İnşaat Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Kısaltmalar 43
Birinci Bölüm
ESER SÖZLEŞMESİNİN TANIMI
§ 1. ESER SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 53
I. Tarafların Anlaşması 53
A. Genel Olarak 53
B. Temel ve Yan Noktalarda Anlaşma 54
C. Sözleşmenin Hukuksal (Geçerlilik) Sınırları 55
1. Olanaksızlık 56
2. Sözleşme Konusunun Ahlaka Aykırı Olması 58
3. Sözleşmenin Konu ve Uygulamasının Kamu Düzenini Koruyan Kurallara Aykırı Olması 59
4. Sözleşme Yapma Yeteneği 63
5. Danışık (Muvazaa) 63
D. Serbest ve Sağlıklı İrade 68
1. Genel Olarak 68
2. Aldatma 68
3. Esaslı Yanılma 69
4. Tehdit–Korkutma 69
5. Aşırı Yararlanma (Gabin) 70
6. Temsil 72
E. Açık ve Anlaşılır Olması 75
F. Sözleşme Öncesi Görüşmeler Aşaması 77
G. Sözleşme Kurallarının Yalnız Sözleşmecileri ve Onların Ardıllarını Bağlaması 79
H. Sözleşmenin Koşullu Yapılması 81
1. Genel Olarak 81
2. Türleri 81
a. Geciktirici Koşula Bağlı İnşaat Sözleşmesi 81
b. Bozucu Koşula Bağlı İnşaat Sözleşmesi 83
I. Güven İlkesi 85
İ. İşin Kapsamının (Edimin) Belirlenmesi 91
J. Mirasın Reddinin İnşaat Sözleşmesine Etkisi 93
II. Ücret 94
A. Ücretin Para Olması 95
B. Ücretin “Kat” veya “Arsa Payı” Olması 97
1. İnşaatın Kat Karşılığı Yapılması Götürü Ücrettir 97
2. Tapuda Yapılan Pay Devri, Sözleşmedeki Pay Devri Edimidir 97
3. Fazla Yapılan Bağımsız Bölümlerin Ücreti (Paylaşımı) 98
4. Eksik İşe Eksik Ücret Ödenir 98
III. Eserin Meydana Getirilmesi 99
A. Meydana Getirme 99
B. Maddi ve Maddi Olmayan Eser 100
C. Yüklenicinin Sonuç Sorumluluğunu Üstlenmesi 103
D. Eserin Çalışma Ürünü Olması 104
E. (Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde) Eserin Hukukça Tanınması 105
1. Genel Olarak 105
2. İmar ve Mülkiyet Mevzuatının Tanıması 106
3. Türk Ceza Yasasının Tanıması 107
§ 2. ÖN SÖZLEŞME 110
§ 3. ESER VE KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN BİÇİMİ 114
I. Genel Olarak 115
II. Mülkiyetin Naklini Öngörmeyen Eser Sözleşmelerinin Biçimi 118
A. Genel İnşaat Sözleşmesi 118
B. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Biçimi 120
III. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Biçimi 120
A. Biçimin Niteliği ve Kapsamı 120
B. Sözleşmenin Geçersiz Olduğunun Öne Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılması 122
C. Biçim Eksikliği Nedeniyle Geçersizliğin Mahkemece Kendiliğinden Gözetilmesi 124
D. Biçime Aykırılığın Sert Sonuçlarının Dönüştürme (Tahvil) Yoluyla Yumuşatılması 130
IV. Kamusal Biçimde Yapılan Sözleşmenin Değiştirilmesi ve Ortadan Kaldırılması 131
A. Genel Olarak 131
B. Sözleşmenin Değiştirilmesi 132
1. Geçerlilik Koşuluna Bağlı Bir Sözleşmenin Değiştirilmesi 132
2. Kanıtlama Biçimine Bağlı Bir Sözleşmenin Değiştirilmesi 135
3. Kamu Yapım Sözleşmelerinin Değiştirilmesi 136
C. Kamusal Biçime Bağlı Bir Sözleşmenin Ortadan Kaldırılması 136
V. Yüklenici ile Üçüncü Kişi Arasında Düzenlenen Arsa Payının Devrine İlişkin Taahhütlerin Yazılı Yapılması 137
§ 4. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİNDEN DOĞAN SONUÇLAR 138
§ 5. SÖZLEŞMENİN KANITLANMASI 140
§ 6. ESER SÖZLEŞMESİNİN YANLARI 145
I. Yüklenici ve Dolaylı İlgililer 145
A. Asıl Yüklenici 145
B. İş Ortaklığı (joint–venture) 147
C. Konsorsiyum 148
D. Alt Yüklenici 150
E. Yüklenicinin Edimini Taahhüt Eden Kimse 151
II. İş Sahibi 152
§ 7. KAMU YAPIM SÖZLEŞMESİ 155
I. Genel Olarak 155
II. Kamu Yapımına İlişkin Sözleşme Türleri 156
III. Sözleşmenin Kapsamı 156
IV. Sigorta Zorunluluğu 157
V. Süre Uzatımı 157
VI. Kamu Yapım Sözleşmelerinin Biçimi 158
§ 8. GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ 162
I. Tanım 162
II. Hukuki Niteliği 163
III. Sözleşmenin Biçimi 163
IV. Yüklenicinin Borçları 164
V. Arsa Sahibinin Borçları 164
VI. Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumu 165
VII. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinden Doğan Hakkın Şerhi 165
§ 9. MÜŞAVİR MÜHENDİSLİK SÖZLEŞMESİ 166
I. Tanım 166
II. Yanları 166
A. İş Sahibi 166
B. Müşavir Mühendis 166
III. Kuruluşu 166
IV. Şekli 167
V. Konusu 167
VI. Müşavir ve Mühendisin Görev ve Sorumlulukları 168
VII. İş Sahibinin Görev ve Sorumlulukları 168
§ 10. MİMARİ PROJE DÜZENLEME SÖZLEŞMESİ 169
I. Tanım 169
II. Sözleşmenin Yanları 169
A. Yapı Sahibi 169
B. Mimar 169
III. Sözleşmenin Kurulması 170
IV. Sözleşmenin Biçimi 170
V. Mimari Proje Düzenleme Sözleşmesi, Ona Çok Yakın Görünen Sözleşmelerden Ayırt Edilmesi 171
VI. Konusu 172
VII. Sözleşmenin Hukuki Niteliği 173
§ 11. YAP–İŞLET–DEVRET SÖZLEŞMESİ 176
I. Tanım 176
II. Unsurları 176
A. Özel Bir Finansman Modeli 176
B. Eserin İnşası 177
C. İşletme Hakkı 177
III. YİD Sözleşmesi 178
IV. YİD Sözleşmesinin Tarafları 180
A. Yatırım Sahibi 180
B. Yatırımcı (Sermaye ve Proje Şirketi) 180
V. Hukuksal Niteliği 181
VI. Şekli 183
A. Kamu Yatırımlarında 183
B. Özel Yatırımlarda 183
VII. Tarafların Borçları 183
§ 12. TÜKETİCİ SÖZLEŞMESİ 186
I. Genel Olarak 186
II. Temel İlkeler 188
İkinci Bölüm
ÖZEN VE SADAKAT BORCU İŞİ BİZZAT YAPMA BORCU ÇALIŞMA ARAÇLARINI SAĞLAMA BORCU
§ 13. YÜKLENİCİNİN ÖZEN BORCU 193
I. Genel Bilgi 193
II. Özen Borcunun İlkeleri 199
A. Özenin Ölçüsü, Objektiftir 200
B. Özenin Ölçüsü Sözleşmeye Göre Belirlenir 201
C. Yüklenici, Denenmemiş, Rizikolu Bir Sistemi Uygulamamalıdır 202
D. Yüklenicinin Yeterli Mesleki Bilgiye Sahip Olması 204
E. Araştırma, İnceleme, Bildirme Yükümü 207
F. Eserin Kusursuz Meydana Getirilmesi ve Teslimi 207
G. İlke: İş Sahibinin veya Başkalarının Zarara Uğramaması 208
H. İfa Yardımcılarının Seçiminde, Gözetiminde ve Onlara Emir ve Talimat Vermede Özen Gösterilmesi 209
I. Önlem Almak 209
İ. Güvenin Sarsılmaması 211
III. Özen Borcunun Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 211
§ 14. YÜKLENİCİNİN SADAKAT BORCU 216
§ 15. KAMU YAPIM İŞLERİNDE YÜKLENİCİNİN ÖZEN BORCU 218
§ 16. YÜKLENİCİNİN İŞİ BİZZAT YAPMA BORCU 220
I. Genel Olarak 220
II. Yüklenicinin Kişisel Nitelikleri Önem Taşıyorsa 221
III. Yüklenicinin Kişisel Nitelikleri Önem Taşımıyorsa 222
IV. İşi Kendi Yönetimi Altında Yaptırma Borcunun İhlalinden Doğan Sorumluluk 223
§ 17. ALT YÜKLENİCİ 226
I. Özel Yapım İşlerinde 226
II. Kamu Yapım İşlerinde 229
§ 18. SÖZLEŞMENİN DEVREDİLMESİ 231
I. Tanım 231
II. Gerçekleşme Biçimleri 231
III. Koşulları 232
IV. Sözleşmeye Katılan Tarafların İrade Açıklamaları 232
A. Onaylama İradesinin Açıkça Bildirilmesi 232
B. Onaylama İradesinin Örtülü Olarak Bildirilmesi 233
C. Onaylama İradesinin Bildirilmemesi 234
V. Sözleşmenin Devredilmesinin Biçimi 235
VI. Sözleşmenin Devredilmesinin Doğurduğu Sonuçlar 235
A. Sözleşmede Kalan ile Devreden Taraf Arasındaki İlişki 235
B. Sözleşmede Kalan ile Sözleşmeyi Devralan Taraf Arasındaki İlişki 235
C. Devreden ile Devralan Taraf Arasındaki İlişki 236
§ 19. KAMU YAPIM SÖZLEŞMESİNİN DEVREDİLMESİ 238
