İpotek Sözleşmelerinin Genel İşlem Koşulları Açısından İncelenmesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
Giriş 15
BİRİNCİ BÖLÜM
REHİN HAKKININ TEMEL ÖZELLİKLERİ,
HAKİM OLAN İLKELER VE İPOTEK
I. GENEL OLARAK REHİN HAKKI 17
A. Tanımı 17
B. Hukuki Niteliği 18
C. Temel Özellikleri 18
1. Sınırlı Ayni Hak Olması 18
2. Güvence Oluşturması 19
3. Fer’i Hak Olması 20
4. Sınırlı Sayı İlkesine Tabi Olması 20
D. Rehin Hakkına Hâkim Olan İlkeler 21
1. Ferilik İlkesi 21
2. Kamuya Açıklık (Aleniyet) İlkesi 22
3. Belirlilik İlkesi 23
4. Rehin Yükünün Bölünmezliği İlkesi 23
5. Sabit Dereceler Sistemi 24
6. Eskinin Önceliği İlkesi 24
7. Talilik İlkesi 25
E. Rehin Hakkının Tanıdığı Yetkiler 25
1. Tasarruf Yetkisi 25
a. Sınırlı Tasarruf Yetkisi 25
b. Lex Commissoria Yasağı 28
c. Zilyet Olma Yetkisi 29
d. Koruma Yetkisi 29
F. Rehin Hakkının Türleri 30
II. İPOTEK 30
A. İpoteğin Tarihsel Gelişimi 30
B. İpoteğin Tanımı 32
C. İpoteğin Hukuki Niteliği 34
D. İpoteğin Temel Özellikleri 36
1. İpoteğin Alacağa Bağlı (Fer’i) Bir Hak Olması 36
2. İpoteğin Borçlunun Sorumluluğunu Sona Erdirmemesi 37
3. İpoteğin Kuruluşunda Borçlu ile Malikin Aynı Kişi Olmasının Zorunlu Olmaması 38
E. İpoteğe Hâkim Olan İlkeler 40
1. Belirlilik İlkesi 40
a. Genel Olarak Belirlilik İlkesi Kavramı 40
b. Alacakta Belirlilik İlkesi 42
ba. Alacağın Miktar Olarak Belirlenmesi 42
bb. Alacağın Hukuki Sebebinin Belirlenmesi 45
c. Taşınmazda Belirlilik İlkesi 47
ca. Taşınmaz Kavramı 47
cb. Taşınmazın Belirlenebilir Olması 48
cc. Taşınmazın Bağımsız ve Devredilebilir Olması 49
cd. Taşınmazın Paraya Çevrilebilir Olması 49
ce. Aynı Alacak İçin Birden Fazla Taşınmazın Rehin Edilmesi 49
cea. Güvencenin Taşınmazlar Üzerinde Paylaştırılması 50
ceb. Her Taşınmazın Güvencenin Tümünü Üzerinde Taşıması (Toplu rehin) 51
2. Sabit Derece İlkesi 53
a. Genel Olarak Sabit Derece İlkesi 53
b. Türk Medeni Kanunu Çerçevesinde Sabit Derece İlkesi 56
c. Sabit Derece İlkesinin İstisnaları 57
3. Güvence İlkesi 59
a. Güvencenin Konusu 59
b. Güvencenin Kapsamı 62
c. Güvencenin Korunması 64
III. İPOTEK SÖZLEŞMELERİ 68
A. Tanımı 68
B. Hukuki Niteliği 69
C. İpotek Sözleşmesinin Şekli 69
D. İpotek Sözleşmesinin Tarafları 70
E. İpotek Sözleşmelerinde Genel İşlem Koşulları Denetimine Tabi Olabilecek Yan Unsurlar 73
İKİNCİ BÖLÜM
GENEL İŞLEM KOŞULLARI
I. TANIMI, UNSURLARI VE UYGULAMA ALANI 75
A. Genel İşlem Koşullarının Tanımı 75
B. Genel İşlem Koşullarının Hukuki Niteliği 77
C. Genel İşlem Koşullarının Unsurları 79
1. Bir Sözleşmenin Hükümleri Olması 80
2. Sözleşmenin Kurulmasından Önce Tek Taraflı Olarak Hazırlanmış Olması 81
3. İleride Çok Sayıda Benzer Sözleşmede Kullanma Amacı Taşıması 82
4. Sözleşmenin Bir Tarafının (Kullananın) Diğer Tarafına Sözleşmenin Kuruluşu Aşamasında Müzakereye Kapalı Olarak Sunması 83
D. Genel İşlem Koşullarının Kişi ve Zaman Bakımından Uygulama Alanı 85
II. GENEL İŞLEM KOŞULLARININ DENETLENMESİ 90
A. Genel Olarak 90
B. Yürürlük Denetimi 94
