Tahkim Hukuku ( 2 Cilt )

Mustafa Serdar Özbek

 

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 7

İÇİNDEKİLER 9

BİBLİYOGRAFYA 57

KISALTMALAR CETVELİ 127

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM 

TAHKİM HUKUKUNA GİRİŞ

§ 1.  GENEL OLARAK TAHKİM 137

A)  Bağımsız Bir Hukuk Disiplini Olarak Tahkim Hukuku 137

B)  Tahkimin Tanımı ve Hukukî Niteliği 139

I-  Tahkimin Tanımı 139

II-  Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları İçinde Tahkim 143

III- Tahkimin Temel Esasları 148

C)  Tahkimin Tanımına İlişkin Teoriler 151

D)  Tahkim Teorilerinin İşlevi 153

E)  Tahkimin Tarihi Gelişimi ve Uygulama Alanı 154

I-  Tahkim Hukukunun Temel Kaynakları 154

II-  Türk Hukukunda İhtiyarî Tahkimi Düzenleyen Kanunlar 157

1)  4501 Sayılı Kanun 157

2)  4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu 159

3)  6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 166

F)  Tahkimde Mahkemenin Yardımı 174

G)  Tahkimde Taraf Hâkimiyeti ve Usûlî Serbestlik 176

H)  Tahkimde Bağlayıcı Karar Verilmesi 179

 

§ 2.  TAHKİM İLE TAHKİM BENZERİ YÖNTEMLER  ARASINDAKİ FARKLAR 181

A)  Genel Olarak Tahkim Benzeri Yöntemler 181

B)  Tahkimin Gayriresmî Tahkimden Farkı 182

I-  Dar ve Teknik Anlamdaki Tahkimden Farkı 182

II-  New York Sözleşmesinin Uygulanabilirliği 182

C)  Tahkimin Değer Tespitinden Farkı 183

I-  İngiliz Hukuku 183

II-  Amerikan Hukuku 184

III- Alman Hukuku 184

D)  Tahkimin Bağlayıcı Görüşten Farkı 185

E)  Tahkimin Uzman Kararından Farkı 186

F)  Tahkimin Sözleşmeye Dayalı Karar Vermeden Farkı 187

G)  Tahkimin Arabuluculuktan Farkı 190

H)  Tahkimin Hakem-Bilirkişilikten Farkı 192

I)  Tahkim Benzeri Yöntemlerle Olan Farkların 

Değerlendirilmesi 194

 

§ 3.  DOSTANE ARACI 196

A)  Dostane Aracılığın Tanımı 196

B)  Dostane Aracılığın Hukukî Temeli 197

C)  Dostane Aracılığın Hukukî Niteliği ve Kapsamı 198

D)  Dostane Aracılığın Uygulanması 199

 

§ 4.  FARKLI TAHKİM ÇEŞİTLERİ 202

A)  Değerlendirmeye Dayalı Tahkim 202

I-  Tanım 202

II-  Değerlendirmeye Dayalı Tahkimin Niteliği 203

III- Değerlendirmeye Dayalı Tahkimin Özel Bir Tahkim Türü Olması 203

B)  Zorunlu Tahkim 204

I-  Zorunlu Tahkimin Kanunla Düzenlenmesi 204

II-  3533 Sayılı Kanunda Zorunlu Tahkim 206

III- Spor Uyuşmazlıklarının Çözümünde Zorunlu Tahkim 207

1)  Spor Federasyonlarının Spor Faaliyetlerinin Yönetimine ve Disiplinine İlişkin Kararları 207

2)  Sportif Cezalarla Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıklar 209

3)  Futbola İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklar 209

C)  Mahkeme Bağlantılı Tahkim 214

D)  Nihaî Teklif Tahkimi 218

E)  Yalnızca Belgeye Dayalı Tahkim 218

 

§ 5.  KURUMSAL VE ARIZÎ TAHKİM 220

A)  Genel Olarak Kurumsal Tahkim Merkezleri ve Arızî Tahkim 220

I-  Kurumsal Tahkim 220

1)  Tahkim Kurumlarının Faaliyetleri 220

2)  İstanbul Tahkim Merkezi 224

3)  Ticaret ve Sanayi Odaları Tahkim Merkezleri 229

4)  Diğer Tahkim Merkezleri 235

II-  Arızî Tahkim 236

B)  Kurumsal Tahkimde Uygulanacak Usûl Hukuku Kuralları 237

C)  Kurumsal Tahkimde Uygulanacak Maddî Hukuk Kuralları 239

D)  Tahkim Karşıtlığı 241

E)  Tahkimin Geleceği 245

 

§ 6.  TAHKİMİN FAYDALARI VE MAHZURLARI 247

A)  Tahkimin Genel Olarak Faydaları 247

I-  Hakemin Uyuşmazlık Konusu Hakkında Uzman Olması 247

II-  Tahkim Yargılamasının Gizli Olması 248

1)  Gizliliğin Önemi 248

2)  Gizliliğin Anlamı 251

3)  Gizliliği Koruma Yükümlülüğünün Dayanakları 253

4)  Gizlilik Yükümlülüğünün Kapsamı 256

5)  Gizlilik Yükümlülüğünün Kişisel Verilerin Korunması 

ile İlişkisi 258

6)  Gizlilik Yükümlülüğünün İstisnaları 259

a)  Tarafların Rızası 259

b)  Tahkimle İlgili Olarak Mahkemede Görülen 

Davalar 259

c)  Meslek Mensuplarının Bilgi Verme Yükümlülüğü 260

d)  Açıklama Yükümlülüğünün Varlığı 260

e)  Taraflardan Birinin Meşru Menfaatlerinin 

Korunması 261

f)  Mahkeme Kararı 261

g)  Kamu Yararı 261

III- Tahkimde Yargılama Usûlü Kurallarının Dava Yolundaki Kadar Şeklî ve Katı Olmaması 263

IV- Tahkimde Masrafların Düşük Olması 264

1)  Tahkim Yargılamasındaki Yargılama Giderlerinin Toplamda Dava Yolundan Düşük Olması 264

2)  Tahkim Davası Açılması Sırasında Harç Alınmaması 268

3)  Hakem Kararının İcra Edilebilir Olduğuna İlişkin 

Belgenin Verilmesinde Harç Alınmaması 268

4)  İptal ve Tenfiz Davası Açılması Sırasında Maktu Harç Alınması 269

5)  Hakem Kararlarında Damga Vergisi 273

V-  Tahkim Yargılamasının Hızlı Olması 274

1)  Tahkim Yargılamasını Hızlandıracak Tedbirler ve Serî Tahkim 274

2)  Tahkim Davasının Başında Yargılama Takvimi 

Yapılması 276

3)  Kesin Süre Verilirken Hukukî Dinlenilme Hakkına Uyulması 279

VI- Hakem Kararının Bağlayıcı Olması 284

B)  Milletlerarası Ticarî Tahkimin Özel Faydaları 284

I-  Tarafların Eşitliği 284

II-  Tarafsızlık 285

III- Yabancı Yargı Sistemlerinin Belirsizliklerinden Kaçınma 286

IV- Tahkim Dostu Hukuk Sistemlerini Seçebilme 286

V-  Tahkim Dilini Seçebilme 287

VI- Hakem Kararının Tenfizinin Kolay Olması 287

C)  Tahkimin Mahzurları 289

İKİNCİ BÖLÜM 

MİLLETLERARASI TİCARÎ TAHKİM  

VE YATIRIM TAHKİMİ

§ 7.  MİLLETLERARASI TİCARÎ TAHKİMİN GELİŞİMİ 291

A)  Ticarî Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkime Yöneliş 291

B)  Tahkime Yönelik Artan Talebin Karşılanması 295

C)  Küçük Miktarlı Alacakları Konu Alan Ticarî İşlemlerin 

Artması 296

D)  Elektronik Tahkim 297

I-  E-adalet ve E-tahkim 297

II-  ElektronikTahkimin Usûlî Sonuçları 301

 

§ 8.  TAHKİM HUKUKUNDA UYUMLAŞMA 304

 

§ 9.  YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ  ÇÖZÜMÜNDE 

TAHKİM 308

A)  Yatırım Tahkiminin Milletlerarası Ticarî Tahkimden Farkı 308

B)  Yatırım Ortamının İyileştirilmesinde Tahkimin Önemi 309

C)  Türk Hukukunda Yatırım Tahkimi 311

I-  Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu 311

II-  Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması Hakkında Kanunun 312

D)  İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarında Tahkim 314

I-  Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının Esasları 314

II-  Yatırım Anlaşmasından Yararlanabilme Koşulları 315

1)  Yatırımın Yapıldığı Tarihte Yürürlükte Olan Bir İTYA Olması 315

2)  Yatırımcının İTYA Kapsamına Giren ve Korunan Bir Yatırımcı Olması 315

3)  İTYA’da Tanımlandığı Şekilde Bir Yatırım Yapılmış Olması 316

III- Yatırım Anlaşması Kapsamında Yatırımların Teşviki ve Korunması 317

1)  Âdil ve Eşit Muamele İlkesi 317

2)  En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet İlkesi 318

IV- Yatırım Anlaşması Kapsamında Milletlerarası Tahkim 319

1)  Tahkim İradesinin Kaynağı 319

2)  Tahkim İradesinin Kapsamı 323

E)  Avrupa Birliği Hukukunda Yatırım Tahkimi 324

I-  Avrupa Birliğinin Yatırım Tahkimine Yönelik Çekinceleri 324

II-  Avrupa Topluluğu Adalet Divanının Görüşü 330

III- Avrupa Topluluğu Adalet Divanının Milletlerarası Ticarî Tahkimde Yetkilerini Genişletmesi 333

IV- Avrupa Topluluğu Adalet Divanının Milletlerarası Ticarî Tahkim ile Milletlerarası Yatırım Tahkimi Arasında Yaptığı Ayırım 336

F)  Yatırım Tahkiminde Zamanaşımı 338

 

§ 10.  MİLLETLERARASI YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜM MERKEZİNDE TAHKİM 341

A)  Milletlerarası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Merkezi 341

B)  Uyuşmazlığın Milletlerarası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Merkezinin Yetkisine Girmesi 343

I-  Uyuşmazlığın Yatırımdan Kaynaklanması 343

II-  Uyuşmazlığa Taraf Olan Devlet ile Yatırımcının Tahkime Başvurma Yönündeki Rızasını ICSID’e Yazılı Olarak Sunması 344

III- Tarafların ICSID Sözleşmesine Üye Devlet ile Başka Bir 

Üye Devletin Vatandaşı Olması 346

IV- Taraflar Arasında Hukukî Uyuşmazlık Olması 347

C)  Hakem Kararına Uyulmadığı Takdirde Diplomatik Koruma Yoluna Başvurulması 347

D)  Tahkime Başvurulması 349

I-  Tahkim Talebinin Sunulması 349

II-  Tahkim Talebinin İçeriği 349

III- Gider Avansının Yatırılması ve Yargılama Giderleri 350

IV- Tahkim Talebinin Kaydı ve Tebliği 351

E)  Hakem Kurulunun Seçilmesi 352

I-  Hakem Seçimi Yapılırken Dikkate Alınacak Hususlar 352

II-  Hakemlerin Taraflarca Seçilmesi 353

III- Hakemleri İdarî Konsey Başkanının Seçmesi 355

IV- Seçilen Hakemin Onayının Alınması 355

V-  Hakem Kurulunun Oluşumu ve Tarafsızlık Taahhüdü 355

VI- Hakemin Değiştirilmesi veya Reddi 356

VII- Hakem Kurulunda Oluşan Boşluğun Doldurulması 357

F)  Hakem Kurulunun Yetkisine İtiraz Edilmesi 358

G)  Duruşma Yapılması 359

H)  Hakem Kurulunun Toplantıları ve Müzakereleri 360

I)  Yargılama Usûlü Kuralları 360

J)  Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk 361

K)  Tahkim Yargılamasının Dili 363

L)  İspat Yükü ve Delillerin Hakem Kuruluna Sunulması 363

I-  İspat Yükü Kuralı 363

II-  Delillerin Hakem Kuruluna Sunulması 365

M)  Sürelerin Belirlenmesi 366

N)  İtiraz Hakkından Feragat ve Davanın Takip Edilmemesi 367

O)  Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi ve Sözlü Muhakeme 368

I-  Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi ve Karşı Dava Açılması 368

II-  Sözlü Yargılamanın Yapılması 370

P)  Dava Dışı Kişilerin Tahkim Davasında Yazılı Beyanda 

Bulunması 371

R)  İhtiyatî Tedbirler 374

S)  Dava Dosyasının İşlemden Kaldırılması 376

T)  Tahkikatın Tamamlanması ve Kararın Verilmesi 376

U)  Hakem Kararına Karşı Başvuru Yolları 378

I-  Hakem Kararının Yorumlanması 379

II-  Hakem Kararının Tekrar Gözden Geçirilmesi 379

III- Hakem Kararının İptali 380

IV- Hakem Kararının Tamamlanması veya Düzeltilmesi 384

V)  Hakem Kararının İcrasının Ertelenmesi 386

Y)  Hakem Kararın Tanınması ve Tenfizi 387

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

TAHKİM SÖZLEŞMESİ

§ 11.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN NİTELİĞİ 395

A)  Tahkim Sözleşmesinin Tanımı 395

B)  Tahkim Yargılamasının Temeli Olarak Tahkim Sözleşmesi, 

Soyut ve Somut Yetkilendirme 396

I-  Tahkim İradesi 396

II-  Tahkim Sözleşmesinin Olumlu Etkisi 399

III- Tahkim Sözleşmesinin Olumsuz Etkisi 400

1)  Mahkemenin Tahkim İlk İtirazı Üzerine Davayı Usûlden Reddetmesi 400

2)  Dava Şartı Olarak Arabuluculuğa İlişkin Hükümlerin Uygulanmaması 402

IV- Tahkim Sözleşmesinin İhlâli Hâlinde Açılabilecek Davalar 406

C)  Tahkim Sözleşmesinin Hukukî Niteliği 408

D)  Tahkim Sözleşmesinin Yorumu 413

I-  Tahkim Yanlısı Yorum 413

II-  Tahkim Sözleşmesinin Güven İlkesine Göre Yorumlanması 416

 