§ 20. ARSA SAHİBİNİN SÖZLEŞME KONUSU ARSAYI SATMASI 240
I. Sözleşmenin Devam Ettiği Dönemde 240
A. Sözleşme Tapuya Şerh Edilmişse 240
B. Sözleşme Tapuya Şerh Edilmemişse 240
1. Alıcının İnşaat Sözleşmesiyle Bağlı Kalmak İstememesi 240
2. Alıcının İnşaat Sözleşmesiyle Bağlı Kalmak İstemesi 240
II. Sözleşmenin Sona Ermesinden Sonraki Dönemde 241
§ 21. YÜKLENİCİNİN ÇALIŞMA ARAÇLARINI SAĞLAMA BORCU 243
I. Özel Yapım İşlerinde 243
II. Kamu Yapım İşlerinde 244
Üçüncü Bölüm
MALZEME SEÇİM VE KULLANIMINDA YÜKLENİCİNİN ÖZEN BORCU
§ 22. YÜKLENİCİNİN İYİ MALZEME SEÇME VE KULLANMA BORCU 247
§ 23. İŞ SAHİBİNİN SAĞLADIĞI MALZEMEDE YÜKLENİCİNİN SORUMLULUĞU 253
I. Genel Olarak 253
II. İş Sahibi Tarafından Verilen Malzemede Yüklenicinin Yükümlülükleri 254
III. İnşaatın ve Malzemenin Sigortalanması 255
A. Özel Yapım İşlerinde Sigorta 256
B. Kamu Yapım İşlerinde Sigorta 258
§ 24. ARSA, KUSURLU ARSA, ARSANIN KUSURLU TESLİMİNDE SORUMLULUK 259
§ 25. VEKALETNAME SORUNLARI 272
I. Vekalet Vermeme/ Vekaletten Azletme 272
II. Vekaletsiz İş Görme 278
§ 26. KAMU YAPIM İŞLERİNDE MALZEMENİN KORUNMASINDA YÜKLENİCİNİN SORUMLULUĞU 281
§ 27. YÜKLENİCİNİN GENEL İHBAR YÜKÜMLÜLÜĞÜ 283
I. Genel Olarak 283
II. Sorumluluğun Kapsam ve Sonuçları 287
§ 28. KENTSEL DÖNÜŞÜM 289
Dördüncü Bölüm
İŞ SAHİBİNİN ERKEN FESİH HAKKI
§ 29. YÜKLENİCİNİN İŞE ZAMANINDA BAŞLAMAMASI NEDENİYLE İŞ SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKI 303
I. Genel Olarak 303
II. Teslim Süresi Belli Olmayan İşlerde İşe Başlamada Gecikme 304
III. Teslim Süresi Belli Olan İşlerde İşe Başlamada Gecikme 305
IV. İşe Zamanında Başlamamada Yanların Kusuru 309
A. Gecikmenin Yükleniciden Kaynaklanması 309
B. Gecikmenin İş Sahibinden Kaynaklanması 309
V. Yüklenicinin Uyarılması ve Uygun Süre Verilmesi 312
§ 30. YÜKLENİCİNİN ESERİ TAMAMLAMADA GECİKMESİ (PROGRAMIN GERİSİNDE KALMASI) DURUMUNDA, İŞ SAHİBİNİN İFA TARİHİNİ BEKLEMEDEN SÖZLEŞMEDEN DÖNMESİ 313
I. Genel Olarak 313
II. Koşulları 314
A. Teslim Tarihi Belli Olan Bir İnşaatta İşin Yürütümünde Gecikmenin Sorumluluk Koşulları 315
1. Sadece Teslim Tarihinin Kararlaştırılması 315
2. Başlama ve Bitiş Tarihleri Belli Olan İşlerde, Ara Vadelerin Kararlaştırılması 317
3. Kamu Yapım İşlerinde “İş Programı“ 318
4. Başlama ve Bitiş Tarihleri Belli Olan İşlerde, Ara Vadelerin Kararlaştırılmaması 318
B. Teslim Tarihinin Kararlaştırılmadığı Bir İşte İşin Yürütümünde Gecikme 319
1. Genel Olarak 319
2. Teslim Tarihi Belli Olmayan Bir İnşaatta İşin Yürütümünde Gecikmenin Sorumluluk Koşulları 319
III. Ek Süre Tanınması 321
IV. Gecikmede Kusurun Önemi 322
§ 31. TBK. 473/I’DEKİ “ERKEN DÖNME” HAKKININ KULLANILMASINDAN DOĞAN SONUÇLAR 323
I. Genel Olarak 323
II. İş Sahibinin Sahip Olduğu Haklar 323
§ 32. YÜKLENİCİNİN ESERİ SÖZLEŞMEYE AYKIRI VE BOZUK YAPMAKTA OLDUĞUNU GÖREN İŞ SAHİBİNİN, TESLİM TARİHİNİ BEKLEMEDEN MÜDAHALE ETMESİ 328
I. Genel Olarak 328
II. TBK. md. 473/II’nin Uygulanma Koşulları 328
A. Bozukluk (Ayıp) ve Aykırılığın Teslimden Önce Anlaşılması 328
B. Bozukluk ve Aykırılığın Yüklenicinin Kusuruna Dayanması 329
C. İş Sahibinin Düzeltme İhtarında Bulunması 330
III. Kapsamı 330
IV. Sonuçları 336
§ 33. KAMU YAPIM İŞLERİNDE TBK. MD. 473 UYGULAMASI 344
§ 34. İNŞAATIN İMAR MEVZUATINA UYGUN YAPILMASI 347
I. Sorunun Ortaya Konuluşu 347
II. Temel İlkeler 349
III. İmar İşlem Dosyası 351
IV. Kaçak İnşaat Nedir? Nasıl İncelenir? 351
V. Tüm İnşatların İlgili İdari Birimlerden Alınacak Yapı İzin Belgesi (İnşaat Ruhsatı) ile Yapılması Zorunlu Olduğunun Mahkemece Doğrudan Göz Önünde Tutulması 352
VI. Teslimin İnşaatın Yapı Kullanma İzni Alınması Koşuluna Bağlanması 352
VII. İnşaatın Tekniğin Genel Kabul Görmüş Kurallarına Uygun Yapılması 353
VIII. İmar Planına ve Durumuna Uygunluk 357
IX. İmar Barışı Kanunu Binalara “Yasallık” Sağlar mı? 360
§ 35. İNŞAATIN YAPI İZNİNE (İNŞAAT RUHSATI) UYGUN YAPILMASI 371
I. Yapım İşlerinin İzne Bağlanması Zorunluluğu 371
II. Yapı İzninin Niteliği 374
III. Yapı ruhsatı işlemleri 376
IV. Esaslı tadilat 378
V. Yapı ruhsatı gerekmeyen inşai faaliyetler 379
VI. Muvakkat yapı 379
VII. Şantiye Binaları 381
VIII. Muvafakat 381
IX. Yapı İzninin Alındığı Tarihin İşe Başlama Tarihi Olması 382
X. Yapı Yapılmasına İzin Verme Yetkisi 383
XI. Yapı İzni Verilmemesi Durumunda Yargı Yolu 383
XII. Yapı İzninin İmar Planıyla İlişkisi 385
XIII. Yapı İzninin Süresi 386
XIV. Yapı İznini (İnşaat Ruhsatını) Alma Yükümlülüğü Kimindir? 387
§ 36. İNŞAATIN PROJEYE UYGUN YAPILMASI 393
I. Özel Yapım İşlerinde 393
A. Genel Olarak 393
B. Yapı Projesi Çeşitleri 393
C. Projelerin İncelenmesi 395
D. Projelerin Ölçekleri 396
E. Avan Proje 396
F. Bir parselde birden fazla bina yapılması 397
G. Ruhsat Tadilatı 397
H. Tadilat Projesi 397
I. Proje Değişikliğine Mimarın İzin Vermemesi 397
II. Kamu Yapım İşlerinde 404
A. Anahtar Teslimi Götürü Bedel İşlerde Uygulama Projelerinin Yükleniciye Teslimi 404
B. Birim Fiyat Sözleşmelerde Ön ve/veya Kesin Projeler ile Uygulama Projelerinin Hazırlanması ve Yükleniciye Teslimi 404
C. Projelerin Uygulanması 405
§ 37. YAPI KULLANMA İZNİ 406
I. Genel Bilgi 406
II. Taşıdığı Önem 407
III. İlkeler 413
IV. Yapı Kullanma İzin Belgesi Alma Yükümlülüğü 413
V. Yapı Kullanma İzninin Delil Sözleşmesi Niteliği 414
VI. Yapı Kullanma İzin Belgesi Alınamaması/Alınmaması/Fiili Kullanım/Kiraya Verilmesi 414
VII. Kat Mülkiyeti Kurulmasında Yapı Kullanma İzninin Önemi 414
VIII. İş Bitirme Belgesi Yapı Kullanma İzni Yerine Geçer mi? 416
§ 38. KAZANILMIŞ HAK 418
I. Genel Olarak 418
II. Kapsam 421
A. İmar Mevzuatı Hükümlerine ve İmar Planlarına İlişkin Yargı Kararlarının Yapı Ruhsatına Etkisi 421
B. Yapı Ruhsatı İle İlgili Yargı Kararlarının Yapı Ruhsatına Etkisi 422
C. İmar Planı veya Yönetmeliğinin Değiştirilmesi 423
D. İki Yıl İçinde İnşaata Başlanması ve Beş Yıl İçinde Bitirilmesi 425
III. Kazanılmış Hak Sayılmayan Durumlar 426
§ 39. YAPININ RUHSATSIZ VEYA RUHSAT VE EKLERİNE AYKIRI YAPILMASININ YAPTIRIMI 432
I. Genel Olarak 432
II. Ruhsatsız veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Olarak Yapılan Yapılar Hakkında Uygulanacak Yaptırımlar 434
A. Sözleşmenin Bozulması 434
B. İnşaatın Durdurulması 435
C. İnşaat Ruhsatının (Yapı İzninin) İptali 435
D. Yapı Kullanma İzin Belgesinin Verilmemesi 435
E. Yapının Yıktırılması 436
1. Genel Olarak 436
2. Yapı ve Yapımların Yıkılması 438
a. Yıkım Kararını Verecek Makam 438
b. Yıkım Karının Muhatabı 438
c. Yapı Tatil Tutanağı 439
d. Yıkım Kararının İçeriği 440
e. Mail–i İnhidam 440
f. Yıkım Kararının Yargısal Denetimi 441
g. Yıkım Sırasında Yaşayan ve Çalışanların Korunması 441
h. Kaçak Yapının Yıkılması Zamanı 442
ı. Yıkım Giderleri 442
3. Para Cezası 443
F. Yüklenicinin Yetki Belgesinin İptali 444
G. Kaçak Yapının Ekonomik Değerinin Olmaması 444
