^{5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Kapsamında} Asgari İşçilik Tespiti ve Uzlaşma Müessesesi

Dr. Öğr. Üyesi Kübra Öz

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

5

İÇİNDEKİLER 

7

KISALTMALAR 

13

GİRİŞ 

15

BİRİNCİ BÖLÜM

ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ UYGULAMASI

1. ASGARİ İŞÇİLİK İNCELEMESİ ÇERÇEVESİNDE KAYIT DIŞI İŞÇİLİK 

21

1. Kayıt Dışı İstihdamın Kavramsal Çerçevesi 

25

1. Uygulamaya Konulan Hukukî Düzenlemeler Kapsamında Asgari İşçilik

Tespiti 

34

1. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ UYGULAMASI 

35

1. Asgari İşçilik Tespiti Uygulamasının Amacı 

37

1. Asgari İşçilik Uygulamasının Tarihsel Süreci 

41

1. Ölçümleme Uygulaması 

41

2. Ölçümleme Uygulamasının Sona Ermesi ve Asgari İşçilik

Uygulamasına Geçiş Süreci 

45

1. Asgari İşçilik Uygulamasının Tanımı 

48

1. Asgari İşçilik Uygulamasının Yapılma Yöntemi 

51

1. Ön Değerlendirme İşlemi 

53

2. Asgari İşçilik Araştırması 

57

3. Araştırma ve İncelemede Dikkat Edilecek Hususlar 

58

1. Asgari İşçilik Tespiti Yapmakla Görevli Kişiler 

60

1. SGK Müfettişlerinin İnceleme Yetkisi 

61

2. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin ve Yeminli Mali

Müşavirlerin İnceleme Yetkisi 

63

1. Meslek Mensupları ve İşverenin Müteselsil Sorumluluğu 

66

1. Müşterek ve Müteselsil Sorumluluğun Şartları 

68

1. Hatalı İşçilik Bildiriminde Bulunan Meslek Mensubunun

Sorumluluğu 

70

III. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİNİN YAPILDIĞI İŞLER VE İŞYERLERİ 