§ 12.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 425

A)  Belirli Bir Hukukî İlişkiden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar Hakkında Tahkim Sözleşmesi Yapılabilmesi 425

I-  Tahkim Sözleşmesinin İlgili Olduğu Uyuşmazlığın Belirli Olması 425

II-  Tahkim Şartının Lâfzının Kapsamlı Şekilde Yorumlanmaya Uygun Olup Olmadığının Tespiti 427

III- Tahkim Sözleşmesinin Belirli Uyuşmazlıkları Kapsam Dışı Bırakması 428

B)  Doğmuş veya Doğacak Uyuşmazlıklara İlişkin Tahkim Sözleşmesi veya Şartı 431

I-  Tahkim Sözleşmesi veya Şartı 431

II-  Doğmuş Uyuşmazlıkların Tahkime Sunulması 433

III- Doğacak Uyuşmazlıkların Tahkime Sunulması 434

IV- Arabuluculuk Sonunda Düzenlenen Belgeye Tahkim Şartı Konulması 434

C)  Tahkim Sözleşmesi veya Şartının Yazılı Olması 436

I-  Genel Olarak Yazılılık Şartı 436

1)  Yazılılık Şartının Sağlanması İçin Gereken Koşullar 436

2)  Asıl Sözleşmede Tahkim Şartı İçeren Bir Belgeye 

Yollama Yapılması 441

3)  İmzalanmamakla Birlikte Her İki Tarafça Koşullarına 

Uygun Olarak İfa Edilen Bir Sözleşmedeki Tahkim Şartı 450

4)  Tahkim Şartı İçeren Sözleşme Önerisinin İhtirazi 

Kayıtla Kabul Edilmesi 450

5)  Tahkim Şartı İçeren Sözleşme Önerisini Alan Tarafın 

Öneriyi Cevaplamamakla Birlikte Sözleşmeyi İfa Etmesi 451

6)  Tahkim Sözleşmesinin Elektronik Ortama Geçirilmiş Olması 454

II-  Hukuk Muhakemeleri Kanununda Yazılılık Şartı 455

1)  Tahkim Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması 455

2)  Yazılı Şekil Şartının Sağlanması için Gereken Unsurlar 456

3)  Davalının Yazılı Bir Tahkim Sözleşmesinin Varlığı İddiasına İtiraz Etmemesi 458

4)  805 Sayılı Kanuna Tâbi Tahkim Sözleşmesinin Türkçe Dilinde Olması 460

 

§ 13.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ 467

A)  Tahkim Sözleşmesinin Kanunun Emredici Hükümlerine, Ahlâka, Kamu Düzenine ve Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması 467

B)  Tahkim Şartının Genel İşlem Koşulları Denetimine Tâbi Olması 469

C)  Tahkime Zımnen Rıza Gösterilerek İtiraz Hakkından Feragat Edilmesi 472

 

§ 14.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 480

A)  Tahkim Sözleşmesinin Gerçek Kişi Tarafından Bizzat Yapılması 480

I-  Sözleşme Ehliyetinin İlgilinin Millî Hukukuna Göre Tespit Edilmesi 480

II-  Tam Ehliyetlilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 480

III- Sınırlı Ehliyetlilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 481

IV- Yabancı Kişilerin Tahkim Sözleşmesi Yapma Ehliyeti 481

B)  Tahkim Sözleşmesinin Kanunî Temsilci Tarafından Yapılması 482

I-  Sınırlı Ehliyetsizlerin Tahkim Sözleşmesi Yapamaması 482

II-  Tam Ehliyetsizlerin Tahkim Sözleşmesi Yapamaması 482

III- Veli, Vasi veya Kayyımın Tahkim Sözleşmesi Yapması 482

C)  Tahkim Sözleşmesinin Akdî Temsilci Tarafından Yapılması 483

D)  Tahkim Sözleşmesinin Tereke Yöneticisi Tarafından Yapılması 491

E)  Tahkim Sözleşmesinin İflâs İdaresi Tarafından Yapılması 491

F)  Tahkim Sözleşmesinin Şirketi Temsile Yetkili Olanlar 

Tarafından Yapılması 491

I-  Kollektif Şirketi Temsile Yetkili Olan Kişilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 491

II-  Komandit Şirketi Temsile Yetkili Olan Kişilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 492

III- Anonim ve Limited Şirketi Temsile Yetkili Olan Kişilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 492

IV- Adî Şirketi Temsile Yetkili Olan Kişilerin Tahkim Sözleşmesi Yapması 494

G)  Tahkim Sözleşmesinin Ticarî Temsilci Tarafından Yapılması 496

H)  Tahkim Sözleşmesinin Ticarî Vekil Tarafından Yapılması 496

I)  Tahkim Sözleşmesinin Pazarlamacı Tarafından Yapılması 497

J)  Tahkim Sözleşmesinin Simsar (Tellal) Tarafından Yapılması 498

K)  Tahkim Sözleşmesinin Komisyoncu Tarafından Yapılması 498

L)  Tahkim Sözleşmesinin Acente Tarafından Yapılması 499

M)  Tahkim Sözleşmesinin Kaptan Tarafından Yapılması 500

N)  Tahkim Sözleşmesinin Kat Maliklerini Temsilen Yönetici Tarafından Yapılması 501

O)  Tahkim Sözleşmesinin İdare Tarafından Yapılması 506

 

§ 15.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN TARAFLAR DIŞINDAKİ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ 508

A)  Tahkim Sözleşmesinin Üçüncü Kişileri Bağlamaması 508

B)  Asıl Sözleşmenin Devri veya Sözleşmeye Katılmada Tahkim Sözleşmesi 510

C)  Tahkim Sözleşmesinin Haleflere Etkisi 511

I-  Tahkim Sözleşmesinin Taraflarından Birinin Ölümü 511

II-  Tahkim Sözleşmesinin Taraflarından Birinin Şirket 

Birleşmesi Yapması 512

III- Tahkim Sözleşmesinin Taraflarından Birinin İflâsı 513

1)  İflâsın Tahkim Sözleşmesinin Geçerliliğini Etkilememesi 513

2)  Taraflardan Birinin İflâsı Hâlinde Sürmekte Olan Tahkim Davasının Durumu 514

IV- Tahkim Sözleşmesinin Taraflarından Birinin Alacağını Devretmesi 515

1)  Borçlunun Alacağı Devralana Karşı Tahkim 

Sözleşmesine Dayanması 515

2)  Alacağı Devralanın Borçluya Karşı Tahkim 

Sözleşmesine Dayanması 517

V-  Tahkim Sözleşmesinin Sigortacıya Etkisi 519

D)  Tahkim Sözleşmesinin Sübjektif Kapsamının Belirlenmesi ve Üçüncü Kişiye Teşmili 520

I-  Tahkim Sözleşmesinin Üçüncü Kişiye Teşmili 520

II-  Dürüstlük Kuralına Göre Tahkim Sözleşmesine Rıza Gösterilmesi 522

III- Zımnî Rıza Teorisi 525

IV- Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme 526

V-  Temsil Olunan-Temsilci İlişkisi 533

VI- Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 533

VII- Grup Şirketler Doktrini 534

VIII- Bağlantılı Sözleşmeler 536

IX- Şirket Esas Sözleşmesindeki Tahkim Şartı 538

E)  Tahkim Sözleşmesinin Şeklî ve Maddî Geçerliliğine 

Uygulanacak Hukuk 539

1)  Geleneksel Kanunlar İhtilafı Yaklaşımı 541

2)  Milletlerarası Özel Hukukun Maddî Kuralları 541

3)  Tarafların Ortak İradesi (Fransız Yaklaşımı) 541

4)  Milletlerarası Tahkim Uygulaması 541

F)  Tahkim Sözleşmesinde İmzası Bulunmayan Davalının Tahkim Şartının Kendisine Teşmili Talebiyle Tahkim İtirazında Bulunması 541

G)  Mahkemenin, Davalının Tahkim Şartıyla Bağlı Olmadığına 

Karar Vermesi 542

 

§ 16.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNE DEVLET VEYA DEVLET KURUMLARININ TARAF OLMASI 545

A)  Tahkim Sözleşmesi Yapma Ehliyeti ve Devletlerin Durumu 545

B)  Devletin Yargı Yetkisinden Bağışıklığı ve Tahkim 550

I-  Yargı Yetkisinden Bağışıklığı Belirlemede Esas Alınan Ayırımlar 550

1)  Devletin Otorite İşlemleri 551

2)  Devletin İşletme İşlemleri 551

3)  Devletin Yargı Bağışıklığı İlkesi 552

4)  Mahkemelerin Yardım ve Denetimine Başvurulması Gereken Hâllerde Devletin Yargı Bağışıklığı İlkesi 555

5)  Devletin İcra Bağışıklığı İlkesi 556

II-  Milletlerarası Belgelerde Devletin Yargı Yetkisinden Bağışıklığına Ilişkin Düzenlemeler 557

1)  Milletlerarası Hukuk Komisyonu Taslağı 557

2)  Uluslararası Hukuk Derneğinin Devlet Bağışıklığına İlişkin Sözleşme Taslağı 559

3)  Devlet Bağışıklığına İlişkin Avrupa Sözleşmesi 560

4)  Devletlerin Yargı Yetkisinden Bağışıklığına İlişkin Amerikalılar Arası Taslak Sözleşme 562

III- Tahkimle İlgili Milletlerarası Sözleşmelerde Devletin Yargı Yetkisinden Bağışıklığına İlişkin Düzenlemeler 562

1)  Genel Olarak 562

2)  1965 Tarihli Washington Sözleşmesi 563

3)  1958 Tarihli New York Sözleşmesi 566

a)  Genel Olarak New York Sözleşmesinde Devletin Yargı Yetkisinden Bağışıklığı 566

b)  Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesine Uygun Yorum 571

c)  Tenfiz Dostu Yorum 571

4)  Milletlerarası Uyuşmazlıkların Pasifik Çözümü Hakkında 1899 ve 1997 Tarihli Lahey Sözleşmeleri 577

IV- İç Hukuk Düzenlemelerinde Devletin Yargı Yetkisinden Bağışıklığına İlişkin Düzenlemeler 577

C)  Devletin Yargı Bağışıklığının Tahkim Bakımından Değerlendirilmesi 584

D)  Tahkim Sözleşmesi Yapan Devletin Cebrî İcradan Bağışıklığının Değerlendirilmesi 586

I-  Hakem Kararına Taraf Olan Devletin Mallarının Cebrî 

İcradan Bağışıklığı Sorunu 586

II-  Cebrî İcradan Egemenlik Bağışıklığı İtirazından Feragat Edilmesi 588

III- Ticarî Amaçla Kullanılan Mallarda Cebrî Icradan Egemenlik Bağışıklığı 591

IV- Ayrı Tüzel Kişiliği Olan Devlet Kurumlarına Ait Mallarda Cebrî İcradan Egemenlik Bağışıklığı 592

V-  Türk Hukukunda Devlet Mallarının Cebrî İcradan 

Bağışıklığı 593

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

TAHKİM İLK İTİRAZI

§ 17.  TAHKİM İLK İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ 595

A)  Tahkim Sözleşmesi Olmadığı Hâlde Mahkemede Görülmekte Olan Davada Tarafların Tahkime Başvurmaya Karar Vermesi 595

B)  Taraflar Arasında Tahkim Sözleşmesi Olduğu Hâlde Mahkemede Dava Açılması Durumunda Tahkim İlk İtirazı 596

C)  Tahkim İlk İtirazında Bulunma Süresi 599

D)  Tahkim İlk İtirazının Dürüstlük Kurallarına Uygun Olması Gerektiği 601

 

§ 18.  TAHKİM İLK İTİRAZI ÜZERİNE MAHKEMECE YAPILACAK İŞLEMLER 608

A)  Tahkim İlk İtirazının Yetkili Mahkemede İncelenmesi 608

B)  Mahkemenin Tahkim İlk İtirazı Sebebiyle Tahkim Sözleşmesinin Hükümsüz, Tesirsiz veya Uygulanmasının İmkânsız Olup Olmadığını İncelemesi 612

C)  Mahkemenin Tahkim İlk İtirazını Kabul Etmesi Sebebiyle Davanın Usûlden Reddine Karar Vermesi 623

D)  Tahkim İlk İtirazının Kabulüyle Davanın Usûlden Reddine Dair Mahkeme Kararının Bağlayıcılığı 625

E)  Davanın Usûlden Reddinde Yargılama Giderleri 627

F)  Davanın Usûlden Reddinden Sonra Davacının Tahkim Davası Açması 627

I-  Tahkimde Açılan Davanın Mahkemede Açılan Davanın Devamı Olması 627

II-  Tahkimde Açılan Davanın Mahkemede Açılan Davanın Devamı Olmaması 629

III- Tahkimde Açılan Davada Tahkim Sözleşmesine Aykırılık Sebebiyle Tazminat İstenmesi 632

G)  Mahkemenin Tahkim İlk İtirazını Reddetmesi 633

 

§ 19.  AYNI DAVANIN HEM TAHKİMDE  HEM MAHKEMEDE AÇILMASI 634

A)  Tahkimde Derdestlik Doktrini 634

B)  Paralel Davaların Tespitinde Ayniyet veya Benzerlik Testi ile Tenfiz Etkileri Testi 635

C)  Aynı Davanın Mahkemede ve Tahkimde Derdest Olması 636

I-  Aynı Davanın Önce Mahkemede Daha Sonra Tahkimde Açılması 636

II-  Önce Tahkimde Açılan Davanın Mahkemede Açılmadan 

Önce Hakemlerin Yetkisine İtiraz Edilmesi 639

III- Aynı Davanın Önce Tahkimde Daha Sonra Mahkemede Açılması 639

D)  Aynı Davanın İki Ayrı Tahkim Davasında Derdest Olması 641

 

