^{Türk Hukukunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine Göre}Uluslararası Antlaşmaların Yapımı ve Sona Ermesi

Doç. Dr. Ülkü Halatçı Ulusoy

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR CETVELİ v

ÖNSÖZ 1

GİRİŞ 3

1 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TANIMI VE

ÖZELLİKLERİ 7

11 Tanım 10

111 Uluslararası Hukuk Açısından 10

112 Türk Hukuku Açısından 11

12 Terim Sorunu 13

121 Uluslararası Hukuk Açısından 13

121 Türk Hukuku Açısından 14

13 Uluslararası Antlaşmaların Taşıması Gereken Kriterler 15

131 Antlaşmanın Taraflarına İlişkin Kriterler 16

1311 Uluslararası Hukuk Süjeleri Arasında Yapılması/

Tarafların Ehil Olması 16

1312 Taraflar Arasında İrade Uyuşması Olması/İradelerin Serbest Olması 18

1313 Uluslararası Hukuk Alanında Sonuç

Doğurması 19

1314 Yazılı Olması 21

132 Antlaşmaların Konusuna İlişkin Kriterler 22

1321 Yükümlülüklerin Taraflara İnhisar Etmesi 22

1322 Antlaşmaların Önceden Yapılan Antlaşmalara

Aykırı Olmaması 23

1323 Antlaşmaların Birleşmiş Milletler Antlaşmasına

Aykırı Olmaması 23

1324 Antlaşmanın İcrasının Mümkün Olması 24

1325 Antlaşmaların Jus Cogens Kurallara Aykırı

Olmaması 24

ii İçindekiler

2 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN YAPIM SÜRECİ 27

21 Müzakere ve İmza Aşaması28

211 Uluslararası Hukuk Açısından28

212 Türk Hukuku Açısından 32

2121 Birinci Meşrutiyete Kadar Olan Dönem32

2122 Birinci Meşrutiyet Dönemi33

2123 İkinci Meşrutiyet Dönemi34

2124 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Dönemi34

2125 1924 Anayasası Dönemi35

2126 1961 Anayasası Dönemi36

2127 1982 Anayasası Dönemi37

22 Onay Aşaması43

221 Uluslararası Hukuk Açısından46

222 Türk Hukuku Açısından 48

2221 Birinci Meşrutiyete Kadar Olan Dönem48

2222 Birinci Meşrutiyet Dönemi49

2223 İkinci Meşrutiyet Dönemi49

2224 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Dönemi 50

2225 1924 Anayasası Dönemi50

2226 1961 Anayasası Dönemi52

2227 244 Sayılı Bazı Antlaşmaların Yapılması

Hakkında Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi

Hakkında Kanun’a İlişkin Anayasa Mahkemesi

Kararı 58

2228 1982 Anayasası Dönemi62

22281 Uygun Bulma Kanunu Çıkarılması

Gereken Antlaşmalar67

22282 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı

Kararnamesi’ne İlişkin Anayasa

Mahkemesi Kararı79

İçindekiler iii

22283 Uygun Bulma Kanunu Çıkarılması

Gerekli Olmayan Uluslararası

Antlaşmaların Onaylanması 84

22284 Uluslararası Antlaşmaların Yolsuz

Onaylanması 88

22285 Uluslararası Antlaşmalarda Yapılan

Değişikliklerin Onaylanması 95

223 Türk Hukuku – Uluslararası Hukuk İlişkisi 108

3 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN YÜRÜRLÜĞÜ VE

TESCİLİ 113

31 Uluslararası Antlaşmalara Bağlanma Anının Tespit Edilmesi 113

311 Basit Usul 116

3111 İmza 116

3112 Antlaşma Teşkil Eden Belgelerin Teati

Edilmesi 116

312 Diğer Usuller 117

3121 Onaylama (Ratification) 117

3122 Kabul Etme (Accaptence) veya Uygun Bulma

(Approval) 118

3123 Katılma 118

32 Tescil 121

321 Uluslararası Hukuk Açısından 121

3211 Milletler Cemiyeti Dönemi 121

3212 Birleşmiş Milletler Dönemi 123

33 Türk Hukuku Açısından Antlaşmaların Bağlayıcılık Kazanması

ve Tescili 129

331 1921 Anayasası Dönemi 129

333 1924 Anayasası Dönemi 130

333 1961 Anayasası Dönemi 131

334 1982 Anayasası Dönemi 131

iv İçindekiler

4 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TÜRK HUKUKUNDA

YERİ VE UYGULANMASI SORUNU135

5 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN TÜRK HUKUKUNDA

YARGISAL DENETİMİ143

6 ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN SONA ERMESİ VE

FESİH151

61 Uluslararası Hukuk Açısından151

62 Türk Hukuku Açısından 153

621 Tartışmalı Bir Örnek: İstanbul Sözleşmesi153

622 İstanbul Sözleşmesi’nden Çekilme Kararı’nın Usul Hukuku

Açısından Değerlendirilmesi157

SONUÇ165

EKLER

EK - 1171

EK - 2183

EK - 3185

EK - 4189

EK - 5193

KAYNAKÇA229