Hekimin Hukuk Rehberi

Doç. Dr. Mehmet Ali ZENGİN

• ÖNSÖZ-VII
• İÇİNDEKİLER-IX
• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• HEKİMİN ÇALIŞMA HÜRRİYETİ
• VE MESLEKİ HAKLARI
• I. Hekimlik Nedir?-3
• II. Hekimlik Mesleğini İcra Etmenin Şartları Nelerdir?-3
• III. Hekim Diplomasını Kiraya Verebilir mi?-4
• IV. Meslekten Men Edilme-7
• A. Türk Tabipler Birliği Kanununa Göre Meslekten Men Cezası Verilmesi-7
• B. TTB'nin Meslekten Men Cezası Vermesi Yargı Sürecini Nasıl Etkiler?-10
• C. Türk Ceza Kanununa Göre Meslekten Men Kararının Verilmesi-11
• 1. Kasten İşlenen Suçlarda Meslekten Men-11
• 2. Taksirle İşlenen Suçlarda Meslekten Men-13
• 3. Sağlık Meslekleri Kurulu Kararı ile Men Cezasının Verilmesi-14
• V. Türk Tabipler Birliği ve Tabip Odaları-17
• A. Genel Olarak-17
• B. Aile Hekimlerinin Tabip Odasına Kaydı Zorunlu mudur?-19
• VI. Hekim Hakları-21
• VII. Hekimin Hastayı Reddetme Hakkı-22
• A. Hekimin Sözlü Saldırıya Maruz Kalması-22
• B. Hekimin Fiziksel Saldırıya Maruz Kalması-24
• C. Özel Sektörde Çalışan Hekimlerin Saldırıya Maruz Kalmaları-26
• VIII. Hekimin Zorunlu Hizmeti-27
• IX. Sağlık Bakanlığının Hekimlere Sağlayacağı Hukuki Yardım-30
• A. Sağlanacak Hukuki Yardımın Şartları Nelerdir?-31
• B. Mesleki Otonomi Nedir? Mesleki Otonominin Korunması Hakkı Neleri Kapsar? -31
• C. Ötenazi Uygulamaları Karşısında Meslek Ahlakının Korunması-36
• İKİNCİ BÖLÜM
• TIBBİ MÜDAHALENİN ŞARTLARI
• I. Tıbbi Müdahalenin Hukuki Şartları ve Mesleki Güvence-39
• II. Tıbbi Müdahale Nedir?-39
• III. Tıbbi Müdahalenin Şartları Nelerdir?-41
• IV. Tıbbi Müdahalenin Sağlık Personeli Tarafından Yapılması-42
• V. Aydınlatılmış Rıza Nedir?-45
• A. Genel Olarak-45
• B. Genetik Çalışmalarda Aydınlatılmış Rıza-48
• C. Etik Konsültasyonun Aydınlatılmış Rıza Üzerindeki Etkisi-50
• D. Aydınlatılmış Rızanın Şartları Nelerdir?-53
• E. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı Nasıl Olmalıdır?-55
• F. Aydınlatma Yükümlülüğünün Tam Olarak Yerine Getirilmemesi Halinde Ne Olacaktır?-58
• VI. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale-60
• A. Endikasyon Nedir?-60
• B. Tıbbi Müdahalenin Tıp Biliminin Verilerine Uygun Şekilde Gerçekleşmesi-61
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• HEKİMLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN
• HAK ARAMA YOLLARI
• I. Devlet Memurları Kanunu Bakımından Hak Arama Yolları Nelerdir?-65
• II. Ceza Hukuku Bakımından Hak Arama Yolları Nelerdir?-65
• A. Hekim Fiziksel Şiddete Uğrar ve Yaralanırsa Hakkını Nasıl Arayacaktır? TCK. m. 86-65
• B. Hekim Tehdit Edilirse Hakkını Nasıl Arayacaktır? TCK m. 106-66
• C. Hekime Hakaret Edilirse Hakkını Nasıl Arayacaktır? TCK m. 125-67
• D. Hekim İftiraya Uğrarsa Hakkını Nasıl Arayacaktır? TCK m. 267-67