§ 20.  TAHKİM İLK İTİRAZINI İNCELEYEN MAHKEMENİN TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİNİ 

İNCELEMESİ 647

A)  Tahkim Sözleşmesinin Geçerliliğinin İncelenmesinde Uygulanacak Hukuk 647

B)  Tahkim Sözleşmesinin Hükümsüz Olması 650

C)  Tahkim Sözleşmesinin Tesirsiz Olması 654

D)  Tahkim Sözleşmesinin Uygulanmasının İmkânsız Olması 655

I-  Patolojik Tahkim Şartlarının Tahkim Yanlısı Yorumla Kurtarılması 655

II-  Taraflara Seçim Hakkı Veren Tahkim Sözleşmeleri 659

1)  Tahkim Sözleşmesinde Mahkeme veya Tahkime Başvurulması Konusunda Taraflara Seçim Hakkı Tanınması 659

2)  Tahkim Sözleşmesinde Farklı Tahkim Merkezlerine Başvurulması Konusunda Taraflara Seçim Hakkı Tanınması 662

III- Tahkim Sözleşmesinin Arabuluculuk ile 

Kademelendirilmesi 663

IV- Tahkim Sözleşmesinde Taraflara Aynı Zamanda 

Mahkemede Dava Açma Yetkisi Verilmesi 673

V-  Tahkim Sözleşmesinde Tahkim Kuralları veya Tahkim Kurumunun Hatalı Belirlenmesi 683

VI- Tahkim Sözleşmesinde Hakemlerin Nasıl Atanacağı Konusunda Belirsizlik Olması 693

VII- Tahkim Sözleşmesinde Tahkime Başvurma Yetkisinin Yalnızca Taraflardan Birine Verilmesi 695

VIII- Tahkim Sözleşmesinin Taraflarından Birinin Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunması 702

IX- Tahkim Sözleşmesinin Tarafların Eşitliği ve Hukukî Dinlenilme Hakkına Aykırı Hükümler İçermesi 708

BEŞİNCİ BÖLÜM 

HAKEMLERİN YETKİSİZLİĞİ İTİRAZI

§ 21.  TAHKİM SÖZLEŞMESİNİN ASIL SÖZLEŞMEDEN AYRILABİLİRLİĞİ 711

A)  Genel Olarak Tahkim Sözleşmesinin Bağımsızlığı 711

B)  Tahkim Şartının Tam Bağımsızlık Kazanması 713

C)  Tahkim Şartının Asıl Sözleşmeden Ayrılabilirliği 714

D)  Ayrılabilirlik Doktrininin Kaynağı 716

 

§ 22.  AYRILABİLİRLİK İLKESİ İLE HAKEMİN KENDİ YETKİSİ HAKKINDA KARAR VERMESİ 718

A)  Tahkim Şartının Yardımcı Şart Niteliği 718

B)  Ayrılabilirlik Doktrininin Önemi 720

C)  Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesi 722

I-  Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesinin Olumlu Etkisi 722

II-  Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesinin Olumsuz Etkisi 723

III- Hakemlerin Yetkisizlik İtirazını Ön Sorun Şeklinde veya Esasa İlişkin Kararda İncelemesi 725

IV- Yetkisizlik İtirazının Ön Sorun Şeklinde İncelenmesi Hâlinde Tahkim Yargılamasının İki Aşamaya Ayrılması 727

V-  Yetkisizlik İtirazını Ön Sorun Şeklinde İnceleyen 

Hakemlerin Verdiği Kararın Kesin Hüküm Etkisi 728

VI- Hakemin Yetkili Olduğuna Karar Vermesi Durumunda Tarafların Seçenekleri 729

D)  Ayrılabilirlik ilkesi ile Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesi İlkesi Arasındaki Farklar 731

E)  Ayrılabilirlik Doktrininin Sınırları 736

 

§ 23.  MUKAYESELİ HUKUK SİSTEMLERİNDE VE MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERDE TAHKİM 

ŞARTININ AYRILABİLİRLİĞİ 743

A)  Mukayeseli Hukuk Sistemlerindeki Mevzuatın Gelişim Süreci 743

B)  Mukayeseli Hukuk Sistemlerindeki Emsal Mahkeme İçtihatları 

ve Doktrinde Tahkim Şartının Ayrılabilirliği 746

C)  Tahkime İlişkin Milletlerarası Sözleşmelerde Tahkim Şartının Ayrılabilirliği 752

D)  Tahkim Kuralları ve Şartlarında Tahkim Şartının Ayrılabilirliği 755

E)  Tahkim Sözleşmesinin Ayrılabilirliğinin Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi Üzerindeki Etkisi 757

F)  Mukayeseli Hukuk Sistemlerindeki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 759

 

§ 24.  HAKEMLERİN YETKİLİ OLMADIĞINA KARAR 

VERMESİ 766

A)  UNCITRAL Model Kanunundaki Düzenleme 766

I-  Hakemlerin Yetkisinin Uyuşmazlığın Esasından Önce İncelenmesi 766

II-  Hakemin Yetkili Olduğuna Dair Kararına İtiraz Üzerine Mahkemece Yapılacak İncelemenin Usûlü 768

III- Hakemin Yetkili Olduğuna Dair Kararına Karşı Mahkemeye İtiraz Etmeyerek İptal Davası Açılması 769

B)  Mukayeseli Hukuk Sistemlerindeki Düzenleme 770

C)  Türk Hukukundaki Düzenleme 771

D)  Hakemlerin Yetkisizlik Kararının İptalinden Sonra Tahkim Davasının Sürmesi 772

E)  Mahkemenin Tahkim Sözleşmesi Sebebiyle Davanın Usûlden Reddine Karar Vermesinden Sonra Hakemlerin Yetkisizlik 

Kararı Vermesi 774

 

§ 25.  TÜRK HUKUKUNDA TAHKİM ŞARTININ AYRILABİLİRLİĞİ VE HAKEMİN KENDİ YETKİSİ HAKKINDA KARAR VERMESİ 777

A)  Tahkim Sözleşmesine Karşı Asıl Sözleşmenin Geçerli Olmadığı İtirazının Yapılamaması 777

B)  Hakem veya Hakem Kurulunun Yetkisine İtiraz Edilmesi 778

C)  Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Yapılan İtirazı Karara 

Bağlama Yetkisi 779

D)  Hakemlerin Yetkisizlik İtirazını Ön Sorun Şeklinde İncelemesi 780

E)  Tahkim Sözleşmesinin Asıl Sözleşmeden Bağımsızlığına İlişkin Yargıtay Kararları 781

ALTINCI BÖLÜM 

TAHKİME ELVERİŞLİLİK

§ 26. TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİN SINIRI 785

A)  Tahkime Elverişliliğin Anlamı 785

I-  Tahkime Elverişli Konuların Sınırının Belirlemesi 785

II-  Objektif Tahkime Elverişlilik 789

III- Sübjektif Tahkime Elverişlilik 790

B)  Mahkemece Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukuk 790

C)  Tahkime Elverişliliğin Genel Sınırı 791

 

§ 27.  FARKLI HUKUK ALANLARINDA TAHKİME ELVERİŞLİLİK 795

A)  Antitröst ve Rekabet Hukukunda Tahkime Elverişlilik 795

B)  Sermaye Piyasası Hukukunda Tahkime Elverişlilik 798

C)  Marka ve Patent Hukukunda Tahkime Elverişlilik 801

 

§ 28.  TAHKİME ELVERİŞLİ UYUŞMAZLIKLAR 805

A)  Tahkime Elverişliliğin Gelişimi 805

B)  Genel Olarak Tahkime Elverişlilik 806

I-  Tahkime Elverişliliğin İleri Sürülmesi 806

II-  Tahkime Elverişliliğin Tahkim Sözleşmesinin 

Geçerliliğinden Farkı 807

III- Tahkime Elverişliliğe İlişkin Mülga ve Meri Mevzuat Hükümleri 808

IV- Taşınmaz Mallar Üzerindeki Aynî Haklara İlişkin Uyuşmazlıklar 810

V-  İki Tarafın İradelerine Tâbi Olan Hukukî İşlem veya 

İlişkiler Hakkındaki Uyuşmazlıklar 819

1)  Tarafların Üzerinde Serbest Tasarruf Edebileceği Uyuşmazlıklar 819

2)  Çekişmesiz Yargı İşleri 820

3)  Manevî Tazminat Talepleri 821

4)  Fahiş Cezaî Şartın İndirilmesi Talepleri 822

C)  İcra Hukukunda Tahkime Elverişlilik 824

I-  İtirazın İptali Davası 824

1)  Tahkim Sözleşmesinin Varlığına Rağmen İlâmsız İcra Takibi Yapılması 824

2)  İtirazın İptali Davasının Tahkime Elverişliliği 826

3)  İtirazın İptali Davasına Bakan Hakemlerin İcra İnkâr Tazminatına Hükmetmesi 828

4)  Konuyla İlgili Yargıtay Kararları 829

5)  Görüşlerin Değerlendirilmesi 833

II-  İtirazın Kaldırılması Talebi 837

III- Borçtan Kurtulma Davası 839

IV- Menfî Tespit ve İstirdat Davası 840

V-  Diğer Takip Hukuku Davaları 841

D)  İflâs Hukukunda Tahkime Elverişlilik 841

I-  İflâs Davasının Tahkime Elverişli Olmaması 841

II-  İflâs Davasından Önce Alacağın Tahsili İçin Tahkim Davası Açılması 843

1)  Hakem Kararı Verildikten Sonra Borçluya Karşı İflas Takibi Yapılması 843

2)  Hakem Kararı Verilmeden Önce Borçluya Karşı İflâs Takibi Yapılması 844

III- Tahkim Davası Açılmadan Önce Alacağın Tahsili İçin İflâs Takibi Yapılması 845

1)  İflâs Kararının Tahkim Sözleşmesini Geçersiz Hâle Getirmemesi 845

2)  Genel İflâs Yoluyla Takipte İtirazın Kaldırılması 

Talebinin Tahkim Davasında Görülemeyeceği Görüşü 846

3)  Genel İflâs Yoluyla Takipte İtirazın Kaldırılması 

Talebinin Tahkim Davasında Görülebileceği Görüşü 850

E)  Şirketler Hukukundan Doğan Uyuşmazlıklar 859

I-  Pay Sahipleri Arasındaki Uyuşmazlıkların Tahkimle Çözülmesi 859

1)  Anonim Şirket Pay Sahipleri Sözleşmesindeki Tahkim Şartının Bağlayıcılığı 859

2)  Pay Devrinden Doğan Uyuşmazlıklar 860

II-  Anonim Şirket Esas Sözleşmesindeki Tahkim Şartının Bağlayıcılığı 861

III- Anonim Şirket Esas Sözleşmesindeki Tahkim Şartının Unsurları 865

IV- Anonim Şirket Genel Kurul Kararlarının İptali ve Geçersizliğinin Tespiti Davalarının Tahkime Elverişliliği 867

V-  Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının İptali ve Geçersizliğinin Tespiti Davalarının Tahkime Elverişliliği 875

VI- Konusu Malvarlığı Haklarına İlişkin Olan Uyuşmazlıklar 876

1)  Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda Tahkime Elverişlilik 876

2)  Sorumluluk Davalarında Tahkime Elverişlilik 877

VII- Diğer Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarında Tahkime Elverişlilik 880

1)  Şirketler Hukukuna Özgü Çekişmesiz Yargı İşleri 880

2)  Sona Erme Davaları 880

4)  Çıkma ve Çıkarılma Davaları 883

F)  İş Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 883

I- Tahkim Sözleşmesinin İş Sözleşmesinin Yapılması veya Devamı Sırasında Yapılması 883

II-  İş Sözleşmesinin Feshinden Sonra Yapılan İbra Sözleşmesine Tahkim Şartı Konulması 892

G) Taksitle Satış Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 902

H)  Deniz Yoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmesinden Doğan Tazminat Uyuşmazlıkları 902

I)  Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa Göre Yapılan 

Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklar 903

J)  Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 906

K)  Taşıma Sözleşmesi ve Konişmentodan Doğan Uyuşmazlıklar 911

L)  Kat Mülkiyeti Kanunundan Doğan Uyuşmazlıklar 911

M)  Taşınmaz Kira Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 914

I-  Kira Bedelinin Tespiti Davaları 914

II-  Kira Alacağı Davaları 916

III- Tahliye Davaları 918

N) Avukatlık Ücret Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 919

 

§ 29.  TAHKİMDE SÖZLEŞMELERDEKİ BOŞLUKLARIN  DOLDURULMASI 921

A)  Hakemlerin Sözleşmeleri Tamamlama ve Uyarlama Yetkisi 921

I-  Sözleşmelerdeki Boşlukların Doldurulması 921

II-  Sözleşmenin Uyarlanması 922

B)  UNCITRAL Model Kanunu Bakımından Durum 925

C)  Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemeler 928

D)  Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 931

E)  Türk Hukukunda Tahkim Yoluyla Sözleşmedeki Boşlukları Doldurulması ve Sözleşmenin Uyarlanması 933

YEDİNCİ BÖLÜM 

HAKEM VEYA HAKEM KURULU

§ 30.  HAKEM SEÇİMİ 941

A)  Hakem Kurulunun Oluşumu 941

I-  Hakemlerin Sayısı 941

II-  Hakemlerin Seçimi 947

1)  Hakemlerin Taraflarca Seçilmesi 947

2)  Hakemlerin Mahkemece Seçilmesi 956

3)  Hakemlerin Üçüncü Kişi veya Kurum Tarafından Seçilmesi 963

4)  Tahkim Sözleşmesinde Hakem veya Hakemlerin Ad ve Soyadlarının Belirtilmiş Olması 964

