Acente Hukuku

Muhammed Cihan GÜVENÇ

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.VII
İÇİNDEKİLER . IX
KISALTMALAR. XIII
BİRİNCİ BÖLÜM
ACENTELİK SÖZLEŞMESİ
ϭ. Giriş ϭ
ϭ.ϭ. AĐeŶteliğiŶ Tarihçesi ϯ
ϭ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ TaŶıŵı ǀe UŶsurları . ϰ
ϭ.Ϯ.ϭ. AĐeŶteŶiŶ TaŶıŵı . ϰ
ϭ.Ϯ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ UŶsurları ϲ
ϭ.Ϯ.Ϯ.ϭ. Sözleşŵe . ϲ
ϭ.Ϯ.Ϯ.Ϯ. Bağıŵsız Olŵa. ϴ
ϭ.Ϯ.Ϯ.ϯ. Belirli Bir Yer ǀeLJa Bölge İçiŶde FaaliLJette BuluŶŵa. ϭϬ
ϭ.Ϯ.Ϯ.ϰ. Süreklilik ϭϭ
ϭ.Ϯ.Ϯ.ϱ. TaĐir AdıŶa Sözleşŵelere AraĐılık Etŵe ϭϯ
ϭ.Ϯ.Ϯ.ϲ. Meslek EdiŶŵe ϭϱ
ϭ.ϯ. AĐeŶteliğiŶ Diğer Hukuk SisteŵleriŶdeki DüzeŶleŵesi ϭϲ
ϭ.ϯ.ϭ. AǀusturLJa HukukuŶda AĐeŶtelik Sözleşŵesi ϭϲ
ϭ.ϯ.Ϯ. İsǀiçre HukukuŶda AĐeŶtelik Sözleşŵesi ϭϳ
ϭ.ϯ.ϯ. AlŵaŶ HukukuŶda AĐeŶtelik Sözleşŵesi ϭϳ
ϭ.ϯ.ϰ. AŶglo-SaksoŶ HukukuŶda AĐeŶtelik Sözleşŵesi ϭϴ
ϭ.ϯ.ϱ. İtalLJaŶ HukukuŶda AĐeŶtelik Sözleşŵesi . ϭϴ
ϭ.ϰ. AĐeŶteŶiŶ Çeşitleri . ϭϵ
ϭ.ϰ.ϭ. AĐeŶteleriŶ Yaptıkları Göreǀleri BakıŵıŶdaŶ . ϭϵ
ϭ.ϰ.ϭ.ϭ GeŶel Olarak. ϭϵ
ϭ.ϰ.ϭ.Ϯ. AraĐı AĐeŶteler ϮϬ
ϭ.ϰ.ϭ.ϯ. Sözleşŵe Yapŵa YetkisiŶi Haiz AĐeŶteler. ϮϮ
ϭ.ϰ.Ϯ. AĐeŶteleriŶ FaaliLJetleriŶiŶ Türü BakıŵıŶdaŶ . Ϯϰ
ϭ.ϰ.Ϯ.ϭ. Sigorta AĐeŶteleri Ϯϰ
ϭ.ϰ.Ϯ.Ϯ. SeLJahat AĐeŶteleri Ϯϱ
ϭ.ϰ.Ϯ.ϯ. DeŶiz TiĐareti AĐeŶteleri . Ϯϲ
ϭ.ϰ.Ϯ.ϰ. Taşıŵa İşleri AĐeŶteleri. Ϯϳ
ϭ.ϰ.Ϯ.ϱ. SerŵaLJe PiLJasasıŶda Faal OlaŶ AraĐı Kuruŵ AĐeŶteleri. Ϯϴ
X İçiŶdekiler
ϭ.ϱ. AĐeŶteliğiŶ BeŶzeri SözleşŵelerdeŶ Farkı Ϯϵ
ϭ.ϱ.ϭ. FraŶĐhise Sözleşŵesi Ϯϵ
ϭ.ϱ.Ϯ. Tek SatıĐılık Sözleşŵesi. ϯϭ
ϭ.ϱ.ϯ. KoŵisLJoŶĐuluk Sözleşŵesi . ϯϯ
ϭ.ϱ.ϰ. Siŵsarlık ;TellallıkͿ Sözleşŵesi ϯϰ
ϭ.ϱ.ϱ. Vekâlet Sözleşŵesi . ϯϲ
ϭ.ϱ.ϲ. Hizŵet Sözleşŵesi ϯϳ
ϭ.ϱ.ϳ. Bağıŵlı TaĐir YardıŵĐıları . ϯϵ
İKİNCİ BÖLÜM
ACENTENİN BORÇLARI
Ϯ.ϭ. GeŶel Olarak. ϰϭ
Ϯ.Ϯ. MüǀekkiliŶ İşleriŶi Görŵe Yüküŵlülüğü ϰϮ