§ 40. İMAR KİRLİLİĞİNE NEDEN OLMA SUÇU 451
I. Genel Olarak 451
II. 184’ün Zaman Bakımından Uygulanma Alanı 452
III. Md. 184’ün Yer Bakımından Uygulanma Alanı 452
IV. Fail: Yapan/Yaptıran 454
V. Suçun Konusu 455
A. Yapı Değil Bina 455
B. Ruhsatsız veya Ruhsata Aykırı Bina 456
VI. Verilecek Cezalar 457
Beşinci Bölüm
YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCU
§ 41. TESLİMİN BİÇİMİ VE ÖNEMİ 465
I. Genel Olarak 465
II. Menkul Eserin Teslimi 467
III. Taşınmaz Eserin Teslimi 468
IV. Yapının Kısım Kısım Teslim Edilmesi 471
V. Bağımsız Maddi Varlığı Olmayan Eserin Teslimi 471
VI. Fikri Eserin Teslimi 472
VII. Anahtar Teslim 472
VIII. Kaba İnşaatın Teslimi 473
IX. Teslimin Önemi 474
§ 42. TESLİM TARİHİ – SÜRE UZATIMI 476
I. Teslim Tarihi 476
II. Teslim Süresinin Uzatılması 477
A. Genel Olarak 477
B. Sürenin Uzamasını Gerektiren Nedenler 480
1. Zorunlu Nedenlerle Teslim Süresinin Uzaması 480
2. İş Sahibinin Egemenlik Alanından Kaynaklanmış Nedenlerle Teslim Süresinin Uzaması 480
3. İş Sahibinin Ara Ödemeleri Zamanında Yapmaması 481
4. İş Değişikliği veya Ek İşler Yapılması 482
C. İnşaatın Uzama Süresi 483
III. Uygulamada Süre Uzatımı 484
IV. Kamu Yapım İşlerinde Süre Uzatımı 485
A. İdarenin Neden Olduğu Durumlar 485
B. Olağanüstü Doğa Olaylarından veya Hasar Sonucunda İşte Bir Gerileme veya Gecikme Olması 485
C. Toplumsal Olaylar Nedeniyle Ortaya Çıkan Durumlar 486
D. İşin Türü ve Özelliğinden Kaynaklanan Nedenler 486
§ 43. TESLİMİN KANITLANMASI 487
§ 44. YÜKLENİCİNİN TESLİM BORCUNDA DİRENİME DÜŞMESİNİN KOŞULLARI 492
I. Genel Olarak 492
II. Eseri Teslim Borcunun İvedili Olması 493
III. Yüklenicinin Edimini Yerine Getirmesi Olanaklı Bulunmalıdır 494
IV. Yüklenici Edimini Yerine Getirmemiş Olmalıdır 497
V. Direnime Engel Olan Nedenler Bulunmamalıdır 498
VI. İş Sahibi Yükleniciyi Uyarmalıdır 499
VII. Ek Süre Verilmelidir 500
§ 45. ALACAKLIYA TBK. MD. 125/I–II’DE TANINAN ÜÇ SEÇİMLİK HAK 509
I. Genel Olarak 509
II. Her Zaman Gecikmiş İşi Yerine Getirme (İfayı) ve Gecikme Tazminatı İsteme 510
II. Sözleşmenin Yerine Getirilmesinden Vazgeçerek Olumlu Zararını İsteme 511
III. Sözleşmeden Dönme (Fesih) ve Olumsuz Zararı İsteme 511
§ 46. İŞ SAHİBİNİN EDİM EYLEMLERİNE KATILMAMASI VEYA ESERİN TAMAMLANMASINA ENGEL OLMASI 513
§ 47. YÜKLENİCİNİN İFADAN KAÇINMA HAKKI 520
I. Genel Olarak 520
II. Kapsamı 521
A. Borcun Sona Ermesi/İfadan Kaçınma Hakkı 521
B. Aşırı İfa Güçlüğü/İfadan Kaçınma Hakkı 521
C. Bedelin İstenebilirliği 522
1. İfa Sırası/Önce Sen Öde 522
2. Arsa Payının Kademeli Ödenmesi 522
3. Arsa Payının İşin Sonunda Ödenmesi 523
4. Hakkın Kötüye Kullanılmaması 523
D. İfa Güçsüzlüğü/İfadan Kaçınma Hakkı 524
E. Yüklenicinin İnşaatı Yapamayacak Duruma Gelmesi 524
§ 48. YÜKLENİCİNİN TESLİM BORCUNDA DİRENİME DÜŞMESİ DURUMUNDA, İŞ SAHİBİNİN AYNEN İFAYI İSTEME HAKKI 525
§ 49. İNŞAATI BAŞKASINA TAMAMLATARAK GİDERLERİN VE ZARARLARIN ÖDETİLMESİ (NAMA İFAYA İZİN) 528
§ 50. YÜKLENİCİNİN TESLİM BORCUNDA DİRENİME DÜŞMESİ DURUMUNDA, İŞ SAHİBİNİN KİRA KAYBINI İSTEME HAKKI 537
§ 51. YÜKLENİCİNİN TESLİM BORCUNDA DİRENİME DÜŞMESİ DURUMUNDA, İŞ SAHİBİNİN AYNEN İFADAN VAZGEÇİP, OLUMLU ZARARINI İSTEME HAKKI 553
§ 52. YÜKLENİCİNİN TESLİM BORCUNDA DİRENİME DÜŞMESİ DURUMUNDA, İŞ SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN DÖNME VE OLUMSUZ ZARARINI İSTEME HAKKI 566
I. Genel Olarak 566
II. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Bozulmasında Mahkeme Kararının Gerekliliği 567
III. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Var Olduğu, Yaşadığı, Bozulmadığı, Bozma (Fesih) Bildiriminin Haklı ve Geçerli Olmadığına İlişkin Olarak Tespit Davası Açılabilir mi? 570
IV. Dönme İradesinin Yorumlanması 571
V. Dönme Bildirimin Geri Alınması 573
VI. Dönme Bildiriminin Birlikte Yapılması 574
VII. Yararına Sözleşme Yapılan Üçüncü Kişi Sözleşmeden Dönebilir mi? 576
VIII. Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları 588
A. Sözleşme Bozulmuşsa Tasfiye Gerekir 588
B. Yerine Getirilmemiş Edimlerin Ortadan Kalkması 591
C. Yerine Getirilmiş Edimlerin Geri Verilmesi 592
1. Yüklenicinin Geri Verme Borcu 592
2. İş Sahibinin Geri Verme Borcu 597
D. Tasfiyenin Kapsam ve İlkeleri 598
IX. Olumsuz Zarar İstemi 611
A. Genel Olarak 611
B. Koşulları 617
C. Kapsamı 618
D. Olumsuz Zararın İspatı 621
§ 53. SÖZLEŞMENİN İLERİYE ETKİLİ OLARAK BOZULMASI VE TASFİYESİ 628
§ 54. İNŞAATA YASALLIK KAZANDIRMASI İÇİN YÜKLENİCİYE SÜRE VE YETKİ VERİLMESİ 637
I. Genel Olarak 637
II. Sözleşmenin veya Davanın Tarafına Süre Verilmesi 637
III. Davanın veya Sözleşmenin Tarafına Yetki Verilmesi 638
§ 55. YÜKLENİCİYE İŞTEN EL ÇEKTİRME (İNŞAATIN DURDURULMASI) 641
§ 56. KAMU YAPIM SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ 644
I. Sona Erme Nedenleri 644
A. Yüklenicinin Yasak Eylem ve Davranışlarda Bulunması 644
B. Yüklenicinin Ağır Hastalık, Tutukluluk ve Mahkümiyet Durumu 644
C. Yüklenicinin Önlenemez/Öngörülemez Nedenler Dışında Mali Acz İçine Düştüğünü Bildirmesi 645
D. Yüklenicinin Ölümü 646
E. Yüklenicinin İflas Etmesi 647
F. Yüklenicinin Ortak Girişim Olduğu Durumlarda Ortaklardan Birinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu, Mahkümiyeti 647
G. Yüklenicinin Edimini Sözleşmeye Uygun Olarak Yerine Getirmemesi veya Süresinde Teslim Etmemesi 648
1. Yüklenicinin İnşaatı Vade Tarihinde Teslim Etmemesi Nedeniyle Direnime Düşmesi 649
2. Yüklenicinin İnşaatı Vade Tarihinde Teslim Edemeyeceğinin Vadeden Önceki Bir Tarihte Belli Olması 649
3. İşin Bozuk Olduğunun İş Sahibi Tarafından Teslim Anında veya Teslimden Önce Anlaşılması 649
H. Yüklenicinin Sözleşmeyi Usulsüz Devretmesi 650
II. Sona Eren Sözleşmenin Tasfiyesi 650
III. Yükleniciden Kaynaklanan Nedenlerle Sözleşmenin Sona Ermesi Durumunda İş Sahibinin Tazminat Hakkı 652
§ 57. SORUMLULUĞUN VE TAZMİNAT BORCUNUN KAPSAMI (TAZMİNATIN BELİRLENMESİNDE HAKSIZ FİİL KURALLARININ UYGULANMASI) 656
I. Kavram 656
II. Kapsam 657
III. Kusur/Tazminat İlkeleri 660
§ 58. SÖZLEŞME İLE SORUMLULUKTAN KURTULMA 662
§ 59. KÂR YOKSUNLUĞU 667
§ 60. İNŞAAT SORUNLARINDA KUSURUN İNCELENMESİ 672
I. Genel Olarak 672
II. Akdi Sorumlulukta Kusurun Önemi 674
A. Kusurun Çeşitleri 674
B. Kusurun Derecesinin Sorumluluk İçin Önemli Olmaması 675
C. Sorumsuzluk Anlaşması 675
D. Olanaksızlık 676
E. Ceza Yargılamasındaki Kusur İncelemesinin Bağlayıcı Olmaması 676
F. Olumlu Zararın Ödetilmesinde Kusur 677
G. Kâr Yoksunluğunda Kusur 677
G. Olumsuz Zararda Kusur 677
I. Direnim Faizini Aşan Zararda Kusur 678
İ. Özen Borcu–Kusur 678
K. Alacaklı Direniminde Kusur 680
III. Kusurun İspatı 682
§ 61. İNŞAAT HAFRİYATI YAPILIRKEN KOMŞU TAŞINMAZLARA ZARAR VERİLMESİ 684
§ 62. İNŞAAT HUKUKUNDA DÜRÜSTLÜK KURALI 690
I. Genel Olarak 690
II. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 692
