^{Ülkeden Uzaklaştırmaya İlişkin Kararlarda}Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin Rolü

TEŞEKKÜR 5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR 13

GİRİŞ 17

§I.  SORUNUN TESPİTİ 17

§II. Çalışmanın Konusu 18

§III.  Konunun Önemi 18

§IV. Çalışma Planı 19

§V.  Konunun Sınırlandırılması 21

BİRİNCİ BÖLÜM

ÇOCUĞUN YÜKSEK MENFAATİ İLKESİNE İLİŞKİN

KAVRAMSAL ÇERÇEVENİN BELİRLENMESİ

§1. ÇHS md. 3(1)’in Hukuki Analizi 23

I.  “Çocuklarla İlgili Tüm İşlemlerde”  (In All Actions 

Concerning Children) 24

A.  “Tüm İşlemlerde” (In All Actions) 24

B. “Çocuklar” (Children) 25

C. “İlgili” (Concerning) 27

II.  Çocuğun Yüksek Menfaatini Gözetmekle Yükümlü Kılınan

Kurum ve Kuruluşlar 29

A.  “Kamusal ya da Özel Sosyal Yardım Kurumları”

(Public or Private Social Welfare Institutions) 29

B.  “Mahkemeler” (Courts of Law) 30

C.  “İdari Makamlar” (Administrative Authorities) 30

D.  “Yasama Organları” (Legislative Bodies) 30

III.  “Birinci Planda Gözetilme” (A Primary Consideration) 31

§2.  Ülkeden Uzaklaştırmaya Karar Verme Sürecinde Çocuğun

Yüksek Menfaati İlkesinin Etkilerinin Tespiti 33

I.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Usuli Etkisi 34

A.  Bireysel Muamele 35

B.  Gerekçelendirme 36

C.  Süre 37

D.  Vasıflı Personelin Yetkilendirilmesi 38

E.  Çocuk Dostu Bilgi Toplama Yolları 38

1.  Yaş Tespiti 39

2.  Mülakat 41

3.  Çocuğun Kişisel Verilerinin Korunması 42

F.  Temsilci Atanması 42

G.  İspat Yükü ve İspat Standardı 43

H.  Değerlendirme Süresince Çocuğun Bakım ve

Güvenliğinin Güvence Altına Alınması 45

II.  Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin Yorumlayıcı Etkisi 45

A.  Geri Gönderme Yasağının Çocuk Odaklı Tanımlanması 46

B.  Çocuk Odaklı Risk Değerlendirmesi 50

III.  Asli Hak Etkisi 52

İKİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI HUKUKTA ÇOCUĞUN

YÜKSEK MENFAATİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

§3.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Değerlendirilmesi Gerekliliği 55

I.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Öncelikle Gözetilmesi

Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Bakımından 55

II.  Evrensel Bir Uygulamaya İmkân Sağlanması Bakımından 57

III.  Çocuk İçin Kalıcı Çözümlerin Bulunması Bakımından 58

IV.  AİHM İçtihadına Uyum Sağlanması Bakımından 60

§4.  Çocuğun Yüksek Menfaati Değerlendirme Süreci Aşamaları 64

I.  Çocuğun Menfaatlerinin Tespiti 66

A.  Çocuğun Menfaatlerinin Tespitinde Somut Olay

Bağlamında İzlenecek Yöntem 67

1.  Bilgi Toplama 68

2.  Kontrol Listesi Hazırlanması 70

3.  Çocuğun Sonuçlarından Etkileneceği Karara Dayalı

Olarak Menfaatlerin Belirlenmesi 74

B.  Menfaatlerin Belirlenmesinde Dikkate Alınan Hususlar 78

1.  Çocuğun İçinde Bulunduğu Somut Koşullar 78

2.  Çocuğun Görüş ve İfadeleri 79

3.  ÇHS’de Yer Alan Haklar 80

II.  Menfaatlerin Dengelenmesi (Balancing Test) 83

A.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Dengeleme Aşamasında

Taşıdığı Önem 84

B.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Diğer Menfaatler

Karşısında Ağırlığı 85

C.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Karşısında Yer Alan

Menfaatler 86

§5.  AİHM’in Ülkeden Uzaklaştırmaya İlişkin İçtihadında

AİHS Md. 8 Çerçevesinde Çocuğun Yüksek Menfaatinin

Değerlendirilmesi 89

I.  Çocuğun Yüksek Menfaatinin Değerlendirilmesinde

Dikkate Alınan Hususlar 92

A.  Yaş 93

B.  Ev Sahibi Ülke ve Çocuğun Uzaklaştırılacağı Ülke ile

Bağlar 95

C.  Etkili Aile Bağları 95

II.  AİHM’in İnceleme Yöntemindeki Değişimin Çocuğun

Yüksek Menfaatinin Değerlendirilmesi Üzerinde Etkisi 98

A.  Usuli Yaklaşımın Belirlenmesi 99

B.  Usuli Yaklaşımın Avantajları 100

C.  Değerlendirme 102

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK HUKUKUNDA ÜLKEDEN UZAKLAŞTIRMAYA

