Çalışma Ekonomisi ve İş Hukuku Açısından Kısa Çalışma
Av. M. İhsan SEÇKİN ( Çalışma Ekonomisi Bilim Uzmanı )
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
ÖZET
ABSTRACT
KISALTMALAR
İÇİNDEKİLER
TABLO LİSTESİ
GİRİŞ
BİRİNCİ KISIM
ÇALIŞMA EKONOMİSİ AÇISINDAN KISA ÇALIŞMA
1. Kısa Çalışmanın Çalışma Ekonomisi Açısından Genel Olarak
Değerlendirilmesi
2. Kısa Çalışma Kurumunun Bileşenleri
2.1 Kriz Yönetimi Modeli Olma İşleviyle Kısa Çalışma
2.1.1 Kriz ve Kriz Yönetimi
2.1.1.1 Kriz Kavramı ve Niteliği
2.1.1.2 Kriz Kaynakları
2.1.1.3 Kriz Yönetimi
2.1.2 Ekonomik Krizler ve Krizin İşgücü Piyasalarına Etkisi
2.1.2.1 Ekonomik Kriz ve Genel Olarak Etkileri
2.1.2.2 Ekonomik Krizin İşgücü Piyasalarına Etkisi
2.1.3 Kriz Yönetimi Modeli Olarak Kısa Çalışma
2.2 İşsizlikle Mücadelede İstihdam Politikası Aracı Olma İşleviyle Kısa
Çalışma
2.2.1 İşgücü Piyasalarının Temel Sorunu İşsizlik ve Sonuçları
2.2.1.1 İşsizlik Kavramı
2.2.1.2 İşsizliğin Çok Yönlü Sonuçları
2.2.2 İşgücü Piyasalarında İşsizlikle Mücadelede İstihdam Politikaları
2.2.2.1 Genel Olarak
2.2.2.2 Aktif İstihdam Politikaları
2.2.2.2.1 İşgücü Eğitim Programları
2.2.2.2.2 Kamunun Yeni İstihdam Alanları Oluşturması
2.2.2.2.3 Kamunun İstihdam Danışmanlığı
2.2.2.2.4 İstihdam Artırıcı Sübvansiyonlar
2.2.2.3 Pasif İstihdam Politikaları
2.2.2.3.1 İşsizlik Sigortası
2.2.2.3.2 Ücret Garanti Fonu
2.2.2.3.3 Kıdem Tazminatı
2.2.3 İşsizlikle Mücadelede İstihdam Politikası Aracı Olarak Kısa
Çalışma
2.3 Çalışma İlişkilerinde Esneklik-Güvence Dengesi Sağlama İşleviyle
Kısa Çalışma
2.3.1 Çalışma İlişkilerinde Esneklik
2.3.1.1 Genel Olarak
2.3.1.2 Esnekliğin Çalışma İlişkilerine Yansıması ve Esneklik Tartışmaları
2.3.1.3.Çalışma Sürelerinde Esneklik
2.3.2.Çalışma İlişkilerinde Esneklik- Güvence Dengesi
2.3.3 Esneklik-Güvence Dengesi ve Kısa Çalışma
İKİNCİ KISIM
İŞ HUKUKU AÇISINDAN KISA ÇALIŞMA
BİRİNCİ BÖLÜM
KISA ÇALIŞMA KURUMUNUN HUKUKSAL ÇERÇEVESİ
1.1 Kısa Çalışma Kavramı ve Tanımlar
1.2 Kısa Çalışmaya İlişkin Hukuki Düzenlemelerin Gelişimi
1.3 Kısa Çalışmanın Benzer Uygulamalarla İlişkisi
1.3.1 Kısa Çalışma-Kısmi Zamanlı Çalışma
1.3.2 Kısa Çalışma-Telafi Çalışması
1.3.3 Kısa Çalışma-Ücretsiz İzin
1.4 Yargıtay Kararları Işığında Kısa Çalışma ve “Feshin Son Çare
Olması” İlkesi
1.4.1.İş Hukukunda Feshin Son Çare Olması İlkesi
1.4.2 “Feshin Son Çare Olması” İlkesinin Uygulanmasında Kısa Çalışma
Kurumunun İşlevine Yönelik Yargıtay Kararları
İKİNCİ BÖLÜM
KISA ÇALIŞMA KOŞULLARI VE SONA ERMESİ