A. Hakkın Kullanılmasında Meşru Bir Yararın Bulunmaması 694
B. Hakkın Kullanılmasının Sağlayacağı Yarar İle Başkasına Vereceği Zarar Arasında Aşırı Oransızlık Bulunması 694
C. Kendi Ahlâka Aykırı Davranışına Dayanarak Hak Kullanılması 695
D. Uyandırılan Güvene Aykırı Davranışta Bulunulması 695
E. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Yaptırımı 695
III. Doğruluk ve Güven Kurallarının Uygulanmasında Yargıcın Rolü 696
Altıncı Bölüm
CEZA KOŞULU (CEZAİ ŞART)
§ 63. CEZA KOŞULUNUN TEMEL İLKELERİ 701
§ 64. CEZA KOŞULUNDA ALACAKLININ HAKLARI 705
I. Seçimlik Ceza Koşulunda (İfa Yerine İstenebilecek Ceza Koşulunda) Alacaklının Hakları 705
II. Dönme Cezasında (İfayı Engelleyen Ceza Koşulunda) Alacaklının Hakları 708
A. Ödenme Biçimi Bakımından Fark 712
B. Hak Sahibi Farkı 712
III. Gecikme Cezasında (İfaya Eklenen Ceza Koşulunda) Alacaklının Hakları 712
A. Genel Olarak 712
B. Koşulları 714
C. Gecikme Cezasının İstenemeyeceği Durumlar 715
D. Gecikme Cezasının Hesabı 717
E. Ceza Koşulu mu Yoksa Götürü Tazminat mı Olduğunun Saptanması 718
§ 65. CEZA KOŞULU İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ 729
I. Ceza Koşulu İçin Alacaklının Zarara Uğramasının Gerekmemesi 729
II. Ceza Koşulunu Aşan Zararın Ödetilmesi 729
§ 66. CEZA KOŞULUNUN KUSURLA İLİŞKİSİ 732
§ 67. CEZA KOŞULUNUN GEÇERSİZLİĞİ 733
I. Asıl Borcun Buyurucu Hukuk Kuralına Aykırı Olması 733
II. Ceza Koşulunun Ahlaka Aykırı Olması (Örneğin Borçluyu Ekonomik Yönden Yıkıma Uğratması) 733
III. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Kamusal Biçimde Yapılmaması 734
IV. Borçlunun Edimi Kusursuz Olanaksızlık Sayılan Nedenlerle Yerine Getirememesi 735
A. Edimin Sözleşme Yapıldıktan Sonra Yüklenicinin Kusuru Olmaksızın Olanaksız Duruma Gelmesi 736
B. Borcun Hiç veya Gereği Gibi Yerine Getirilmemesinin Yüklenicinin Kusurundan Kaynaklanmaması 736
C. Sözleşmede Gecikilen Dönem İçin Ceza Ödenmesi Kararlaştırılmışsa, İş Sahibinin Direnime Düştüğü (Kabulden Kaçındığı) Tarihten Sonrası İçin Ceza Koşulu İsteyememesi 737
D. Yüklenicinin TBK. md. 111 Koşullarının Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Eseri Tevdi Etmesi veya Sözleşmeyi Bozması 737
E. Mahkemenin Sözleşmenin Bozulmasını Haklı Bulması 737
F. Borçlunun Yükümlü Bulunduğu Kaçınma Borcunun Varlığından, Mazur Görülebilecek Bir Nedenle Haberdar Olmaması 737
G. Asıl Borcun Kararlaştırılan Zamanda ve Yerde Yerine Getirilmemiş Olması, Borçluya Yüklenemeyen Bir Nedenden Kaynaklanması 737
H. İş Sahibinin Direnimi ya da Kendi Üzerine Düşen Yükümlülükleri Yerine Getirmemiş Olması 737
V. Asıl Sözleşmenin Yetkisiz Temsilci Tarafından Yapılması Nedeniyle Temsil Olunanı Bağlamaması 737
VI. Asıl Borcun Sona Ermesi 738
§ 68. FAHİŞ CEZANIN İNDİRİLMESİ 739
I. Genel Olarak 739
II. Ceza Koşulu Miktarının İndirilmesi İlkeleri 740
A. Ticari Olmayan İşlerde Ceza Koşulunun İndirilmesi 740
B. Ticari İşlerde Ceza Koşulunun İndirilmesi 742
Yedinci Bölüm
EKSİK İŞ EKSİK İŞİN HESABI ESERİN KÜÇÜK YAPILMASI
I. Genel Olarak 745
§ 69. EKSİK İŞ NEDİR? EKSİK İŞTEN SORUMLULUK 746
II. Eksik İş, Bozuk İş Değildir 748
A. Gözden Geçirme ve Bildirme Bakımından Farklılık 748
B. Önkoşul Bakımından Farklılık 749
C. Bağlı Olduğu Sorumluluk Kuralı Bakımından Farklılık 749
III. Eksik/Tamamlanmamış Eserin Teslimi 750
IV. Eksik İş Bedelinin Hesabı 751
V. Birlikte İfa Olanağı 752
VII. Eksik İş Bedelinin Alınmasının Yüklenicinin Edimlerini Yerine Getirdiğini Göstermesi 752
VIII. İş Sahibinin Bağımsız Bölümlerini Üçüncü Kişilere Satması Eksik İş Bedelini İstemesine Engel Olur mu? 753
IX. Ortak Yerlerdeki Eksik İşler 753
X. Eksik İşlerin İş Sahibi Tarafından Tamamlatılması 753
XI. Eksik İşler Bedelinin Bilirkişiye Tespit Ettirilmesi 754
XII. Eksik İşlerden Dolayı Yüklenicinin Sorumluluğunun Sınırı 754
§ 70. İNŞAATIN SÖZLEŞMEDE BELİRTİLENDEN DAHA BÜYÜK VEYA KÜÇÜK YAPILMASI 770
I. İnşaatın Sözleşmede Belirtilenden Küçük Yapılması 770
A. Küçük Yapımın Yasal Zorunluluktan Kaynaklanması 770
B. Küçük Yapımın Yasal Zorunluluktan Kaynaklanmaması 770
II. İnşaatın Sözleşmede Belirtilenden Büyük Yapılması 774
A. Yatay Büyüklük 775
B. Dikey Büyüklük (Fazla Kat Yapımı) 777
Sekizinci Bölüm
ESERDEKİ BOZUKLUK/AYIP/KUSUR NEDENİYLE SORUMLULUK
§ 71. “AYIP” (BOZUKLUK, KUSUR, SAKATLIK) KAVRAMI 785
I. Sözleşmenin Öngördüğü Nitelikler 785
II. Sözleşmenin Öngörmediği Nitelikler 787
A. Yüklenicinin Taahhüt Ettiği Nitelikler 787
B. Zorunlu Niteliklerin Yokluğu/Eksikliği 787
§ 72. BOZUKLUĞUN (AYIBIN) ÇEŞİTLERİ 791
I. Açık Bozukluk 791
II. Gizli Bozukluk 791
III. Önemli–Daha Az Önemli Bozukluk 793
IV. Maddi Bozukluk–Hukuksal Bozukluk 793
V. Asli Bozukluk–İkincil Bozukluk 794
VI. Ekonomik Bozukluk 794
§ 73. ESERDEKİ BOZUKLUKLARI (AYIPLARI) SAĞLAMA (TEKEFFÜL) BORCU 796
I. Koşulları 796
A. Eser “Tamamlanmış Olarak” Teslim Edilmiş Olmalıdır 796
B. Eser Bozuk/Ayıplı Olmalıdır 798
C. Eser Kabul Edilmemiş Olmalıdır 799
D. Gözden Geçirme Yükümlülüğü Yerine Getirilmelidir 800
E. İhbar Yükümlülüğü Yerine Getirilmelidir 805
II. Bilirkişi İncelemesi 812
§ 74. BOZUKLUK/KUSUR (AYIP) BİLDİRİMİNİN İSPATI 814
Dokuzuncu Bölüm
BOZUKLUK (AYIP) VE AYKIRILIKLARDA İŞ SAHİBİNİN HAKLARI
§ 75. ESERİN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE BOZUK OLMASI NEDENİYLE, İŞ SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKI 823
I. Genel Olarak 823
II. Koşulları 826
A. Eser Bozuk veya Sözleşmeye Aykırı Biçimde Meydana Getirilmiş Olmalıdır 826
B. Eser Bozukluk ya da Sözleşmeye Aykırılıklar Nedeniyle <Kullanılamaz> ya da <Eseri Kabul Etmesi İş Sahibinden Beklenemez> Olmalıdır 827
III. Dönme Hakkının Kullanılamayacağı Durumlar 836
IV. Dönme Hakkının Kullanılma Yöntemi 837
V. Sonuçları 837
A. İş Sahibi Bakımından 838
B. Yüklenici Bakımından 838
§ 76. ÖNEMLİ ÖLÇÜDE BOZUK OLAN ESER İŞ SAHİBİNİN ARSASINDA YAPILMIŞ OLUP DA SÖKÜLÜP KALDIRILMASI ÇOK ZARAR DOĞURACAKSA SÖZLEŞMEDEN DÖNÜLEMEMESİ 843
§ 77. ÜCRETTE İNDİRİM YAPILMASINI İSTEME HAKKI 846
I. Genel Olarak 846
II. Koşulları 848
III. Kullanılma Biçimi 849
IV. Kapsamı 850
§ 78. ESERİN ONARIM VE DÜZELTİMİNİ “YÜKLENİCİYE” VEYA BAŞKASINA YAPTIRMA HAKKI 855
I. Genel Olarak 855
II. Koşulları 855
A. Genel Olarak 855
B. Koşullar 856
III. Biçimi ve Yöntemi 858
IV. Kapsamı ve Sonuçları 858
§ 79. TAZMİNAT İSTEME HAKKI 863
§ 80. TÜKETİCİ HUKUKUNDA KUSURLU MALDAN DOLAYI SORUMLULUK 866
I. Tanım 866
II. Ayıplı Maldan Sorumluluk 866
III. Kusurun İspatı 866
IV. Tüketicinin Seçimlik Hakları 867
Onuncu Bölüm
ESERİN BOZUK OLMASINDA İŞ SAHİBİNİN SORUMLULUĞU
§ 81. ESERİN BOZUK YAPILMASINDA İŞ SAHİBİNİN BUYRUKLARININ ETKİLİ OLMASI 874
I. Özel Yapım İşlerinde 874
A. Koşulları 874
1. İş Sahibinin Emir ve Talimat Vermesi 874
2. Yüklenicinin Uyarma Görevi 874
3. Nedensellik Bağının Bulunması 877
II. Kamu Yapım İşlerinde 877
III. Sonuçları 878
