Yrd. Doç. Dr. İslam Safa KAYA
• GİRİŞ-1• BİRİNCİ BÖLÜM• ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU KAYNAKLARI, DENİZ YETKİ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN İLKELER VE KAVRAMLAR• I. -ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU’NUN TEMEL KAVRAMLARI VE KAPSAMI-5• A. -Tanım ve Kavramlar-5• B. -Deniz Hukuku’nun Kapsamı-5• II. -ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU’NUN GELİŞİMİ VE KAYNAKLARI-6• A. -Asli Hukuk Kaynakları-7• 1. -Uluslararası Andlaşmalar-8• 2. -Uluslararası Teamüller-8• 3. -Hukukun Genel İlkeleri-11• a)-Kavram ve Tanım-11• b)-Doktrindeki Tartışmalar-11• B. -Yardımcı Hukuk Kaynakları-12• 1. -Uluslararası Mahkeme Kararları-12• 2. -Doktrin-12• C. -Uluslararası Kamu Düzeni Kuralları (Jus Cogens)-12• III. -DENİZ YETKİ ALANLARI-13• A. -Karasuları-13• 1. -Tanım-13• 2. -Karasularının Genişliği-14• 3. -Karasularının Sınırlandırılması-15• a)-Karasularının İç Sınırı-16• b)-Karasularının Dış Sınırı-17• (1)-Açık Denize Açılan Kıyılarda Karasularının Dış Sınırı-17• (2)-Karşılıklı Devletlerin Kıyılarının Dış Sınırı-17• c)-Karasularının Yan Sınırı-18• 4. -Karasularının Hukuki Rejimi-19• a)-Zararsız Geçiş Hakkı-19• (1)-Geçiş Kavramı-19• (2)-Zararsızlık Kavramı-20• (3)-Zararsız Geçiş Hakkından Yararlanan Gemiler-22• i. -Ticaret Gemileri-22• ii. -Savaş Gemileri-22• (4)-Sahildar Devletin Zararsız Geçiş Hakkına Dair Yetkileri-23• i. -Zararsız Geçişe İlişkin Mevzuatı Uygulama Yetkisi-23• ii. -Karasularında Gemi Trafiği Güvenliğini Sağlama Yetkisi-24• iii. -Zararsız Geçişi Erteleme Yetkisi-24• (5)-Sahildar Devletin Zararsız Geçiş Hakkına İlişkin Yükümlülükleri-25• b)-Karasularında Devletin Yargı Yetkisi Üzerindeki Sınırlandırmalar-26• B. -Kıta Sahanlığı-27• 1. -Tanım-27• 2. -Tarihi Gelişim Aşamaları-27• 3. -1958 Cenevre Sözleşmesi ve 1982 BMDHS’deki Düzenlemeler-28• 4. -Hukuksal Rejim-29• 5. -Kıta Sahanlığının Sınırlandırılması-30• a)-1958 Cenevre Kıta Sahanlığı Sözleşmesi Bakımından-30• b)-1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Bakımından-31• c)-Uluslararası Hukuktaki Uygulama-32• C. -Münhasır Ekonomik Bölge-33• 1. -Tanım-33• 2. -Tarihi Gelişimi-33• 3. -Hukuksal Rejim-33• a)-Kıyı Devletinin Ekonomik Hakları-33• b)-Kıyı Devletinin Yetkileri-34• (1)-İdari Yetki-34• (2)-Yargı Yekisi-34• i. -Kıyı Devletinin Mevzuat Hükümlerinin Uygulanması-34• ii. -Deniz Çevresinin Korunmasına Dair Yetkisi-35• iii. -Münhasır Ekonomik Bölgedeki İhtilafların Çözümü-35• (3)-Diğer Devletlerin Hakları-36• i. -Üçüncü Devletlerin Tamamına Tanınan Haklar-36• ii. -Sadece Bölge Devletlerine Tanınan Haklar-36• (4)-Münhasır Ekonomik Bölge ve Kıta Sahanlığı Arasındaki Farklar-36• IV. -DENİZ YETKİ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN İLKELER-38• A. -Hakkaniyet