B)  Hakem Olarak Seçilebilecek Kişiler 967

I-  Hakem Olma Konusunda Kanunla Öngörülen Kısıtlamalar 968

II-  Hakem Olma Konusunda Tarafların Anlaşmasıyla Öngörülen Kısıtlamalar 972

C)  Hakem Sekreterinin Seçilmesi 978

I-  Arızî Tahkimde Hakem Sekreteri 978

II-  Kurumsal Tahkimde İdarî Sekreter 979

 

§ 31.  HAKEMİN GÖREVİNİN SONA ERMESİ 981

A)  Genel Olarak Hakemin Görevinin Sona Erme Sebepleri 981

B)  Hakemin Görevinden Çekilmesi 982

C)  Hakemin Görevinin Tarafların Anlaşmasıyla Sona Erdirilmesi 984

D)  Hakemin Reddi 987

I-  Genel Olarak 987

II-  Hakemin Seçilmesinde Dikkate Alınan Bir Kıstas Olarak Bağımsızlık ve Tarafsızlık 988

III- Bağımsızlık, Tarafsızlık ve Önyargı Kavramları 989

1)  Bağımsızlık 990

2)  Tarafsızlık 992

3)  Önyargı 994

4)  Taraflarla Eşit Mesafede Olunması 994

IV- Hakemlerin Tarafsızlık Ölçütlerinin Hâkimlerden Farklı Olması 994

V-  Hakemlerin Tarafsızlığı Kuralı 998

VI- Hakemin Tarafsızlığından Şüphe Edilmeyi Haklı Gösteren Durum ve Koşullar 1000

VII- Tarafın Seçtiği Hakem 1002

VIII- Hakemlerin Ret Sebeplerini Açıklama Yükümlülüğü 1007

IX- Hakemin Reddi Hakkından Feragat Edilmesi 1010

1)  Hakemi Reddetme Hakkından Hak Doğmadan Önce Feragat Edilememesi 1010

2)  Hakemin Reddi Talebinin Süresinde Yapılmaması Sebebiyle Hakemin Reddi Hakkından Feragat Edilmesi 1012

3)  Tarafsızlığından Şüphe Edilmeyi Haklı Gösteren 

Koşulları Taşıyan Hakemin Seçilmesi Sebebiyle Reddi Hakkından Feragat 1013

X-  Hakemin Tarafsız ve Bağımsız Olmadığının İptal veya 

Tenfiz Davasında İleri Sürülmesi 1015

1)  Hakemin Tarafsız Olmaması Yüzünden Hakem 

Kararının İptali 1015

2)  Hakemin Tarafsız Olmaması Yüzünden Hakem 

Kararının Tenfizi Talebinin Reddi 1018

XI- Tahkim Kurallarında Hakemlerin Reddi Usûlü 1020

XII- Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Hakemin Reddi 1024

1)  Hakemin Reddi Sebepleri 1024

2)  Hakemin Reddi Usûlü 1031

3)  Hakemin Reddinde Süre 1031

4)  Ret Talebinin Karşı Tarafa Bildirilmesi 1032

5)  Hakem Kurulunda Karar Çoğunluğunu Ortadan Kaldırmayacak Sayıda Hakemin Reddi 1033

6)  Tek Hakemin Baktığı Tahkim Davasında Hakemin veya Hakem Kurulunda Karar Çoğunluğunu Ortadan Kaldıracak Sayıda Hakemin Reddi 1035

7)  Mahkemenin Hakem veya Hakem Kurulunun Reddi Talebini İncelemesi Sırasında Tahkim Davasının Durumu 1036

E)  Hakemin Ölümü 1040

F)  Yeni Hakem Seçilmesi 1041

I-  Yeni Hakemin Seçilme Usûlü 1041

II-  Hakemin Değiştirilmesinden Önce Yapılan Usûl İşlemlerinin Geçerli Olması 1042

G)  Aksak Hakem Kurulu 1043

I-  Hakem Kurulunun Eksik Üyeli Hâle Gelmesi 1043

II-  Aksak Hakem Kurulunun Gözetmesi Gereken Dengeler 1044

III- HMK Uyarınca Mahkemeden Hakemin Yetkisinin Sona Erdirilmesinin İstenerek Hakem Kurulundaki Eksikliğin Tamamlanması 1050

 

§ 32.  HAKEMLERİN HUKUKÎ SORUMLULUĞU 1051

A)  Genel Olarak Hakemlerin Hukukî Sorumluluğu 1051

B)  Tarafların Eşitliği İlkesi ve Hukukî Dinlenilme Hakkına Riayet Edilmeyerek Hakem Kurulunca Tahkim Sözleşmesinin İhlâl Edilmesi 1053

C)  Tahkim Kanunlarında Hakemlerin Hukukî Sorumluluğu ve Hakem Sözleşmelerindeki Sorumsuzluk Şartları 1055

D)  Hakem Kararının Verilmesinde Makul Olmayan Ölçüde 

Gecikme 1059

E)  Tahkim Kurumlarının Hukukî Sorumluluğu ve Sorumsuzluk Şartları 1061

F)  Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Hakemlerin Hukukî Sorumluluğu 1064

 

§ 33.  HAKEM SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA  HAKEMLERİN 

HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1071

A)  Hakem Sözleşmesi 1071

I-  Hakem Sözleşmesinin Hukukî Niteliği 1071

II-  Hakem Sözleşmesinin Kurulması 1073

III- Hakem Sözleşmesinin Geçerliliği 1074

B)  Hakemlerin Hakları 1076

I-  Hakemin Ücret Alma Hakkı 1077

1)  Hakem Ücretinin Hukukî Dayanağı 1077

2)  Tarafların Hakem Ücretinden Müteselsil Sorumlu 

Olması 1077

3)  Hakem Ücretinin Belirlenmesi 1079

4)  Hakem Ücretinin Hakem Kararında Hatalı Gösterilmesi Durumunda Hakem Kararına Karşı İptal Davası Açılması 1085

5)  Hakemlerin Hakem Ücretlerinin Tahsili İçin Hakem Kararına Dayanarak Taraflara Karşı İlâmlı İcra Takibi Yapamaması 1088

6)  Hakem Sekreterliği Ücretinin Belirlenmesi 1089

7)  Hakem Ücretinin Hak Edilmesi 1091

II-  Yargılama Giderlerinin ve Gerektiğinde Gider Avansının Yatırılmasını İsteme Hakkı 1093

III- Hakemin Manevî Hakları 1093

C)  Hakemlerin Yükümlülükleri 1094

I-  Tahkim Yargılamasının Usûle Uygun Olarak Yürütülmesi Yükümlülüğü 1094

II-  Hakemin Tahkim Yargılamasında Şahsen İfâ 

Yükümlülüğü 1095

III- Özen Yükümlülüğü 1097

IV- Sadakat Yükümlülüğü 1099

V-  Sır Saklama Yükümlülüğü 1099

VI- Tahkim Yargılamasıyla İlişkili Olarak Taraflara Bilgi Verme ve Aldıklarını İade Etme Yükümlülüğü 1103

VII- Tarafların İradesine Uyma Yükümlülüğü 1104

 

§ 34.  HAKEMLER İÇİN ETİK KURALLAR 1107

A)  Hakemlerin Etik Sorumluluğu 1107

B)  Tahkim Yargılamasını Âdil ve Verimli Şekilde Yürütme 1109

C) Tarafsızlığını Etkileyebilecek veya Taraflı Olduğu İzlenimi Verebilecek Tüm Menfaat Çatışmaları yahut İlişkilerini 

Açıklama 1113

D)  Taraflarla Olan İlişkilerde Uygunsuz Durum ve Görünümden Kaçınma 1115

E)  Tahkim Yargılamasında Tarafların Eşitliğini Gözetme ve Taraflara Hukukî Dinlenilme Hakkını Tanıma 1117

F)  Tarafların Sulhe veya Arabuluculuğa Teşviki 1118

I-  Hakemin Tarafları Sulh veya Arabuluculuğa Teşvik 

Yetkisi 1118

II-  Sulh veya Arabuluculuğa Teşvikin Zamanı 1120

III- Sulh veya Arabuluculuğa Teşvikin Usûlü 1120

G)  Âdil ve Bağımsız Karar Verme 1122

H)  Tahkim Yargılamasına Duyulan Güveni ve Tahkimin Gizliliğini Koruma 1122

I)  Ücret ve Masraflar Hakkında Dürüstlük Kuralına Uygun Davranma 1123

J)  Tahkim Hizmetleriyle İlgili Tanıtım Faaliyetlerinin Doğru ve Gerçeğe Uygun Olması 1123

K)  Taraf Hakemleri ile Hakem Kurulu Başkanının Etik İlkelere Uyması 1123

SEKİZİNCİ BÖLÜM 

TAHKİM DAVASI

§ 35.  TAHKİM YARGILAMASINDA ÂDİL YARGILANMA 

HAKKI 1159

A)  Tahkim Yargılamasında Geçerli Olan Temel Yargı Hakları 1159

B)  İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 6. Maddesindeki Hakların Tahkimle Bağdaşması 1159

C)  Tahkim Sözleşmesi Yapılmasının İHAS’ın Uygulanmasından Vazgeçme Sonucunu Doğurup Doğurmadığı 1160

I-  Adalete Erişim Hakkı 1160

II-  Davanın Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkeme Tarafından Görülmesini İsteme Hakkı 1160

III- Tahkimde Âdil Yargılanma Hakkı 1163

1)  Tahkimde Âdil Yargılanma Hakkının Gözetilmesi 1163

2)  Tahkim Sözleşmesi Yapılmasının Âdil Yargılanma Hakkından Feragat Edilmesi Sonucunu Doğurmaması 1166

3)  İhlâl Edilmeden Önce Feragat Edilebilen Âdil 

Yargılanma Güvenceleri 1167

4)  İhlâl Edildikten Sonra Feragat Edilebilen Âdil 

Yargılanma Güvenceleri 1169

D)  Tahkim Yargılamasında İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Gözetilmesi 1172

I-  İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Tahkim Yargılamasında Uygulanma Kabiliyeti 1172

II-  İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Türk Tahkim 

Hukukunda Uygulanma Kabiliyeti 1181

E)  İhtiyarî Tahkimde İHAS’ın İhlâlinden Dolayı Devletin Sorumluluğu 1181

F)  New York Sözleşmesine Göre Tahkimde Âdil Yargılanma Esasları 1185

G)  Tahkimde Tarafların Eşitliği İlkesi 1186

H)  Tahkimde Hukukî Dinlenilme Hakkı 1190

I)  Tahkimde Dürüst Yargılanma Şartları, Âdil Tahkim İlkesi ve 

Lex Proceduralia 1193

 

§ 36.  TAHKİM YARGILAMASINDA  YARGILAMA USÛLÜ KURALLARI 1196

A)  Yargılama Usûlü Kurallarının Belirlenmesinde Tarafların İrade Serbestliği 1196

B)  Tahkim Yargılamasına Uygulanacak Yargılama Usûlü Kurallarının Belirlenmesi 1197

C)  Hakem veya Hakem Kurulunun Tahkim Yargılamasını Sevk ve İdare Etmesi 1202

D)  Hakem Kurulu Başkanının Görevleri 1204

I-  Tahkim Yargılamasının Düzenli Şekilde Yönetilmesi 1204

II-  Yargılama Usûlü İle İlgili Konularda Karar Verilmesi 1205

III- Duruşmaların Yönetilmesi 1206

IV- Müzakerelerin Yönetilmesi 1207

V-  Hakem Kararının Yazılması 1208

E)  Tahkim Yargılama Usûlünün Ana Aşamaları 1209

F)  Tahkim Yargılamasında Uygulanacak Usûl İlkeleri 1212

I-  Tasarruf İlkesi 1212

II-  Taleple Bağlılık İlkesi 1212

III- Taraflarca Getirilme İlkesi 1213

IV- Hakemin Davayı Aydınlatma Ödevi 1214

V-  Doğrudanlık İlkesi 1215

VI- Yazılılık ve Sözlülük İlkesi 1216

VII- Usûl Ekonomisi İlkesi 1216

G)  Tarafların İyi Niyet ve Dürüstlük Kuralına Uygun Davranma Yükümlülüğü 1217

H)  Hakemin Hukuku Re’sen Uygulaması ve Hukuk Bilgisi 1219

I-  Hakemin Hukuku Re’sen Uygulaması 1219

II-  Hakemin Uygulayacağı Hukuk Hakkındaki Bilgisi 1224

III- Hakemin Sürpriz Karar Verme Yasağı 1225

I)  Tahkim Yargılamasına Uygulanacak Usûl Hukuku 1229

J)  Tahkim Yerinin Seçimi 1231

K)  Tahkim Yargılamasında Uygulanacak HMK Hükümleri 1235

L)  Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme 1236

 

§ 37.  HAKEM KARARININ VERİLME SÜRESİ 1238

A)  Tahkim Süresinin Amacı 1238

B)  Tahkim Süresinin Başlangıcı 1243

C) Tahkim Süresinin Sonu 1246

D)  Tahkim Süresinin Uzatılması 1248

I-  Tahkim Süresinin Tarafların Anlaşmasıyla Uzatılması 1248

II-  Tahkim Süresinin Mahkeme Kararıyla Uzatılması 1253

E)  Tahkim Süresini Durması 1258

F)  Tahkim Süresinin Adlî Tâtilde İşlemesi 1259

 