• E. İftira Suçuna İlişkin İhtimaller Nelerdir?-68
• F. Yargıtay'a Göre İftiranın Kapsamı Nedir?-69
• 1. Örnek Karar; İki Eli de Omzumdaydı?-70
• 2. Hekime İftira Eden Kişi İftira Suçundan Beraat Ederse Gidilebilecek Başka Bir Hukuki Yol Var mıdır?-73
• III. Tazminat Hukuku Bakımından Hak Arama Yolları Nelerdir?-73
• DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
• HEKİMİN TAZMİNAT HUKUKU BAKIMINDAN
• SORUMLULUĞU
• I. Genel Olarak-75
• II. Memur Olmayan Hekim ile Hasta Arasındaki Sözleşmenin Hukuki Niteliği-75
• A. Vekâlet Sözleşmesi-75
• 1. Vekâlet Sözleşmesinde Hekimin Yükümlülüğü Nelerdir?-78
• 2. Hekim ile Hasta Arasında Vekâlet Sözleşmesinin Kurulması Nasıl Olur?-80
• B. Vekâletsiz İş Görme-81
• C. Eser Sözleşmesi-81
• 1. Eser Sözleşmesinde Hekimin Yükümlülüğü Nedir?-82
• III. Hekimin Hukuki Sorumluluğunun Yasal Gerekçeleri Nelerdir?-83
• A. Sözleşmeye Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk-83
• B. Haksız Fiil Nedeniyle Sorumluluk-84
• C. Vekâletsiz İşgörme Nedeniyle Sorumluluk-84
• D. Kusursuz Sorumluluk Nedeniyle Sorumluluk-85
• IV. Sebeplerin Yarışması Nedir?-85
• V. İspat ve Zamanaşımı Bakımından Hekimin Sorumluluğunun Durumu Nedir?-85
• A. Sözleşmeye Aykırılıkta İspat ve Zamanaşımı Nasıldır?-86
• B. Haksız Fiilde İspat ve Zamanaşımı Nasıldır?-87
• VI. Haksız Fiilin Aynı Zamanda Suç Teşkil Etmesi Halinde Zamanaşımı Nasıl Olur?-88
• VII. Birden Fazla Hekimin Aynı Anda Ekip Olarak Gerçekleştirdiği Tıbbi Müdahalede Sorumluluk Nasıldır? (Ekip Sorumluluğu)-89
• A. Ekibin Hastaya Karşı Sorumluluğu Nasıldır? (Dış İlişki)-89
• B. Ekip Üyelerinin Birbirlerine Karşı Sorumluluğu Nasıldır? (İç İlişki)-90
• 1. Açıklamalı Örnek-90
• C. Ekip Sorumluluğu Halinde Diğer Ekip Üyelerine Rücu Zamanaşımı Nasıldır?-91
• VIII. Hatalı Tıbbi Müdahalenin Suç Olması Tazminat Davasını Nasıl Etkiler?-92
• IX. Ameliyatta Sargı Bezinin Hastanın Vücudunda Unutulması Olağan Bir Durum mudur?-92
• X. Hekime Karşı Açılabilecek Tazminat Davaları Nelerdir?-93
• A. Tazminat Davası Nedir?-93
• B. Maddi Zararın Giderilmesi Nasıl Olur?-94
• C. Manevi Zararın Giderilmesi Nasıl Olur?-96
• XI. Hekimin Kusuru ve Sorumluluğuna Dair Yargıtay Kararlarındaki Somut Tespitler Nelerdir?-96
• XII. Hastanın Rızasının Tazminata Etkisi Ne Olacaktır?-98
• A. Açıklamalı Örnek-99
• XIII. Hastaya Yapılacak Geçici Ödeme Nedir?-99
• XIV. Hatalı Tıbbi Müdahale Neticesinde Hasta Ölürse Tazminatın Kapsamı Nasıl Olacaktır?-100
• XV. Hatalı Tıbbi Müdahale Neticesinde Hastanın Çalışma Gücünü Kaybı Tazminatı Nasıl Etkiler?-101
• XVI. Hâkim Yargılama Sonunda Hükmettiği Tazminat Miktarını Daha Sonra Değiştirebilir mi?-102
• XVII. Hekimin Yanında Bulunanların Fiillerinden Sorumluluğu Nasıldır?-102
• A. Genel Olarak-102
• B. Hekimin Yanında Bulunan Kişiler Nedeniyle Sorumluluğuna Hangi Yollardan Gidilebilir?-103
