Hukuk Davalarında Mecburi Dava Arkadaşlığı
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VII
İÇİNDEKİLER IX
KISALTMALAR DİZİNİ XIX
KAYNAKÇA XXI
GİRİŞ. 1
BİRİNCİ BÖLÜM
MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. DAVA ARKADAŞLIĞININ GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 5
I. İHTİYARİ DAVA ARKADAŞLIĞI 6
II. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI 7
A. Maddi Mecburi Dava Arkadaşlığı 7
B. Şeklî Mecburi Dava Arkadaşlığı 14
C. Usuli Mecburi Dava Arkadaşlığı 17
§ 2. DAVA ARKADAŞLARININ DAVADAKİ DURUMUNU ÖNGÖREN DÜZENLEMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI 19
I. İHTİYARİ DAVA ARKADAŞLARININ DAVADAKİ DURUMU 19
II. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ DAVADAKİ DURUMU 20
İKİNCİ BÖLÜM
DAVACI TARAFTA MADDİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI
§ 3. ELBİRLİĞİ HÂLİNDE MÜLKİYETTE ORTAKLARIN DAVA AÇMASI 23
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİ ALEYHİNE DAVA AÇILMASI 24
A. Elbirliği Ortaklığına (Ortaklara) Ait Hakkın İleri Sürülmesi 24
B. Tek Başına Dava Açma İmkânı 31
II. ORTAKLARIN BİRBİRİNE KARŞI DAVA AÇMASI 36
A. Adi Ortaklıkta Ortakların Birbirine Karşı Dava Açması 36
B. Miras Ortaklığında Mirasçıların Birbirine Karşı Dava Açması 40
III. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNİN SONLANDIRILMASINA YÖNELİK DAVA AÇILMASI 41
A. Adi Ortaklığın Feshi ve Ortaklık Malvarlığının Tasfiyesine Dair
Dava Açılması 42
B. Miras Ortaklığında Paylaşma Davası Açılması 43
§ 4. PAYLI MÜLKİYETTE PAYDAŞLARIN DAVA AÇMASI 44
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİ ALEYHİNE DAVA AÇILMASI 44
II. ORTAKLARIN BİRBİRİNE KARŞI DAVA AÇMASI 50
III. PAYLI MÜLKİYETİN SONLANDIRILMASINA YÖNELİK DAVA AÇILMASI 52
A. Çift Taraflı Davanın Genel Özellikleri 52
B. Paydaşlığın Giderilmesinde Davacı Tarafta Dava Arkadaşlığı 58
§ 5. BİRLİKTE MÜLKİYET İLİŞKİSİ BULUNMAYAN HÂLLERDE DAVA AÇILMASI 60
I. SÖZLEŞMENİN BİR TARAFINDA BİRDEN FAZLA KİŞİNİN YER ALMASI 60
A. İfası Talep Edilen Edimin Niteliğine Göre Davacıların Mecburi
Dava Arkadaşlığı 60
B. İnşaî Etki Kıstasına Göre Davacıların Mecburi Dava Arkadaşlığı 64
C. Sözleşmenin Taraflarının İradesine Göre Mecburi Dava Arkadaşlığı 65
II. TÜZEL KİŞİLERDE BİRDEN FAZLA KİŞİ TARAFINDAN DAVA AÇILMASI 65
A. Ortaklar Tarafından Açılan Davalarda 66
1. Kollektif Ortaklıkta Ortaklar Tarafından Dava Açılması 66
2. Anonim Ortaklıkta Ortaklar Tarafından Dava Açılması 68
B. Dava Açma Yetkisine Sahip Organ Tarafından Açılan Davalarda 70
III. KAT MÜLKİYETİNDE MALİKLER BAKIMINDAN MEYDANA GELEN UYUŞMAZLIKLAR 71
A. Üçüncü Kişi Aleyhine Dava Açılması Gereken Hâller 72
B. Kat Maliklerinin Birbirine Karşı Dava Açması Gereken Hâller 76
IV. BİRDEN FAZLA KİŞİNİN BİRLİKTE DAVA TAKİP YETKİSİNE SAHİP
OLMASI 77
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DAVALI TARAFTA MADDİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI
§ 6. ELBİRLİĞİ HÂLİNDE MÜLKİYETTE ORTAKLAR ALEYHİNE DAVA AÇILMASI 79
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN DAVA AÇILMASI 79
A. Ortakların Mecburi Dava Arkadaşlığını Belirlemeye Yönelik Görüşler 80