73

1. Genel Kapsam İtibarıyla 

74

1. Özel İnşaat İşlerinde Asgari İşçilik İncelemesi 

74

1. İhaleli İnşaat İşlerinde Asgari İşçilik 

77

2. İhale Konusu Olmayan İnşaat İşlerinde Asgari İşçilik 

78

3. Özel Bina İnşaatlarının Kısmen Tamamlanması Halinde Hesaplama 

82

1. İhale Konusu İşlerde Asgari İşçilik İncelemesi 

84

1. İhaleli İşlerde Araştırma Yoluyla Asgari İşçiliğin Belirlenmesi 

85

1. İşin Geçici Kabulünün Noksansız Yapılması 

86

1. Kesin Kabulün Yapılması 

87

1. İhale Konusu İşte Çalışacak Kişi/Gün Sayısının Belli Olduğu İşler 

89

1. İhale Konusu İşte Çalışacak Kişi/Gün Sayısının Belli Olmadığı

İşler 

91

2. İhaleli İşlerde Kurum Denetim Elemanlarınca Asgari İşçiliğin

Belirlenmesi 

91

3. İhale Konusu İşin Konsorsiyum ve İş Ortaklığı Şeklinde Üstlenilmesi 

94

1. Devamlı Mahiyetteki İşyerlerinde Görülen İşler 

95

1. Devamlı Mahiyetteki İşyeri Kavramı 

96

2. İhale Konusu İşlerin Devamlı İşyeri Sigortalıları İle Yapılması 

98

1. Diğer İşler 

102

1. ASGARİ İŞÇİLİK İNCELEMESİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 

107

1. Özel Bina İnşaatlarında Kadın Sigortalı Bildirilmesi Durumu 

107

1. İhaleli İşlerde Kadın Sigortalı Bildirilmesi Durumu 

109

1. İşin Başlama ve Bitiş Tarihlerinin Tespiti 

109

1. Özel Bina İnşaatlarında İşin Başlama ve Bitiş Tarihlerinin Tespiti 

109

2. İhale Konusu İşlerde İşin Başlama ve Bitiş Tarihlerinin Tespiti 

110

1. Tescil Edilmemiş veya Tescil Edilmiş Olmakla Birlikte İşçilik

Bildiriminde Bulunulmaması Halinde Yapılacak İşlemler 

110

1. Asgari İşçilik İncelemesinde Faturaların Dikkate Alınması İçin Aranan

Şartlar 

111

1. Faturaların Doğruluğunun Tespiti 

115

2. Karşıt İnceleme 

116

1. ASGARİ İŞÇİLİK DEĞERLENDİRMESİ YAPILAMAYACAK İŞLER 

117

1. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİT KOMİSYONU 

117

1. Asgari İşçilik Tespit Komisyonunun Oluşumu ve Çalışma Usulü 

118

1. Komisyon Başkanının ve Üyelerin Sorumlulukları 

120

VII. ASGARİ İŞÇİLİK ORANLARI 

120

1. Asgari İşçilik Oranlarının Belirlenmemiş Olması 

124

1. Asgari İşçilik Oranının Değerlendirilmesi ve Tespiti Aşamasında Dikkat

Edilecek Hususlar 

126

1. Yerinde Tespit 

129

1. Asgari İşçilik Oranının Hesaplanması 

130

1. Asgari İşçilik Oranına İtiraz 

131

1. Dava Sırasında Asgari İşçilik Oranına İtiraz 

133

1. İtirazdan Vazgeçme 

137

1. İşçilik Oranı Tespit Edilmeyen İşler 

137

VIII. İLİŞİKSİZLİK BELGESİ VERİLMESİ 

137

1. İlişiksizlik Belgesi Verilmesinin Hukukî Dayanağı 

137

1. Kamu Kuruluşlarınca İhale Yoluyla Yaptırılan İşlerde İşverenlerin

Kuruma Borcu Olmadığının Araştırılması 

139

1. İlişiksizlik Belgesi Verilmesi Süreci 

141

1. Özel Bina İnşaatlarında İlişiksizlik Belgesi Verilme Süreci 

144

1. Özel Bina İnşaatlarında Kısmi İlişiksizlik Belgesi Verilmesi 

145

2. Biten Bir Binanın Bağımsız Bölümlerinin Satın Alınması Halinde

İlişiksizlik Belgesi 

149

1. İhale Konusu İşlerde İlişiksizlik Belgesi Verilme Süreci 

150

1. Danışmanlık Hizmet İhalelerinde İlişiksizlik Belgesi 

151

2. Nakliye İşleri ile Personel Öğrenci Taşıma İşlerinde İlişiksizlik

Belgesi 

151

3. Piyasadan Hazır Halde Alınıp Satılan Malın Teslim İşlerinde

İlişiksizlik Belgesi 

152

1. İnceleme Yapılmaksızın İlişiksizlik Belgesinin Verilebileceği Haller 

153

1. RE’SEN PRİM TAHAKKUKUNUN ASGARİ İŞÇİLİKTEN FARKI 

154

1. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİNDE ÖDEMENİN TAAHHÜDÜ, İTİRAZ VE DAVA YOLU 

160

1. Ödemenin Taahhüdü 

161

1. İtiraz Yolu 

162

1. Dava Yolu 

163

1. Asgari İşçilik Tespiti Neticesinde Prim Alacağına İlişkin Taleplere Karşı