• 1. Hekimin İfa Yardımcısının Fiillerinden Dolayı Sorumluluğu Nasıldır?-104
• a. Hekim İfa Yardımcısı Nedeniyle Sorumluluktan Kurtuluş İçin Kanıt Getirebilir mi?-106
• b. Hasta ile İfa Yardımcısının Fiillerinden Dolayı Sorumsuzluk Sözleşmesi Yapılabilir mi?-107
• F. Hekimin Yanında Çalışanların Fiillerinden Dolayı Sorumluluğu Nasıldır?-107
• 1. Hekim Yanında Çalıştırdığı Kişinin Verdiği Zararlar Nedeniyle Sorumluluktan Kurtulabilir mi? Yani Hekime Dair Sorumluluk Karinesi Çürütülebilir mi?-108
• 2. Hekim Yanında Çalışan Kişinin Verdiği Zararları Kanun Gereği Ödeyecek Olursa Çalışanından Ödediği Tazminatı Alabilir mi? Yani Çalışanına Rücu Edebilir mi?-109
• XVIII. Hekim, Kendisine Tazminat Davası Açılmadan Zarara Uğrayan Hastaya Tazminat Öderse Bunun Sonuçları Ne Olur?-110
• XIX. Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortası-111
• A. Mesleki Sorumluluk Sigortası Nedir? Hekimler İçin Zorunlu mudur?-111
• B. Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortası (MSS) Hangi Coğrafi Sınırları Kapsamaktadır?-113
• C. Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortasının Teminat Kapsamı Dışında Kalan Durumlar Nelerdir?-113
• D. Poliçede Kararlaştırılmaması Halinde Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortasının Teminatı Kapsamı Dışında Kalacak Durumlar Nelerdir?-114
• E. Sigortanın Başlangıcı ve Sonu Nedir?-115
• F. Sigortacıya Yöneltilecek Tazminat Taleplerinde Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?-115
• G. Sigortacı Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortasını Yapmaktan Kaçınabilir mi?-116
• H. Sigorta Hangi Tarihteki Hatalı Tıbbi Müdahale Neticesinde Meydana Gelen Zararları Kapsamına Almaktadır?-116
• I. Sigortacının Hekime Rücu Edeceği Haller Nelerdir?-116
• İ. Hekim Mesleği Bırakırsa Sigortanın Teminatı Devam Eder mi?-117
• BEŞİNCİ BÖLÜM
• TIBBİ HATANIN TESPİTİ BAKIMINDAN
• BİLİRKİŞİ RAPORLARI VE YARGILAMAYA ETKİLERİ
• I. Adil Yargılanma Hakkının Kaynağı Nedir?-119
• II. Adil Yargılanma Hakkı Bakımından Sağlık İhtisas Mahkemelerinin Kurulması Gereklidir midir?-119
• III. Yargılama Esnasında Bilirkişi İncelemesi Hangi Hallerde İstenebilir?-120
• IV. Bilirkişi Raporlarının Mahkemede Değerlendirilmesi Nasıl Olur?-120
• V. Tıbbi Hataların Tespitinde Bilirkişi Raporları Nasıl Olmalıdır?-123
• A. Bilirkişi Raporları Hüküm Kurmaya Elverişli Olmalıdır-127
• B. Bilirkişi Raporlarını Yazan Hekimlerin Uzmanlıkları Tıbbi Müdahalenin Konusuna Uygun Olmalıdır-127
• ALTINCI BÖLÜM
• MEMUR HEKİMİN HATALI TIBBİ UYGULAMA NEDENİYLE
• VERDİĞİ ZARARLARIN TAZMİNİ
• I. Genel Olarak-129
• II. Hizmet Kusuru Nedir?-130
• III. Görev Kusuru Nedir?-135
• IV. Kişisel Kusur Nedir?-135
• V. Dava Nerede Kime Karşı Açılır?-136
