Bu eser uzun yıllardan bu yana banka hukukçusu olarak görev yapan yazarlar tarafından bankacılık alanında sık karşılaşılan hukuki kavramlardan biri olan ipotek konusunda uygulamaya yönelik pratik çözümler sunmak amacıyla kaleme alınmıştır. Bankacılar için ipotek hukukunu 100 soruda ele alan bu kitap bankacıların vazgeçilmez bir el kitabı olacaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ III KISALTMALAR V 1. Anapara ipoteği – üst sınır ipoteği (maksimal ipotek) kavramları neyi ifade eder? 1 2. Paraya çevirme kolaylığı bakımından hangi ipotek türü daha elverişlidir? 2 3. İpotek resmi senedinde yer alan özel şartlar için de genel işlem koşulu denetimi yapılabilir mi? 3 4. İpotek tesis edilecek taşınmaz borçluya ait olmak zorunda mıdır? 4 5. İpotekli taşınmazın paraya çevrilmesi neticesinde ipotek limiti karşılanmadığında, ipotek veren üçüncü kişi bakiye kalan kısımdan sorumlu tutulabilir mi? 5 6. Müşterek ipotek nedir? 5 7. Hisseli taşınmazın tamamı üzerinde ipotek tesis edildiğinde ortada toplu ipoteğin bulunduğu söylenebilir mi? 7 8. Müşterek ipoteğin sonuçları nelerdir? 7 9. Toplu ipoteğe ilişkin koşullar sağlanmadan toplu ipotek tesis edilirse ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 9 10. Toplu ipoteğe konu taşınmazlardan biri borçtan şahsen sorumlu olmayan üçüncü bir kişiye satılacak olursa, toplu ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 9 11. İştirak halinde malik bulunulan taşınmazlarda ipotek tesis edilebilir mi? 10 12. Bankaya ödemede bulunan ipotek veren üçüncü kişi, bankanın haklarına halef olur mu? 11 13. İpoteğin kurulması için mutlaka tapuda resmi senet düzenlenmesi gerekir mi? 12 14. E-İpotek uygulaması nedir? 13 15. Serbest dereceden istifade hakkı ne demektir? 15 16. Yabancı para üzerinden ipotek tesis edilebilir mi? 16 17. Kredinin sonradan yabancı para ipoteğin para cinsine dönüştürülerek yabancı para ipoteğinden yararlandırılması mümkün müdür? 17 18. Alacak temlik edildiğinde veya halefiyet yoluyla kefile geçtiğinde, yeni alacaklı alacağın güvencesini teşkil eden yabancı para ipoteğinden yararlanabilir mi? 18 19. Süreli ipotek nedir? Sonuçları nelerdir? 19 20. İpotek belgesinde yazılı olan faiz oranı neyi ifade eder? 20 21. Kanuni ipotek ne demektir? 21 22. Aile konutu üzerinde ipotek tesis edilirken nelere dikkat edilmesi gerekir? 23 23. Bankanın taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığını bilmemesinin bir önemi var mıdır? 24 24. Aile konutu niteliği taşıyan taşınmaz için hangi durumlarda eş muvafakati almaya gerek yoktur? 25 25. İpoteğin tesisi sırasında eş muvafakati alınması ihmal edilirse, bu eksiklik sonradan giderilebilir mi? 25 26. Aile konutu üzerinde ipotek tesis edilirken muvafakati alınmayan eş sonradan vefat ederse veya boşanma gerçekleşirse ipotek geçerli hale gelir mi? 26 27. Konut kredileri için tesis edilen ipoteklerde, satıcının eşinden muvafakat alınması gerekir mi? 27 28. Eşlerin birlikte malik oldukları taşınmazlar üzerinde ipotek tesisinde özel olarak dikkat edilmesi gereken bir husus var mıdır? 28 29. Kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle inşa edilen taşınmazlar ipotek alınırken nelere dikkat edilmelidir? 29 30. Organize Sanayi Bölgelerindeki taşınmazlar ipotek alınırken nelere dikkat edilmelidir? 30 31. Serbest Bölgedeki taşınmazlar ipotek alınırken nelere dikkat edilmelidir? 