İlkeleri-38• 1. -Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları Öncesindeki Süreç-38• 2. -Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davası ve Sonrasındaki Süreç-39• 3. -BMDHS Sonrasındaki Süreç-41• B. -Eşit Uzaklık-42• C. -Coğrafyanın Üstünlüğü-46• D. -Özel Şartlar Çerçevesinde Dikkate Alınan Konular-47• 1. -Adalar-47• a)-Yanlış Taraftaki Adalar-50• 2. -En Düşük Cezir Çizgisi Unsurları ve Kayalıklar-55• 3. -Deniz Tabanındaki Jeomorfolojik ve Jeolojik Özellikler-56• 4. -Tabii Kaynaklar-57• 5. -Bölgesel Sınırlar-58• 6. -Savunma ve Güvenlik Şartları-58• E. -Oransallık İlkesi-60• F. -Kapatmama İlkesi-62• İKİNCİ BÖLÜM• DENİZ YETKİ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN ULUSLARARASI YARGI KARARLARI• I. -GENEL OLARAK-63• II. -KUZEY DENİZİ KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI DAVALARI-65• A. -Anlaşmazlık-65• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-68• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-68• III. -İNGİLTERE-FRANSA (MANŞ DENİZİ) KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI TAHKİMİ-72• A. -Anlaşmazlık-72• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-76• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-76• IV. -TUNUS-LİBYA KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI DAVASI-78• A. -Anlaşmazlık-78• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-81• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-84• V. -MAINE KÖRFEZİ DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRILMASI DAVASI-87• A. -Anlaşmazlık-87• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-91• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-93• VI. -GİNE-GİNE BİSSAU DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI TAHKİMİ-96• A. -Anlaşmazlık-96• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-98• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-99• VII. -LİBYA-MALTA KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI DAVASI-103• A. -Anlaşmazlık-103• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-105• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-108• VIII. -KANADA-FRANSA (SAINT PIERRE VE MIQUELON) DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI TAHKİMİ-111• A. -Anlaşmazlık-111• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-114• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-115• IX. -GREENLAND-JAN MAYEN DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI DAVASI-118• A. -Anlaşmazlık-118• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-121• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-122• X. -ERİTRE-YEMEN DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI TAHKİMİ-126• A. -Anlaşmazlık-126• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-129• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-131• XI. -ROMANYA-UKRAYNA DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI DAVASI-134• A. -Anlaşmazlık-134• B. -Uygulanabilir Hukuk ve İlgili Şartlar-136• C. -Uygulanan Yöntem ve Karar-137• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM• PETROL VE DOĞALGAZ KAYNAKLARI ÖZELİNDE DOĞU AKDENİZ’DEKİ DEVLETLERİN DENİZ YETKİ ALANLARININ HUKUKİ ANALİZİ• I. -DOĞU AKDENİZ BÖLGESİNİN STRATEJİK AÇIDAN ÖNEMİ-143• II. -DOĞU AKDENİZ’DEKİ ENERJİ KAYNAKLARINA GENEL BAKIŞ-146• III. -DOĞU AKDENİZ’DEKİ ÜLKELERİN DENİZ YETKİ ALANLARININ HUKUKİ ANALİZİ-149• A. -Yunanistan-149• B. -Güney Kıbrıs Rum Yönetimi-151• 1. -GKRY’nin Resmi Görüşünün Hukuki Metinler Aracılığıyla Deklare Edilmesi-151• 2. -GKRY’nin Çabaları ve Süregelen Faaliyetler-152• C. -Mısır-158• D. -Suriye-161• E. -İsrail-163• F. -Lübnan-166• G. -KKTC-169• H. -Türkiye-173• 1. -Genel Olarak-173• 2. -Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Türkiye’nin Taraf Olduğu Sınır Antlaşmaları-174• 3. -Türkiye’nin Resmi Görüşünün Hukuki Metinler Aracılığıyla Deklare Edilmesi-176• 4. -Türkiye’nin Çabaları ve Süregelen Faaliyetler-177• 5. -Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki Deniz Yetki Alanlarının Belirlenmesindeki Hukuki Durumu-180• a)-Diagonal Hat Esasına Göre Türkiye-İsrail Olası MEB Sınırlandırması-189• b)-Diagonal Hat Esasına Göre Türkiye-Libya Olası MEB Sınırlandırması-190• c)-Diagonal Hat Esasına Göre Türkiye-Lübnan Olası MEB Sınırlandırması-192• 6. -Türkiye’nin İleri Sürebileceği Hukuki Savlar-195• a)-Sınırlandırmada Anlaşmanın Temel Prensip Oluşu-195• b)-Kıta Sahanlığı Sınırlandırmasında Doğal Uzantı Esasının Temel Prensip Oluşu-195• c)-Sınırlandırmada Hakkaniyet İlkelerinin Esas Alınması-195• d)-Sınırlandırmada Eşit Uzaklık Kuralının Mutlak Uygulanır Olmaması-196• e)-Adaların Özel Nitelikte Oluşu-196• f)-Hakkaniyete Uygun Sınırlandırmanın Yapılması Gerekliliği-196• g)-Doğu Akdeniz’in Yarı Kapalı Olma Özelliği-197• • SONUÇ-199• KAYNAKÇA-201• • ŞEKİLLER LİSTESİ• ŞEKİL 1-: -KITA SAHANLIĞI’NDA AB INİTİO IPSO FACTO HAK-29• ŞEKİL 2-: -KITA SAHANLIĞI VE MEB ARASINDAKİ FARK-36• ŞEKİL 3-: -KUZEY DENİZİ SINIRLANDIRMA ALANI. -65• ŞEKİL 4-: -HOLLANDA VE DANİMARKA’NIN FEDERAL ALMANYA İLE YAN SINIRLARI VE İDDİALARI. -67• ŞEKİL 5-: -ALMANYA, HOLLANDA VE DANİMARKA ARASINDAKİ SINIRLANDIRMA HATLARI. -70• ŞEKİL 6-: -ALMANYA, HOLLANDA VE DANİMARKA ARASINDAKİ NİHAİ SINIRLANDIRMA. -71• ŞEKİL 7-: -MANŞ DENİZİ TAHKİMİ SINIRLANDIRMA HATTI. -73• ŞEKİL 8-: -TARAFLARIN İDDİALARI. -80• ŞEKİL 9-: -LİBYA-TUNUS KITA SAHANLIĞI SINIRLANDIRMA ALANI. -81• ŞEKİL 10-: -PELAJCI BLOĞU. -82• ŞEKİL 11-: -LİBYA-TUNUS SINIRLANDIRMA HATTI NOKTALARI. -85• ŞEKİL 12-: -KANADA VE ABD’NİN İDDİALARI. -89• ŞEKİL 