^{İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında}İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı

Öğr. Gör. Cihan KIRPIK

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ .7

İÇİNDEKİLER .9

KISALTMALAR .15

GİRİŞ 17

BİRİNCİ BÖLÜM

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMEL KAVRAMLARI, AMACI,

KAYNAKLARI İLE İŞVEREN VE ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Kavramları21

Çalışan.21

Genel Olarak 21

İş Sözleşmesine Dayalı Olarak Çalışan Kişiler .22

Kamu Görevlileri 25

Çırak ve Stajyerler27

İşveren.28

İşveren Kavramı .28

İşveren Vekili.31

İşyeri37

İşyerinin Tanımı .37

İşyerinin Özellikleri ve Unsurları 38

İşyerinin Kapsamı.40

Asıl İşyeri 41

İşyerine Bağlı Yerler41

Amaçta Birlik (İşin Niteliği Yönünden Bağlılık) 43

Yönetimde Birlik (İşin Yönetimi Yönünden Bağlılık) 45

Eklentiler 47

Araçlar49

İş Sağlığı ve Güvenliği .51

10 İçindekiler

Genel Olarak . 51

İş Sağlığı Kavramı. 55

İş Güvenliği Kavramı 56

İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı . 58

İş Kazası 59

Meslek Hastalığı 62

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı ve Tarafları 63

III. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kaynakları. 65

Ulusal Kaynaklar . 66

Anayasa. 66

4857 Sayılı İş Kanunu. 69

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu . 71

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 73

Diğer Kanunlar 74

İlgili Yönetmelikler. 77

İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenin Yükümlülüklerinin Önemi. 81

Çalışan Açısından Önemi 81

İşveren Açısından Önemi 81

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşverenin Yükümlülükleri 82

İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü. 82

Denetleme Yükümlülüğü 88

Eğitim Verme Yükümlülüğü 92

Çalışanların Bilgilendirilmesi Yükümlülüğü . 96

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İlgili Organizasyonu Oluşturma

Yükümlülüğü. 100

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturma Yükümlülüğü . 101

İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Görevlendirme Yükümlülüğü 102

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Çalışan Temsilcisi ve

Destek Elemanı Görevlendirme Yükümlülüğü. 105

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Sağlık Gözetimi Yükümlülüğü 106

Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması Yükümlülüğü. 111

Uzaktan Çalışma Kavramı ve İşverenin Yükümlülükleri 114

Uzaktan Çalışma . 114

İçindekiler 11

İşverenin Uzaktan Çalışmadan Doğan Yükümlülükleri.114

Çalışanların Genel Yükümlülükleri 116

Çalışanların Kendileri ile Diğer Çalışanların Sağlık ve Güvenliğini Tehlikeye

Düşürmeme Yükümlülüğü.117

İşyerindeki Ekipmanları Usulüne Uygun Bir Biçimde Kullanma Yükümlülüğü .120

Kişisel Koruyucu Donanımı Uygun Şekilde Kullanma Yükümlülüğü.122

Ciddi ve Yakın Bir Tehlike ile Karşılaştıklarında Derhal Haber Verme

Yükümlülüğü .124

Tespit Edilen Noksanlık ve Mevzuata Aykırılıkların Giderilmesi Konusunda

İş Birliği Yapma Yükümlülüğü 127

Kendi Görev Alanında İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanması İçin İşveren ve

Çalışan Temsilcisi ile İş Birliği Yapma Yükümlülüğü .130

VII. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda Yer Alan Diğer Yükümlülükleri131

İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Bazı Oluşumlarda Görev Alma Yükümlülüğü131

Çalışanların Eğitim Hakkı ve Yükümlülüğü.135

Bağımlılık Yapan Maddeleri Kullanmama Yükümlülüğü 137

VIII. Uzaktan Çalışma Halinde Çalışanların Yükümlülükleri 140

Çalışanların Salgın Hastalıklara Karşı Tedbirli Davranma Yükümlülüğü 141

İKİNCİ BÖLÜM

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİNE AYKIRILIĞIN HUKUKİ SONUÇLARI

BAĞLAMINDA İŞ KANUNU’NUN 25/I-a ve 25/II-ı HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırı Davranmasının