Ϯ.ϯ. MüǀekkiliŶ MeŶfaatleriŶi Koruŵa Yüküŵlülüğü ϰϱ
Ϯ.ϰ. Müǀekkile Haďer Verŵe Yüküŵlülüğü. ϰϳ
Ϯ.ϱ. MüǀekkiliŶ TaliŵatlarıŶa ULJguŶ Hareket Etŵe Yüküŵlülüğü ϱϬ
Ϯ.ϲ. AĐeŶteŶiŶ ÖŶleŵ Alŵa Yüküŵlülüğü ϱϭ
Ϯ.ϳ. AĐeŶteŶiŶ Ödeŵe Yüküŵlülüğü. ϱϰ
Ϯ.ϴ. AĐeŶteŶiŶ Rekaďet Etŵeŵe Yüküŵlülüğü. ϱϳ
Ϯ.ϴ.ϭ. GeŶel Olarak. ϱϳ
Ϯ.ϴ.Ϯ. AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ Deǀaŵı SüreĐiŶde Rekaďet HakkıŶıŶ
SıŶırlaŶdırılŵası ϱϵ
Ϯ.ϴ.ϯ. AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ SoŶa Erŵesi AkaďiŶde Rekaďet HakkıŶıŶ
SıŶırlaŶdırılŵası ϲϭ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ACENTENİN HAKLARI
Ϯ.ϭ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret Talep Hakkı ϲϯ
Ϯ.ϭ.ϭ. GeŶel Olarak. ϲϯ
Ϯ.ϭ.ϭ.ϭ. ϲϳϲϮ SaLJılı Türk TiĐaret KaŶuŶuŶa Göre ÜĐret Talep Hakkı. ϲϰ
Ϯ.ϭ.ϭ.Ϯ. ϲϭϬϮ SaLJılı Türk TiĐaret KaŶuŶuŶa Göre ÜĐret Talep Hakkı. ϲϲ
Ϯ.ϭ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret Talep EtŵeLJe Hakkı OlaŶ İşleŵler. ϲϴ
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϭ. AĐeŶteŶiŶ AĐeŶtelik SözleşŵesiŶe DaLJaŶarak ÜĐret
Talep Etŵesi ϲϴ
Ϯ.ϭ.Ϯ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ ÜçüŶĐü Kişilerle Yaptığı SözleşŵeLJe DaLJalı
ÜĐret Talep Hakkı ϲϵ
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϯ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret Talep HakkıŶıŶ DaLJaŶağı ϳϭ
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϰ. AĐeŶteŶiŶ FaaliLJetleriŶdeŶ DolaLJı ÜĐret Talep Hakkı . ϳϮ
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϰ.ϭ. TaŵaŵlaŶŵaŵış İşler NedeŶiLJle ÜĐret
Talep Hakkı ϳϯ
İçiŶdekiler XI
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϰ.Ϯ. Kısıŵ Kısıŵ GerçekleştirileĐek İşler
NedeŶiLJle ÜĐret Talep Hakkı . ϳϰ
Ϯ.ϭ.Ϯ.ϰ.ϯ. AĐeŶteŶiŶ AĐeŶtelik SüreĐiŶdeki BaşarısıŶa
DaLJalı ÜĐret Talep Hakkı . ϳϱ