§ 82. İŞ SAHİBİNİN SAĞLADIĞI MALZEME, ARSA, PLAN VE PROJENİN KUSURLU OLMASI 879
Onbirinci Bölüm
BOZUK/KUSURLU/AYIPLI ESERİN KABULÜ
§ 83. BOZUKLUĞU AÇIK OLAN ESERİN KABULÜ 889
§ 84. GİZLİ VEYA BİLE BİLE SAKLANAN (SÖYLENMEYEN) BOZUKLUĞU BULUNAN ESERİN KABULÜ 893
I. Gizli Bozukluk 893
II. Bile Bile (Kasten) Gizlenen Bozukluklar 893
III. Gizli Bozukluğu/Kusuru Olan Eserin Kabulünün İş Sahibinin Haklarını Düşürmesi 894
§ 85. İŞ SAHİBİNİN KUSURLU İŞTEN DOĞAN HAKLARININ DÜŞMESİ 897
I. Eserin Kusurlu Meydana Gelmesinde İş Sahibinin Sorumlu Olması 897
II. İş Sahibinin Eseri Kabul Etmesi 897
III. İş Sahibinin “İsteme Hakkının” Zamanaşımına Uğraması 898
§ 86. KAMU YAPIM İŞLERİNDE ESERİN KABULÜ 899
I. Geçici Kabul 899
II. Teminat Süresi 901
III. Teminat Süresindeki Bakım ve Giderler 902
IV. Kesin Kabul 902
Onikinci Bölüm
ZAMANAŞIMI
§ 87. DÜŞÜRÜCÜ ZAMANAŞIMININ KOŞULLARI 909
I. Alacağın İvedili (İstenebilir) Olması 909
II. Zamanaşımının Durmamış Olması 910
III. Zamanaşımının “Kesilmemiş” Olması 910
§ 88. ZAMANAŞIMININ SONUÇLARI 913
I. Asıl Alacak Zamanaşımına Uğramışsa, Ona Bağlı Olan Fer’i Haklar, Örneğin Faiz ve Ceza Koşulu da Zamanaşımına Uğrar (TBK. md. 152). 913
II. Zamanaşımı Savunması İleri Sürülmezse, Yargıç Bunu Kendiliğinden Göz Önüne Almaz 913
III. Zamanaşımından “ÖNCEDEN” Vazgeçme, Geçersizdir 914
IV. Borçlar Yasası’nın Öngördüğü Zamanaşımı Süreleri Sözleşmeyle Değiştirilemez (TBK. md. 148) 915
V. Alacağın Rehni–Zamanaşımı 915
VI. Altmış Günlük Ek Süre 915
VII. Islah Yoluyla Zamanaşımı Savunması İleri Sürülebilir mi? 915
§ 89. ESER SÖZLEŞMESİNDE ZAMANAŞIMI 918
I. Düzenlemenin Gerekçesi 918
II. Eserin Bozuk Olarak Meydana Getirilmesinde Zamanaşımı 919
III. Eserin Bozuk Meydana Getirilmesi Dışında Kalan (Eksik İş) Nedeniyle Açılacak Davalarda Zamanaşımı 920
IV. Garanti Verilmesi 920
V. Bazı Dava Türlerinde Zamanaşımı 920
A. Olumlu Zararda Zamanaşımı 920
B. Olumsuz Zararda Zamanaşımı 921
C. TBK. Md. 112’ye Dayanan Davalarda Zamanaşımı 921
D. Kira Tazminatı ve Ceza Koşulunda Zamanaşımı 921
E. Cezayı Aşan Zararda Zamanaşımı 922
F. Eksik ve Fazla İşlerde Zamanaşımı 922
G. İş Sahibinin Ücret Borcunda Zamanaşımı 922
H. TBK. md. 482’deki İndirim Hakkı 923
I. Bağımsız Bölümün Küçük Yapılması İstemi 923
İ. Yükleniciden Pay Satın Alanların İstemlerinde Zamanaşımı 923
J. Sözleşmenin Haksız Feshi Üzerine Açılacak Alacak Davası 924
K. Depremde Yapının Yıkılması Nedeniyle Yüklenici Aleyhine Açılacak Tazminat Davası 925
L. Aşkın (Munzam) Zararda Zamanaşımı 926
M. Kamu Yapım İşlerinde Zamanaşımı 927
N. Tüketici Hukukunda Zamanaşımı 927
O. Kooperatifler Kanununda Zamanaşımı 927
Onüçüncü Bölüm
İŞ SAHİBİNİN “ÜCRET” BORCU
§ 90. İŞ SAHİBİNİN ÜCRET BORCUNUN KAPSAMI 941
§ 91. KARŞILIKLI VE AYNI ANDA ÖDEME 947
I. Genel Bilgi 947
II. Ödemezlik Savunmasının Koşulları 948
A. Sözleşme Gereğince Biri Öbürünün Karşılığı Olan Bir Borç Bulunmalıdır 948
B. Karşı Edim Herhangi Bir Nedenle Sona Ermişse, Ödemezlik Savunması Yapılamaz 948
C. Her İki Tarafın Alacağı İvedili Olmalıdır 949
D. Borç Ödenmemiş veya Önerilmemiş Olmalıdır 949
E. Ödeme İsteminde Bulunanın Önce Ödeme Borcu Bulunmamalıdır 949
§ 92. PARÇALI İŞE PARÇALI ÜCRET, KISMİ ÖDEME, ESERİN BOZUK/KUSURLU TESLİMİNDE ÖDEME 953
I. Parçalı İşe Parçalı Ödeme 953
II. Kısmi Ödeme 953
III. Bozuk/Kusurlu Eserin Ücretinin Ödenmesi 954
§ 93. HAKEDİŞ VE AVANS USULÜ 956
I. Uzun Süren Büyük İnşaat İşlerinde Hakediş ve Avans Usulü 956
II. Yapım İşleri Genel Şartnamesinde Hakediş ve Avans Usulü 958
A. Geçici Hakediş Raporları 958
1. Birim Fiyat Esasına Göre Yaptırılan İşlerde 958
2. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Esasına Göre Yaptırılan İşlerde 959
B. Kesin Hesap ve Kesin Hakediş 960
1. Birim Fiyat Esaslı Sözleşmelerde 960
2. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşmelerde 960
3. Yüklenicinin İtirazı 960
4. Kesin Hesabın İdareye Teslimi 960
5. İdarenin Kesin Hesabı İncelemesi, İnceleme Süresi 961
a. Kesin Hesabın Hazırlanışında Yüklenicinin Hazır Bulunması 961
b. Kesin Hesabın Hazırlanmasında Yüklenicinin Hazır Bulunmaması 961
6. Yapı Denetim Görevlisinin Kesin Hakediş Raporu Düzenlemesi 961
7. Kesin Hesabın İnceleme Sırasında İdarece Değiştirilmesi 961
8. Kesin Hakedişin Düzenlenmesi 961
9. Hesap Kesme İşlemi 961
10. Sürelerin Uzatılması 961
§ 94. İŞ SAHİBİNİN ÜCRET ÖDEME BORCUNDAN DOLAYI DİRENİME DÜŞMESİ 974
I. Genel Olarak 974
II. Koşulları 975
III. Sonuçları 976
§ 95. ÜCRET ALACAĞINA FAİZ UYGULANMASI 981
I. Direnim Faizinin Sözleşmeyle Belirlenmesi 982
II. Direnim Faizinin Yasayla (veya Yasanın Verdiği Yetkiyle Bakanlar Kurulunca) Belirlenmesi 984
III. Direnim Faizinin Başlangıcı 985
IV. Faiz Alacağını Ödemede Direnme 989
V. Faiz Alacağının Fer’iliği 989
VI. İşlemiş Faizin Dava Edilmesi 990
§ 96. FAİZİ AŞAN ZARAR 991
I. Genel Olarak 991
II. Koşullar 992
A. Borçlunun Direnimi 992
B. Borcun Konusunun Para Olması 993
C. Alacaklının Aşkın Bir Zararının Bulunması 993
D. Kusur 995
E. Zararla Borçlunun Direnimi Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 995
III. Aşkın Zarar Kararı 996
§ 97. İNŞAATÇI İPOTEĞİ 1000
I. Genel Olarak 1000
II. Koşulları 1001
A. İnşaat Alacağının Bulunması 1001
1. Alacağın Taşınmaz Üzerinde “Kalıcı” İnşaattan Doğması 1001
2. Malzeme Vererek veya Vermeyerek Çalışılması 1001
3. Değer Artışı Sağlayan Emek ve Malzeme Kullanımı 1002
4. Alacağın Kapsamı 1002
5. Eser Sözleşmesi 1002
6. Sınır 1003
7. İnşaat Alacaklıları 1003
a. Asıl Yüklenici 1003
b. Alt Yüklenici 1003
c. Zanatkârlar 1004
8. İnşaat alacaklısı sayılmayanlar 1004
a. Sadece malzeme verenler/satanlar 1004
b. Mimar ve mühendisler 1005
c. İşçi ve çıraklar 1005
9. Takas 1005
B. Tescil 1005
1. Malik Tarafından Yeterli Güvencenin Gösterilmemiş Olması 1005
2. Alacağın İhtilaflı Olmaması 1005
3. Tescilin Süresinde İstenmiş Olması 1006
4. Tescilin Gerçekleşmesi 1007
a. İnşaatçı İpoteğinin Kesin Tescili 1007
b. İnşaatçı İpoteğinin Geçici Tescili 1007
b. Kesin Tescilin sonuçları 1009
VI. Yapı İpoteğinin Terkini 1011
VII. İnşaatçı İpoteğinden Önceden Vazgeçilememesi 1011
§ 98. ÜCRETİN GÜVENCESİ 1014
I. Hapis Hakkı 1014
II. Geri Vermekten Kaçınma 1016
III. Teminat Senedi 1017
IV. Avans Teminat Mektubu 1017
V. Teminat İpoteği 1019
VI. Kat İrtifakının Kurulması 1021
VII. Sözleşmenin Tapu Siciline Şerhi 1022
A. Koşulları 1022
1. Yasada Kişisel Hakkın Şerhine İlişkin Düzenleme Bulunması 1022
2. Taraflar Arasında Bir Şerh Anlaşması Bulunması 1022
3. Şerh Talebinde Bulunulması 1022
B. Şerhin Etkisi 1022
VIII. Kefillik 1024
IX. Garanti Verilmesi 1025
§ 99. ŞERHLERİN SİLİNMESİ/ KALDIRILMASI 1026
I. Kavram 1026
III. Şerhin Dava Dışında Silinmesi 1027
A. Haciz Şerhinin Silinmesi 1027
B. İhtiyati Haciz ve Geçici Haciz Şerhinin Silinmesi 1028
C. İflas Kararı Şerhinin Silinmesi 1028
