Ceza Muhakemesi Hukuku

Prof. Dr. Ahmet GÖKCEN

Doç. Dr. Murat BALCI

Doç. Dr. M. Emin ALŞAHİN

Doç. Dr. Kerim ÇAKIR

İÇİNDEKİLER
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9

BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNE GİRİŞ,
CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ VE KAYNAKLARI
§1- CEZA MUHAKEMESİNE GİRİŞ 29
I- Tanım, Terim 29
II- Ceza Muhakemesinin Amacı 30
III- Hukuk Sistematiğindeki Yeri 31
§2- CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ 31
I- Genel Açıklamalar. 31
II- Avrupa’daki Tarihi Gelişim 31
III- Türk Ceza Muhakemesi Hukukunun Tarihi Gelişimi 35
1- Genel Açıklamalar ve Türklerin Müslüman Olmalarından Önceki
Dönem 35
2- Türklerin Müslüman Olması, İslam Ceza Muhakemesi Hukuku 36
3- Osmanlı Devleti Mahkeme Teşkilatı ve Sistemi 39
A- Genel Açıklamalar ve Tanzimat’ın İlanına Kadar Olan Dönem 39
B- Şer’iye Mahkemeleri ve Diğer Yargılama Organları 40
a- Şer’iye Mahkemeleri ve Kadı 40
b- Adli Teşkilatta Kadı’lardan Başka Görevli Olan Şahıslar 41
aa- Nâip 41
bb- Subaşı, Ases ve Diğer Kişiler 41
c- Diğer Yargı Organları 42
aa- Divan-ı Hümayun 42
bb- Paşa Divanları 43
cc- Muhtesiplik 43
dd- Kazaskerlik 43

C- Zimmilere Ait Cemaat Mahkemeleri 44
D- Konsolosluk Mahkemeleri 45
E- Tanzimat’ın İlanından Cumhuriyet’in Kuruluşuna Kadar Olan
Dönem 46
a- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu ile Usul-ı Muhakemat- ı Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesine Kadar Olan
Gelişmeler 46
b- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu ile Usul-ı Muhakemat-ı
Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesi 48
aa- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu’nun Yürürlüğe
Girmesi 48
bb- Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe
Girmesi 52
4- Cumhuriyet Dönemi. 53
§3- CEZA MUHAKEMESİNİN KAYNAKLARI 55
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU, UYGULAMA ALANLARI, YÜRÜYÜŞÜ VE ŞARTLARI
§1- CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU 59
I- Genel Açıklamalar 59
II- Kıyas 60
§2- CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ UYGULANMASI 62
I- Ceza Muhakemesi Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması. 62
II- Ceza Muhakemesi Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması 63
§3- CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ 67
§4- CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTLARI 70
I- Genel Açıklamalar 70
II- Dava Şartları 70
1- Genel Açıklamalar 70
A- Şikâyet 71
B- Dava Süresi 75
C- İzin 77
D- Talep 78
E- Yargı Bulunmaması 79
F- Açık Dava Bulunmaması 79
G- Önödeme 80
H- Uzlaştırma 86
2- Dava Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 91