• VI. Tazminatın Hesaplanması Nasıl Olur?-138
• VII. Memur Hekime Rücu Nasıl Olur?-139
• VIII. Dava Devam Ederken Davacı Hayatını Kaybetse Davaya Devam Olunur mu?-140
• IX. Hastanın Eczaneden Yanlış İlaç Getirmesi Hekimin Sorumluluğunu Etkiler mi?-142
• YEDİNCİ BÖLÜM
• ÖZEL HASTANELERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
• I. Genel Olarak-145
• II. Özel Hastaneler ve Hekimin Müteselsil (Birlikte) Sorumluluğu-145
• III. Özel Hastanelerin Karşılaşabileceği Tazminat Riski Nedir?-148
• IV. Özel Hastanelerin Hukuki Sorumluluğunun Kaynağı Nedir?-149
• A. Sözleşmeye Dayalı Hukuki Sorumluluk-149
• 1. Hastaneye Kabul Sözleşmesi-149
• 2. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Tarafları-151
• 3. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Türleri ve Özel Hastanelerin Sorumluluğuna Etkileri-151
• 4. Hasta Kabul Sözleşmesi Bakımından Görevli Mahkeme-153
• a. Asliye Ticaret Mahkemesi ve Asliye Hukuk Mahkemesi Bakımından Görevli Mahkeme-153
• b. Tüketici Mahkemesi Bakımından Görevli Mahkeme-156
• V. Özel Hastanelerin Kurumsal Sorumluluğu: Organizasyon Kusuru-160
• SEKİZİNCİ BÖLÜM
• HEKİMİN CEZAİ SORUMLULUĞU BAKIMINDAN
• BAZI SUÇLAR
• I. Hukukta İnsan Olmanın Başlangıcı-163
• II. İnsan Öldürme Suçu-165
• III. Hekimler Açısından Kasten Öldürme Suçu-165
• IV. Hekimin Garantörlüğü ve İhmali Davranışla Hastanın Ölümü-167
• V. Hekimler Açısından Taksirle Öldürme Suçu-167
• A. Hekimin Sorumlu Tutulabilmesi İçin Taksirli Eylem ile Ölüm Neticesi Arasında İlliyet Bağının Bulunması Gerekir-169
• VI. Komplikasyon-Malpraktis Farkı Nedir? Komplikasyon Hekimin Sorumluluğunu Doğurur Mu?-174
• VII. Yaralama Suçları-175
• A. Kasten Yaralama-175
• B. Taksirle Yaralama Suçu-177
• 1. Bilinçli Taksir Nedir? Sağlık Hukuku Bakımından Nasıl Değerlendirilmelidir?-179
• 2. Aydınlatılmış Rıza Taksirle Yaralama Suçu İçin Hekimin Sorumluluğunu Nasıl Etkiler?-180
• C. Hekimin Yaralama Suçunu Gebe Kadına Karşı İşlemesi Halinde Sorumluluğu Nasıl Olacaktır?-181
• VIII. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme Suçu-182
• A. Hekimin Hastanın Bilgilerini Bildirmekle Yükümlü Olduğu Haller Nelerdir?-185
• IX. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu-186
• A. Memur Hekim için Bildirim Yükümlülüğü Nasıl Olacaktır?-187
• B. Bildirimde Bulunulacak Makam Hangisidir?-188
• X. Belgede Sahtecilik Suçu-188
• A. Memur Hekimin Sahtecilik Suçu-188
• B. Aile Hekimlerinin Tanzim Edecekleri Belgeler Nasıl Değerlendirilmelidir?-189
• C. Memur Olmayan Hekimin Belgede Sahteciliği Nasıl Olur?-191
• XI. Görevi Kötüye Kullanma ve Görevi İhmal Suçları-193
• XII. İrtikâp Suçu (Bıçak Parası)-194
• XIII. Rüşvet Suçu-196
• DOKUZUNCU BÖLÜM
• SAĞLIK HUKUKU İLE İLGİLİ ÖRNEK MAHKEME KARARLARI-199
• HEKİM HAKLARI BİLDİRGELERİ-227
• KAYNAKÇA-235