B. Ortakların Mecburi Dava Arkadaşı Olarak Birlikte Dava Edilmesini Gerektiren Hâller 84
C. Bir Ortağın Üçüncü Kişi Olarak Diğer Ortaklar Aleyhine Dava Açması 89
II. ORTAKLARIN BİRBİRİNE KARŞI DAVA AÇMASI 90
A. Adi Ortaklıkta Ortakların Birbirine Karşı Açabileceği Davalar 90
B. Miras Ortaklığında Mirasçıların Birbirine Karşı Açabileceği
Davalar 93
III. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNİN SONLANDIRILMASINA YÖNELİK DAVA AÇILMASI 95
A. Adi Ortaklığın Feshi ve Ortaklık Malvarlığının Tasfiyesine Dair
Dava Açılması 95
B. Miras Ortaklığında Paylaşma Davası Açılması 98
§ 7. PAYLI MÜLKİYETTE PAYDAŞLAR ALEYHİNE DAVA AÇILMASI 102
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN DAVA AÇILMASI 102
II. PAYDAŞLARIN BİRBİRİNE KARŞI DAVA AÇMASI 104
III. PAYDAŞLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI AÇILMASI 106
§ 8. BİRLİKTE MÜLKİYET İLİŞKİSİ BULUNMAYAN HÂLLERDE DAVA AÇILMASI 110
I. SÖZLEŞMENİN BİR TARAFINDA BİRDEN FAZLA KİŞİNİN YER ALMASI 111
A. İfası Talep Edilen Edimin Niteliğine Göre Davalıların Mecburi
Dava Arkadaşlığı 111
1. Kira Sözleşmesinde Kiracıların ve Kiraya Verenlerin Mecburi
Dava Arkadaşlığı 113
2. İşe İade Davasında Asıl İşveren ve Alt İşverenin Mecburi Dava Arkadaşlığı 118
B. İnşaî Etki Kıstasına Göre Davalıların Mecburi Dava Arkadaşlığı 122
II. TÜZEL KİŞİLERDE BİRDEN FAZLA KİŞİYE KARŞI DAVA AÇILMASI 125
III. KAT MÜLKİYETİNDE KAT MALİKLERİNE KARŞI DAVA AÇILMASI 128
A. Üçüncü Kişi Tarafından Kat Maliklerine Karşı Dava Açılması
Gereken Hâller 129
B. Kat Maliklerinin Birbirine Karşı Dava Açması Gereken Hâller 130
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
USULİ GEREKÇELERLE KABUL EDİLEN MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI
§ 9. TÜRK HUKUKUNDA USULİ GEREKÇELERLE KABUL EDİLEN ŞEKLÎ
MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI 133
I. KANUNDA AÇIKÇA ÖNGÖRÜLEN ŞEKLÎ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI HÂLLERİ 134
A. Aile Hukukunda Davalı Tarafta Mecburi Dava Arkadaşlığının
Kabul Edildiği Hâller 134
B. Kanuni Hasımlık Dolayısıyla Şeklî Mecburi Dava Arkadaşlığı 136
1. Kanuni Hasımlığın Öngörüldüğü Düzenlemeler 136
a. Mülhak Vakıflarda Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Durumu 137
b. Olağanüstü Zamanaşımı Yoluyla Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması 139
c. İskan Kanunu Bağlamında Yapılmış Taşınmaz Devri
Sebebiyle Açılan Tapu İptal ve Tescil Davası 143
d. Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşleminin İptali 144
e. Hacizdeki Tasarrufun İptali Davası 145
f. Resmî Senetlerin Sahteliği İddiası 147
2. Kanuni Hasımlık ile Yaratılan Uygulamanın Değerlendirilmesi 148
II. KANUNDA AÇIKÇA ÖNGÖRÜLMEYEN ŞEKLÎ MECBURİ DAVA
ARKADAŞLIĞI HÂLLERİ 149
A. Hizmet Tespit Davası 150
B. İş Kazası ve Meslek Hastalığının Tespiti ile İş Göremezlik Oranının Tespiti 152
C. Asli Müdahale Talebi 155
III. ŞEKLÎ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞININ HÜKÜMLERİ VE KABUL
EDİLME AMACI 158
A. Şeklî Mecburi Dava Arkadaşlığının Hükümleri. 158