§ 38.  TAHKİMDE DAVA AÇILMASI 1261

A)  Tahkim Yargılamasında Taraflar 1261

B)  Tahkim Davasının Açılma Tarihi 1262

C)  Tahkim Davasının Başlaması 1263

I-  Davacının Usûlüne Uygun Şekilde Tahkim Davası Açması 1263

II-  Davacının Tahkim Talebiyle Tahkime Başlaması 1264

III- Davacının Dava Dilekçesiyle Tahkime Başlaması 1268

IV- Tahkim Dava Dilekçesinin İçeriği 1268

V-  Dava Dilekçesinin Verilme Süresi 1270

VI- Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların Yazılması 1271

VII- Delilerin Sunulması ve Gösterilmesi 1271

D)  Tahkim Davasına Cevap Verilmesi 1272

I-  Tahkim Talebine Karşı Cevap Verilmesi ve Karşı Dava Açılması 1272

II-  Tahkim Dava Dilekçesine Karşı Cevap Dilekçesi 

Verilmesi 1273

III- Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçelerinin 

Verilmesi 1274

IV- Davalının Cevap Dilekçesi Vermemesi 1276

E)  Tahkim Davasında Avukatla Temsil Edilme Hakkı 1277

F)  Tahkim Davasının Açılmasının Hukukî Sonuçları 1278

I-  Hakemlerde Dava Açılmasının Maddî Hukuk Bakımından Sonuçları 1278

1)  Zamanaşımının Kesilmesi 1278

2)  Hak Düşürücü Sürenin Korunması 1279

3)  Davalının Temerrüde Düşmesi 1279

II-  Hakemlerde Dava Açılmasının Usûl Hukuku Bakımından Sonuçları 1279

1)  Hakem Sözleşmesi Yapan Hakemlerin Davayı İnceleme Zorunluluğu 1279

2)  Dava Şartlarının Tahkim Davasının Açıldığı Tarihe 

Göre Belirlenmesi 1279

3)  Tahkim Davasının Açıldığı Tarihteki Duruma Göre 

Karara Bağlanması 1280

4)  Derdestliğin Başlaması 1281

G)  Davacının Tahkim Davasını Geri Alması 1281

I-  Tahkimde Davanın Geri Alınmasının Mümkün Olması 1281

II-  Tahkimde Davalının Açık Rızası Olmadan Davanın Geri Alınabilmesi 1282

III- Davalının Davanın Geri Alınmasına İtiraz Etmesi 1285

H)  Tahkimde İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi 1285

I)  Tahkimde Karşı Dava Açılması 1290

I-  Karşı Dava Açılması İçin Gereken Koşullar 1290

II-  Karşı Davanın İncelenme Usûlü 1293

 

§ 39.  TAHKİM YARGILAMASINDA  TEBLİGAT YAPILMASI 1298

A)  Taraflara Usûlüne Uygun Şekilde Tebligat Yapılmasının 

Önemi 1298

B)  HMK Kapsamında Tahkimde Tebligat Yapılması 1302

C)  MTK Kapsamında Tahkimde Tebligat Yapılması 1305

 

§ 40.  TAHKİM YARGILAMASINA  HAZIRLIK 

DÜZENLEMELERİ 1307

A)  Görev Belgesi 1307

I-  Görev Belgesinin Düzenlenmesi 1307

II-  Görev Belgesinin Hukukî Niteliği 1310

III- Görev Belgesinin Faydaları ve Mahzurları 1316

IV- Görev Belgesinin Hazırlanma Zamanı 1317

V-  Görev Belgesinin İçeriği 1318

VI- Görev Belgesinin İmzalanması 1321

VII- Görev Belgesinin Hazırlanmaması 1322

VIII- Görev Belgesinin Hukukî Sonuçları 1324

1)  Tahkim Sözleşmesinin Varlığı ve Geçerliliğinin 

Kabulü 1324

2)  Hakem Kararının İptali ve Tenfiz Edilememe İhtimalinin Azaltılması 1325

B)  Taraflarla Yapılan Hazırlık Toplantıları 1326

 

§ 41.  TAHKİM YARGILAMASINDA  YARGILAMA 

GİDERLERİ 1328

A)  Tahkim Kurallarında Yargılama Giderleri 1328

B)  Hakem Ücretinin Ödenmesi 1329

C)  Tahkim Gider Avansının Yatırılması 1329

D)  Tahkim Yargılama Giderleri 1332

 

§ 42.  TAHKİM DAVASINA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ 1335

A)  Tarafların Tahkim Yargılaması Sırasında Sulh Olması 1335

I-  Tarafların Tahkimde Sulh Olmasını Kolaylaştıran Sebepler 1335

II-  Tahkime ve Sulhe Elverişli Uyuşmazlıklar 1336

III- Tarafların Tahkim Davası Açmadan Önce Sulh Olması 1337

IV- Tahkim Davası Sırasında Tarafların Kendi Girişimleriyle 

Sulh Olması 1340

V-  Hakemlerin Sulhe veya Arabuluculuğa Teşviki Sonucu Tarafların Sulh Olması 1341

1)  Arabuluculuk Sonunda Kararlaştırılan Sulh Koşullarının Arabuluculuk Anlaşma Belgesine Geçirilmesi 1341

2)  Arabuluculuk Sonunda Kararlaştırılan Sulh Koşullarının Hakem Kararı Olarak Tespit Edilmesi 1343

VI- Sulhün Hakem Kararı Olarak Tespit Edilmesi 1343

VII- Tarafların Tahkim Davasından Sonra Sulh Olması 1344

VIII- Sulh Sözleşmesinin İptali veya Geçersizliğinin Tespiti 

İçin Dava Açılması 1345

1)  Sulh Sözleşmesinin İptali Sebepleri 1345

2)  Sulh Sözleşmesinin İptali Talebiyle Dava Açılması 1346

B)  Tahkim Davasından Feragat 1347

C)  Tahkim Davasının Kabulü 1348

DOKUZUNCU BÖLÜM 

TAHKİM YARGILAMA USÛLÜ

§ 43.  TAHKİM YARGILAMASINDA  VAKIALARIN TESPİTİ 1349

A)  Tahkim Yargılamasında Hukukun Vakıalara Uygulanması 1349

B)  Sunulan Delillerin Uyuşmazlığın Çözümünde Etkili Olabilecek Çekişmeli Vakıalarla İlgili Olması 1351

C)  Delillerin İbrazında Hukukî Dinlenilme Hakkının Korunması 1357

D)  Davanın Dayanağı Olan Vakıaların Tespitinde Hakemlerin 

İşlevi 1359

E)  Davada İstenen Hukukî Himaye ve Talep Sonucu Hakkında Taraflara İstişare Edilmesi 1362

 

§ 44.  TAHKİM YARGILAMASINDA  DELİLLERİN 

TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ 1367

A)  İspat Faaliyeti ve İspat Yükü 1367

B)  Çekişmeli Vakıalar Hakkındaki Delillerin Toplanması 1369

I-  Hakemlerin Delillerin Toplanmasında Uygulayacağı 

Kurallar 1369

II-  Tarafların Delillerin Toplanmasında Mahkemeden Yardım İstemesi 1371

III- Hakemlerin Delillerin Toplanmasında Uyması Gereken Kurallar 1372

1)  Tarafların Eşitliği ve Hukukî Dinlenilme Hakkı 1372

2)  İspat Yükü 1373

3)  Çelişmeli Yargılama İlkesi 1373

4)  Hakemin Sahip Olduğu Şahsî Bilgiyi Taraflara 

Bildirmesi 1373

5)  Delilin Kabul Edilebilir Olması 1374

6)  Delillerin Değerlendirilmesi 1375

7)  Delillerin Hakem Kurulu Tarafından Toplanması 1376

C)  Çekişmeli Vakıalarla İlgili Delillerin Toplanmasında Hakemlerin İşlevi 1377

I-  İlgili Delillerin Sunulması Konusunda Tarafların Yönlendirilmesi 1377

II-  Hakemlerin Dava Dosyasından Anlaşılabilen Delilleri 

Re’sen Toplaması 1380

D)  Delillerin Sunulmasına İlişkin Kararların Uygulanması 1382

I-  Hakemlerin Tarafların Delil Sunmasına Karar Vermesi 1383

II-  Hakemlerin Üçüncü Kişilerin Delil Sunmasına Karar 

Vermesi 1384

III- Dava Konusu Vakıalarla İlgili Yeni Delil Sunulmasının İstenmesi 1385

1)  Davayı Aydınlatma Ödevi Çerçevesinde Yeni Delil Gösterilmesinin İstenmesi 1385

2)  Hakemlerin Delillerin Toplanmasında Aktif Olması 1388

E)  Delillerin Değerlendirilmesi 1392

I-  Hakemlerin Delilleri Serbestçe Değerlendirmesi 1392

II-  Hakemlerin Senet Delilini Değerlendirmesi 1397

III- İkrar 1400

IV- Yemin 1400

V-  Delillerin Hukuka Uygun Şekilde Elde Edilmesi 1400

F)  Hakemlerin Sorularının Cevaplanması 1402

G)  Delil Keşfi 1403

 

§ 45.  TAHKİM YARGILAMASINDA DURUŞMA YAPILMASI 1405

A)  Hakemlerin Duruşma Yapılması Konusunda Takdir Yetkisine Sahip Olması 1405

B)  Duruşmanın Yapılacağı Tarih ve Yerin Taraflara Bildirmesi 1408

C)  Duruşmanın Yapılış Şekli 1410

I-  Duruşma Oturumlarının Hakemlerce Yönetilmesi 1410

II-  Duruşma Oturumlarının Taraflar Dışındaki Kişilere Kapalı Olması 1411

III- Duruşmanın Elektronik Ortamda Yapılması 1411

IV- Duruşmada Tutanak Tutulması 1414

V-  Duruşma Oturumunda Tarafların İsticvap Edilmesi 1414

VI- Duruşma Oturumunda Kullanılacak Dil 1415

D)  Duruşma Oturumunda Tarafların Açılış Konuşmaları 1416

I-  Açılış Konuşmasının Faydası 1416

II-  Açılış Konuşmasını Düzenleyen Kurallar 1417

III- Açılış Konuşmasında Uyulması Gereken Kurallar 1418

IV- Açılış Konuşmasının Yapılma Şekli 1420

1)  Taraflar ve Avukatların Kısaca Tanıtılması 1421

2)  Davanın Konusu 1421

3)  Davanın Özetlenmesi ve Davadaki Önemli Hususların Belirtilmesi 1422

4)  Maddî Vakıaların ve Hukukî Sebeplerin Sunulması 1422

a)  Vakıaların Dayanaklarının İkna Edici Şekilde Anlatılması 1422

b)  Davanın Aşırı Övülmesi Tehlikesi 1424

5)  Hasım Tarafın Savunmaları Hakkındaki Görüşlerin Açıklanması 1425

6)  Davanın Özeti ve Talep Sonucu 1425

V-  Açılışı Konuşmasında Kullanılabilecek Genel Sunum Teknikleri 1426

1)  Davanın Esasına Yoğunlaşılması 1426

2)  Sunumun Maharetle Yapılması 1426

3)  Sunumun Okunmaması 1426

4)  Konuşma Şekli 1427

5)  Ara Vermelere Dikkat Edilmesi 1427

6)  Ses Düzeyinin ayarlanması 1427

7)  Konuşmanın Akıcı Olması 1427

8)  Beden Dilinin Rahatsız Edici Olmaması 1427

 

§ 46.  TAHKİM YARGILAMASINDA  TANIK DİNLENMESİ 1428

A)  Duruşmaya Hazırlık Sürecinde Tanıkla Görüşülmesi 1428

B)  Tanığın Dinlenilme Şekli 1430

C)  Tanığın Ana Dilinde Dinlenmesi 1433

D)  Tanığın Dinlenmesi için Yeterli Süre Verilmesi 1433

E)  Tanığın Masraflarının Ödenmesi 1434

F)  Tanığa Soru Sorulması 1434

I-  Soruların Hakem Kurulunun Denetiminde Sorulması 1434

II-  Tanığa Karşı Soru Sorma 1436

III- Tanıkların Aynı Anda Dinlenmesi 1439

G)  Tanığın Davete Uymaması 1439

H)  Tanığa Yemin Verdirilmesi 1441

I)  Tanığın Yazılı Beyanda Bulunması 1443

J)  Tarafın Tanıklığı 1445

K)  Tanık Beyanının Değerlendirilmesi 1446

 

§ 47.  TAHKİM YARGILAMASINDA  BİLİRKİŞİ VE UZMAN 

KİŞİ GÖRÜŞÜ 1448

A)  Bilirkişiden Görüş Alınması 1448

I-  Hakemlerin Bilirkişi Raporu Alma Yetkisi 1448

II-  Hakemlerin Bilirkişi Seçiminde Taraflarla İstişare Etmesi 1450

III- Bilirkişilere Soru Sorulması 1451

IV- Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca Hakemlerin 

Bilirkişi Görüşü Alması 1452

1)  Hakemlerin Bilirkişi Görüşü Alma Konusundaki Takdir Hakkı 1452

2)  Hukukî Bilgiyle Çözümlenmesi Mümkün Olan 

Konularda Bilirkişi Görüşü Alınması 1456

3)  Bilirkişi Raporunun Sunulması ve Değerlendirilmesi 1458

V-  Bilirkişilerin Etik Sorumluluğu 1460

B)  Tarafların Uzman Görüşü Sunması 1462

I-  Uzman Raporunda Bulunması Gereken Unsurlar 1462

II-  Uzman Görüşünün Değerlendirilmesi 1464

1)  Uzman Kişi ile Bilirkişi Görüşü Arasındaki Çelişkinin Giderilmesi 1464

2)  Duruşmadan Önce Bilirkişiler ve Uzman Kişilerin Katılacağı Bir Toplantı Yapılması 1465

3)  Tarafların Önerdiği Kişiler Arasından Seçilen Bir 

Bilirkişi Kurulu Oluşturulması 1466

4)  Kendisinden Rapor Alınan Uzman Kişilerin Birlikte Dinlenmesi 1467

 

§ 48.  TAHKİM YARGILAMASINDA DAVA ARKADAŞLIĞI 1470

A)  İhtiyarî Dava Arkadaşlığı 1470

B)  Mecburî Dava Arkadaşlığı 1472

 