III- Yargılama Şartları 92
1- Genel Açıklamalar 92
A- Sanığın Hazır Bulunması 92
a- Gaiplik (m.244, 246) 92
b- Sanığın Yokluğu Halleri 93
aa- Genel Açıklamalar 93
bb- Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması (m.194) 94
cc- Sanık Gelmese Bile Duruşma Yapılabilen Haller (m.195) 95
dd- Sanığın Duruşmadan Vareste (Bağışık) Tutulması (m.196) 95
ee- Sanığın Duruşmadan Çıkarılabileceği Haller (m.200, 203, 204) 97
c- Kaçaklık 98
aa- Genel Açıklamalar 98
bb- Kaçaklara Özgü Koruma Tedbirleri 99
aaa- Kaçaklar Hakkında Tutuklama 99
bbb- Güvence (Teminat) Belgesi 100
ccc- Özel Elkoyma 101
cc- Sanığın Müdafii Gönderme Hakkı 102
d- Eski Hale Getirme 102
B- Sanığın Akıl Hastası Olmaması 103
C- Bekletici Meselenin Çözümü 103
D- Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması 104
2- Yargılama Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 105
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
§1- CEZA MUHAKEMESİNDE İLKELER 107
I- Hukuk Devleti İlkesi - Oranlılık İlkesi 107
II- İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 110
III- Adil Yargılanma İlkesi. 111
IV- Hakim Önünde Meramını Anlatabilme İlkesi 116
V- Maddî Gerçeğin Araştırılması İlkesi 116
VI- Şüpheden Sanık Yararlanır (İn Dubio Pro Reo) İlkesi 118
VII- Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi. 120
VIII- Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 122
IX- Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 124
X- Halka Açıklık (Aleniyet) İlkesi 126

XI- Vasıtasızlık İlkesi 128
XII- Sözlülük-Yazılılık İlkesi 129
XIII- Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi- Maslahata Uygunluk İlkesi 129
XIV- Masumiyet İlkesi 131
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI
§1- MAHKEMELER VE HÂKİMLİKLER 133
§2- CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 137
§3- BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ 137
§4- YARGITAY 138
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNE KATILAN KİŞİLER
§1- HÂKİM 141
I- Kavram 141
1- Kanuni Hâkim İlkesi 142
2- Tabiî Hâkim İlkesi 142
II- Hâkimde Bulunması Gereken Nitelikler 144
1- Tarafsızlık 149
A- Genel Açıklamalar 149
B- Hâkim Tarafsızlığının Güvenceleri 151
a- Hâkimin Davaya Bakamayacağı Haller 151
b- Hâkimin Reddi ve Ret Muhakemesi 155
c- Hâkimin Çekinmesi ve İnceleme Mercii 157
2- Bağımsızlık 158
A- Genel Açıklamalar 158
B- Uluslararası Sözleşmelerde Hâkim Bağımsızlığı 159
C- Hâkim Bağımsızlığının Güvenceleri 159
a- Yasama Organına Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 159
b- Yürütme Organına Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 160
c- Diğer Organlara Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 163
III- Hâkim Çeşitleri 165
IV- Hâkimin (Mahkemenin) Yetkileri 165
1- Madde (Görev) Bakımından Yetki 165
A- Asliye ve Ağır Ceza Mahkemeleri 166
B- Sulh Ceza Hâkimliği 167

C- Madde Bakımından Yetkisizlik İddiası ve Yetki Uyuşmazlığı 169
D- Madde Bakımından Yetkide İstisnai Haller 171
a- İşin Yanlışlıkla Madde Bakımından Yetkisiz Mahkemeye Gelmesi 171
b- Bağlantı 171
aa- Genel Olarak 171
bb- Bağlantının Çeşitleri 171
aaa- Sübjektif-Objektif Bağlantı 171
bbb- Dar-Geniş Bağlantı 172
cc- Bağlantının Sonuçları 172
aaa- Birleştirme 172
bbb- Nisbi Muhakeme 177
ccc- Bekletici Mesele 178
2- Yer Bakımından Yetki 180
A- Genel Olarak 180
B- Yetki Uyuşmazlığı ve Yetkiye İtiraz 181
C- Yer Bakımından Yetkide İstisnai Haller 183
a- İstinabe 183
b- Davanın Nakli 184
c- Bağlantı 186
3- Kişi Bakımından Yetki 186
A- Genel Olarak 186
B- Kişi Bakımından Yetkide İstisna: Bağlantı 186
§2- SAVCI 187
I- Kavram 187
II- Savcılık Teşkilatı 190
1- Genel Açıklamalar 190
2- Cumhuriyet Başsavcılığı 190
3- Cumhuriyet Başsavcısı 191
4- Cumhuriyet Başsavcı Vekili 191
5- Cumhuriyet Savcısı 192
A- 5235 sayılı Teşkilat Kanunundaki Görevleri 192
B- 5271 sayılı CMK’daki Görevleri 192
a- Soruşturma Aşamasındaki Görevleri 192
b- Kovuşturma Aşamasındaki Görevleri 199
C- 5275 sayılı CGTİHK’daki Görevleri 200
D- İdari Görevleri 201