D. Konkordato İle Verilen Süre Şerhinin Silinmesi 1028
E. Taşınmaz Davasında Davacı Yararına Verilen Karar Şerhinin Silinmesi 1028
F. İhtiyati Tedbir Kararı Şerhinin Silinmesi 1029
IV. Şerhin Dava Yoluyla Silinmesi 1029
A. Davacı 1029
B. Davalı 1030
C. Davanın Açılması 1031
D. Yetkili Mahkeme 1031
E. Harç 1031
F. İnceleme 1031
§ 100. KAMU İHALE SÖZLEŞMESİ UYGULAMASINDA TEMİNATIN İRAT KAYDEDİLMESİ VEYA GERİ VERİLMESİ 1034
I. Genel Olarak 1034
II. Teminatın Nitelik ve Kapsamı 1036
III. Teminatın Geri Verilmesini Gerektiren Durumlar 1037
A. Yüklenicinin Taahhütlerini Sözleşmeye Uygun Biçimde Yerine Getirmesi 1037
B. Kamu İhale Kurulu’nca İhalenin Bozulması (Feshedilmesi) 1037
C. Mücbir Sebeplerden Dolayı Sözleşmenin Bozulması 1038
D. Yüklenicinin Ölmesi 1038
1. Yüklenicinin Gerçek Kişi Olması 1038
a. Sözleşmecilerin Kişiliğini ve Güvenilirliğini Temel Alarak Sözleşme Yaptıkları Yüklenicinin Ölümü 1038
b. Sözleşmecilerin Kişiliğini ve Güvenilirliğini Temel Almadan Sözleşme Yaptıkları Yüklenicinin Ölümü 1038
2. Yalın Ortaklıkta Ortaklardan Birinin Ölümü 1038
3. Ticari Ortaklıkta Ortaklardan Birinin Ölümü 1039
4. Ortak Girişimi Oluşturan Ortaklardan Biri Ölmüşse 1039
5. Ortak Girişimi Oluşturan Ortaklardan Pilot veya Koordinatör Ortak Ölmüş İse 1039
E. Yüklenicinin Kusuru Bulunmaksızın Edimini Kısmen Yerine Getirememesi 1039
IV. Teminatın İrat Kaydedilmesini Gerektiren Durumlar 1040
A. Sözleşmenin İzinsiz Devri 1040
B. Yüklenicinin İflası 1041
C. Yüklenicinin Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Özgürlüğü Kısıtlayıcı Cezaya Mahkümiyeti Nedeni ile Taahhüdünü Yerine Getirememesi ve Ancak Taahhüdü Yerine Getirecek (İdarenin Kabul Ettiği) Vekil Tayin Edememesi (KİDK. Md. 17 c) 1041
D. Yüklenicinin Ortak Girişim Olması Durumunda İflas, Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Mahkumiyet Gibi Durumlara Uğraması 1041
E. Yüklenicinin Mali Acz İçinde Olduğunu Öne Sürerek Sözleşmeyi Bozması 1042
F. İdarenin Sözleşmeyi Bozması 1042
1. İdarenin Sözleşmeyi Bozmakta Haklı Olmaması 1042
2. İdarenin Sözleşmeyi Bozmakta Haklı Olması 1043
G. Önceki Yasak Eylem veya Davranışlar Nedeniyle Sözleşmenin Bozulması 1044
H. Teminata Haciz Konulamaması 1044
§ 101. ESER ÜCRETİNİN İSPATI VE ALINMASI 1045
Ondördüncü Bölüm
GÖTÜRÜ İŞ – GÖTÜRÜ ÜCRET ÜCRETİN UYARLANMASI
§ 102. GÖTÜRÜ ÜCRET 1061
I. Götürü Ücretin Çeşitleri 1061
A. Kesin Ücret 1061
B. Birim Ücret 1062
C. Karma Ücret 1064
D. Ortalama Ücret 1064
E. Saat Ücreti 1064
F. Global Ücret 1064
G. Azami Ücret–Asgari Ücret 1065
II. Kâr ve Zarar Tehlikesi 1065
III. Götürü Ücretin Değiştirilmesi 1065
§ 103. EDİMLER ARASI DENGENİN BOZULMASI DURUMUNDA, SÖZLEŞMENİN YENİ KOŞULLARA UYARLANMASI 1067
I. Genel Olarak 1067
II. Koşulları 1069
A. Eser Sözleşmesi Geçerli Olmalıdır 1070
B. Olağanüstü Durumlar Ortaya Çıkmalıdır 1070
1. Genel Olarak 1070
2. Olağanüstü Durumun Çeşitleri 1072
a. Önceden Tahmin Olunamayan, Fakat Önlenemez/Kaçınılamaz Olmayan Olaylar 1072
b. Önceden Görülebildiği Halde Taraflarca Meydana Gelmeyeceği Kabul Edilmiş (Taraflarca Dikkate Alınmamış) Olaylar 1074
C. Edimler Arası Denge Bozulmalıdır 1075
D. Olağanüstü Durumların Ortaya Çıkmasında Yüklenicinin Kusuru Bulunmamalıdır 1078
E. Borçlu Edimini Yerine Getirmemiş Olmalı ve Olağanüstü Durumlar Nedeniyle İfanın Güçleştiğini İş Sahibine Bildirmelidir 1079
F. Sözleşme Ücret Artışını Yasaklamamış Olmalıdır 1080
G. Uygun Nedensellik Bağı 1082
III. Kullanılması ve Sonuçları 1082
A. Sözleşmeden Dönme (Geriye Etkili Fesih) 1082
B. Ücretin Artırılması 1085
§ 104. KAMU YAPIM İŞLERİNDE FİYAT ARTIŞLARININ BEDELE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 1088
§ 105. PAYLAŞIM SORUNLARI 1106
I. Kat İrtifakı Kurulmuş Yapılarda Paylaşım Sorunları 1106
II. Paylı (Müşterek) Mülkiyette Paylaşım Sorunları 1108
III. Tespit Davası 1112
A. Genel Olarak 1112
B. Özel Olarak 1112
IV. Sözleşmeye Göre Paylaşım 1113
§ 106. YÜKLENİCİNİN PAY DEVRİ İSTEMİ/YÜKLENİCİNİN BEDELİ HAK ETMESİ 1116
I. Koşulları 1118
II. Pay Devrinin Yöntemi 1124
A. Tapu Müdürlüğünde Resmi Satış Sözleşmesi ile Pay Devri 1124
B. Mahkeme Kararıyla Pay Devri 1124
C. Satış Vaadi Sözleşmesi ile Pay Devri 1124
§ 107. ARSA SAHİBİNDEN VEYA YÜKLENİCİDEN PAY SATIN ALAN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1137
I. Genel Olarak 1137
II. Yükleniciden Pay (Bağımsız Bölüm) Satın Alan Üçüncü Kişilerin Hak ve İstemleri 1138
A. Bağımsız Bölümün Tapusunun İstenmesi 1138
1. Koşulları 1139
2. Davanın Kime Açılacağı 1145
B. Yükleniciden Bağımsız Bölüm Satın Alanlar Arsa Sahibinden (Zorunlu ve Yararlı Giderleri) veya “Kullanma Yararı Tazminatı” İsteyebilirler mi? 1150
C. Satış Bedelinden İndirim İstemi 1152
III. Arsa Sahibinden Bağımsız Bölüm Satın Alan Üçüncü Kişilerin Hak ve İstemleri 1152
IV. Elatmanın Önlenmesi 1156
V. Önalım Davası 1158
§ 108. ECRİMİSİL (HAKSIZ KULLANMA TAZMİNATI) 1159
I. Kavram 1159
II. Kapsam 1160
A. Kaçak Yapılarda Ecrimisil 1160
B. Sözleşmenin Geriye Etkili Bozulması Durumunda Ecrimisil 1161
C. Proje Dışı İmalatlar İçin Ecrimisil 1161
D. Paydaşlar Arasında Ecrimisil 1162
E. Hapis Hakkında Ecrimisil 1162
F. Açık veya Örtülü Onayda Ecrimisil 1163
G. Apartmanın Ortak Yerlerinin Kullanılmasında Ecrimisil 1163
H. Haksız Kullanan Kişilerin İsteyebileceği Giderler 1163
I. Haksız Kullanma Tazminatıyla İşgale Devam Edilmesi 1164
III. Hesabın İlkeleri 1165
IV. Faiz 1165
V. Zamanaşımı 1166
A. Genel Olarak Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı 1166
B. TMK. Md. 995’e Dayanan Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı 1166
C. TBK. Md. 530’a Dayanan Ecrimisil Davalarında Zamanaşımı 1166
VI. Hesabın Türk Lirası Üzerinden Yapılması 1166
§ 109. YÜKLENİCİDEN ALACAĞI BULUNAN ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ARSA SAHİBİ ALEYHİNE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI AÇMASI 1167
I. Genel Olarak 1167
II. Koşulları 1167
III. İİK. Md. 94/II Davasının Alacağın Temliki Haklarını Etkilemesi 1168
A. Genel Olarak 1168
B. Özel Olarak 1169
IV. İİK. md. 94/II Davasının Danışıklı İşlemlere Etkisi 1170
V. İİK. md. 94/II Davasının İbranamelere Etkisi 1171
VI. İş Sahibinin İnşaat Sözleşmesini Geriye Etkili Olarak Bozmasının İİK. md. 94/II Davasına Etkisi 1171
A. Genel Olarak 1171
B. Özel Olarak 1172
VII. İş Sahibinin İnşaat Sözleşmesini İleriye Etkili Olarak Bozmasının İİK. md. 94/II Davasına Etkisi 1172
VIII. Araştırma ve İnceleme Yöntemi 1174
IX. Tasarrufun İptali 1175
X. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 1175
§ 110. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNİN PAYLAŞIMA ETKİSİ 1180
I. Genel Olarak 1180
II. İmar Planı Değişikliğinin Etkisi 1181
A. İmar Planı Değişikliğinin Olumlu Etkisi 1182
1. Sözleşmede Hükmün Bulunmaması 1182