Kurumun Alacağının Bulunmadığına İlişkin Menfi Tespit Davası 

168

1. Kurum Denetimleri Sonucu veya Mahkeme Kararı Tahakkuk Ettirilen

Sosyal Sigorta Primlerinde Zamanaşımı 

171

1. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ VE İSPAT 

173

İKİNCİ BÖLÜM

UZLAŞMA MÜESSESESİ

1. UZLAŞMA MÜESSESESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ 

177

1. UZLAŞMA KAPSAMINDAKİ İŞYERLERİ 

180

1. Devamlı Mahiyetteki İşyerleri 

180

1. Uzlaşma Kapsamındaki İşyerleri Açısından Yapılan Ayrımın Eşitlik

İlkesi ve Kanunilik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi 

181

III. UZLAŞMA KAPSAMINDAKİ KURUM ALACAKLARI 

185

1. Kurum Alacaklarının Uzlaşma Kapsamında Değerlendirilmesinin Şartları 

186

1. Fark Sigorta Priminin İşyerinde Çalışan Sigortalıya Mal Edilmesi Durumu 

188

1. Fark Sigorta Priminin İşyerinde Çalışan Sigortalıya Sonradan Mal

Edilmesi Durumu 

189

1. UZLAŞMA KOMİSYONU 

197

1. Komisyonların Teşkili 

197

1. Komisyonun Toplanması ve Çalışma Usulü 

198

1. UZLAŞMA TALEBİ 

198

1. Talepte Bulunmaya Yetkili Kişi 

198

1. Talebin Şekli 

201

1. Talepte Bulunma Süresi 

201

1. KISMİ UZLAŞMA 

202

VII. UZLAŞMANIN KESİN OLMASI VE DAVA EDİLEMEZLİK 

203

VIII. UZLAŞMA GÜNÜNÜN, PRİM TUTARININ VE İDARİ PARA CEZASININ

TESPİTİNİN BİLDİRİLMESİ 

208

1. UZLAŞMA TUTANAĞININ DÜZENLENMESİ 

209

1. UZLAŞMADAN VAZGEÇME 

210

1. UZLAŞMAYA UYMAMA VE UZLAŞMANIN BOZULMASI 

211

XII. UZLAŞMA SAĞLANAMAYAN HALLER VE YAPILACAK İŞLEMLER 

212

XIII. UZLAŞAMAMA HALİNDE PRİM ALACAKLARININ CEBREN TAHSİLİNDE 6183

SAYILI KANUNUN UYGULANMASI 

212

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ VE UZLAŞMANIN ÜÇLÜ İŞ İLİŞKİLERİNDE GÖRÜNÜMÜ

1. KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA İHALEYLE İŞ ALANLARLA ALT

İŞVERENLERİN SORUMLULUĞU 

217

1. İŞYERİ DEVRİ HALİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 

220

1. Genel Olarak 

220

1. İşyeri Devri ve Uzlaşma Kurumunun Birlikte Değerlendirilmesi 

225

1. Şirketteki Sermaye Payının Devredilmesi Halinde Sorumluluk 

228

III. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ VE UZLAŞMA MÜESSESESİNDE DİĞER BİRLİKTE

SORUMLULUK DURUMLARI 

230

1. Üst Düzey Yöneticilerin Sorumluluğu 

230

1. Üst Düzey Yönetici Kavramı 

230

2. Üst Düzey Yöneticilerin Sorumluluğunun Kapsamı 

232

3. Üst Düzey Yöneticilerin Sorumluluğunun Bulunmadığı Durumlar 

236

1. ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMASINDA KAYIT DIŞI VERGİ HESAPLAMASI 

237

1. Fark İşçilik Tutarının Hukukî Niteliği 

237

1. Vergi Hesaplaması 

239

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ KAPSAMINDA UYGULANAN İDARİ PARA CEZALARI

1. ASGARİ İŞÇİLİK TESPİTİ KAPSAMINDA UYGULANAN İDARİ PARA

CEZALARI 

243

1. İdari Para Cezası Sorumluluğuna İlişkin Genel Değerlendirme 

244

1. Asgari İşçilik Araştırması ve Uzlaşma Kapsamında İstenilen

Bilgi/Belgeleri Vermeyenlere Uygulanacak İdari Para Cezası 

247

1. Eksik İşçiliğin Mal Edildiği Aylara Uygulanacak İdari Para Cezası 

249

1. Bilgi ve Belge İsteme Hakkının İhlali Halinde Uygulanacak İdari Para

Cezası 

249

1. Kurumun Denetim ve Kontrolle Görevlendirilmiş Memurlarına Engel

Olma 

251

1. BİRLİKTE SORUMLULAR HAKKINDA İDARİ PARA CEZASI TAHAKKUK

ETTİRİLMESİ 

252

1. Meslek Mensupları Hakkında Düzenleme 

255

1. Müteselsil Sorumluluğun İdari Para Cezaları Hakkında Uygulanıp

Uygulanamayacağı Sorunu 

256

III. İDARİ PARA CEZALARINA İTİRAZ, YARGI YOLU VE ZAMANAŞIMI 

256

1. İdari Para Cezalarına İtiraz 

257

1. İdari Para Cezalarına Karşı Yargı Yolu 

257

1. İdari Para Cezalarında Zamanaşımı 

259

SONUÇ 

261

KAYNAKÇA 

283