Avrupa Birliği Göç Hukuku Reformunda Düzensiz Göçmenlerin Statüleri

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
Giriş 17
Birinci Bölüm
TARİHSEL GELİŞİM İÇERİSİNDE GÖÇ HUKUKUNUN
TEMEL ESASLARI VE DÜZENSİZ GÖÇÜN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN
HUKUKİ DÜZENLEMELER
I. GÖÇ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 23
A. Göç Kavramı 23
B. Göçmen Kavramı 25
1. Düzenli Göçmen 28
2. Düzensiz Göçmen 29
C. Mülteci Kavramı 36
D. Sığınmacı Kavramı 42
E. İkincil Koruma Statüsü 45
F. Geçici Koruma Statüsü 46
G. Güvenli Üçüncü Ülke 52
H. Güvenli Menşe Ülke 54
I. Yerinden Edilmiş Kişiler 56
İ. Vatansız Kişi 57
II. GÖÇÜN NEDENLERİ 58
A. Ekonomik Nedenler 59
B. Siyasal Nedenler 59
C. Etnik ve Dini Nedenler 60
D. Doğal Nedenler 60
E. Sosyo–Kültürel Nedenler 61
III. GÖÇ İLE İLGİLİ KURAMLAR 61
IV. GÖÇ HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 67
A. Feodalite ve Modern Avrupa Dönemi 68
B. Birinci Dünya Savaşı Sonrası: Milletler Cemiyeti Dönemi 70
C. İkinci Dünya Savaşı Sonrası: Birleşmiş Milletler Dönemi 72
D. Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği ve 1951 Cenevre Sözleşmesi 74
E. 1967 Tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsü ile İlgili Protokol ve Sonrası 77
V. DÜZENSİZ GÖÇ İLE MÜCADELE EDİLMESİNE İLİŞKİN CEZAİ DÜZENLEMELER 84
A. Birleşmiş Milletler Müktesebatında Göçmen Kaçakçılığı İle Mücadele 85
B. Avrupa Birliği Müktesebatında Göçmen Kaçakçılığı ile Mücadele 86
C. Mukayeseli Hukukta Göçmen Kaçakçılığı Suçu 91
D. Türk Hukuku Düzenlemeleri Uyarınca Göçmen Kaçakçılığı Suçu 93
1. Genel Bilgiler 93
2. Korunan Hukuksal Değer 94
3. Suçun Maddi Unsuru 95
4. Suçun Manevi Unsuru 98
5. Hukuka Uygunluk ve Kusurluluk 98
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 99
E. Türk Ceza Hukukunda Kamu Görevlisinin Göçmen Kaçakçılığı Suçundaki Yeri 103
VI. BÖLÜM DEĞERLENDİRMELERİ 107
İkinci Bölüm
AVRUPA BİRLİĞİ GÖÇ MÜKTESEBATININ ESASLARI VE
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN DÜZENSİZ GÖÇE BAKIŞI
I. AVRUPA BİRLİĞİ GÖÇ MÜKTESEBATININ GELİŞİMİ 112
A. Antlaşmalar 115
1. Trevi Antlaşması: Korkunun Adının Terörden Göçe Evrilmesi 115
2. Schengen Antlaşması: Schengenland’in Temellerinin Atılması 117
3. Avrupa Tek Senedi: Avrupa Kalesinin Duvarları Yükseliyor 122
4. Dublin Sözleşmesi: Düşmanlara Karşı İttifaka İlk Adım 123
5. Maastricht Antlaşması: Topluluktan Birliğe 130
6. Amsterdam Antlaşması 133
7. Nice Antlaşması 137
8. Dublin II Tüzüğü 138
9. Avrupa Birliği Göç ve Sığınma Paktı 143
10. Lizbon Antlaşması 145
11. Dublin III Tüzüğü 148
12. Yeni Göç ve Sığınma Paktı: Elde Edilen Mi Yoksa İsraf Edilen Bir Fırsat Mı? 152
B. Zirveler 158
1. Lüksemburg Zirvesi 158
2. Londra İlke Kararları 160
3. Viyana ve Tampere Zirvesi 163
4. Laeken Zirvesi 171
5. Sevilla Zirvesi 173
6. Selanik Zirvesi 177
C. Programlar 178
1. Lahey Programı 178
2. Stokholm Programı 181
3. Avrupa Göç Gündemi 183
4. Açık ve Güvenli Avrupa’ya Doğru Programı 191
III. AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESEBATINDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN HAKLARINI TESPİT EDEN HUKUKİ KAYNAKLAR 192
A. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 192
B. Avrupa Anayasası Antlaşması 195
IV. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN ORTAK GÖÇ POLİTİKALARI 197
V. GERİ KABUL ANTLAŞMALARI 203
VI. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE DÜZENSİZ GÖÇÜ ÖNLEMEK AMACI İLE KURULMUŞ KURUMLAR 223
A. Schengen Bilgi Sistemi: Schengen Bilgi Sistemi: Sınırları Korumak Mı? Göçmenleri Durdurmak Mı? 223
B. Vize Bilgi Sistemi: Schengen Güvenlik Sisteminin Üç Sütunundan Biri 227
C. Avrupa Sığınma Daktiloskopi Veritabanı: Ayrımcılığın Kaynağı Olarak Parmak İzleri 228
D. Avrupa Birliği Sınır Koruma Ajansı: Koordineden Mücadeleye 232
E. Avrupa Polis Ofisi: Güvenliğin Merkezileşmesi 238
F. Avrupa Sınır Gözetleme Sistemi: Avrupa’ya Gelen Mültecileri Korumak Mı? Avrupa’yı Mültecilere Karşı Korumak Mı? 240
VII. BÖLÜM DEĞERLENDİRMELERİ 243
Üçüncü Bölüm
YARGI KARARLARI IŞIĞINDA DÜZENSİZ GÖÇ UYGULAMALARINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER VE AVRUPA BİRLİĞİ MÜLTECİ HUKUKU REFORMUNUN DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN HAKLARINA OLAN YANSIMALARI
I. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN YAŞAM HAKKI 258
II. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN SIĞINMA HAKKI 263
III. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN ZULÜM RİSKİ OLAN YERLERE GERİ GÖNDERİLMEME HAKKI 269
A. Düzensiz Göçmenleri Zulüm Riski Olan Yerlere Geri Göndermeme İlkesinin Kapsamı 277
B. Geri Göndermeme İlkesine Getirilen İstisnalar 281
C. Düzensiz Göçmenlerin Geri İtilmemesi ve Toplu Sınır Dışı Edilmesi Yasağı 283
IV. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN ETKİLİ BAŞVURU HAKKI 296
V. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI 302
A. Düzensiz Göçmenlerin Özgürlük ve Güvenlik Hakkının Kapsamı 305
B. Düzensiz Göçmenlerin Özgürlük ve Güvenlik Hakkı Bağlamında Düzensiz Göçmenlere İşkence ve Kötü Muamele Etme Yasağı 310
VI. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN AİLE HAYATININ KORUNMASI 318
VII. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN AYRIMCILIĞA TABİ TUTULMAMASI VE KRİMİNALİZE EDİLMEMESİ 322
VIII. AVRUPA BİRLİĞİ SIĞINMA HUKUNUN TEMEL DAYANAĞI DUBLİN SİSTEMİ’NİN DÜZENSİZ GÖÇMENLERİN HAKLARINA OLAN YANSIMALARI 323
IX. BÖLÜM DEĞERLENDİRMELERİ 337
Sonuç 339
Kaynakça 361
Kavram Dizini 405