Ϯ.ϭ.ϯ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret Talep Etŵe HakkıŶı KazaŶŵa ZaŵaŶı ϳϲ
Ϯ.ϭ.ϯ.ϭ. ϲϳϲϮ SaLJılı Türk TiĐaret KaŶuŶuŶa Göre . ϳϲ
Ϯ.ϭ.ϯ.Ϯ. ϲϭϬϮ SaLJılı Türk TiĐaret KaŶuŶuŶa Göre . ϳϴ
Ϯ.ϭ.ϰ. AĐeŶteŶiŶ Talep EdeďileĐeği ÜĐretiŶ Miktarı . ϴϯ
Ϯ.ϭ.ϰ.ϭ. ÜĐretiŶ MiktarıŶıŶ TaraflarĐa Kararlaştırılŵası . ϴϯ
Ϯ.ϭ.ϰ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ BuluŶduğu Yerdeki TiĐari Teaŵüllere Göre
BelirleŶŵesi ϴϱ
Ϯ.ϭ.ϰ.ϯ. AsliLJe TiĐaret MahkeŵesiŶĐe BelirleŶŵesi. ϴϲ
Ϯ.ϭ.ϱ. AĐeŶteLJe ÖdeŶeĐek ÜĐretiŶ Ödeŵe Vakti. ϴϴ
Ϯ.ϭ.ϱ.ϭ. MüǀekkiliŶ ÜĐret BorĐuŶuŶ ÖdeŶŵesiŶde Teŵerrüde
Düşŵesi. ϵϮ
Ϯ.ϭ.ϲ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐretle İlgili BilgileŶdirilŵe Hakkı ϵϯ
Ϯ.ϭ.ϳ. Tahsil KoŵisLJoŶu ϵϵ
Ϯ.ϭ.ϴ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret HakkıŶa İlişkiŶ ZaŵaŶaşıŵı . ϭϬϯ
Ϯ.ϭ.ϵ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret HakkıŶıŶ Düşŵesi ϭϬϰ
Ϯ.Ϯ. OlağaŶüstü Giderleri Talep Hakkı. ϭϬϱ
Ϯ.Ϯ.ϭ. GeŶel Olarak. ϭϬϱ
Ϯ.Ϯ.Ϯ. AĐeŶteŶiŶ Talep EtŵeLJe Hakkı OlaŶ Masraflar ϭϬϴ
Ϯ.Ϯ.ϯ. AĐeŶteŶiŶ Talep EtŵeLJe Hakkı OlŵaLJaŶ Masraflar . ϭϬϵ
Ϯ.Ϯ.ϰ. OlağaŶüstü Masraflar ǀe AǀaŶslarıŶ ÖdeŶŵe Vakti. ϭϭϬ
Ϯ.ϯ. Hapis Hakkı. ϭϭϮ
Ϯ.ϯ.ϭ. GeŶel Olarak. ϭϭϮ
Ϯ.ϯ.Ϯ. Hapis HakkıŶıŶ UŶsurları ϭϭϰ
Ϯ.ϯ.ϯ. Hapis HakkıŶa İlişkiŶ Şartlar . ϭϭϲ
Ϯ.ϯ.ϰ. Hapis HakkıŶıŶ SoŶa Erŵesi . ϭϭϵ
Ϯ.ϰ. İŶhisar ;TekelͿ Hakkı. ϭϮϬ
Ϯ.ϱ. İflas DuruŵuŶda ÖŶĐelik Hakkı ϭϮϳ
Ϯ.ϲ. DeŶkleştirŵe Taleďi ;Müşteri TazŵiŶatıͿ Hakkı . ϭϮϴ
Ϯ.ϲ.ϭ. GeŶel Olarak. ϭϮϴ
Ϯ.ϲ.Ϯ. Karşılaştırŵalı Hukukta DeŶkleştirŵe Taleďi Hakkı ϭϯϰ
Ϯ.ϲ.ϯ. ϲϳϲϮ SaLJılı TTK'da DeŶkleştirŵe Taleďi Hakkı ϭϯϴ
Ϯ.ϲ.ϰ. DeŶkleştirŵe Taleďi HakkıŶıŶ Koşulları ϭϯϵ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϭ. SözleşŵeŶiŶ SoŶa Erŵesi ϭϰϬ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϭ.ϭ. SözleşŵeŶiŶ Fesih YoluLJla SoŶa Erŵesi ϭϰϭ
