Prof. Dr. Zeyyat SABUNCUOĞLU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 3
İÇİNDEKİLER . 7
BÖLÜM
ARABULUCULUK SÜRECİNE GENEL BAKIŞ
1.1. Arabuluculuk Kavramının Tanımı 15
1.2. Arabulucunun Tanımı ve Nitelikleri . 15
1.3. Arabuluculuğun Sağladığı Yararlar 16
1.4. Arabuluculuğun Geçerli Olduğu Alanlar 17
1.5. Arabuluculuk Türleri . 17
1.5.1. Kolaylaştırıcı Arabuluculuk 17
1.5.2. Değerlendirici Arabuluculuk . 18
1.5.3. Dönüştürücü Arabuluculuk . 18
1.5.4. Eş Arabuluculuk 18
1.5.5. Uzman Arabuluculuk . 19
1.5.6. İhtiyari (Gönüllü) Arabuluculuk 19
1.5.7. Dava Şartlı (Zorunlu) Arabuluculuk . 19
1.6. Arabuluculuğun Temel İlkeleri . 20
1.6.1. Tarafsızlık 20
1.6.2. Gönüllülük . 20
1.6.3. Gizlilik . 21
1.6.4. Tarafların Özgürlüğü (İradilik) 21
1.6.5. Eşitlik 22
1.7. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği . 22
1.7.1. Biyolojik Cinsiyet . 22
1.7.2. Kadın-Erkek Farklılığı 23
1.7.3. Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Yüklenen Roller 23
1.7.4. Kadın-Erkek Eşitliği 24
1.7.5. Arabuluculuk Açısından Toplumsal Cinsiyet
Eşitliği 25
1.7.6. Aile Uyuşmazlığında Arabuluculuk 27
1.8. Arabuluculukta Etik Kurallar 27
1.8.1. Güç Dengesi, Eşitlik ve Tarafsızlık Sağlama 28
1.8.2. Beyan veya Belgelerin Kullanılmaması (Gizlilik) 28
1.8.3. Çıkar İlişkilerinin Olmaması . 29
1.8.4. Tarafları Dengeli Şekilde Bilgilendirme . 29
1.8.5. Reklam Yasağı 29
1.8.6. Taraflara Avukatlık Yapma Yasağı . 29
1.9. Arabuluculuk Aşamaları . 30
1.9.1. Hazırlık ve Başvuru Aşaması 30
1.9.2. Başlangıç Aşaması 31
1.9.3. İnceleme Aşaması . 32
1.9.4. Müzakere Aşaması 33
1.9.5. Sonuç Aşaması 33
ARABULUCULUK VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ
2.1. Çatışma Kavramı. 35
2.2. Uyuşmazlık ve Çatışma . 35
2.3. Çatışmanın Yararlı Yönleri . 35
2.4. Çatışmanın kaynakları . 36
2.4.1. Kişilik ve Duygu Farklılıkları . 36
2.4.2. Ön Yargı ve Değer Farklılığı . 36
2.4.3. Algı Farklılığı 37
2.4.4. Kaynakların Sınırlı Olması 37
2.4.5. Niyet Farklılığı 38
2.4.6. İletişim Sorunu 38
2.4.7. Psikolojik Üstünlük Yaratma Eğilimi . 38
2.5. Çatışmada Tarafların Tepki Biçimleri . 38
2.5.1. Yarışmacı Tepki 39
2.5.2. Sert, Kırıcı Tepki . 39
2.5.3. Yumuşak Tepki . 39
2.5.4. İşbirlikçi Tepki 40
2.6. Çatışma yönetiminde Arabulucuya düşen Roller 41
2.6.1. Taraflarda İstek ve Güven Duygusu Yaratmak . 41
2.6.2. Problemin Doğru Teşhisine Yardımcı Olmak . 42
2.6.3. Tarafların Kişilik Analizini Yapmak . 42
2.6.4. Yeni Alternatifler Üretilmesini Teşvik Etmek 43
2.7. Arabulucu ve Öfke Yönetimi 44
2.7.1. Öfkenin Belirtileri . 44
2.7.2. Öfkenin İçe Yönelmesi 47
2.7.3. Öfkenin Dışa Yönelmesi . 48
2.7.4. Öfkenin Kontrol Edilmesi . 48
III. BÖLÜM
ARABULUCULUKTA İLETİŞİM BECERİLERİ
3.1. İletişim Kavramı . 54
3.2. Arabulucu Açısından İletişimin Önemi 55
3.3. Arabuluculuk ve İletişim Süreci . 57
3.3.1. Kaynak (Gönderici) . 57
3.3.2. Mesaj . 58
3.3.3. Kanal . 58
3.3.4. Alıcı . 59
3.3.5. Geribildirim . 60
3.4. İletişim Türleri ve Arabuluculuk . 61
3.4.1. Yazılı İletişim 61
3.4.2. Sözlü İletişim . 62
3.4.3. Sözsüz İletişim 63
3.4.4. Elektronik-Teknolojik İletişim 63
3.4.5. Görsel-İşitsel İletişim 64
3.5. Arabulucu ve Diyalog Kurma . 65
3.6. Arabulucu ve Empati Kurma 66
3.6.1. Tarafları Anlamak . 67