B. Şeklî Mecburi Dava Arkadaşlığının Kabul Edilme Amacı. 160
§ 10. ALMAN HUKUKUNDAKİ USULİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI 162
I. USULİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞININ HÜKÜMLERİ 163
II. KESİN HÜKMÜN SİRAYETİ VE YENİLİK DOĞURUCU ETKİ BAĞLAMINDA
USULİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI 164
A. Kesin Hükmün Sirayet Etmesi Sebebiyle Usuli Mecburi Dava Arkadaşlığı 165
1. Çift Taraflı Sirayet 166
a. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi ile Mirasçının Dava Arkadaşlığı 166
b. İcra Takibinde Üçüncü Kişinin İfada Bulunması Amacıyla
Dava Açan Takip Alacaklılarının Dava Arkadaşlığı 167
c. Üçüncü Kişinin İfada Bulunması Amacıyla Dava Açan İflas Alacaklılarının Dava Arkadaşlığı 169
2. Tek Taraflı Sirayet 171
a. Birbiri Bakımından Dava Takip Yetkisini Haiz Birden Fazla
Hak Sahibinin Dava Arkadaşlığı 171
b. İflas Alacağına İtiraz Hâlinde İflas Alacaklılarının Dava Arkadaşlığı 174
c. Tüzel Kişinin veya Organ Kararının Hükümsüzlüğünün
Tespiti Davası Açanların Dava Arkadaşlığı 177
B. İnşaî Hüküm Kurulacak Hâllerde Usuli Mecburi Dava Arkadaşlığı 178
§ 11. USULİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞININ TÜRK HUKUKUNDA UYGULANMASI 179
I. TÜRK VE ALMAN HUKUKLARINDAKİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINA
DAİR HÜKÜMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI 180
II. TÜRK HUKUKUNDA AYNI YÖNDE HÜKÜM VERME GEREKLİLİĞİNDEN
ÖTÜRÜ USULİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞININ UYGULANMASI 181
BEŞİNCİ BÖLÜM
MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ YARGILAMADA BİRLİKTE YER ALMASI VE USUL HUKUKU İLİŞKİSİNİN
MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
§ 12. MADDİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ TAMAMININ YARGILAMADA
YER ALMASI VE BUNA BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN USULİ İLİŞKİ 183
I. MADDİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ YARGILAMADA BİRLİKTE
YER ALMASI 183
A. Mecburi Dava Arkadaşlığında Yargılamaya Katılma 184
1. Taraf Eksikliğinin Tamamlanması ve Husumetin
Yaygınlaştırılması 184
2. Taraf Teşkilinin Sağlanması 185
3. Dâhili Dava (Davanın Teşmili) 190
B. Kanuni Taraf Değişikliği Bağlamında Mecburi Dava Arkadaşlarının Yargılamaya Taraf Olarak Katılması 192
1. Dava Açılırken Mecburi Dava Arkadaşlarının Hepsinin Taraf
Olarak Gösterilmemiş Olması 192
2. Dava Açıldıktan Sonra Mecburi Dava Arkadaşlığını Gerektiren
Bir Durumun Ortaya Çıkması 193
C. İradi Taraf Değişikliği Bağlamında Mecburi Dava Arkadaşlarının Yargılamaya Taraf Olarak Katılması 195
1. İradi Taraf Değişikliğine İhtiyaç Duyulan Hâller. 196
2. İradi Taraf Katılımının Şartları 202
a. Davacı Yanda Taraf Katılımı 204
b. Davalı Yanda Taraf Katılımı 205
II. İKİ TARAF SİSTEMİ BAKIMINDAN MADDİ MECBURİ DAVA
ARKADAŞLARININ DURUMU 207
A. İki Taraf Sisteminin Temel Özellikleri 208
B. İki Taraf Sistemine Göre Dava Arkadaşlığı 210
III. YARGILAMAYA MADDİ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ TAMAMININ KATILMAMASININ MEYDANA GETİRECEĞİ HUKUKİ
SONUÇ 216