XII İçiŶdekiler
Ϯ.ϲ.ϰ.ϭ.Ϯ. SözleşŵeŶiŶ SüresiŶiŶ Dolŵası . ϭϰϯ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϭ.ϯ. SözleşŵeŶiŶ ÜçüŶĐü KişiLJe Deǀri ϭϰϰ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϭ.ϰ. SözleşŵeŶiŶ KeŶdiliğiŶdeŶ SoŶa Erŵesi . ϭϰϱ
Ϯ.ϲ.ϰ.Ϯ. YeŶi Müşteriler Elde edilŵesi ϭϰϴ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϯ. AĐeŶteŶiŶ ÜĐret KaLJďı. ϭϱϬ
Ϯ.ϲ.ϰ.ϰ. DeŶkleştirŵeŶiŶ HakkaŶiLJeti ϭϱϮ
Ϯ.ϲ.ϱ. DeŶkleştirŵeLJe İlişkiŶ TutarıŶ HesaplaŶŵası. ϭϱϰ
Ϯ.ϲ.ϲ. DeŶkleştirŵede İspat Yükü. ϭϱϴ
Ϯ.ϲ.ϳ. AĐeŶteŶiŶ DeŶkleştirŵe Talep EdeŵeLJeĐeği Duruŵlar. ϭϱϵ
Ϯ.ϲ.ϳ.ϭ. MüǀekkiliŶ, Feshi Haklı GöstereĐek Bir Seďeďi
OlŵadaŶ, AĐeŶteŶiŶ SözleşŵeLJi Feshetŵesi Hususu. ϭϱϵ
Ϯ.ϲ.ϳ.Ϯ. MüǀekkiliŶ, AĐeŶteŶiŶ KusuruŶa DaLJaŶaŶ Bir Seďeple
Haklı Olarak SözleşŵeLJi Feshetŵesi Hususu ϭϲϭ
Ϯ.ϲ.ϳ.ϯ. AĐeŶteliğiŶ ÜçüŶĐü KişiLJe Deǀri HususuŶda TaraflarıŶ
Karşılıklı AŶlaşŵaları . ϭϲϮ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ACENTENİN YETKİLERİ
ϰ.ϭ. AĐeŶteŶiŶ Sözleşŵe Yapŵa Yetkisi ϭϲϱ
ϰ.Ϯ. MüǀekkiliŶ HaklarıŶı Koruŵak AdıŶa BeLJaŶda BuluŶŵa ǀeLJa
Müǀekkile YöŶeltileŶ BeLJaŶları Kaďul Etŵe Yetkisi . ϭϲϴ
ϰ.ϯ. Mahkeŵede Müǀekkili Teŵsil Etŵe Yetkisi. ϭϳϬ
ϰ.ϰ. Bedeli AlıkoLJŵa ǀe Malı Tesliŵ Alŵa Yetkisi . ϭϳϮ
BEŞİNCİ BÖLÜM
ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
ϱ.ϭ. AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ SoŶa Erŵe NedeŶleri ϭϳϱ
ϱ.ϭ.ϭ. Belirsiz Süreli AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ SoŶa Erŵesi. ϭϳϱ
ϱ.ϭ.Ϯ. Belirli Süreli AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ SoŶa Erŵesi. ϭϳϴ
ϱ.ϭ.ϯ. AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ Haklı NedeŶlerle SoŶa Erŵesi . ϭϳϵ
ϱ.ϭ.ϰ. AĐeŶtelik SözleşŵesiŶiŶ TaraflardaŶ BiriŶiŶ Ölüŵü, İflası VeLJa
KısıtlaŶŵası NedeŶiLJle SoŶa Erŵesi. ϭϴϮ
SONUÇ.ϭϴϱ
KAYNAKÇA.ϭϴϵ