13-: -ABD VE KANADA’NIN SINIRLANDIRMAYA İLİŞKİN İDDİALARI. -90• ŞEKİL 14-: -ABD VE KANADA SINIRLANDIRMA HATLARI. -94• ŞEKİL 15-: -GİNE BİSSAU-GİNE DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMASI DAVASINDA VERİLEN KARARA GÖRE HATLAR. -101• ŞEKİL 16-: -LİBYA-MALTA KITA SAHANLIĞI COĞRAFİ DURUM. -103• ŞEKİL 17-: -LİBYA-MALTA KITA SAHANLIĞI SINIRLANDIRMA ALANI. -106• ŞEKİL 18-: -UAD KARARINA GÖRE LİBYA-MALTA KITA SAHANLIĞI SINIRI. -109• ŞEKİL 19-: -SAİNT PİERRE VE MİQUELON ADALARI, KANADA’NIN GENEL COĞRAFİ DURUMU VE KIYI UZUNLUKLARI. -111• ŞEKİL 20-: -FRANSA VE KANADA’NIN PETROL İMTİYAZLARI. -112• ŞEKİL 21-: -SAİNT PİERRE VE MİQUELON DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMASI KARARI. -117• ŞEKİL 22-: -GREENLAND VE JAN MAYEN SINIRLANDIRMA BÖLGESİ. -119• ŞEKİL 23-: -GREENLAND VE JAN MAYEN SINIR HATTI ÇİZİMİ. -124• ŞEKİL 24-: -YEMEN’İN İLERİ SÜRDÜĞÜ İDDİALAR. -127• ŞEKİL 25-: -ERİTRE’NİN İDDİALARI. -128• ŞEKİL 26-: -ERİTRE-YEMEN DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI. -130• ŞEKİL 27-: -ROMANYA VE UKRAYNA’NIN SINIR ÇİZGİSİ İDDİALARI. -135• ŞEKİL 28-: -ROMANYA-UKRAYNA SINIRLANDIRMA ÇİZGİSİ ROTASI. -137• ŞEKİL 29-: -UAD TARAFINDAN ÇİZİLEN SINIRLANDIRMA HATLARI. -139• ŞEKİL 30-: -SERPENT ADASI’NIN ETRAFINDAKİ SINIRLANDIRMA ÇİZGİSİ ROTASI. -141• ŞEKİL 31-: -DOĞU AKDENİZ. -143• ŞEKİL 32-: -DOĞU AKDENİZ’DEKİ COĞRAFİ ÖLÇÜMLER VE KIYI UZUNLUKLARI. -144• ŞEKİL 33-: -NİL DELTA HAVZASI HARİTASI. -148• ŞEKİL 34-: -TÜRKİYE’NİN OLASI YETKİ ALANLARI. SOLDAKİ HARİTADA, TÜRKİYE’NİN 145. 000 KM’LİK OLASI ASGARİ MEB’İ, SAĞDAKİ HARİTADA İSE YUNANİSTAN’IN GERÇEKLEŞTİRMEK İSTEDİĞİ VE TÜRKİYE’NİN MEB’İNİ 41. 000 KM’YE DÜŞÜREN HEDEFİ YER ALMAKTADIR. -150• ŞEKİL 35-: -YUNANİSTAN VE GKRY’NİN DOĞU AKDENİZ’DEKİ SINIRLANDIRMA ALANI HEDEFLERİ-152• ŞEKİL 36-: -MISIR-GKRY MEB SINIRININ KOORDİNATLARI. -153• ŞEKİL 37-: -GKRY’NİN İLAN ETTİĞİ PETROL ARAMA SAHALARI. -154• ŞEKİL 38-: -AFRODİT, LEVİATAN VE TAMAR BÖLGELERİ. -155• ŞEKİL 39-: -DOĞU AKDENİZ BÖLGESİNDEKİ SON DURUM. -156• ŞEKİL 40-: -MISIR’IN KAYIP OLASILIKLARI. MISIR’IN TÜRKİYE İLE DEĞİL DE GKRY İLE SINIR ANTLAŞMASI YAPMASI NEDENİYLE YAŞADIĞI KAYIP VE YUNANİSTAN İLE YAPILACAK OLASI ANDLAŞMA HALİNDE YAŞAYACAĞI KAYIP. -161• ŞEKİL 41-: -TÜRKİYE VE SURİYE ARASINDAKİ SINIRLANDIRMA HATTI. -162• ŞEKİL 42-: -SURİYE TARAFINDAN İLAN EDİLEN PETROL ARAMA SAHALARI. -163• ŞEKİL 43-: -GKRY-İSRAİL MEB SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI SINIRLARI. -164• ŞEKİL 44-: -LEVİATHAN VE TAMAR HİDROKARBON HAVZALARI. -165• ŞEKİL 45-: -LÜBNAN-GKRY MEB SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI SINIRLARI. -167• ŞEKİL 46-: -GKRY-LÜBNAN MEB SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI KOORDİNATLARI. -167• ŞEKİL 47-: -İSRAİL VE