali) Organlar240

 

18 İçindekiler

Mahkemeler 240

Adalet Müfettişlikleri. 241

III. Cumhuriyet Savcılıkları 242

Zabıta (Polis) Teşkilatı 242

Diğer Organlar 243

8 İCRA DAİRESİ GÖREVLİLERİ, BU GÖREVLİLERİN GÖREVLERİ, YETKİLERİ,

YÜKÜMLÜLÜKLERİ, SORUMLULUKLARI, HAKLARI VE DENETİMİ 243

İcra Dairesi Görevlileri 243

İcra Müdürü ve Görevleri 245

İcra Müdür Yardımcısı ve Görevleri . 251

III. İcra Kâtibi ve Görevleri  252

Mübaşir ve Görevleri. 254

Hizmetli ve Görevleri. 255

İcra Dairesi Görevlilerinin Yetkileri . 255

Yetki Türleri . 256

İcra Müdürünün Takdir Yetkisi. 256

İcra Müdürünü Bağlayıcı Yetki . 256

İcra Müdürünün Emretme Yetkisi 257

İcra Müdürünün Zor Kullanma Yetkisi 258

Yetkilerin Kapsamı ve Sınırı . 260

Konu Bakımından Sınırlandırma. 260

Zaman Bakımından Sınırlandırma 261

III. İcra Müdürünün Yokluğunda İcra Müdürünün Takip Hukukuna İlişkin

Yetkilerini Kimin Kullanacağı . 261

İcra Dairesi Görevlilerinin Yükümlülükleri. 263

Olumlu Yükümlülükleri 263

Dosya ve Tutanak Düzenlemek ve Saklamak (İİK m. 8; İİK Yön. m. 22). 263

Parayı Ödemek ve Değerli Eşyaları Muhafaza Etmek

(İİK m. 9; İİK Yön. m. 8 ve m. 110)  268

İcra Dairesinin Aydınlatma Yükümlülüğü . 270

Olumsuz Yükümlülükleri 271

İcra Dairelerinin İş Görmekten Memnuiyeti 272

İcra Dairelerinin Memnu İşleri . 273

İcra Dairesi Görevlilerinin Sorumlulukları . 274

Hukuki Sorumluluk 274

Tazminat Sorumluluğu. 275

Zimmet Dolayısıyla Sorumluluk . 278

 

İçindekiler 19

Ceza Sorumluluğu 279

III. Disiplin Sorumluluğu282

İcra Dairesi Görevlilerinin Denetlenmesi286

İç Denetim286

Cumhuriyet Savcısı Tarafından Yapılan Denetim287

İcra Mahkemesi Tarafından Yapılan Denetim.288

“Şikâyet” Yoluyla Denetim . 289

Genel Olarak. 289

Şikâyet Sebepleri 290

Şikâyet Süresi . 292

Şikâyet Üzerine Verilecek Kararlar . 294

aaa. Şikâyet Talebinin Reddi Kararı  295

bbb. Şikâyet Talebinin Kabulü Kararı  295

Şikâyet Talebi Üzerine Verilecek Kararlara Karşı

Başvurulabilecek Kanun Yolları. 296

aaa. Eski Kanun Yolu Sisteminde 297

bbb. Yeni Kanun Yolu Sisteminde . 299

Ödeme Emrine İtiraz Üzerine Denetim 300

Genel Olarak. 300

İtiraz Sebepleri 300

İtiraz Süresi. 301

İtirazın Bertaraf Edilmesi 302

aaa. İtirazın İptali Davası  303

bbb. İtirazın Kaldırılması . 303

İcra Mahkemesinin İstihkak Davası ve İhalenin Feshi Talebine

İstinaden Yaptığı Denetim 305

İstihkak Davası 305

İhalenin Feshi . 307

İcra Mahkemesi Kararlarına Karşı Kanun Yolu Denetimi 308

Olağan Kanun Yolları 309

Genel Olarak. 309

İstinaf.309

Temyiz .310

Olağanüstü Kanun Yolları. 311

 

20 İçindekiler

Yargılamanın İadesi.312

Kanun Yararına Temyiz .314

Dış Denetim. 314

Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık). 314

Sayıştay 316

Bireysel Başvuru. 317

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru .317

Anayasa Mahkemesi’ne Başvuru Usulü 321

aaa. Başvurulacak Merciiler321

bbb. Başvuruda Yer alması Gereken Bilgiler .321

ccc. Başvuru Süresi.321

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Üzerine Verilebilecek

Kararlar .322

aaa. Başvurunun Reddi Hakkında Karar322

bbb. Başvurunun Kabul Edilebilirliği Hakkında Karar 322

ccc. Başvurunun Kabul Edilemezliği Hakkında Karar323

ddd. Başvurunun Esastan İncelenmesi324

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru325

Genel Olarak .326

İcra Mahkemesi Kararları Bakımından Avrupa İnsan Hakları

Mahkemesine Bireysel Başvuru 327

İcra Dairesi Görevlilerinin Hakları . 327

Dava ve Şikâyetlere Karşı Korunma Hakları. 327

Özlük Hakları . 328

SONUÇ 333

KAYNAKÇA 345