A. Usulden Ret Kararı Verileceği Yönündeki Görüşler 216
B. Esastan Ret Kararı Verileceği Yönündeki Görüş 221
C. Konu Hakkındaki Görüşümüz 222
§ 13. ŞEKLÎ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ TAMAMININ YARGILAMADA
YER ALMASI VE BUNA BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN USULİ İLİŞKİ 225
I. ŞEKLÎ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ BİRLİKTE DAVA EDİLMESİ 226
A. Kanuni Taraf Değişikliğine Göre Şeklî Mecburi Dava Arkadaşının
Taraf Hâline Getirilmesi 226
B. Şeklî Mecburi Dava Arkadaşlığında İradi Taraf Değişikliğine Dair Kuralların Uygulanıp Uygulanmayacağı 227
II. İKİ TARAF SİSTEMİ BAKIMINDAN ŞEKLÎ MECBURİ DAVA
ARKADAŞLARININ DURUMU 227
III. ŞEKLÎ MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ BİRLİKTE DAVA
EDİLMEMESİNİN HUKUKİ SONUCU 228
ALTINCI BÖLÜM
TARAF USUL İŞLEMLERİNİN YAPILMASINDA MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ DURUMU
§ 14. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ DURUMUNA GENEL BAKIŞ 232
I. DAVA ARKADAŞLARININ DURUMUNU AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 232
II. TÜRK HUKUKUNDAKİ KANUNİ DÜZENLEMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 236
III. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARINA KARŞI AYNI ŞEKİLDE HAREKET
ETME ZORUNLULUĞU 239
§ 15. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARI ARASINDA BELİRLİ BİR İŞLEMİN YAPILMAMASI VEYA FARKLI ŞEKİLDE YAPILMASI YÖNÜNDE BİR
TALEBİN BULUNMASI 241
I. DAVA ARKADAŞLARININ FARKLI YÖNDE İRADE GÖSTERMELERİ
SEBEBİYLE İŞLEMİN YAPILAMAMASININ YARATACAĞI SAKINCA 242
II. DAVA ARKADAŞLARININ YARGILAMAYI SONA ERDİRMEYE YÖNELİK YAPABİLECEKLERİ İŞLEMLER 245
A. Maddi Hukuk İçerikli İşlemlerin Yapılması 245
B. Davanın Açılmamış Sayılmasına Yönelik İşlemlerin Yapılması 248
1. Davanın Geri Alınması 248
2. Davanın Takipsiz Bırakılması 255
III. DAVA KONUSUNU VE/VEYA DAVA SEBEBİNİ DEĞİŞTİRME VE/VEYA GENİŞLETME İLE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEMLERİNİN YAPILMASI 256
A. Dava Konusunun Genişletilmesi ve/veya Değiştirilmesi 257
1. Talep Sonucunun Genişletilmesi 257
2. Mevcut Talep Sonucunun Değiştirilmesi 261
B. Dava Sebebinin Genişletilmesi ve/veya Değiştirilmesi 262
C. Karşı Tarafın Değiştirilmesi veya Bu Yöndeki Talebe Muvafakat Gösterilmesi 265
D. Dava Konusunun Devri Hâlinde Dava Konusu veya Taraf
Değişikliği Hususunda Anlaşmaya Varılamaması 268
§ 16. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ BİRLİKTE YAPMADIĞI USULİ BİR
İŞLEMİN HEPSİ HAKKINDA HÜKÜM DOĞURMASI 269
I. YAPILABİLECEK İŞLEMLER BAKIMINDAN GETİRİLEN
SINIRLANDIRMANIN DİKKATE ALINMASI. 271
II. DAVA ARKADAŞLARININ TAMAMINA USULİ İŞLEMİ YAPMA İMKÂNI TANINMIŞ OLMASI 276
A. İşlemin Duruşmada Yapılmış Olması veya Süreye Tabi Olması 276
1. Duruşmaya İştirak Etmek Suretiyle İşlem Yapılması 276
2. Süreye Tabi Tutulan İşlemin Yapılması 279
a. Yapılan İşlemin Dava Arkadaşları Hakkında Sonuç
Doğurmasının Şartları 280
b. Mecburi Dava Arkadaşlarından Birisi Bakımından Eski Hâle Getirme Başvurusunda Bulunulması 282
B. Duruşmaya veya Süreye Tabi İşleme Dair Olmak Üzere Dava Arkadaşlarından Her Birine Tebligat Yapılmış Olması 283