LÜBNAN MEB’LERİNİN ÇAKIŞTIĞI BÖLGE. -168• ŞEKİL 48-: -LÜBNAN PETROL-DOĞALGAZ ARAMA BLOKLARI. -169• ŞEKİL 49-: -KIBRIS ADASI’NIN KUZEYİNDEKİ SINIRLANDIRMA. -171• ŞEKİL 50-: -TPAO RUHSATLARI İLE GKRY RUHSATLARININ ÇAKIŞTIĞI ALANLAR. -172• ŞEKİL 51-: -TÜRKİYE’NİN ENERJİ PROFİLİ. -174• ŞEKİL 52-: -MEİS ADASI VE ÇEVRESİNDEKİ ADALAR. -175• ŞEKİL 53-: -TÜRKİYE İLE İTALYA ARASINDAKİ 1932 TARİHLİ DENİZ SINIR ANTLAŞMASI. -175• ŞEKİL 54-: -DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN KITA SAHANLIĞI OLARAK İLAN ETTİĞİ ALAN. DIŞİŞLERİNCE, 28 DERECE MERİDYENİNİN BATISINDAKİ TÜRK-YUNAN KITA SAHANLIĞI SINIRININ AKDENİZ’E ULAŞTIĞI NOKTAYA KADAR UZANACAĞI BELİRTİLMİŞTİR. -177• ŞEKİL 55-: -TPAO’YA VERİLEN PETROL ARAMA RUHSAT BÖLGESİ KOORDİNATLARI. -178• ŞEKİL 56-: -TPAO’YA VERİLEN 1974 TARİHLİ TÜRK KITA SAHANLIĞI ARAMA RUHSAT BÖLGELERİ. -178• ŞEKİL 57-: -İLAN EDİLEN RUHSAT ALANLARI. TPAO’NUN 2007 YILINDA ALDIĞI RUHSATLAR İLE TÜRK KITA SAHANLIĞI SINIRI, GKRY’NİN MISIR VE LÜBNAN İLE MEB SINIRLANDIRMALARI, GKRY’NİN RUHSAT İLAN ETTİĞİ ALANLAR. -179• ŞEKİL 58-: -TÜRKİYE’NİN BENİMSEDİĞİ YÖNTEM İLE ORTAYA ÇIKAN YETKİ ALANLARI. -181• ŞEKİL 59-: -ULUSLARARASI HUKUKA GÖRE OLMASI GEREKEN DOĞU AKDENİZ DENİZ YETKİ ALANI SINIRLARI. -181• ŞEKİL 60-: -PETROL ARAMA MALİYETLERİ YÜKSELİŞ GRAFİĞİ. -183• ŞEKİL 61-: -LÜBNAN’IN GKRY İLE YAPTIĞI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI UYARINCA YAŞADIĞI KAYIP. -185• ŞEKİL 62-: -LÜBNAN, İSRAİL VE MISIR’IN KAYIPLARI. GKRY’NİN LÜBNAN, İSRAİL VE MISIR İLE YAPTIĞI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI SONUCU BU DEVLETLERİN YAŞADIĞI KAYIPLAR. -186• ŞEKİL 63-: -DOĞU AKDENİZ’DE EŞİT UZAKLIK VE ORTAY HAT ESASINA GÖRE YAPILACAK SINIRLANDIRMALAR. -187• ŞEKİL 64-: -KKTC’NİN DOĞU AKDENİZ DEVLETLERİYLE YAPACAĞI OLASI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMALARININ ESAS HATLARI-188• ŞEKİL 65-: -KKTC’NİN DOĞU AKDENİZ DEVLETLERİYLE SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI YAPMASI DURUMUNDA SAHİP OLABİLECEĞİ DENİZ YETKİ ALANLARI-188• ŞEKİL 66-: -GKRY’NİN DÜŞEY HAT ESASINA GÖRE YAPACAĞI SINIRLANDIRMADA SAHİP OLACAĞI MEB-189• ŞEKİL 67-: -DİAGONAL HAT ESASINA GÖRE TÜRKİYE-İSRAİL OLASI MEB SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI SINIRLARI-190• ŞEKİL 68-: -DİAGONAL HAT ESASINA GÖRE LİBYA-TÜRKİYE ARASINDAKİ OLASI MEB SINIRLARI. -191• ŞEKİL 69-: -LİBYA-TÜRKİYE ARASINDA YAPILABİLECEK SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASININ LİBYA’YA GETİRECEĞİ KAZANIMLAR. -192• ŞEKİL 70-: -DİAGONAL HAT ESASINA GÖRE TÜRKİYE-LÜBNAN OLASI MEB SINIRLARI. -192• ŞEKİL 71-: -DİAGONAL HAT ESASINA GÖRE BELİRLENEBİLECEK SINIRLANDIRMA SINIRLARI. -193• ŞEKİL 72-: -TÜRKİYE İÇİN OLABİLECEK EN KÖTÜ DOĞU AKDENİZ MEB SINIRLAR. -194
%3238,00 TL230,86 TL