§ 49.  TAHKİM YARGILAMASINDA  DAVANIN İHBARI VE DAVAYA MÜDAHALE 1476

A)  Tahkim Davasının İhbarı 1476

I-  Tahkim Davasının İhbarının Şartları 1476

II-  Tahkim Davasının İhbarının Şekli 1479

B)  Tahkim Davasına Müdahale 1479

I-  Tahkim Davasına Aslî Müdahale 1479

1)  Tahkim Davasına Aslî Müdahalenin Mümkün Olması 1479

2)  Tahkim Davasına Aslî Müdahalenin Koşulları 1482

II-  Tahkim Davasına Fer’î Müdahale 1484

1)  Tahkim Davasına Fer’î Müdahalenin Mümkün Olması 1484

2)  Üçüncü Kişinin Tahkim Davasına Fer’î Müdahale Talebi 1487

3)  Hakem veya Hakem Kurulunun Fer’î Müdahale Talebini İncelemesi 1488

4)  Tahkim Yargılamasında Fer’î Müdahalenin Etkisi 1490

 

§ 50.  ÇOK TARAFLI TAHKİM VE TAHKİM DAVALARININ BİRLEŞTİRİLMESİ 1492

A)  Çok Taraflı Tahkimden Kaynaklanan Sorunlar 1492

B)  Tarafların Çok Taraflı Tahkimin Sorunlarını Anlaşarak 

Çözmesi 1494

C)  Mahkeme Kararıyla Tahkim Davalarının Birleştirilmesi 1496

D)  Kanun Hükümleriyle Tahkim Davalarının Birleştirilmesi 1497

E)  Mevzuat Hükümleri Karşısında Tahkim Davalarının Birleştirilmesine İlişkin Değerlendirme 1504

 

§ 51.  TAHKİM YARGILAMASINDA BEKLETİCİ SORUN 1511

A)  Genel Olarak Bekletici Sorun 1511

B)  Mahkemenin Tahkim Davasının Sonuçlanmasını Beklemesi 1512

C)  Mahkemenin Tahkim Davasının Sonuçlanmasını Beklemesini Düzenleyen Kanun Hükümleri 1516

D)  Hakemlerin Mahkemedeki Davanın Sonuçlanmasını Beklemesi 1518

ONUNCU BÖLÜM 

TAHKİM YARGILAMASINDA 

İHTİYATÎ TEDBİR VE DELİL TESPİTİ

§ 52.  GENEL OLARAK TAHKİM HUKUKUNDA GEÇİCİ 

HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİ 1523

A)  Tahkim Hukukundaki İhtiyatî Tedbirler 1523

B)  Hakemlerin Geçici Hukukî Koruma Tedbirine Karar Verme Yetkisi 1524

C)  İhtiyatî Tedbir Kararı İstenmesine İlişkin Seçenekler 1528

D)  İhtiyatî Tedbir Kararı İstenmesinde Doğru Merciinin Seçilmesi 1529

E)  Tahkime İlişkin Milletlerarası Belgelerde Geçici Koruma Tedbirleri 1530

F)  Millî Tahkim Kanunlarında Geçici Koruma Tedbirleri 1531

I-  Genel Olarak Mukayeseli Hukuk Sistemleri 1531

II-  Hakem Kararları 1533

III- Nihaî Hakem Kararından Önceki Haciz Talepleri 1534

G)  Tahkim Kurallarında Geçici Koruma Tedbirleri 1535

H)  Tahkim Yargılamasında Geçici Koruma Tedbirlerinin Değerlendirilmesi 1536

 

§ 53.  TAHKİM YARGILAMASINDA HAKEMLERİN İHTİYATÎ TEDBİR KARARI VERMESİ 1538

A)  Ön Hakem veya Acil Durum Hakeminin İhtiyatî Tedbir Kararı Vermesi 1538

B)  Hakemlerin İhtiyatî Tedbir Kararı Vermesinin Koşulları 1539

I-  Geçerli Bir Tahkim Sözleşmesinin Bulunması 1539

II-  Hakemlerin İhtiyatî Tedbir Kararı Verme Yetkisinin Taraflarca Kaldırılmamış Olması 1539

III- Hakem veya Hakem Kurulunun Seçilmiş Olması 1540

IV- İhtiyatî Tedbirin Talep Edilmesi 1540

V-  Tedbir Talep Eden Tarafın Dayandığı İhtiyatî Tedbir Sebebini Belirtmesi ve Haklılığını Yaklaşık Olarak İspat Etmesi 1541

VI- Hakemlerin Karşı Tarafı Dinlemeden İhtiyatî Tedbire Karar Verebilmesi 1542

VII- İhtiyatî Tedbirde Teminat Gösterilmesi 1544

VIII- Hakemlerin Verdiği İhtiyatî Tedbir Kararının Üçüncü Kişileri Bağlamaması 1545

C)  Hakemlerin Verdiği İhtiyatî Tedbir Kararının Mahkemece İcra Edilebilirliğine Karar Verilmesi 1546

D)  Hakemlerin Verdiği İhtiyatî Tedbir Kararının Mahkemece Tenfizine Karar Verilmesi 1549

I-  New York Sözleşmesine Göre Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizi 1550

II-  UNCITRAL Model Kanununa Göre Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizi 1552

1)  İhtiyatî Tedbir Kararının Tenfizinde Tartışılan 

Seçenekler 1552

2)  Mahkemenin İhtiyatî Tedbir Kararının Tenfizine Karar Vermesi 1555

3)  İhtiyatî Tedbir Kararının Tenfiz Talebinin Ret 

Sebepleri 1555

III- Mukayeseli Hukuk Sistemlerinde Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizi 1556

1)  Hakemlerce Verilen Hem Millî Hem Yabancı İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizine İzin Veren İç Hukuk Sistemleri 1557

2)  Yalnızca Hakemlerce Verilen Millî İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizine İzin Veren İç Hukuk Sistemleri 1559

3)  Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararlarının 

Tenfizine İzin Vermeyen İç Hukuk Sistemleri 1560

IV- Türk Hukukunda Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararlarının Tenfizi 1560

E)  Hakemlerce Verilen İhtiyatî Tedbir Kararına Karşı Başvuru Yolları 1562

I-  İhtiyatî Tedbir Kararına İtiraz Edilmesi 1562

II-  İhtiyatî Tedbir Kararı Hakkında İptal Davası Açılması 1566

III- Haksız İhtiyatî Tedbir Kararından Dolayı Tazminat Davası Açılması 1566

 

§ 54.  TAHKİM YARGILAMASINDA  MAHKEMENİN İHTİYATÎ TEDBİR KARARI VERMESİ 1568

A)  Tahkim Davası Açılmadan Önce Yetkili Mahkemeden İhtiyatî Tedbir İstenilmesi 1568

I-  İç Hukuktaki Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkeme 1568

II-  Yabancı Unsurlu Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkeme 1570

B)  Tahkim Davası Görülmekteyken Mahkemeden İhtiyatî Tedbir İstenilmesi 1572

C)  Mahkemeden İhtiyatî Tedbir İstenilmesi Hakkından Feragat Edilmesi 1574

D)  Mahkemece Verilen İhtiyatî Tedbir Kararının Kendiliğinden Kalkması 1579

I-  İki Hafta İçinde Tahkim Davasının Açılmaması Sebebiyle İhtiyatî Tedbir Kararının Kendiliğinden Kalkması 1579

II-  Nihaî Hakem Kararının Verilmesi Sebebiyle İhtiyatî Tedbir Kararının Kendiliğinden Kalkması 1579

E)  Mahkemece Verilen İhtiyatî Tedbir Kararının Tahkim 

Yargılaması Sırasında Hakem Kararıyla Değiştirilmesi veya Kaldırılması 1580

F)  Hakemlerce İhtiyatî Haciz Kararı Verilememesi 1583

§ 55.  HAKEMLERİN DELİL TESPİTİNE  KARAR VERMESİ 1589

A)  Tahkimde Delil Tespitinin İstenebileceği Hâller ve Usûlü 1589

B)  Tahkim Davası Açılmadan Önce Hakemler veya Mahkemeden Delil Tespiti İstenmesi 1590

C)  Tahkim Davası Açıldıktan Sonra Hakemler veya Mahkemeden Delil Tespiti İstenmesi 1590

ONBİRİNCİ BÖLÜM 

HAKEM KARARI

§ 56.  HAKEM KARARININ ESASLARI 1593

A)  Nihaî Hakem Kararının Müzakeresi 1593

B)  Hakemlerin Verebileceği Kararlar 1594

C)  Hakem Kararının Hukukî Niteliği 1598

D)  Hakem Kararının Hukukî Etkileri 1599

E)  Nihaî Hakem Kararında Bulunması Gereken Maddî 

Unsurlar 1600

 

§ 57.  HAKEM KARARI TÜRLERİ 1605

A)  Nihaî Hakem Kararı 1605

B)  Kısmî Hakem Kararı 1608

I-  Kısmî Karar Verme İhtiyacı 1608

II-  Kısmî Hakem Kararının Faydaları 1609

III- Kısmî Hakem Kararının Mahzurları 1611

IV- Kısmî Hakem Kararının Usûl ve Esasları 1612

V-  Kısmî Hakem Kararı Türleri 1614

1)  Yatay Kısmî Kararlar 1615

2)  Düşey Kısmî Kararlar 1615

VI- Mukayeseli Hukuk Sistemlerinde Kısmî Hakem Kararı 1616

VII- Mevzuatta Kısmî Hakem Kararı 1617

VIII- Davanın Esası Hakkında Kısmî Hakem Kararı Verirken Dikkate Alınacak Hususlar 1618

C)  Geçici Hakem Kararı 1620

D)  Taraflar Arasındaki Sulhü Tespit Eden Hakem Kararı 1622

I-  Tahkim Yargılaması Sırasında Tarafların Sulh Olması 

Hâlinde Tahkim Yargılamasına Son Verilmesi 1622

II-  Taraflar Arasındaki Sulhü Tespit Eden Hakem Kararının Sonuçları 1623

III- Taraflar Arasındaki Sulhü Tespit Eden Hakem Kararının Verilebilmesinin Koşulları 1626

1)  Kanunda Sulhü Tespit Eden Hakem Kararı Verilmesine İzin Verilmesi 1626

2)  Sulhün Tahkim Yargılaması Sırasında Olması 1627

3)  Sulhün Hakem Kararı Olarak Tespitinin Her İki Tarafça İstenmesi 1627

4)  Tarafların Talebinin Tahkime Elverişli Olan Bir Konuya İlişkin Olması 1628

5)  Sulhün Tahkim Sözleşmesinin Kapsamına Girmesi 1629

6)  Tarafların Talebinin Ahlâka veya Kamu Düzenine 

Uygun Olması 1629

IV- Sulhü Tespit Eden Hakem Kararının Verilme Usûlü ve 

İçeriği 1630

V-  Tarafların Sulhün Hakem Kararı Olarak Tespit Edilmesini İstememesi 1631

E)  Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Hakem Kararı 1632

F)  Yargılama Yetkisi Hakkındaki Hakem Kararı 1632

I-  Hakemlerin Yetkisizliğine İlişkin İtiraz 1632

II-  UNCITRAL Model Kanununda Benimsenen Yaklaşım 1633

III- Milletlerarası Tahkim Sözleşmelerinde Benimsenen 

Yaklaşım 1635

IV- Millî Tahkim Kanunlarında Mahkeme Denetimi 1636

1)  Hakemin Yetkisiz Olduğuna Karar Vermesi Durumunda Mahkeme Denetimi 1636

2)  Hakemin Yetkili Olduğuna Karar Vermesi Durumunda Mahkeme Denetimi 1638

3)  Mukayeseli Hukuk Sistemlerinin Değerlendirilmesi 1641

G)  Diğer Tarafın Yokluğunda Verilen Hakem Kararı 1642

H)  Tamamlayıcı (Ek) Hakem Kararı 1642

 

§ 58.  NİHAÎ HAKEM KARARININ İÇERİĞİ 1652

A)  Genel Olarak Hakem Kararının Unsurları 1652

I-  Hakem Kararında Bulunması Gereken Şeklî Unsurlar 1652

II-  Hakem Kararının Şeklî Unsurlarında Eksiklik Olması 1653

B)  Kararı Veren Hakem veya Hakem Kurulu Üyelerinin Ad ve Soyadları 1655

C)  Tarafların ve Varsa Temsilcileri ile Vekillerinin Ad ve 

Soyadları, Unvanları ve Adresleri 1655

D)  Kararın Dayandığı Hukukî Sebepler ile Gerekçesi 1655

I-  Hakem Kararında Toplanan Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi 1655

II-  Hakem Kararında Gerekçenin Önemi 1656

III- Hakem Kararında Gerekçe Konusundaki Milletlerarası Tahkim Sözleşmeleri 1658

1)  Tarafları Devlet Olan Tahkim Davaları 1658

2)  Milletlerarası Hukuk Komisyonunun Tahkim Yargılama Usûlü Hakkında Model Kuralları 1658

3)  New York Sözleşmesi 1658

4)  Milletlerarası Ticarî Tahkim Hakkındaki 21.04.1961 Tarihli Avrupa Sözleşmesi 1658

5)  ICSID Sözleşmesi 1659

IV- Hakem Kararında Gerekçe Konusundaki Millî Tahkim Kanunları 1660

1)  Gerekçe Konusunda Benimsenen Farklı Yaklaşımlar 1660

2)  UNCITRAL Model Kanunundaki Yaklaşım 1661

3)  Geleneksel Kıta Avrupası Hukuku Yaklaşımı 1661

4)  Geleneksel Anglo-Sakson Hukuku Yaklaşımı 1662

V-  Hakem Kararında Gerekçe Konusundaki Tahkim Kuralları 1662

VI- Tatminkâr Bir Gerekçenin Taşıması Gereken Nitelikler 1662

1)  Gerekçe Konusunda Benimsenen Genel Standart 1662

2)  Gerekçe Konusundaki Milletlerarası Standart 1663

3)  Gerekçe Konusundaki Millî Standart 1666

a)  Gerekçe Gösterme Yükümlülüğü Konusunda Ülkeler Arasındaki Farklılık 1666

b)  İsviçre Hukukundaki Yaklaşım 1666

c)  Avusturya Hukukundaki Yaklaşım 1668

4)  Gerekçe Konusunda Standart Geliştirme İhtiyacı 1669

VII- Hakem Kararında Gerekçe Olmamasının Sonucu 1670

VIII- Tarafların Hakem Kararında Gerekçe Olması Şartını Kaldırması 1673

E)  Sıra Numarası Altında Açık ve Kesin Bir Biçimde Taraflara Yüklenen Hak ve Borçlar ile Yargılama Giderleri 1676