31 32. Askeri yasak bölgede veya askeri güvenlik bölgesindeki taşınmazlar üzerine ipotek tesis edilebilir mi? 33 33. Konut kredilerinin güvencesini teşkil etmek üzere tesis edilen üst sınır ipotekleri ilgili kişinin diğer kredilerini de güvence altına alır mı? 34 34. Kredi alacakları dışında, kambiyo senedinden, kefaletten, sebepsiz zenginleşmeden, haksız fiilden kaynaklanan alacaklar için üst sınır ipoteğine başvurmak mümkün müdür? 36 35. Hisseli taşınmaz üzerinde ipotek tesis edilirken özel olarak dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? 37 36. Tarım arazileri üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 39 37. Çocuklara ait taşınmazlar üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 39 38. İpotekli taşınmazın üçüncü kişiye devredilmesi halinde, ipotek alacaklısının durumunda bir değişiklik meydana gelir mi? 40 39. İpotekli taşınmazın mülkiyeti alacağa mahsuben bankaya devredilebilir mi? 41 40. Banka mülkiyeti kendisine devredilen taşınmaz üzerinde eski malike vefa hakkı (geri alım hakkı) tanıyabilir mi? 42 41. Üst hakkı nedir? Üst hakkı üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 44 42. Üst hakkı sahibi, üst hakkı sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmez ise üst hakkı üzerine tesis edilmiş olan ipoteğin akıbeti ne olur? 45 43. Konut kredisine konu olan ipoteklerde, ipotekli taşınmazın üçüncü kişiye devri, müşterinin KKDF ve BSMV sorumluluğunda nasıl bir değişiklik meydana getirir? 47 44. Teferruat (eklenti) niteliğindeki menkul mallar kendiliğinden ipotek kapsamına dahil midir? Teferruat olarak tapuya tescili gerekir mi? 48 45. Teferruat niteliğindeki menkul malların taşınmazdan çıkartılmasının sonuçları nelerdir? 50 46. İpotekli taşınmazdaki teferruat niteliğindeki taşınırlar üzerinde 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu hükümlerine göre rehin kurulmuş ise hangi alacaklı öncelikli olacaktır? 51 47. Teferruat niteliğindeki menkul malların taşınmazdan çıkartıldığını öğrenen banka ne şekilde hareket etmelidir? 52 48. Teferruatlar için yedieminlik sözleşmesi düzenlenmesi gerekir mi? 54 49. İpotekli taşınmaz maliki, ipoteğin değerini düşürecek eylemlerde bulunursa banka bu duruma müdahale edebilir mi? 55 50. İpoteğin fekki işlemi ne şekilde gerçekleştirilir? 57 51. İpotek alacaklısının kim olduğu tespit edilemiyorsa fek işlemi ne şekilde gerçekleştirilecektir? 58 52. Maden ipoteği nedir? 58 53. Hava aracı ipoteği nasıl tesis edilir? 60 54. Gemi ipoteği nasıl tesis edilir? 60 55. Limit ipoteklerinde, ipotek veren üçüncü kişi müşteriye yeni kredi açılmamasını, aksi takdirde bundan sorumlu olmayacağını bankaya ihtar edebilir mi? 62 56. İpotek alacaklısı taşınmaza ilişkin sigorta tazminatı üzerinde hak iddia edebilir mi? 65 57. İpotek alacaklısı ipotekli taşınmazın kira bedelleri üzerinde hak iddia edebilir mi? 67 58. Tahsil edilen kira bedellerinin ipotek limitinden düşülmesi gerekir mi? 70 59. Kiracı kira bedelini mal sahibine peşin olarak ödediğini ileri sürebilir mi? 70 60. Arsa nitelikli taşınmaz üzerinde ipotek tesis edildikten sonra taşınmazda kat mülkiyeti tesis edilirse ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 71 61. Limit ipoteklerinde borçlu malik ipotek limitini ödemek suretiyle ipoteğin fekkini talep edebilir mi? 72 62. Limit ipoteklerinde, ipotek veren üçüncü kişi ipotek limitini ödemek suretiyle ipoteğin kaldırılmasını talep edebilir mi? 73 63. Hacizli mallar üzerine ipotek tesis edilebilir mi? 75
