Dr. Onur GÜRER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER .IX
KISALTMALAR CETVELİ XIII
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
DÜZENLEME YETKİSİ BAĞLAMINDA YÜRÜTME ORGANININ
DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ VE KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ
I.KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ VE YÜRÜTME ORGANININ
GÜÇLENDİRİLMESİ EĞİLİMİ 9
A.KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN TARİHSEL ANLAMI VE
BUGÜNKÜ DURUMU 11
1. Kuvvetler Ayrılığı Teorisinin Dört Önemli Düşünürü: .12
Aristoteles Montesquieu Locke ve Rousseau 12
2. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Değişen İçeriği .16
B.DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE YÜRÜTMENİN GÜÇLENDİRİLMESİ
EĞİLİMİ .21
1.Değişen Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Doğrultusunda Yürütme Organının
Artan Etkisi .21
2. Yürütme Organının Güçlendirilmesinin Unsurları .23
a.Yürütmenin Kanun Gücünde İşlemleri ve Asli Düzenleyici
İşlemleri 24
b. Yürütme Organının Yasama Faaliyetine Müdahale Araçları .31
c.Türkiye’de Kanunların Hiçbir Sınır Belirlemeden Yürütme
Organına Düzenleme Yapma Yetkisi Vermesi Sorunu 34
(1)Doktrinin ve Anayasa Mahkemesinin 1567 Sayılı Türk
Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun Bakanlar
Kuruluna Tanıdığı Düzenleme Yetkisine Yaklaşımı 35
(2)933 Sayılı Kalkınma Planının Uygulanması Esaslarına Dair
Kanun ve Anayasa Mahkemesinin Yargısal Denetimi .38
(3)2976 Sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve Ana-yasa Mahkemesinin Konuya İlişkin Kararı .40
(4)Yürütme Organına Doğrudan Düzenleme Yetkisi Veren
Kanunların Yasama ve Yürütme Yetkisi Bağlamında
Değerlendirilmesi 44
II.YÜRÜTMENİN DÜZENLEME YETKİSİ VE BU YETKİNİN HÜKÜMETSİSTEMLERİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ 49
A. DÜZENLEME YETKİSİNİN NİTELİĞİ VE KAYNAĞI .49
B. DÜZENLEME YETKİSİNİN SINIRI .56
C.FARKLI HÜKÜMET SİSTEMLERİNDE YÜRÜTME ORGANININ
DÜZENLEME YETKİSİ VE DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ .58
1. Başkanlık Sistemi: Amerika Birleşik Devletleri 59
2. Yarı Başkanlık Sistemi: Fransa 67
3. Parlamenter Sistem: İtalya .71
İKİNCİ BÖLÜM
YÜRÜTMENİN ASLİ DÜZENLEYİCİ İŞLEMİ OLARAK
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ
I.CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
VE NORMLAR HİYERARŞİSİNDEKİ YERİ .79
A.CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN HUKUKİ
NİTELİĞİ .80
1.Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini İşlevsel Bakımdan Yürütme
İşlemi Olarak Kabul Eden Görüşler .80
2.Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini İşlevsel Bakımdan Yasama
İşlemi Olarak Değerlendiren Görüşler .81
B.ANAYASAL DÜZENLEMELER DOĞRULTUSUNDA CUMHURBAŞ-KANLIĞI KARARNAMELERİNİN NORMLAR HİYERARŞİSİNDEKİYERİ .93
II.CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN ANAYASAL KAPSAMIVE SINIRI 99
A.KANUN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ İLİŞKİSİNDE
SAKLI ALAN SORUNU VE MERKEZİ İDARENİN KURULUŞU .101
1.Çok hafif sağa alınmalı 1. Kanunların Saklı Alanı Kanun Hükmünde
Kararnameler ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 102
2.Anayasada Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Düzenlenmesi
Öngörülen Konular .104
a.2017 Anayasa Değişikliklerinden Önce Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin Konusu ve Hukuki Niteliği 105
b.Yeni Sistemde Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Düzenleme
Alanı .107
B.YÜRÜTME YETKİSİNE İLİŞKİN KONULARIN CUMHURBAŞKAN-LIĞI KARARNAMESİYLE DÜZENLENEBİLMESİ .117
C.İDARİ ÖRGÜTÜN KURULMASI İDARENİN GÖREV VE
YETKİLERİNİN DÜZENLENMESİ 130
1.Bakanlıkları Devlet Denetleme Kurulunu ve Milli Güvenlik Kurulu
Genel Sekreterliğini Kuran ve Bunlara Görev ve Yetki Veren
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 131
a. Bakanlıkları Kuran 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi .131
b.Devlet Denetleme Kurulunun Görev ve Yetkilerini Düzenleyen 5
Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi .134
c.Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin Kurulması ve
Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 140
2. İdarenin Kanuniliği İlkesi ve Kamu Tüzel Kişiliği Kurulması .142
3. Kamu Tüzel Kişilerinin Görev ve Yetkilerinin Düzenlenmesi 150
4.İdari Vesayet Yetkisinin ve İlişkisinin Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesiyle Düzenlenmesi 154
5.Kamu Görevlileri Bağlamında Kanun Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi İlişkisi .162
a.Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atanması Usulü ve Görev
ve Yetkileri 163
b. Kamu Görevlilerinin Kadrolarının İhdas Edilmesi 171
D.TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN CUMHURBAŞKANLIĞI
KARARNAMESİYLE SINIRLANDIRILAMAMASI .181
E.KANUNDA AÇIKÇA DÜZENLENEN KONULARDA
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ ÇIKARILAMAMASI 191
F.KANUN İLE CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN
FARKLI HÜKÜMLER İÇERMESİ DURUMUNDA KANUNUN
UYGULANMASI 196
G.AYNI KONUDA KANUN ÇIKARILMASI DURUMUNDA
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN HÜKÜMSÜZ HÂLE
GELMESİ .200
III.CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN YARGISAL
DENETİMİ 204
A. SOYUT NORM DENETİMİ 207
XII
1.Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Konu Bakımından Yetki
Açısından Yargısal Denetimi .209
2.Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin İçerik Bakımından Anayasaya
Uygunluk Denetimi .216
B. SOMUT NORM DENETİMİ .219
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CUMHURBAŞKANININ TÜREV DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ
I.1982 ANAYASASI ÖNCESİNDE YÜRÜTMENİN TÜREV
DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ .223
A.1924 TEŞKİLÂT-I ESASİYE KANUNU VE TÜREV DÜZENLEYİCİ
İŞLEMLER 226
B. 1961 ANAYASASI VE TÜREV DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER 230
II.1982 ANAYASASINA GÖRE CUMHURBAŞKANININ TÜREV
DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ .234
A. CUMHURBAŞKANLIĞI YÖNETMELİKLERİ 234
1. Yetki Unsuru .234
2. Şekil Unsuru .239
3. Sebep Unsuru 242
4. Konu Unsuru 251
B.CUMHURBAŞKANININ ANAYASADA ÖNGÖRÜLMEYEN
DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ 252
1. Cumhurbaşkanı Kararları 252
2. Cumhurbaşkanlığı Genelgeleri .257
3. Cumhurbaşkanı Tebliğleri 260
4. Usul ve Esaslar 261
C.CUMHURBAŞKANININ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ ARASINDAKİ
HİYERARŞİYE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 263
SONUÇ .267
BİBLİYOGRAFYA 273