I-  Eda Davası Sonunda Verilen Hakem Kararı 1677

II-  Tespit Davası Sonunda Verilen Hakem Kararı 1677

III- İnşaî Dava Sonunda Verilen Hakem Kararı 1677

IV- Terditli Dava Sonunda Verilen Hakem Kararı 1677

V-  Seçimlik Dava Sonunda Verilen Hakem Kararı 1678

VI- Davaların Yığılması Sonunda Verilen Hakem Kararı 1679

F)  Karara Karşı İptal Davası Açılabileceği ve Süresi 1679

G)  Tahkim Yeri ve Kararın Tarihi 1680

H)  Kararı Veren Hakem veya Hakem Kurulu Üyelerinin Tamamı yahut Çoğunluğunun İmzaları ve Karara Eklenmiş ise Karşı Oy Yazısı 1682

I-  Hakem veya Hakem Kurulu Üyelerinin İmzaları 1682

II-  Hakem Kararında Oy Çokluğu 1684

III- Hakem Kararına Karşı Oy Yazısının Eklenmesi 1691

 

§ 59.  HAKEM KARARININ TASHİHİ VE TAVZİHİ 1695

A)  Hakem Kararının Tashihi 1695

I-  Mukayeseli Hukuk Sistemlerinde Hakemlerin Düzeltme Kararı Vermesi 1695

II-  HMK Uyarınca Hakemlerin Düzeltme Kararı Vermesi 1697

1)  Düzeltme Kararının Hakemlerce Tarafların Talebi 

Üzerine veya Kendiliğinden Verilebilmesi 1697

2)  Düzeltme Kararına Karşı İptal Davası Açılması 1698

B)  Hakem Kararının Tavzihi 1699

I-  Mukayeseli Hukuk Sistemlerinde Hakemlerin Tavzih Kararı Vermesi 1699

II-  HMK Uyarınca Hakemlerin Tavzih Kararı Vermesi 1701

 

§ 60.  HAKEM KARARININ TARAFLARA BİLDİRİLMESİ VE MAHKEMECE SAKLANMASI 1703

A)  Hakem Kararının Taraflara Bildirilmesi 1703

B)  Hakem Kararının Mahkemece Saklanması 1706

 

§ 61.  HAKEM KARARININ YAYIMLANMASI 1708

 

§ 62.  DOSTANE ARACILAR TARAFINDAN VERİLEN HAKEM KARARLARI 1712

A)  Genel Olarak Hakemlerin Dostane Aracılık Yapma Yetkisi 1712

B)  Millî Tahkim Kanunlarında Hakemlerin Dostane Aracılık 

Yapma Yetkisi 1715

C)  Hakkaniyet ve Nasafet Kurallarına Göre Karar Verme Yetkisine Sahip Hakemlerin Daha Fazla Serbestiye Sahip Olması 1718

D)  Dostane Aracılık ve Lex Mercatoria 1720

E)  Dostane Aracılık ile Sözleşmedeki Boşlukların Doldurulması ve Sözleşmenin Uyarlanması 1723

F)  Türk Hukukunda Hakemlerin Dostane Çözüm Yoluyla Karar Verebilme Yetkisi 1725

G)  Hakemlerin Dostane Çözüm Yoluyla Karar Verebilme Yetkisine İlişkin Genel Değerlendirme 1727

 

§ 63.  TAHKİM YARGILAMASININ NİHAÎ HAKEM KARARI OLMADAN BİTİRİLMESİ 1729

A)  UNCITRAL Model Kanunu Uyarınca Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi 1729

B)  HMK Uyarınca Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi 1730

I-  Davacının Geçerli Bir Neden Göstermeksizin Dava Dilekçesini Süresi İçinde Vermemesi 1730

II-  Davacının Davasını Geri Alması 1731

III- Tarafların Yargılamanın Sona Erdirilmesi Konusunda Anlaşması 1731

IV-  Hakem veya Hakem Kurulunun Başka Bir Sebeple Yargılamanın Sürdürülmesini Gereksiz veya İmkânsız Görmesi 1732

V-  Tahkim Süresinin Uzatılmasına İlişkin Talebin Mahkemece Reddedilmesi 1732

VI- Taraflarca Kararın Oybirliğiyle Verilmesinin Öngörülmesine Rağmen Hakem Kurulunun Oybirliğiyle Karar 

Verememesi 1733

VII- Yargılama Gider Avansı Yatırılmazsa 1733

VIII- Tahkim Yargılaması Sırasında Tarafların Sulh Olması 1734

ONİKİNCİ BÖLÜM 

HAKEM KARARLARININ İCRASI VEYA TENFİZİ

§ 64.  HAKEM KARARLARININ İCRASI 1735

A)  Hakem Kararının Kesin ve Bağlayıcı Olması 1735

I-  Hakem Kararının Maddî Anlamda Kesin Hüküm 

Oluşturması 1735

II-  Hakem Kararının Bağlayıcı Etki Doğurması 1744

III- Hakem Kararlarının Kesin ve Önleyici Etki Doğurması 1747

B)  Hakem Kararlarının İlâmlı İcra Yoluyla İcra Edilebilmesi 1750

I-  Hakem Kararı ile İlâmlar Arasındaki Farklar 1750

II-  Hakem Kararına Dayanarak İlâmlı İcra Takibi 

Yapılabilmesi 1752

III- Hakem Kararına Dayanarak İlâmsız İcra Takibi 

Yapılamaması 1753

C)  Hakem Kararlarının Derhal İcra Edilebilmesi 1760

D)  İptal Davasında Hakem Kararının İcrasının Durdurulma 

Usûlü 1762

I-  İcra Dairesinden Süre İstenmesi 1762

II-  Bölge Adliye Mahkemesinden İcranın Durdurulması Kararı İstenmesi 1763

1)  Bölge Adliye Mahkemesinin İptal Sebebini Ciddî 

Görmesi 1763

2)  Bölge Adliye Mahkemesine Teminat Gösterilmesi 1764

3)  Teminatın Tutarının Hükmolunan Para veya Eşyanın Değerini Karşılaması 1767

III- İptal Davasının Reddi veya Kabulü İhtimallerine Göre 

Hakem Kararının İcrası 1767

1)  İptal Davasının Reddi Hâlinde Hakem Kararının İcrası 1767

2)  İptal Davasının Kabulü Hâlinde Hakem Kararının İcrası 1769

E)  Temyiz Aşamasında Hakem Kararının İcrasının 

Ertelenememesi 1771

F)  İptal Kararının Kesinleşmesinden Sonra İcranın İadesi 1774

G)  Hakem Kararının İptal Davası ve Temyiz Yolu Tüketildikten Sonra İlâmlı İcraya Konulabilmesi Önerisi 1775

H)  Hakem Kararlarının İcrasında Tazyik Para Cezası 1786

I-  Genel Olarak Tazyik Para Cezası 1786

II-  Tazyik Para Cezasının Amacı ve Niteliği 1789

III- Tazyik Para Cezasının Lehtarı 1791

IV- Hakemlerin Tazyik Para Cezasına Hükmetme Yetkisi 1792

V-  Tazyik Para Cezasının Kamu Düzenine Uygunluğu 1795

VI- Tahkim Yeri Hukuku 1796

1)  Tahkim Sözleşmesi 1796

2)  Tahkim Yeri Hukukunda Tazyik Para Cezası Hakkında Hüküm Olmaması 1798

VII- Tazyik Para Cezası İçeren Hakem Kararının Niteliği 1799

VIII- Tazyik Para Cezası İçeren Hakem Kararının Geçici 

İçeriği 1800

IX- Tazyik Para Cezasının Tasfiyesi 1801

X-  Tazyik Para Cezasının İcrası 1802

 

§ 65. YABANCI HAKEM KARARLARININ TENFİZİ 1804

A)  Yabancı Hakem Kararlarının Sınıraşırı Dolaşım Kabiliyeti 1804

B)  Yabancı Hakem Kararının Tenfiz Kabilyeti Taşıması 1808

I-  New York Sözleşmesine Göre Yabancı Hakem Kararı 1808

II-  Hakem Kararının Tenfiz Kabiliyeti Taşıması 1810

C)  Hakem Kararının Tenfiziyle İlgili Hukuk Sistemlerinin 

Bilinmesi 1811

I-  Taraflarca Seçilen Hukuk 1812

II-  Tahkim Yeri Hukuku 1812

III- Tahkime Elverişlilik 1813

IV- Kamu Düzenine İlişkin Hususlar 1813

1)  Tenfiz Engeli Olarak Kamu Düzenine Aykırılık 1813

2)  Emsal Mahkeme Kararları Işığında Usûlî Kamu Düzeni 1819

a)  Dürüst Yargılanma Hakkı 1820

b)  Hakemlerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 1824

c)  Yolsuzluk Yasağı 1825

d)  Kesin Hüküm Oluşturan Mahkeme Hükmüne 

Aykırılık 1826

3)  Emsal Mahkeme Kararları Işığında Maddî Kamu 

Düzeni 1827

a)  Emredici Kanun Hükümleri 1827

b)  Temel Hukuk İlkeleri 1829

D)  Milletlerarası Tahkim Sözleşmelerine Göre Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi 1831

I-  New York Sözleşmesi 1831

II-  Cenevre Sözleşmesi 1834

III- Washington (ICSID) Sözleşmesi 1835

E)  Kıta Avrupası Hukukunda Yabancı Hakem Kararlarının 

Tenfizi 1835

I-  Genel Yapı 1835

II-  Batı Avrupa Ülkeleri 1836

III- İskandinav Ülkeleri 1838

IV- Doğru Avrupa Ülkeleri 1839

V-  Latin Amerika Ülkeleri 1839

VI-  Japonya 1840

F)  Anglo-Sakson Hukukunda Yabancı Hakem Kararlarının 

Tenfizi 1840

G)  UNCITRAL Model Kanunu Rejiminde Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi 1841

H)  MÖHUK Uyarınca Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi 1843

I-  Yabancı Hakem Kararının New York Sözleşmesi 

Kapsamına Girmemesi 1843

II-  Yabancı Hakem Kararının Tenfiz Edilebilme Koşullarını Taşıması 1847

1)  Yabancı Hakem Kararına Yerine Getirilemeyeceği Gerekçesiyle İtiraz Edilmesi 1849

2)  Yabancı Hakem Kararına Tenfiz Şartlarını Taşımadığı Gerekçesiyle İtiraz Edilmesi 1850

III- Tenfiz Usûlü 1852

1)  Görevli ve Yetkili Mahkeme 1852

2)  Tenfiz Davasında Davacı 1853

3)  Tenfiz Davasında Davalı 1853

4)  Başvuru Şekli 1857

5)  Tenfiz Talebinin İnceleme Usûlü 1858

6)  Tenfiz Mahkemesinin Kararı 1861

7)  Tenfiz Mahkemesinin Kararına Karşı Kanun Yoluna Başvurulması 1861

I)  Genel Değerlendirme 1865

 

§ 66.  HAKEM KARARININ İPTAL EDİLMESİNİN  TENFİZİNE ETKİSİ 1867

A)  Kesinleşmemiş, İcra Kabiliyeti veya Bağlayıcılık Kazanmamış yahut İptal Edilmiş Yabancı Hakem Kararının Tenfiz 

Edilememesi 1867

B)  Hakem Kararının Henüz Tarafları Bağlayıcı Hâle Gelmemesi 1867

C)  Hakem Kararının İptal Edilmiş veya İcrasının Ertelenmiş 

Olması 1869

I-  Hakem Kararının İptal Edilmiş Olması 1869

II-  Hakem Kararının İcrasının Ertelenmiş Olması 1873

D)  Verildiği Ülkede İptal Edilen Yabancı Hakem Kararının Tenfiz Kabiliyeti Konusunda New York Sözleşmesi Hükümleri 1874

E)  Verildiği Ülkede İptal Edilen Yabancı Hakem Kararının Tenfiz Kabiliyeti Konusundaki Görüşler 1877

I-  Genel Olarak 1877

II-  Mülkilik Anlayışını Esas Alan Görüş 1878

1)  Görüşün Hukukî Temeli 1878

2)  Görüşün Eleştirisi 1879

III- Milletlerarası Anlayışı Esas Alan Görüş 1879

1)  Görüşün Hukukî Temeli 1879

2)  Görüşün Eleştirisi 1881

F)  Verildiği Ülkede İptal Edilen Yabancı Hakem Kararının Tenfiz Kabiliyeti Konusundaki Mahkeme İçtihatları 1881

I-  Alman Mahkeme İçtihatları 1881

II-  Amerika Birleşik Devletleri Mahkeme İçtihatları 1883

III- Avusturya Mahkeme İçtihatları 1885

IV- Fransız Mahkeme İçtihatları 1886

V-  Hollanda Mahkeme İçtihatları 1888

VI- İngiliz Mahkeme İçtihatları 1889

VII- İspanyol Mahkeme İçtihatları 1890

G)  Verildiği Ülkede İptal Edilen Yabancı Hakem Kararının Türk Hukukunda Tenfiz Kabiliyeti 1891

H)  Genel Değerlendirme 1893

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

HAKEM KARARININ İPTALİ

§ 67.  TAHKİM HUKUKUNDA HAKEM KARARINA KARŞI BAŞVURU YOLLARI 1899

A)  Genel Olarak 1899

B)  Hakem Kararları Üzerinde Mahkeme Denetimine Olan İhtiyaç 1899

C)  İstinaf 1905

I-  İkinci Derece Tahkim Yargılaması 1905

II-  Hakem Kararının Esası Hakkında Mahkemeye Yapılan 

İstinaf Başvurusu 1910

III- Hukukî Mesele Hakkında Mahkemeye Yapılan İstinaf Başvurusu 1912

IV- Genel Değerlendirme 1914

D)  Mahkemenin Hakem Kararını Hakem Kuruluna Geri 

Göndermesi 1916

E)  İptal Davası 1918

I-  İptal Davasının Amacı 1918

II-  İptal Davasının Hukukî Niteliği 1921

III- İptal Davasına İlişkin Düzenlemeler 1924

IV- Hakkında İptal Davası Açılabilecek Olan Hakem Kararları 1927

1)  Usûl veya Esasa İlişkin Nihaî Hakem Kararları Hakkında İptal Davası Açılması 1927