64. Limit ipoteklerinde ipotek limiti belirlenirken nelere dikkat etmek gerekir? 77 65. İpotek tesis işlemi harç ve vergiye tabi midir? 78 66. Yeni bir ipotek tesisi yerine, mevcut ipoteğin limitinin artırılması mümkün müdür? 79 67. İpotek resmi senetlerinde yer alan kefalet beyanları geçerli midir? 79 68. Halka açık ve ortaklık payları borsada işlem görmekte olan şirketler tarafından verilecek ipoteklerde özel olarak nelere dikkat etmek gerekir? 80 69. Halka açık ancak ortaklık payları borsada işlem görmeyen şirketler tarafından verilecek ipoteklerde özel olarak nelere dikkat etmek gerekir? 81 70. Bir taşınmaz mutlaka kayıtlı olduğu tapu sicil müdürlüğünde mi ipotek alınabilir? 82 71. İpotek tesis edilecek taşınmazın bir şirkete ait olması halinde, şirketin ana sözleşmesinde şirketin faaliyet konuları arasında özel bir düzenleme aramaya gerek var mıdır? 84 72. Şirkete ait taşınmazın ipotek alınması için ortaklar kurulu kararı/yönetim kurulu kararına ihtiyaç var mıdır? 86 73. Hisse üzerine ipotek tesis edildiği durumlarda, hissedarlardan biri ipotekli hisse için şufa (ön alım) hakkını kullanırsa ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 87 74. Vesayet altına alınmış kişilere ait taşınmazlar üzerine ipotek tesis edilmesi mümkün müdür? 88 75. Banka alacağını üçüncü bir kişiye devrettiğinde tapuya herhangi bir bildirim yapması gerekir mi? 89 76. Rehin Açığı belgesi nedir? 90 77. Rehin açığı belgesi ne işe yarar? 91 78. Vekil aracılığıyla tesis edilen ipoteklerde, işlemin dayanağı olan vekaletnamenin sahte olduğu anlaşılırsa ipoteğin akıbeti ne olur? 92 79. Garame ipoteği nedir? 94 80. Vekaleten tesis edilen ipoteklerde nelere dikkat edilmelidir? 94
81. İpotek tesis edilmesi düşünülen taşınmazda yer alan kira şerhi ipoteğin teminat değerine etki eder mi? 97 82. İpoteğin tesisinde Türkiye’de bir adres gösterme zorunluluğunun amacı nedir? 98 83. İpotekli taşınmazın mülkiyeti rızai yoldan yapılacak devir ile bankaya geçerse ipotek sona erer mi? 99 84. İpotekli taşınmazın kamulaştırılması halinde ipoteğin akıbeti ne olur? 100 85. Tasarrufun iptali davaları ipotek alacaklısı bankanın haklarını etkiler mi? 101 86. İpotek borçlusu üçüncü kişiye de kredi kat ihtarı gönderilmesi gerekir mi? 103 87. İpotek teminatı Karşılık Yönetmeliği çerçevesinde nasıl bir etkiye sahiptir? 104 88. İpoteğin tesisinde banka ekspertiz incelemesini kimlere yaptırabilir? 105 89. İpotek, gayrimenkul maliki ve/veya lehine ipotek verilen firmanın kefalet borçlarının da güvencesini teşkil edebilir mi? 107 90. İpotekli taşınmaz bölünürse (ifraz edilirse) ipoteğin akıbeti ne olur? 108 91. İpotekli taşınmaz bir şirkete ayni sermaye olarak konulabilir mi? 111 92. Dava yoluyla ipotek tutarının günün ekonomik koşullarına uyarlanması talep edilebilir mi? 112 93. İntifa hakkı tesis edilmiş olan taşınmazlar üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 113 94. Yavru şirketin ana şirket lehine ipotek vermesinde TTK m. 202 nasıl bir yasak getirmektedir? 115 95. İpotekli taşınmaz bir başka taşınmaz ile birleşirse (tevhit) ipoteğin akıbeti ne olur? 116 96. Mahkeme tarafından, taşınmazın malik adına olan tapu kaydının iptaline karar verildiğinde ipoteğin akıbeti ne olur? 117 97. İpotekli taşınmazın işlenen bir suçtan dolayı müsaderesi gerektiğinde ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 119
98. Konut kredisiyle satın alınan taşınmazda alıcı ayıp nedeniyle alım satım akdinden dönerse ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 120 99. İpotek verme taahhüdü geçerli midir? Hukuki sonuçları nelerdir? 123 100. İpotek veren, ipotekli taşınmazın haline münasip evi olduğunu ileri sürerek cebri icra yoluyla satışa engel olabilir mi? 124 TEMEL KAYNAKÇA 127 KAVRAM ARAMA CETVELİ 131 YAZARLARIN ÖNCEKİ ÇALIŞMALARI 133