2.1 Kısa Çalışma Koşulları
2.1.1 Genel Olarak
2.1.2 4447 Sayılı Kanun’a Göre Hizmet Akdine Dayalı Olarak Sigortalı
Çalışmanın Yapıldığı Bir İşyerinin Varlığı
2.1.3 Kısa Çalışma Yapılmasını Gerektiren Bir Halin Gerçekleşmesi
2.1.3.1 Genel Ekonomik, Bölgesel ve Sektörel Kriz
2.1.3.2 Zorlayıcı Sebep
2.1.4 Kısa Çalışmayı Gerektiren Halin Çalışmanın Önemli Ölçüde Azalmasına Veya Kısmen Ya da Tamamen Durmasına Neden Olması
2.1.4.1 “İşyerinin Tamamında Ya Da Bir Bölümünde Çalışma Süresinin Azaltılması” ve “Faaliyetin Tamamen Veya Kısmen Durdurulması” Kavramları
2.1.4.2 Üç Ayı Geçmemek Üzere “Çalışma Süresinin En Az Üçte Bir
Oranında Azaltılması” Veya “En Az Dört Hafta Süreyle Faaliyetin Durdurulması” Kavramları
2.1.4.2.1. Çalışma Süresinin En Az Üçte Bir Oranında Azaltılması
2.1.4.2.2 Faaliyetin Süreklilik Koşulu Aranmaksızın En Az Dört Hafta
Süreyle Durdurulması
2.1.4.2.3 Kısa Çalışmanın En Fazla Üç Ayla Sınırlı Olması
2.1.5 Kısa Çalışma Talebinin Türkiye İş Kurumu’na ve Toplu İş
Sözleşmesi Tarafı Sendikaya Bildirilmesi
2.1.5.1 Genel Olarak
2.1.5.2 İŞKUR’a Bildirim Yapılmasına Yönelik Prosedür
2.1.6 Talebin Türkiye İş Kurumu’nca Uygun Bulunması
2.1.6.1 Genel Olarak
2.1.6.2 Kurumun Ön İncelemesi
2.1.6.3 Uygunluk Tespiti
2.1.6.4 Kısa Çalışma Talebini Değerlendirme Yetkisinin İŞKUR’a
Verilmesine Yönelik Düzenlemenin Eleştirisi
2.1.7 Kısa Çalışma Uygulamasına İlişkin İşlemlere Karşı İtiraz Ve Dava
Yolu
2.2 Kısa Çalışmanın Sona Ermesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KISA ÇALIŞMANIN HUKUKİ SONUÇLARI
3.1 Kısa Çalışmanın İş Sözleşmesine Etkisi
3.1.1 Genel Olarak
3.1.2 Kısa Çalışma Döneminde İş Sözleşmesinin Askı Hali
3.1.2.1 Genel Olarak İş Sözleşmesinin Askıya Alınması Hali
3.1.2.2 Kısa Çalışma ve Askı Hali
3.1.2.2.1 Kısa Çalışmanın Faaliyetin Durdurulması Şeklinde
Uygulanmasında Askı Hali
3.1.2.2.2 Kısa Çalışmanın Çalışma Süresinin Azaltılması Şeklinde Uygulanmasında Askı Hali
3.1.3.Kısa Çalışma Ve Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik İlişkisi
3.1.3.1 Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik
3.1.3.1.1 Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Kavramı ve Temel Unsurları
3.1.3.1.2 Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Prosedürü
3.1.3.1.2.1 İşveren Tarafından Değişiklik Feshinin Uygulanması
3.1.3.1.2.2 İşverenin Değişiklikte Israr Etmesi Nedeniyle İşçinin Seçimlik Hakları
3.1.3.1.2.3 İşverenin Değişiklik Feshini Uygulamasına Karşı İşçinin Hakları