İLİŞKİN KARARLARDA ÇOCUĞUN YÜKSEK MENFAATİ

İLKESİNİN ETKİSİ

§6.  Genel Olarak 105

I.  Türk Hukukunda Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesine

Yaklaşım 105

II.  Türk Hukukunda Geri Gönderme Yasağının

Uygulanmasında Çocuğun Yüksek Menfaatinin Etkisi 110

§7.  Türk Hukukunda Yabancıların Ülkeden Gönderilmesine

İlişkin Karar Verme Sürecinde Çocuğun Yüksek Menfaati

İlkesinin Etkilerinin Tespiti 112

I.  Sınır Dışı Etme Kararının Verilmesi Sırasında Çocuğun

Yüksek Menfaati İlkesinin Rolü 112

A.  Türk Yabancılar Hukukunda Sınır Dışı Etme Kararı 112

B.  Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin İşlerlik Kazanması 117

1.  Hakkında Sınır Dışı Etme Kararı Verilemeyecek

Kişilerin Tespitinde Çocuğun Yüksek Menfaati

İlkesinin İşlerlik Kazanması 117

2.  Ailesiyle Birlikte Sınır Dışı Edilen Çocuklar

Bakımından Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin

İşlerlik Kazanması 118

3.  Sınır Dışı Etme Kararının Aile Hayatına Müdahale

Teşkil Etmesi Halinde Çocuğun Yüksek Menfaati

İlkesinin İşlerlik Kazanması 121

C.  Sınır Dışı Etme Kararı Verilmesi Aşamasında Çocuğun

Yüksek Menfaatinin Değerlendirilmesi 124

1.  Çocuğun Menfaatlerinin Belirlenmesi 124

2.  Çocuğun Menfaatlerinin Diğer Menfaatlerle

Dengelenmesi 125

II.  Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair

Lahey Sözleşmesi (Çocuk Kaçırma Sözleşmesi) Kapsamında

İadenin Reddi Hükümlerinin Uygulanmasında Çocuğun

Yüksek Menfaati İlkesinin Etkileri 128

A.  Çocuk Kaçırma Sözleşmesi ile Çocuğun Yüksek

Menfaati Arasındaki İlişkinin Tespiti 128

1.  Sözleşmenin Amacı ile Çocuğun Yüksek Menfaati

Arasındaki İlişki 128

2.  İadenin Reddi Hükümleri ile Çocuğun Yüksek

Menfaati Arasındaki İlişki 131

3.  Gönüllü Çözüm ile Çocuğun Yüksek Menfaati

Arasındaki İlişki 133

4.  Bakım Tedbirlerinin Alınması ve Çocuğun

Yüksek Menfaati İlkesi Arasındaki İlişki 135

B.  Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesi Işığında İadenin

Reddi Hükümlerinin Uygulanması 136

III.  Çocukların Kalıcı Çözüm Yolları Çerçevesinde Ülkeden

Uzaklaştırılmasında Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin

Etkisi 140

A.  Türk Hukukunda Refakatsiz ve Ailesinden Ayrı

Düşmüş Çocuklara İlişkin Genel Açıklamalar 141

1.  Refakatsiz ve Ailesinden Ayrı Düşmüş

Çocukların Tanımlanması 141

2.  Refakatsiz veya Ailesinden Ayrı Düşmüş

Çocukların Yaş Tespiti ve Kendilerine Yasal

Temsilci Atanması 143

3.  Refakatsiz ve Ailesinden Ayrı Düşmüş Çocuklar

İçin Bakım ve Güvenlik Tedbirleri 145

B.  Refakatsiz veya Ailesinden Ayrı Düşmüş Çocukların

Aile Birleşimi Yoluyla Ülkeden Gönderilmesinde

Çocuğun Yüksek Menfaati 148

1.  Türk Hukukunda Aile Birleşimi İşlemleri 149

2.  Aile Birleşimine Karar Verme Sırasında Çocuğun

Yüksek Menfaati İlkesi 150

C.  Gönüllü Geri Dönüş 153

1.  Gönüllü Geri Dönüş Hükümlerinin Refakatsiz

veya Ailesinden Ayrı Düşmüş Çocuklar

Bakımından Uygulanmasında Çocuğun Yüksek

Menfaatinin Rolü 153

2.  Gönüllü Geri Dönüş Hükümlerinin Çocuklu

Aileler/Ebeveynler Bakımından Uygulanmasında

Çocuğun Yüksek Menfaatinin Rolü 156

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 159

KAYNAKÇA 161

ÖZET 177

ABSTRACT 179

EKLER 181