2. Sözleşmede Olumlu Hükmün Bulunması 1182
3. Sözleşmede Olumsuz Hükmün Bulunmaması 1183
B. İmar Planı Değişikliğinin Olumsuz Etkisi 1184
1. Sözleşmede Hükmün Bulunmaması 1184
2. Sözleşmede Olumlu Hükmün Bulunması 1184
3. Sözleşmede Olumsuz Hükmün Bulunması 1184
III. İmar Planı Değişikliğiyle Kazanılan Fazla Bölümlerin Bölüşülmesi Olanaklı Değilse 1185
IV. Proje Dışı Yasal Olmayan İnşaatın Paylaşılması 1186
V. Proje Değişikliği Yapılarak Kazanılan Fazla İmalatın Paylaşılması 1186
§ 111. YAPIM İŞLERİNDE VERGİ 1191
I. Birden Çok Yıla Yayılan İnşaat ve Onarım İşlerinde Kazancın Saptanması (Kazancın Yıllık Olarak Değil İşin Sonunda Saptanması) 1191
II. İnşaat İşlerinde KDV 1193
III. Kooperatiflerde Vergi 1195
A. Konut Yapı Kooperatiflerinde Katma Değer Vergisi 1195
1. Genel Olarak 1195
2. İnşaat Taahhüt İşlerinin Bir Kısmının Taşeronlara Yaptırılması 1196
3. İstisna Kapsamına Girmeyen İşler 1196
B. Kooperatiflerde Kurumlar Vergisi 1197
IV. Yurt Dışı İnşaat ve Onarma İşlerinde Vergi 1199
V. Arsa Sahiplerinin Vergi Yükümlülüğü 1200
VI. Arsa Sahibinin Verdiği Vekaletname ile Yüklenicinin Kendi Bağımsız Bölümlerini Satması 1204
VII. Arsa Karşılığı Kat / Hasılat Paylaşımı Yöntemi ile Gerçekleştirilen Taşınmaz Projelerinin Muhasebeleştirilmesi 1204
VIII. KDV’nin Götürü Ücretin İçinde Bulunması 1205
IX. Konutunu Satan Kooperatif Ortağının Elde Edeceği Değer Artışı İçin Gelir Vergisi Ödemesi 1207
Onbeşinci Bölüm
İŞİN DEĞERİNE GÖRE ÜCRETİN SAPTANMASI
§ 112. ESERİN ÜCRETİ, YAPILDIĞI YILA GÖRE BELİRLENİR 1213
§ 113. ESERİN ÜCRETİNİN TESPİTİNDE GÖZ ÖNÜNDE TUTULACAK ÖLÇÜLER 1219
I. İşin Değeri 1219
II. Yüklenicinin Giderleri 1221
A. Yüklenicinin İş Sahibinden İsteyebileceği Giderler 1221
B. Yüklenicinin İş Sahibinden İsteyemeyeceği Giderler 1222
C. Kamu Yapım İşlerinde Yüklenicinin Giderleri 1222
III. Ücretin Bilirkişi Eliyle Saptanması 1223
§ 114. EK İŞ–EK ÜCRET 1224
I. Genel Olarak 1224
II. Bir İşin Ek İş Sayılmasının Koşulları 1225
III. Ek İş Olarak Nitelendirilebilecek Durumlar 1229
IV. Ek İş Olarak Nitelendirilemeyecek Durumlar 1231
V. Ek İşin Ücreti 1234
§ 115. DEĞİŞİK İŞ/YENİ İŞ/BAŞKA BİR ŞEY 1237
I. Değişik İş ve Ücreti 1237
A. Genel Olarak 1237
B. Bir İşin “İş Değişikliği” Sayılmasının Koşulları 1237
C. İş Değişikliği Olarak Nitelendirilebilecek Durumlar 1239
D. İş Değişikliği Olarak Nitelendirilemeyecek Durumlar 1243
E. Değerlendirilmesi 1244
II. Yeni İş 1245
III. Başka Bir Şey (ALİUD) 1246
Onaltıncı Bölüm
YAKLAŞIK BEDELİNİN AŞILMASI DURUMUNDA
İŞ SAHİBİNİN SÖZLEŞMEYİ BOZMASI
§ 116. YAKLAŞIK BEDELİN AŞILMASI DURUMUNDA İŞ SAHİBİNİN SÖZLEŞMEYİ BOZMA HAKKI 1253
I. Koşulları 1253
A. Eserin Giderleri Başlangıçta Yaklaşık Olarak Belirlenmiş Olmalıdır 1253
B. Yaklaşık Olarak Belirlenen Gider Miktarının Aşırı Derecede Üstüne Çıkılmış Olmalıdır 1253
C. Yaklaşık Olarak Belirlenen Gider Miktarının Aşılmasına İş Sahibi Neden Olmamalıdır 1255
D. Yüklenici Saptanan Yaklaşık Bedelle Eseri Yapmaktan Kaçınmalıdır 1255
E. İş Sahibi Yaklaşık Ücretin Aşırı Yükselmesini Kabul Etmemelidir 1256
II. Sonuçları 1256
A. İş Sahibi Sözleşmeden Dönebilir 1256
B. İş Sahibi, Yüklenicinin Kusuru Varsa Tazminat İsteyebilir 1258
C. Aşırı Ücretin İndirilmesi 1259
§ 117. İŞ SAHİBİ, KENDİ ARSASI ÜZERİNDE YAPILAN ESERİN “YAKLAŞIK GİDERLERİNİN AŞILMASI” DURUMUNDA SÖZLEŞMEDEN DÖNEMEZ 1262
I. İnşaat Tamamlanmışsa 1262
II. Eser Henüz Tamamlanmamışsa 1263
A. Sözleşmeyi Bozma Hakkı 1263
B. İnşaatın Sonunda Ücretten İndirim Yapılmasını İsteme Hakkı 1264
III. Giderin Aşılmasında Yüklenicinin Kusurunun Bulunması 1264
Onyedinci Bölüm
HASARIN GEÇİŞİ, ESERİN TESLİMDEN ÖNCE YOK OLMASI
§ 118. HASARIN YÜKLENİCİYE AİT OLMASI 1267
I. Genel Bilgi 1267
II. Koşulları 1269
A. Eserin Kısmen veya Tamamen Telef Olması 1269
B. Yok Eden Etkenin, “Umulmayan Olay” Olması 1270
C. Eserin Teslim Edilmemiş Olması 1272
D. İş Sahibinin Direnime Düşmüş Olmaması 1273
E. Malzemenin Telef Olması 1274
§ 119. HASARIN İŞ SAHİBİNE AİT OLMASI 1276
I. İş Sahibine Yüklenebilen ve Eserin Yok Olmasına Neden Olan Durumların Ortaya Çıkması 1276
II. Eserin Telefine Yolaçan Nedenler 1276
A. Malzemenin Kusurlu Olması 1276
B. Arsanın Elverişsiz Olması 1277
C. İş Sahibinin Talimatı 1277
D. İş Sahibinin Kusurlu Davranışı 1278
E. Yüklenicinin İhbar Yükümlülüğü 1279
§ 120. ESERİN VE MALZEMENİN TESLİMDEN ÖNCE TELEF OLMASININ SONUÇLARI 1281
I. Eserin Teslimden Önce Tam Telef Olmasının Sonuçları 1281
II. Eserin Teslimden Önce Kısmi Telef Olmasının Sonuçları 1282
III. Eserin Tesliminden Önce “Malzemenin” Telef Olmasının Sonuçları 1283
IV. Eserin Teslimden Önce Telef Olmasından İş Sahibinin Sorumlu Olduğu Durumlarda Yüklenicinin Hakları 1284
A. Ücret Alacağı 1284
B. Tazminat Alacağı 1285
V. İş Sahibi TBK. md. 483/III Uygulaması Bakımından Aşağıdaki Durumlarda Sorumlu Tutulamaz 1285
VI. Eserin Teslimden Önce Telef Olmasının Sözleşmenin Geleceğine Etkisi 1286
VII. Telefatın Temizlenmesi 1289
VIII. Önceden Yapılan Ödemelerin Geri Verilmesi 1290
IX. Alt Yüklenicinin TBK. md. 483‘e Göre Sorumluluğu 1291
X. Sözleşmecilerin TBK. md. 483 Kuralını Değiştirmesi 1291
XI. Kamu Yapım İşlerinde Hasarın Geçişi 1292
Onsekizinci Bölüm
ZARARIN TÜMÜNÜ ÖDEYEREK SÖZLEŞMEYİ BOZMA HAKKI
§ 121. İŞ SAHİBİNİN GEREKÇE GÖSTERMEDEN SÖZLEŞMEYİ BOZMASININ KOŞULLARI 1296
I. Eser Tamamlanmamış Olmalıdır 1296
II. İş Sahibi Sözleşmeyi Bozmalı ve Bunu Bildirmelidir 1297
III. İş Sahibinin Yüklenicinin Yaptığı Kısmın Bedelini Vermesi ve Zararını Tümüyle Gidermesi 1299
§ 122. TBK. MD. 484 TAZMİNATININ KAPSAMI 1300
I. Genel Olarak 1300
II. Yapılmış Kısmın Bedelini Ödeme Yükümlülüğü 1301
III. Yüklenicinin Zararının Tamamının Ödenmesi 1301
Ondokuzuncu Bölüm
OLANAKSIZLIK
§ 123. OLANAKSIZLIĞIN ÇEŞİTLERİ 1308
I. Başlangıçtaki Olanaksızlık 1308
II. Sonraki Olanaksızlık 1308
III. Koşula Bağlı Sözleşmelerde Durum 1309
IV. İzin ya da İcazete Bağlı Hukuki İşlemlerde Durum 1310
V. Nesnel Olanaksızlık–Öznel Olanaksızlık 1310
VI. Sürekli Olanaksızlık 1311
VII. Geçici Olanaksızlık 1311
VIII. Kesin Vadeli İşlemlerde Olanaksızlık 1311
IX. Sürekli Borç İlişkilerinde Olanaksızlık 1312
X. Tam Olanaksızlık 1312
XI. Kısmi Olanaksızlık 1312
XII. Aşırı İfa Güçlükleri – Olanaksızlık 1314
§ 124. BAŞLANGIÇTAKİ (SÖZLEŞME KURULURKEN VAR OLAN) OLANAKSIZLIK 1316
I. Koşulları 1316
A. Edimin Yerine Getirilmesi Olanaksız Olmalıdır 1316
B. Olanaksızlık, Baştan İtibaren Mevcut Olmalıdır 1316
C. Olanaksızlık Nesnel Nitelikte Olmalıdır 1317
D. Olanaksızlık Sürekli Olmalıdır 1318
E. Olanaksızlık Edimin Yerine Getirilmesine Engel Olmalıdır 1318
F. Olanaksızlık Nedeniyle Yerine Getirilemez Duruma Gelen Edimin Yerine Başka Bir Değer Geçmemiş Olmalıdır 1318
II. Sonuçları 1319
A. Olanaksızlığın Ortaya Çıkmasında Borçlunun Kusurunun Bulunmaması 1319