3.1.3.2 Kısa Çalışmanın 22. Madde Hükmüne Tabi Olup Olmadığı Hususu ve İşçinin Onayı
3.1.3.2.1 Kısa Çalışmanın 22. Madde Esaslarına Tabi Olmadığı ve İşçinin Rızasının Alınmasının Gerekmediği Görüşü
3.1.3.2.2 Kısa Çalışmanın 22. Madde Esaslarına Tabi Olduğu ve İşçinin
Rızasının Alınması Gerektiği Görüşü
3.1.3.2.3 Kısa Çalışmanın 22. Madde Esaslarına Tabi Olup Olmadığı
Hususunda Görüşümüz
3.1.4 Kısa Çalışmanın Tarafların Fesih Hakkıyla İlişkisi
3.1.4.1 Kısa Çalışma Döneminde Tarafların Genel Olarak Fesih Hakkı
3.1.4.2 Kısa Çalışma Uygulamasına Karşı İşçinin Haklı Nedenle Fesih
Hakkı
3.1.4.3 Kısa Çalışmanın Fesih Hakkına Olan Etkisi Konusunda Görüşümüz
3.1.5 Kısa Çalışmanın Yıllık Ücretli İzin Hakkına Etkisi
3.1.6 Kısa Çalışmanın İhbar ve Kıdem Tazminatına Etkisi
3.1.7 Kısa Çalışmanın Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günleri İle Hafta Tatili Ücretine Etkisi
3.1.8 Kısa Çalışmanın İşe İade Sonucuna Bağlı Olarak Doğan Haklara Etkisi
3.2 Kısa Çalışma Ödeneği
3.2.1 Genel Olarak
3.2.2 Kısa Çalışma Ödeneğinden Sigortalı İşçinin Yararlanma Koşulları
3.2.3 Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı
3.2.4 Kısa Çalışma Ödeneğine Hak Kazanma Koşulları ve Ödeneğin Miktar Açısından Eleştirisi
3.2.5 Kısa Çalışma Ödeneğinin Verilme Süresi
3.2.6 Kısa Çalışma Ödeneğinin Ödenmesi
3.2.7 Kısa Çalışma Ödeneğinin Verildiği Dönemde İşçinin Sigortalılığı
3.2.8 Kısa Çalışma Ödeneğinin Korunmasına İlişkin Güvenceler
3.2.9 Kısa Çalışma Ödeneğinin Durdurulması, Kesilmesi ve Erken Son Bulması
3.2.9.1 Durdurulması
3.2.9.2 Kesilmesi
3.2.9.3 Erken Son Bulması
3.2.10 Kurumca Yapılan Yersiz Ödemelerin Geri Alınması
SONUÇ
EKLER
Ek.1: Kısa Çalışma Talep Formu Ve İşveren Taahütnamesi
Ek.2: Kısa Çalışma Ödeneği Bildirgesi
Ek.3 : Genel Ekonomik- Sektörel-Bölgesel Kriz Nedeniyle Kısa Çalışma Talebi Halinde Toplu İş Sözleşmesi Tarafı Sendikaya Yapılacak Bildirim Örneği
Ek.4 : Zorlayıcı Sebeple Kısa Çalışma Talebi Halinde Toplu İş Sözleşmesi Tarafı Sendikaya Yapılacak Bildirim Örneği
Ek.5 : Kısa Çalışma Talebinin İnceleme Sonucu Hakkında Toplu İş Sözleşmesi Tarafı Sendikaya Yapılacak Bildirim Örneği
Ek.6 : Kısa Çalışma Talebinin İnceleme Sonucu Hakkında İşçilere Yapılacak İlan Örneği
Ek. 7: Kısa Çalışmaya Erken Son Verilmesi Halinde İŞKUR’a Yapılacak Bildirim Örneği
Ek. 8: Kısa Çalışmaya Erken Son Verilmesi Halinde Toplu İş Sözleşmesi Sendikaya Yapılacak Bildirim Örneği
Ek. 9: Kısa Çalışmaya Erken Son Verilmesi Halinde İşçilere Yapılacak Bildirim Örneği
KAYNAKÇA