2)  Sulhü Tespit Eden Hakem Kararı Hakkında İptal Davası Açılması 1928

V-  Milletlerarası Belgelerde İptal Davası 1931

1)  1965 tarihli Washington (ICSID) Sözleşmesi 1931

2)  1966 tarihli, Yeknesak Bir Tahkim Hukuku Oluşturan Avrupa Konseyi (Strasbourg) Sözleşmesi 1932

3)  UNCITRAL Model Kanunu 1932

VI- Hukuk Muhakemeleri Kanununda İptal Davası 1936

1)  İptal Davasında Hakem Kararının Maddî Hukuka Uygunluk Bakımından Denetlenememesi 1936

2)  İptal Davası Sonunda Verilen Hükmün Temyiz Edilebilmesi 1937

 

§ 68.  HAKEM KARARININ İPTAL SEBEPLERİ 1940

A)  Tarafların Ehliyetsizliği 1940

B)  Tahkim Sözleşmesinin Geçersizliği 1942

C) Hakem veya Hakem Kurulunun Seçiminde, Sözleşme veya Kanunda Öngörülen Usûle Uyulmaması 1946

D) Hakem Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemesi 1951

I-  Tahkim Süresinin Sona Ermesiyle Hakemlerin Yetkisiz 

Hâle Gelmesi 1951

II-  Hakem Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemiş Olduğunun İptal Davasında Re’sen Dikkate Alınamaması 1955

E)  Hakem veya Hakem Kurulunun, Hukuka Aykırı Olarak Yetkili veya Yetkisiz Olduğuna Karar Vermesi 1956

I-  Tarafların Hakemlerin Yargı Yetkisine İtiraz Etmesi 1956

II-  Hakemlerin Yetkili Olduğuna İlişkin Kararın Hukuka Aykırı Olması 1956

III- Hakemlerin Yetkisiz Olduğuna İlişkin Kararın Hukuka 

Aykırı Olması 1957

IV- Hakemlerin Kısmen Yetkili Olduğuna İlişkin Kararın 

Hukuka Aykırı Olması 1958

F)  Hakem veya Hakem Kurulunun, Tahkim Sözleşmesi Dışında Kalan Bir Konuda Karar Vermesi veya Talebin Tamamı 

Hakkında Karar Vermemesi yahut Yetkisini Aşması 1959

I-  UNCITRAL Model Kanunu ve Model Kanun Ülkelerindeki Sistem 1959

II-  Hakemlerin Tahkim Sözleşmesi Dışında Kalan Bir Konuda Karar Vermesi 1961

III- Hakemlerin Taleplerin Tamamı Hakkında Karar 

Vermemesi 1962

1)  Hakem Kurulunun Tüm Talepler Hakkında Karar Vermemiş Olmasının İptal Sebebi Olması 1962

2)  İptal Davası Açmadan Önce Tamamlayıcı Hakem 

Kararı İstenmesinin Zorunlu Olması 1965

3)  Tamamlayıcı Hakem Kararı İstenmeden Doğrudan 

Hakem Kararına Karşı İptal Davası Açılması 1967

4)  Hakemlerin Taleplerin Tamamı Hakkında Karar Vermemesi Durumunda Hakem Kararının İptal Edilecek Kısmı 1970

IV- Hakemlerin Yetkilerini Aşması 1971

V-  Hakem Kararının Sadece Tahkim Sözleşmesi Dışında Kalan veya Yetki Aşımı Oluşturan Kısmının İptal Edilmesi 1986

G)  Tahkim Yargılamasının Kararın Esasına Etkili Olacak Şekilde Usûle Aykırı Yürütülmesi 1987

I-  Tahkim Yargılamasında Usûle Aykırılık 1987

II-  Tahkim Yargılamasındaki Usûle Aykırılığın Hakemler Önünde İleri Sürülmesi 1988

III- Tahkim Yargılamasındaki Usûle Aykırılığın Kararın Esasına Etkili Olması 1989

IV- Tahkim Yargılamasındaki Usûle Aykırılığın Kararın Tenfizine Engel Olması 1993

H)  Tarafların Eşitliği İlkesi ve Hukukî Dinlenilme Hakkına Uyulmaması 1996

I-  Taraflara Âdil Yargılanma Hakkı Tanınmaması ve Tarafların Eşitliği İlkesine Uyulmaması 1996

II- Hukukî Dinlenilme Hakkına Uyulmaması 1997

1)  Hukukî Dinlenilme Hakkının Unsurlarının Gözetilmesi 1997

2)  Taraf Teşkili Sağlanarak Usûlüne Uygun Tebligat Yapılması 1998

3)  Açıklama ve İspat Hakkının Tanınması 2002

4)  Hakem Kararında Açıklamaların ve Delillerin 

Tartışılarak Değerlendirilmesi 2003

5)  Hukukî Dinlenilme Hakkına Aykırılık Sebebiyle 

Hakem Kararının Tenfiz Edilememesi 2005

III- Hakem Kararının İptaline Yol Açabilmesi için Tarafların Eşitliği İlkesi ve Hukukî Dinlenilme Hakkının İhlâl Edildiğinin İleri Sürülmesi ve İspatlanması 2009

I)  Hakem veya Hakem Kurulu Kararına Konu Uyuşmazlığın 

Türk Hukukuna Göre Tahkime Elverişli Olmaması 2013

J)  Hakem Kararının Kamu Düzenine Aykırı Olması 2015

I-  Kamu Düzeni Kavramı 2015

II-  Hakem Kararının Millî Hukuka Göre Kamu Düzenine 

Aykırı Olması 2025

III- Hakem Kararının Milletlerarası Hukuka Göre Kamu 

Düzenine Aykırı Olması 2034

K)  Millî Tahkim Kanunlarında Yer Alan Diğer İptal Sebepleri 2037

I-  Hakem Kararının Esası Hakkındaki Mahkeme Denetimi 2037

II-  Hakem Kararında Çelişkiler Olması 2038

III- Hakem Kararının Gerekçesiz Olması 2039

IV- Hakem Kararında İmza ve Tahkim Yerinin Olmaması 2041

V-  Mahkeme Hükümleri Hakkındaki Yargılamanın İadesi Sebepleri Örnek Alınarak Geliştirilen İptal Sebepleri 2042

 

§ 69.  İPTAL DAVASI AÇMA HAKKINDAN ÖNCEDEN  

FERAGAT EDİLMESİ 2046

A)  İptal Davası Açma Hakkından Feragat Edilmesinin Sebebi 2046

B)  Tarafların Yabancı Ülke Tâbiiyetinde Olması Hâlinde İptal 

Davası Açma Hakkından Feragat Sözleşmesi Yapılmasına İzin Veren Millî Tahkim Kanunları 2047

I-  Belçika Hukuku 2048

II-  İsviçre Hukuku 2049

III- İsveç Hukuku 2051

C)  İptal Davası Açma Hakkından Feragat Sözleşmesi Yapılabilmesi için Tarafların Yabancı Ülke Tâbiiyetinde Olmasını Zorunlu Tutmayan Millî Tahkim Kanunları 2052

I-  Fransız Hukuku 2052

II-  İngiliz Hukuku 2053

III- Rus Hukuku 2054

D)  İptal Davası Açma Hakkından Feragat Sözleşmesi Yapılması Konusunda Hüküm İçermeyen Millî Tahkim Kanunları 2055

I-  Alman Hukuku 2055

II-  Singapur Hukuku 2056

III- Hong Kong Hukuku 2056

E)  HMK Uyarınca İptal Davası Açma Hakkından Feragat 

Edilmesi 2057

I-  Tarafların İptal Davası Açma Hakkından Feragat 

Edebilmesi 2057

II-  Hakem Kararı Taraflara Bildirilmeden Önce İptal Davası Açma Hakkından Feragat Edilememesi 2058

III- Hakem Kararının Taraflara Bildirilmesinden Sonra İptal Davası Açma Hakkından Feragat Edilebilmesi 2060

F)  MTK Uyarınca İptal Davası Açma Hakkından Feragat 

Edilmesi 2060

G)  Tahkim Yargılaması Sırasındaki Davranışlarla İptal Sebebinden Feragat Edilmesi 2065

 

§ 70.  İPTAL DAVASINDA YARGILAMA USÛLÜ 2069

A)  İptal Davasının Açılma Süresi 2069

I-  Mukayeseli Hukuk Sistemlerinde İptal Davası Açma Süresi 2069

II-  HMK’da İptal Davası Açma Süresi 2070

1)  Nihaî Hakem Kararına Karşı İptal Davası Açma Süresi 2070

2)  Tavzih, Düzeltme veya Tamamlama Kararı Verilmesi Hâlinde İptal Davası Açma Süresi 2071

3)  Kısmî Karar Verilmesi Durumunda İptal Davası Açma Süresi 2075

B)  İptal Davasının Tarafları 2075

I- Tahkim Davasının Taraflarının İptal Davasındaki Rolü 2075

II-  Hakemler ve Kurumsal Tahkim Merkezlerinin İptal Davasındaki Rolü 2076

III- Devletin Taraf Olduğu Tahkim Yargılamalarında İptal 

Davası 2076

C)  İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme 2077

D)  İptal Davasının Basit Yargılama Usûlüne Tâbi Olması 2078

E)  Hakem Kararı veya Tavzih, Düzeltme yahut Tamamlama Kararına Karşı Ayrı Ayrı Açılan İptal Davalarının Birleştirilmesi 2080

F)  İptal Nedenlerinin Kanunda Sınırlı Olarak Sayılmış Olması 2080

G)  Dayanılan İptal Sebebi veya Sebeplerinin Gösterilmesi ve İspatlanması 2086

I-  Mahkemece Re’sen Dikkate Alınacak Olan İptal Sebepleri 2086

II-  Taraflarca İleri Sürülmesi Gereken İptal Sebepleri 2087

III- İptal Sebeplerinin İleri Sürülmesinde Dürüstlük Kuralına Uygun Davranılması 2088

H)  İptal Davasında Maktu Harç Yatırılması 2089

 

§ 71.  İPTAL DAVASI SONUNDA VERİLECEK HÜKÜMLER 2091

A)  Hakem Kararının İptali Davasının Reddi 2091

B)  Hakem Kararının İptali Davasının Kabulü 2091

I-  Hakem Kararının Tamamen İptal Edilmesi 2091

II-  Hakem Kararının Kısmen İptal Edilmesi 2092

C)  Hakem Kararının İptal Edilmesinin Hukukî Sonuçları 2094

D)  Hakem Kararının İptalinin Sınır Aşırı Etki Doğurmaması 2100

 

§ 72.  İPTAL DAVASI SONUNDA VERİLEN HÜKME KARŞI TEMYİZ YOLUNA BAŞVURULMASI 2101

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

HAKEM KARARINA KARŞI  

YARGILAMANIN İADESİNE BAŞVURULMASI

§ 73.  TAHKİMDE UYGULANACAK OLAN  YARGILAMANIN İADESİ HÜKÜMLERİ 2105

A)  Hakem Kararlarına Karşı Yargılamanın İadesi Yolunun Açık Olması 2105

B)  Mahkeme Kararlarına İlişkin Yargılamanın İadesi 

Hükümlerinden Hakem Kararlarına Uygulanacak Olanlar 2106

§ 74.  YARGILAMANIN İADESİ DAVASININ  USÛL VE 

ESASLARI 2108

A)  Yargılamanın İadesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme 2108

B)  Yargılamanın İadesi Süresi 2108

C)  Tahkimde Uygulanacak Olan Yargılamanın İadesi Sebepleri 2109

D)  Tahkimde Uygulanmayacak Olan Yargılamanın İadesi 

Sebepleri 2110

E)  Tahkimde Uygulanan Yargılamanın İadesi Sebeplerinin İncelenmesi 2113

I- Davaya Bakması Yasak Olan veya Hakkındaki Ret Talebi, Merciince Kesin Olarak Kabul Edilen Hakemin Karar 

Vermiş yahut Karara Katılmış Olması 2113

II- Vekil veya Temsilci Olmayan Kimselerin Huzuruyla 

Davanın Görülmüş ve Karara Bağlanmış Olması 2114

III- İfadesi Karara Esas Alınan Tanığın, Karardan Sonra Yalan Tanıklık Yaptığının Sabit Olması 2114

IV- Bilirkişi veya Tercümanın, Hükme Esas Alınan Husus Hakkında Kasten Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunduğunun Sabit Olması 2115

V-  Lehine Karar Verilen Tarafın, Karara Esas Alınan Yemini Yalan Yere Ettiğinin, İkrar veya Yazılı Delille Sabit Olması 2115

VI- Lehine Karar Verilen Tarafın, Karara Tesir Eden Hileli Bir Davranışta Bulunmuş Olması 2116

VII- Bir Dava Sonunda Verilen Hükmün Kesinleşmesinden Sonra Tarafları, Konusu ve Sebebi Aynı Olan İkinci Davada, Öncekine Aykırı Bir Hüküm Verilmiş ve Bu Hükmün de Kesinleşmiş Olması 2116

VIII- Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya

Dair Sözleşmenin veya Eki Protokollerin İhlâli Suretiyle Verildiğinin Tespit Edilmiş Olması veya Karar Aleyhine Dostane Çözüm yahut Tek Taraflı Deklarasyon Sonucunda Düşme Kararı Verilmesi 2117

F)  Yargılamanın İadesi Usûlü 2118

 

§ 75.  HAKEM KARARINA KARŞI  ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 2121