C. Duruşmaya Katılmamayı veya Süreyi Kaçırmayı Haklı Kılan
Herhangi Bir Hâlin Bulunmaması 285
III. DURUŞMAYA KATILMAYAN VEYA SÜREYİ KAÇIRAN DAVA
ARKADAŞININ YAPILMIŞ İŞLEMİ BERTARAF ETME İMKÂNI 287
YEDİNCİ BÖLÜM MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA
DİLEKÇELER AŞAMASININ TAMAMLANMASI VE
DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ
§ 17. DAVANIN AÇILMASI VE DAVA AÇILMASINA BAĞLI HUKUKİ SONUÇLAR 289
I. DAVANIN AÇILMA ANININ TESPİTİ 289
II. DAVA AÇILMASININ SONUÇLARI 292
A. Maddi Hukuka Dair Sonuçlar 292
1. Zamanaşımının Kesilmesi ve Hak Düşürücü Sürenin
Korunması 292
2. Davalının Temerrüde Düşürülmesi 294
3. Davalı Tarafın İyiniyetinin Sona Ermesi 295
B. Usul Hukukuna Dair Sonuçlar 296
1. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haczin Korunması 296
a. İhtiyati Tedbir Kararı 297
b. İhtiyati Haciz Kararı 298
2. Davayı Geri Almanın Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Hâle Gelmesi 301
§ 18. DİLEKÇELER AŞAMASININ TAMAMLANMASI. 302
I. DAVA DİLEKÇESİNİN HAZIRLANMASI VE TEBLİĞİ 302
A. Davacı Tarafta Mecburi Dava Arkadaşlığı 302
B. Davalı Tarafta Mecburi Dava Arkadaşlığı 305
II. DAVAYA CEVAP VERİLMESİ 305
A. Savunma Araçlarının İleri Sürülmesi 306
1. Maddi Hukuka İlişkin Savunmalar 306
a. Maddi Hukuka İlişkin Savunmaların Gerçekleşmesi 307
b. Maddi Hukuka İlişkin Savunmaların İleri Sürülmesi 309
2. Usul Hukukuna İlişkin Savunmalar 311
a. Mecburi Dava Arkadaşlığında Yetkili Mahkemenin Tayini 311
aa. Davalı Mecburi Dava Arkadaşları Yönünden 312
bb. Davacı Mecburi Dava Arkadaşları Yönünden 315
cc. Mecburi Dava Arkadaşlarının Yetki Sözleşmesinin
Tarafı Olması 316
i. Tarafa Dair Şartın Mevcut Olması. 317
ii. Halef Olmaları Nedeniyle Mecburi Dava
Arkadaşlarının Yetki Sözleşmesiyle Bağlı Olması 320
b. Mecburi Dava Arkadaşlığında Tahkim Sözleşmesinin
Geçerliliği 321
c. İlk İtirazların İleri sürülmesi 323
B. Davaya Cevap Verilmemesi Nedeniyle İnkâr Faraziyesinin Uygulanması 329
C. Davanın Kabul Edilmesi 332
D. Karşı Dava Açılması 332
III. İKİNCİ DİLEKÇELERİN VERİLMESİ VE BUNA BAĞLI OLARAK İDDİA VE SAVUNMAYI GENİŞLETME VE DEĞİŞTİRME YASAĞININ
UYGULANMASI 333
A. Cevaba Cevap Dilekçesinin Verilmesi 335
B. İkinci Cevap Dilekçesinin Verilmesi 336
C. Ön İnceleme Duruşması 338
§ 19. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ 340
I. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARI YÖNÜNDEN DAVA ŞARTLARININ NE
ŞEKİLDE ELE ALINMASI GEREKTİĞİ 340
A. Davanın Görüleceği Mahkemeye Yönelik Şartlar 340
B. Tarafa Dair Dava Şartları 342
C. Dava Konusuna Dair Dava Şartları 345
D. Arabulucuya Başvuru Şartı 347
II. DAVA ŞARTININ SAĞLANMAMASININ HUKUKİ SONUCU 350
SEKİZİNCİ BÖLÜM MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA
UYUŞMAZLIĞIN HÜKME BAĞLANMASI VE KANUN YOLU BAŞVURUSU
§ 20. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA UYUŞMAZLIĞIN HÜKME
BAĞLANMASI 353
I. MAHKEME HÜKMÜNÜN CEBRİ İCRASI YÖNÜNDEN DAVA ARKADAŞLARININ TARAF OLARAK EKSİKSİZ GÖSTERİLMESİ VE
ALACAKLILIK-BORÇLULUK DURUMUNUN NİTELİĞİNİN BELİRTİLMESİ 353