3.6.2. Taraflara Yardımcı Olmak 67
3.6.3. Tarafları İşbirliğine Yönetmek 68
3.7. Arabulucu ve Etkin Konuşma . 68
3.7.1. Etkili Konuşma Kuralları 69
3.8. Arabulucu ve Etkili Dinleme 69
3.8.1. Aktif Dinleme Kuralları 70
3.8.2. Dinleme Tarzları 71
3.9. Arabulucu ve İkna Edici İletişim 72
3.10. Arabuluculukta Fiziksel İletişim Engelleri . 73
3.10.1. Gürültü . 73
3.10.2. Mesajın Belirsizliği . 74
3.10.3. İletişim Aracının Yanlış Seçimi 74
3.10.4. Teknolojik uyumsuzluklar . 75
3.11. Arabuluculukta Karşılaşılan Psikolojik İletişim
Engelleri . 75
3.11.1. İletişim Amacının Belirsizliği . 76
3.11.2. Kişisel Görüş Farklılıkları . 76
3.11.3. Algılama Farklılıkları 77
3.11.4. Tutum Farklılıkları 79
3.11.5. Önyargılar 80
3.11.6. Zaman Baskısı . 81
3.12. Arabuluculukta Sosyo-Kültürel İletişim Engelleri 83
3.12.1. Eğitim ve Bilgi Farklılığı . 84
3.12.2. Dil ve Şive Farklılığı . 84
3.12.3. Statü ve Cinsiyet Farklılığı 85
3.12.4. Konuşma Yetersizliği 85
3.12.5. Dinleme Yetersizliği 86
ARABULUCULUK VE BEDEN DİLİ
4.1. Gözler 89
4.2. Gülme Jestleri 91
4.3. El Kol Jestleri 92
4.4. Tokalaşma . 97
4.5. Ayak ve Bacak Jestleri 99
4.6. Baş ve Yüz Jestleri 101
4.7. Mesafe . 103
4.8. Cinsiyet Farklılığı ve Beden Dili 105
4.9. Kişilik Yapısı ve Beden Dili . 105
ARABULUCULUK VE MÜZAKERE TEKNİKLERİ
5.1. Müzakere Kavramı 110
5.2. Müzakerede Karşılaşılan Sorunlar 112
5.3. Müzakerede Güdülen Amaçlar . 113
5.4. Müzakerecide Bulunması Gereken Özellikler 113
5.5. Müzakere Yeri. 114
5.6. Müzakere Süresi 115
5.7. Müzakereye Hazırlık . 116
5.8. Müzakerede Genel Toplantı (Genel Görüşme) . 117
5.8.1. Toplantı Öncesi Yapılacaklar 117
5.8.2. Toplantı Anında Yapılacaklar . 120
5.8.3. Toplantı Sonrası Yapılacaklar . 122
5.9. Müzakere Stratejileri . 122
5.9.1. Uyuşmacı Müzakere Stratejisi 122
5.9.2. Kaçınmacı Müzakere Stratejisi . 123
5.9.3. Rekabetçi (Kazan-Kaybet) Müzakere Stratejisi 124
5.9.4. Uzlaşmacı Müzakere Stratejisi 125
5.9.5. Sorun Çözücü, İşbirlikçi (Kazan-Kazan) Müzakere
Stratejisi . 125
5.10. Tarafların Müzakere Taktikleri . 126
5.11. Müzakerede Arabulucunun Taktikleri 128
5.11.1. Kolaylaştırıcı Rol Oynama 128
5.11.2. Yönlendirici Rol Oynama 129
5.11.3. Babacan Arabulucu Rolü Oynama 129
5.11.4. Gerçeklik Testi Uygulama . 129
5.11.5. Müzakerede Gerilimi Soğutma 130
5.11.6. Müzakerede Güç Dengesi Sağlama . 130
5.11.7. Çözüm Odaklı Rol Oynama 131
5.12. Müzakere Dinamikleri . 131
5.12.1. Hedef ve Direnç Noktası . 131
5.12.2. B Planı Oluşturma . 132
5.12.3. Pazarlık Aralığı 132
5.13. Müzakere Süreci 132
5.13.1. Hazırlık Yapma . 133
5.13.2. Sözleşme Düzenlenmesi 133
5.13.3. Arabulucunun Açış Konuşması . 134
5.13.4. Tarafların Sunumları . 135
5.13.5. Anlaşma Alanlarını ve Sorunları Tanımlama 135
5.13.6. Müzakereyi İsteklere Değil Gereksinmelere Göre
Yönlendirme 135
5.13.7. Mekik Diplomasisi 136
5.13.8. Özel Görüşme 137
5.13.9. Yeniden Çerçeveleme 137
5.13.10. Karar Vermeye Hazırlık 138
5.13.11. Kararı Verme ve Sürecin Sonlanması . 138
5.13.12. Tutanak Hazırlama Aşaması . 139
5.13.13. Kapanış Konuşması . 140
5.14. Anlaşma Belgesinin İcra Edilebilirliği 141
HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA
ARABULUCULUK KANUNU YÖNETMELİĞİ 143
YARARLANILAN KAYNAKLAR 171