1. Genel Olarak 94
2. Genel İşlem Koşullarının Sözleşme Kapsamına Girmesinin Unsurları 95
a. Genel İşlem Koşullarının Varlığı Hakkında Açıkça Bilgi Verme 96
b. Genel İşlem Koşullarının İçeriğini Öğrenme İmkânının Sağlanması 97
c. Karşı Tarafın Kabulü 98
ca. Açık ve Örtülü Kabul 98
cb. Global Kabul 100
cc. İlişkilendirme Anlaşması 101
3. Şaşırtıcı Koşullar 102
4. Yazılmamış Sayılma 104
a. Yazılmamış Sayılma Yaptırımının “Yokluk” Yaptırımı Yönünden Değerlendirilmesi 104
b. Yazılmamış Sayılma Yaptırımının “Kesin hükümsüzlük” Yaptırımı Yönünden Değerlendirilmesi 108
c. Yazılmamış Sayılma Yaptırımının Kendine Özgü Bir Yaptırım Türü Olduğu Görüşü 111
d. Yazılmamış Sayılmanın Hukuki Niteliğine İlişkin Kanaatimiz 112
e. Yazılmamış Sayılmanın Sözleşmeye Etkisi 112
C. Yorum Denetimi 114
D. İçerik Denetimi 117
1. Genel Olarak 117
2. İçerik Denetiminin Ölçütü Olarak Dürüstlük kuralı 119
3. İçerik Denetiminin Sonuçları 122
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL İŞLEM KOŞULLARININ
İPOTEK SÖZLEŞMELERİNE UYGULANMASI
I. GENEL OLARAK 125
II. ALACAĞIN HUKUKİ SEBEBİ VE GÜVENCENİN KAPSAMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 126
III. İPOTEK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI VE GENEL İŞLEM KOŞULU OLABİLECEK YAN UNSURLAR 130
A. İpotek Sözleşmesinin Unsurları 131
1. Objektif Esaslı Unsurlar 131
a. İpotek Sözleşmesine Konu Belirli Bir Taşınmaz Olmalı 132
b. İpotek Sözleşmesine Konu Belirli Bir Alacak Olmalı 132
c. İpotek Sözleşmesinin Taraflarına İlişkin Bilgiler Bulunmalı 132
d. İpoteğin Derecesi İpotek Sözleşmesinde Bulanmalı 132
2. Sübjektif Esaslı Unsurlar 133
3. Yan Unsurlar 133
B. İpotek Sözleşmesi Yan Unsurlarının Genel İşlem Koşullarının Denetimi Açısından Değerlendirilmesi 134
1. Taşınmaz Lehine Kurulmuş İrtifak Hakları Yönünden Değerlendirme 136
2. Eklenti Yönünden Değerlendirme 136
3. Kira Bedelleri Yönünden Değerlendirme 140
4. Doğal Ürünler Yönünden Değerlendirme 142
5. Sigorta Tazminatı Yönünden Değerlendirme 143
6. Taşınmazın Korunması İçin Yapılan Zorunlu Giderler Yönünden Değerlendirme 146
7. Temerrüt Faizi Yönünden Değerlendirme 147
8. Akdi Faiz Yönünden Değerlendirme 151
9. Boş Dereceye İlerleme Hakkı Yönünden Değerlendirme 153
10. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Yönünden Değerlendirme 154
11. Erken Ödeme Tazminatı, Cezai Şart, Ekspertiz Ücreti ve Komisyon Yönünden Değerlendirme 158
IV. İPOTEK SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ TACİR, ESNAF VE TÜKETİCİ OLMASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 161
V. İPOTEK SÖZLEŞMESİ TARAFLARINDAN BİRİNİN YABANCI UYRUKLU OLMASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 165
VI. GENEL İŞLEM KOŞULLARININ DENETİMİNDE ZAMANAŞIMI 167
VII. GENEL İŞLEM KOŞULLARININ DENETİMİNDE GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 168
SONUÇ 171
EK 1: ÖRNEK İPOTEK SÖZLEŞMESİ 175
EK 2: YARGITAY KARARLARI 178
Kaynakça 193
Kavram Dizini 205
Özgeçmiş 209