E- Özel Hukuktaki Görevleri 201
III- Savcılık Makamının Hukuki Niteliği 203
1- Genel Açıklamalar 203
2- İdari Makam Olduğu Görüşü 203
3- Adli Makam Olduğu Görüşü 204
4- Karma Görüş 204
5- Kanaatimiz 204
IV- Savcı Bağımsızlığı 205
V- Savcının Tarafsızlığı 206
VI- Savcının Yetkisi 207
VII- Savcılar Arasında Yetki Uyuşmazlığı 209
VIII- Savcının Reddi veya Çekinmesi 213
§3- MÜDAFİ 215
I- Kavram 215
II- Müdafiin Hukuki Konumu 216
1- Genel Açıklamalar 216
2- Müdafiin Hukuki Konumuna İlişkin Görüşler 216
A- Müdafiin Şüphelinin/Sanığın Temsilcisi Olduğu Görüşü 216
B- Müdafiin Şüphelinin/Sanığın Yardımcısı Olduğu Görüşü 217
C- Müdafiin Hem Mahkemenin Hem de Şüphelinin/Sanığın Yardımcısı
Olduğu Görüşü 218
D- Müdafiin Bağımsız Bir Adli Organ Olduğu Görüşü 218
E- Kanaatimiz 218
III- Müdafi Olabilme Şartları 219
IV- Müdafilik Yapılamayacak Haller ile Müdafiin Görevden Yasaklanması 219
V- Zorunlu Müdafilik 221
VI- Müdafi Sayısı 222
VII- Müdafiin Yetkileri 223
1- Dosyayı İnceleme Yetkisi 223
A- Genel Açıklamalar 223
B- İncelenecek Dosyanın İçeriği 225
C- İncelemenin Serbestliği 226
D- Dosyayı İnceleme Yetkisinin Sınırlandırılması 228
E- İncelenmesi Sınırlandırılamayan Belgeler 231
F- Dosyanın İnceleneceği Yer ve Süre 232
G- Kovuşturma Evresinde Dosya İnceleme Yetkisi. 233

2- Dosyadan Örnek Alma Yetkisi 234
3- Hazır Bulunma Yetkisi 235
4- Doğrudan Soru Sorma Yetkisi 236
5- Şüpheli ve Sanıkla Haberleşme Yetkisi 237
6- Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 238
VIII- Müdafiin Ödevleri 238
§4- ŞÜPHELİ-SANIK 239
§5- MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN, KATILAN 240
§6- ADLİ KOLLUK 245
§7- ZABIT KATİBİ 249
ALTINCI BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
§1- TANIM 251
§2- İŞLEM ÇEŞİTLERİ 251
§3- İŞLEMLERİN SÜRELERİ 254
I- Genel Olarak 254
II- Sürelerin Hesaplanması 254
III- Eski Hale Getirme 255
§4- İŞLEMLERİN BİLDİRİLMESİ 257
§5- İŞLEMLERDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR 259
§6- İŞLEMLERDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ 261
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT
§1- CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT VE ESASLARI 263
§2- İSPAT ARAÇLARI: DELİLLER, ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ 264
I- Sanık Açıklamaları ve İkrar. 268
1- Genel Açıklamalar 268
2- İfade ve Sorgunun Tarzı 268
3- İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 270
II- Tanık Açıklamaları 275
1- Genel Açıklamalar 275
2- Tanıkların Çağrılması 277
3- Tanıklıktan Çekinme 278
4- Meslek ve Sürekli Uğraşıları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 280

5- Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık 281
6- Kendisi veya Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme 281
7- Tanığın Yemini ve Dinlenmesi 282
III- Sanık ve Tanıktan Başka Kişilerin Açıklamaları 289
IV- Yazılı Açıklamalar (Belgeler) 289
V- Görüntü ve Ses Kaydeden Araçlarla Açıklamalar 293
VI- Belirti Delilleri 294
§3- DELİLLERİN MUHAFAZA VE TOPLANMASINDA YETKİLİ MAKAM 295
§4- MADDİ DELİLLER; MUHAFAZASI, TOPLANMASI, AMBALAJLANMASI 298
I- Maddi Deliller (İz) ve Çeşitleri 298
II- Maddi Delillerin Muhafaza Altına Alınması, Toplanması, Ambalajlanması 299
1- Olay Yeri İncelemesi, Muhafaza Altına Alma 299
2- Maddi Delillerin (İz) Toplanması 301
3- Maddi Delillerin Ambalajlanması 302
4- Delillerin Gönderileceği Yerler, Kriminal Polis Labaratuvarı ve Bölümleri 303
A- Balistik Bölümü 304
B- Sahtecilik Bölümü 305
C- Patlayıcı Maddeler Bölümü 305
D- Kimya Bölümü 306
E- Teknik Fotoğraf Bölümü 307
F- Araştırma ve Geliştirme Bölümü 307
§5- DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 307
§6- DELİL DEĞERLENDİRME YASAKLARI 312
I- Mutlak Değerlendirme Yasağı 317
II- Nisbi Değerlendirme Yasağı 325
§7- BİLİRKİŞİ 326
I- Kavram 326
II- Bilirkişinin Hukuki Niteliği 328
III- Uzman Mütalaası-Teknik Müşavir 330
IV- Bilirkişinin Görevlendirilmesi 331
V- Bilirkişinin Görev ve Yetkileri 333
VI- Bilirkişinin Görevini Yerine Getirmemesi 335
VII- Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 336
VIII- Bilirkişiye Başvurulması Gerekli Haller 337
1- Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller 337

2- Bilirkişiye Başvurulması Zorunlu Haller 339
A- Sahte Para ve Değerler Üzerinde Yapılacak İncelemeler (m. 73) 340
B- Şüpheli veya Sanığın Bilincinin İncelenmesi (Müşahade-Gözlem
Altına Alma, m.74) 340
C- Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 341
a- Genel Olarak 341
b- Hukuki Niteliği ve Amacı. 342
c- Dış Beden Muayenesi 343
d- İç Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma 344
e- Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 346
D- Moleküler Genetik İncelemeler 347
E- Fizik Kimliğin Tespiti 347
F- Ölü Muayenesi ve Otopsi 350
a- Ölü Muayenesi 350
b- Otopsi 351
3- Bilirkişiye Başvurulabilecek Diğer Bazı Haller 352
§8- KEŞİF 352
SEKİZİNCİ BÖLÜM KORUMA TEDBİRLERİ
§1- KAVRAM 355
I- Terim, Tanım, Önleyici Terimlerden Farkı 355
II- Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 357
1- Genel Açıklamalar 357
2- Yasal Dayanak Bulunması 358
3- Suç Şüphesinin Belirli Bir Yoğunlukta Olması 358
A- Şüphe Kavramı 358
B- Basit Şüphe (Başlangıç Şüphesi) 360
C- Makul Şüphe 361
D- Yeterli Şüphe 362
E- Kuvvetli Şüphe 362
4- Hükümden Önce Temel Bir Hakkı Sınırlaması 363
5- Geçici Olması 364
6- Gecikmede Tehlike Bulunması 364
7- Gecikmede Tehlike Varsa Savcı Kararı Bulunması 364
8- Oranlılık (Ölçülülük) Bulunması 365