Hukuki Sonuçları 143

İşverenin Tazminat Sorumluluğu.143

Maddi Tazminat Sorumluluğu143

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı .145

İş Göremezlik Tazminatı .147

Manevi Tazminat Sorumluluğu149

İşçi Sıfatıyla Çalışanların Çalışmaktan Kaçınma Hakkı150

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı.151

İşyerlerinde İş Güvenliği Denetimi ve Yaptırımları 154

İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi Kavramı .154

İş Sağlığı ve Güvenliği Denetiminin Amacı .155

12 İçindekiler

İş Sağlığı ve Güvenliği Hükümlerinin Denetim ve Teftişi 156

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Devlet Tarafından Denetimi. 158

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü 159

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı. 161

Denetim Aracı Olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt Takip ve

İzleme Programı (İSG-KATİP)  165

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Denetimi Konusundaki Yaptırımlar . 166

İşin Durdurulması 167

İdari Para Cezası ve Uygulanması 171

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırı Davranmasının Hukuki

Sonuçları  173

İşverenin Disiplin Cezası Verme Hakkı 173

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Zarardan Doğan Sorumluluğu 176

İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı. 179

Genel Olarak . 179

Fesih Kavramı 179

İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Derhal Feshi 180

Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 182

Haklı Neden Kavramı . 183

Haklı Nedenle Fesih Hakkının Kullanılmasının Koşulları. 186

Genel Olarak. 186

İş Sözleşmesinin Sürekli ve Yürürlükte Olması . 187

İş Kanunu’nda Sayılan Haklı Nedenlerden Birinin Bulunması. 189

Haklı Nedenle Fesih Beyanının İleri Sürülmesi Gerekir. 193

aaa. Fesih Beyanının Karşı Tarafa Bildirilmesi. 193

bbb. Lehine Fesih Hakkı Doğan Taraf Bu Hakkı Kullanmakta

Serbesttir  195

ccc. Haklı Nedenle Fesih Beyanının Açık, Anlaşılır ve

Kesin Olması Gerekir. 195

ddd. Haklı Nedenle Fesih Beyanını İleri Süren Tarafın

Tespit Edilmesi Gerekir . 196

Haklı Nedenle Derhal Fesih Beyanının Şekli. 197

Haklı Nedenle Derhal Fesihte İspat Yükü . 201

İçindekiler 13

III. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı203

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kendi Kusurundan Kaynaklanan Bir Hastalığa Yakalanması

veya Engelli Hale Gelmesi (İş Kanunu md. 25/I-a) 206

İşçi Sıfatıyla Çalışan Bir Hastalığa Yakalanmalı veya Engelli Hale Gelmelidir209

Hastalık veya Engelli Hale Gelme Durumu, İşçi Sıfatıyla Çalışanın

Kastından veya Derli Toplu Olmayan Yaşayışından yahut İçkiye

Düşkünlüğünden Doğmalıdır .211

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kastı.213

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Derli Toplu Olmayan Yaşayışı.215

İşçi Sıfatıyla Çalışanın İçkiye Düşkünlüğü217

İşçi Sıfatıyla Çalışanın Bu Sebeple Devamsızlık Yapması Gerekir 219

İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya

İşyerindeki Malları Zarara Uğratması (İş Kanunu md. 25/II-ı) 222

İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi 223

İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Gerekir 223

Tehlike İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kusurlu Bir Davranışından Meydana

Gelmelidir.235

İşçi Sıfatıyla Çalışanın İşyerindeki Malları Otuz Günlük Ücretiyle

Ödenemeyecek Derecede Zarara Uğratması .247

İşyerinin Malı Olan veya Malı Olmayıp da Eli Altında Bulunan Makine,

Tesisat veya Başka Eşya ve Madde Olması Gerekir 248

Bir Zararın Meydana Gelmesi Gerekir 250

Zarar İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kusurlu Davranışından Kaynaklanmalıdır .253

Zarar Miktarının İşçi Sıfatıyla Çalışanın Otuz Günlük Ücretinden

Fazla Olması 258

Meydana Gelen Zararda İspat Yükü .264

SONUÇ .267

KAYNAKÇA .273