A. Dava Arkadaşlarının Tamamının Taraf Olarak Gösterilmesi 354
B. Hükme Bağlanan Hakkın Ne Şekilde İleri Sürülebileceği 355
C. Yargılama Giderlerinin Karara Bağlanması 357
1. Yargılama Giderlerinin Dava Arkadaşları Lehine Olacak Şekilde Karara Bağlanması. 357
2. Yargılama Giderlerinin Dava Arkadaşları Aleyhine Olacak
Şekilde Karara Bağlanması 359
II. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA KISMİ HÜKÜM VERİLMESİ
SORUNU 363
A. Mecburi Dava Arkadaşlarının Tamamının Lehine veya Aleyhine
Olacak Şekilde Kısmi Hüküm Verilmesi 364
B. Belirli Bir Dava Arkadaşına İlişkin Olmak Üzere Hüküm Verilmesi 366
§ 21. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA KANUN YOLU BAŞVURUSU 368
I. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ VE KARŞI TARAFIN KANUN
YOLUNA BAŞVURMASI 369
A. Kanun Yoluna Başvurulabilmesi için Birlikte Hareket Etme
Şartının Aranması 369
1. Kanun Yolu Başvurusuna Dair İleri Sürülen Görüşler 369
a. HUMK’un Yürürlüğü Dönemindeki Görüşler 369
b. HMK’nın Yürürlüğü Sonrasındaki Görüşler 371
2. Birlikte Hareket Etmeye Dair İleri Sürülen Görüşlerin Değerlendirilmesi 373
B. Kanun Yolu Başvurusunun Reddi Kararına Karşı Kanun Yoluna Başvurulması. 376
C. Karşı Tarafın Kanun Yolu Başvurusunda Bulunması 378
II. MECBURİ DAVA ARKADAŞLARI YÖNÜNDEN KANUN YOLU BAŞVURU
SÜRESİ 381
A. Kanun Yolu Başvuru Süresinin Ne Zaman Başlayacağı 382
1. Dava Arkadaşlarının Tamamı Yönünden Başvuru Süresinin
Aynı Anda Başlaması 382
2. Her Bir Dava Arkadaşı Yönünden Başvuru Süresinin Ayrı Ayrı Başlaması 383
B. Hangi Hâllerde Kanun Yolu Başvuru Süresine Uyulduğunun Kabul Edileceği 385
1. Başvuru Süresini Kaçıran Dava Arkadaşının Diğer Dava Arkadaşı Bakımından Henüz Sona Ermemiş Süreden
Yararlanamaması 386
2. Başvuru Süresinde Hareketsiz Kalma Durumunun Hangi
Zaman Aralığını İfade Ettiği 387
3. Kanun Yoluna Başvuru Süresinin Dava Arkadaşlarının Tamamı Bakımından Sona Ermediği Bir Anda Başvuru Yapılmış Olması 393
4. Kanun Yolu Başvurusundan Feragat Edilmemiş Olması 394
§ 22. KANUN YOLU AŞAMASINDA MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ DURUMU VE MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SONA
ERMESİ 397
I. KANUN YOLU AŞAMASINDA MECBURİ DAVA ARKADAŞLARININ
DURUMU 398
A. Kanun Yoluna Başvurmamış Dava Arkadaşının Konumunu
Açıklayan Görüşler 398
1. Pasif Dava Arkadaşının Sadece Taraf Olarak Görülmesi 399
2. Pasif Dava Arkadaşının Durumunu Açıklamaya Yönelik Yeni Görüşler 401
3. Mecburi Dava Arkadaşlarının Konumunu Açıklamak Üzere Dava Arkadaşları Arasında Hiçbir Ayrım Yapılmaması
Gerektiği Yönündeki Görüşümüz 404
B. İstinaf Mahkemesi Kararına Karşı Kanun Yoluna Başvuru İmkânı 406
C. Kanun Yolu Başvurusu Sebebiyle Doğan Giderlerden Sorumluluk 407
II. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞINDA MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SONA ERMESİ 408
A. Yargılamanın İadesi Talebinde Bulunulması 409
B. Değişiklik Davası Açılması 411
C. Anayasa Mahkemesi’nin Yeniden Yargılama Yapılmasına Yönelik
Karar Vermesi 413
D. Hakem Kararının İptali ve Yargılamanın İadesi 416
SONUÇ 417