1. Yerine Getirilmemiş Edimin Yerine Gerilmesinin İstenememesi 1319
2. Karşılıklı Sözleşmelerde Karşı Edimi Yerine Getirme Yükümlülüğünün Ortadan Kalkması 1320
3. Önceden Yerine Getirilen Karşı Edimin Geri Verilmesi 1320
B. Olanaksızlığın Ortaya Çıkmasında Borçlunun Kusurunun Bulunması 1320
C. Olanaksızlığın Ortaya Çıkmasında Her İki Tarafın Kusurunun Bulunması 1321
D. Olanaksız Edimin Yerine Getirilmesinin Sonradan Olanaklı Duruma Gelmesi 1321
E. Garanti Sorumluluğu 1321
III. Başlangıçtaki “Öznel Olanaksızlığın” Doğurduğu Sonuçlar 1321
§ 125. SONRAKİ KUSURSUZ OLANAKSIZLIK 1323
I. Koşulları 1324
A. Borcun Yerine Getirilmesi Olanaksızlaşmalıdır 1324
B. Olanaksızlık Sonradan (Borç İlişkisi Kurulduktan Sonra) Ortaya Çıkmalıdır 1325
C. Olanaksızlıkta Borçlunun Kusuru Bulunmamalıdır 1327
II. Sonuçları 1327
A. Direnimden Önce Meydana Gelen Olanaksızlığın Doğurduğu Sonuçlar 1327
1. Borcun Sona Ermesi 1327
2. İade Yükümlülüğü 1328
3. Olanaksızlaşan Edimin Boşluğunu Dolduran Maddi Değerlerin Alacaklıya Geçirilmesi 1329
B. Direnimden Sonra Meydana Gelen Olanaksızlığın Doğurduğu Sonuçlar 1332
Yirminci Bölüm
İŞ SAHİBİNİ İLGİLENDİREN NEDENLERLE İFANIN OLANAKSIZLAŞMASI
§ 126. ESERİN TAMAMLANMASININ İŞ SAHİBİ İLE İLGİLİ BEKLENMEDİK OLAY DOLAYISIYLA OLANAKSIZLAŞMASI NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN KOŞULLARI 1335
I. Eserin Tamamlanması Olanaksız Olmalıdır 1335
II. Olanaksızlık İş Sahibinin Şahsında veya Tehlike Alanında Gerçekleşen Umulmayan Bir Durum veya Olaydan Doğmalıdır 1336
§ 127. ESERİN TAMAMLANMASI İŞ SAHİBİ İLE İLGİLİ BEKLENMEDİK OLAY DOLAYISIYLA OLANAKSIZLAŞTIĞINDA YÜKLENİCİNİN HAKLARI 1339
I. Sözleşme İleriye Etkili Olarak Sona Erer 1339
II. Yüklenicinin Hakları 1339
A. İfanın Olanaksızlaşmasında İş Sahibinin Kusuru Yoksa 1339
B. İfanın Olanaksızlaşmasında İş Sahibinin Kusuru Varsa 1340
Yirmibirinci Bölüm
YÜKLENİCİNİN ÖLÜMÜ, EHLİYETSİZLİĞİ, İFLASI, ÖDEME GÜÇSÜZLÜĞÜ GİBİ NEDENLERLE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
I. Genel Olarak 1343
II. Koşulları 1345
A. Sözleşmenin Yüklenicinin Kişisel Nitelikleri Göz Önünde Tutularak Yapılmış Olması 1346
B. Yüklenicinin Riziko Alanında Meydana Gelen Olayların Edimin Meydana Getirilmesini Olanaksız Kılması 1347
III. Kapsamı 1348
A. Yüklenicinin Ölümü 1348
1. Sözleşmecilerin Sözleşmeyi Yüklenicinin Kişisel Özelliklerini Dikkate Alarak Yapmaları Durumunda 1348
2. Sözleşmecilerin Sözleşmeyi Yüklenicinin Kişisel Özelliklerini Dikkate Almadan Yapmaları Durumunda 1348
B. Yüklenicinin Fiil Ehliyetinin Sınırlandırılması veya Kaybı 1350
1. Sözleşmecilerin Sözleşmeyi Yüklenicinin Kişisel Özelliklerini Dikkate Alarak Yapmaları Durumunda 1350
2. Sözleşmecilerin Sözleşmeyi Yüklenicinin Kişisel Özelliklerini Dikkate Almadan Yapmaları Durumunda 1350
C. Yüklenicinin Ödeme Güçsüzlüğü ve Batkınlığı Nedeniyle Sözleşmenin Bozulması 1350
1. Genel Olarak 1351
2. Yüklenicinin Ödeme Güçsüzlüğüne Düşmesi 1352
a. Koşulları 1352
b. Kapsamı 1353
3. Yüklenicinin İflası 1355
4. İflas Masasının Sözleşmeye Katılması 1356
D. Sonuçları 1357
Yirmiikinci Bölüm
ALACAĞIN TEMLİKİ (YÜKLENİCİDEN BAĞIMSIZ BÖLÜM SATIN
ALANLARIN HAKLARI)
§ 128. TEMLİK SÖZLEŞMESİNİN KONUSU 1369
§ 129. TEMLİKİN KAPSAMI 1372
I. Öncelik Hakları ve Bağlı Hakların Temlikle Birlikte Temlik Edilene Geçmesi 1372
A. Temlikle Birlikte Geçen Haklara Örnekler 1372
B. Temlikle Birlikte Yeni Alacaklıya (Temellük Edene) Geçmeyen Haklar 1373
C. Alacak Senedinin ve İspat Araçlarının Temlik Edilene Verilmesi 1374
§ 130. ALACAĞIN TEMLİKİNİN KOŞULLARI 1376
I. Geçerli Bir Sözleşme ve Alacak Bulunmalıdır 1376
A. Doğmuş, Doğacak, Olanaklı Bir Alacak Bulunmalıdır 1376
B. Alacak ve Sözleşme Geçerli Olmalıdır 1377
II. Temlik Yasa veya Sözleşme ile Yasaklanmamış veya İşin Niteliği Temlike Uygun Olmalıdır 1378
A. Temlik Yasa ile Yasaklanmış Olmamalıdır 1378
B. Temlik Sözleşme ile Yasaklanmış Olmamalıdır 1379
C. Borcun Niteliği Temlike Uygun Olmalıdır 1380
III. Yazılı Sözleşme 1380
A. Temlik Sözleşmesinde Şekil 1380
B. Temlik Vaadi Sözleşmesinde Biçim 1386
§ 131. ALACAĞIN TEMLİKİNDE BORÇLUNUN DURUMU 1387
I. İyi Niyetli Olarak Önceki Alacaklıya Yapılan Ödeme 1387
II. Borçlunun Savunma Olanakları 1389
§ 132. ASIL SÖZLEŞMEYİ BOZMANIN TEMLİK EDİLENE ETKİSİ 1392
§ 133. YÜKLENİCİDEN CEBRİ İCRA YOLUYLA BAĞIMSIZ BÖLÜM KAZANAN KİŞİNİN İYİ NİYETİNİN KORUNMASI 1408
I. Kavram 1408
II. Kapsam 1409
A. Genel Olarak 1409
B. Özel Olarak 1410
C. Asıl Sorun: İspat 1412
Yirmiüçüncü Bölüm
SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
I. Giriş 1415
II. Yüklenicinin ve İş Sahibinin “Sosyal Güvenlik” Sorumluluğu 1415
A. Genel Olarak 1416
B. Sorumluluğun Koşulları 1416
1. Asıl İşverenin “İşveren” Niteliğinde Olması 1416
2. Alt İşverenin Uzmanlık Gerektiren Bir İşte Çalışması 1417
3. Alt İşverenin İşinin Asıl İşverenin İşine Bağımlı ve Sürekli Olması 1417
4. Alt İşverenin İşçilerinin Asıl İşverenin İşyerinde Çalışması 1417
III. İş Kazası Sorumluluğu 1419
IV. İnşaat İşlerinde Bildirilmeyen Sigortalı Sayısının, Çalışma Süresinin ve Prime Esas Kazançlarının Tespiti 1426
V. Kamu İnşaat Yüklenicisinin Çalıştırdığı Personelin Hakları 1430
A. Çalışanların Hakları ve Çalışma Koşulları 1430
B. İşçi Ücretleri ve Sigorta Primleri İçin Hakedişin Haczi 1431
1. İşçinin Ücreti, Kapsamı, Ödenme Şekli ve Zamanı ve Gününde Ödenmemesinin Sonuçları İş Kanunu’nda Şöyle Düzenlenmiştir 1431
2. Kamu Makamlarının ve Asıl İşverenlerin Hak Edişlerinden İşçinin Üç Aylık Net Ücret Alacağını Kesmesi Yükümlülüğü 1432
3. Sigorta Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hak Edişlerden Mahsubu 1433
Yirmidördüncü Bölüm
TAŞKIN İNŞAAT
I. Genel Olarak 1435
II. İrtifak Hakkı Varsa 1436
III. İrtifak Hakkı Yoksa 1438
A. Koşullar 1438
1. Taşkın Yapı Yapılması 1438
2. Taşkınlığa İtiraz Edilmemesi 1441
3. Yapı Malikinin İyi Niyetli Olması 1443
4. Durum ve Koşulların Haklı Göstermesi 1445
B. Tazminat 1447
IV. Tescil İstemi (Davası) 1448
Yirmibeşinci Bölüm
BİNALARDA YAPIM VE BAKIM EKSİKLİĞİNDEN
DOĞAN SORUMLULUK
I. Genel Olarak 1453
II. Sorumluluğun Koşulları 1456
A. Bir Yapı veya Yapım (Diğer İnşa Eseri) Bulunmalıdır 1457
1. Sabit ve Toprağa Bağlı Olmak 1459
2. İnsan Eliyle Yapılmış Olmak 1459
B. Bina veya İnşa Eserinin Sahibi Bulunmalı 1460
C. Yapımda Bozukluk veya Bakımda Noksanlık Olması 1461
1. Yapım Bozukluğu 1461
2. Bakım Eksikliği 1462
D. Zarar 1463
E. Nedensellik Bağı 1463
III. Sorumluluğun Niteliği 1464
IV. Usul Sorunları 1465
A. İspat Külfeti 1465
1. Hukuka Aykırılığın İspatı 1466
2. Zararın İspatı 1466
3. Nedensellik Bağının İspatı 1466
B. Dönüp İsteme Hakkı 1466
C. Davacı 1467
D. Davalı 1467
E. Zamanaşımı 1467
V. Zarar Tehlikesini Önleme Hakkı 1468
Kaynakça 1469
Borçlar Kanunu Madde Dizini 1475
Kavramlar Dizini 1479
Yazarın Yayımlanmış Çalışmaları 1489