§2- KORUMA TEDBİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ 367
I- Yakalama (m.90) 367
1- Genel Açıklamalar, Önleme Yakalaması, Koruma Altına Alma,
Durdurma, Kimlik Sorma 367
2- Hukuki Niteliği 370
3- Yakalamanın Şartları 372
A- Herkes Tarafından Yapılan Yakalama 372
a- Suçüstü Halinin Bulunması 373
b- Failin Kaçma Tehlikesinin Bulunması veya Hemen Kimliğinin Belirlenememesi 374
B- Kolluk Görevlileri Tarafından Yapılan Yakalama 375
4- Şikâyete Bağlı Suçlarda Yakalama 375
5- Yakalama Emri Üzerine Yakalama (Müzekkereli Yakalama) 376
6- Yeniden Yakalama Yasağı 377
7- Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak İşlemler 378
A- Yakalanan Kişiye Yasal Haklarının Bildirilmesi 378
B- Yakalanan Kişinin Durumunun Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 379
C- Yakalanan Kişinin Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 380
D- Yakalanan Kişi İle İlgili Alınacak Önlemler 381
II- Gözaltı (m. 91) 382
1- Genel Açıklamalar 382
2- Şartları 383
3- Gözaltı Süresi 384
4- Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 386
5- İtiraz ve Denetim 387
III- Tutuklama (m. 100) 388
1- Genel Açıklamalar 388
2- Tutuklamanın Şartları 391
A- Kuvvetli Suç Şüphesini Gösteren Somut Delillerin Varlığı 392
B- Tutuklama Nedenlerinin Varlığı 393
C- Tedbirin Orantılı Olması 395
D- Tutuklama Yasağı Bulunan Haller 396
3- Tutuklama Kararı 398
4- Tutuklama Kararına İtiraz. 399
5- Tutuklamada Geçecek Süre 400
6- Tutuklama Kararının Geri Alınması ve Salıverilme Talepleri 405

7- Salıverilenin Yükümlülükleri 407
8- Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmesi 407
9- Tutukluluğun İncelenmesi 407
10- Tutuklama Nedeniyle Tazminat 407
IV- Adli Kontrol (m. 109) 409
1- Genel Açıklamalar 409
2- Kavram ve Tanım. 409
3- Adli Kontrol Yükümlülükleri 411
4- Adli Kontrolün Uygulanma Şartları 415
A- Tutuklama Koşullarının Gerçekleşmiş Olması 415
B- Bir Suç Dolayısıyla Yürütülen Soruşturma veya Kovuşturmanın
Bulunması 415
5- Karar Verecek Merci 416
6- Adlî Kontrol Kararının Kaldırılması 418
7- Adli Kontrol Tedbirlerine Uymama 420
8- Güvence Gösterilmesi 421
V- Zorla Getirme (m. 146) 423
1- Genel Açıklamalar 423
2- Şüpheli ve Sanığın Zorla Getirilmesi 423
3- Tanık ve Bilirkişilerin Zorla Getirilmesi 424
4- Mağdur ve Şikâyetçilerin Zorla Getirilmesi 425
5- Karar Verecek Merci 425
6- Süresi. 426
7- Tedbirin İcrası 426
VI- Arama (m. 116) 427
1- Genel Açıklamalar, Adli–Önleme Araması Ayrımı 427
2- Hukuki Niteliği 430
3- Aramanın Şartları 430
A- Genel Olarak, İlgilinin Rızası 430
B- Makul Şüphe 431
C- Hakim Kararı veya Yetkili Merciin Yazılı Emri 432
D- Aramaya Maruz Kalan Kişiye İlişkin Şartlar 435
a- Genel Olarak 435
b- Şüpheli veya Sanık Nezdinde Yapılacak Arama 435
c- Diğer Kişiler Nezdinde Yapılacak Arama 436
E- Aramanın Yapılacağı Zamana İlişkin Şartlar 436

F- Arama Yapılacak Yere İlişkin Şartlar 437
a- Üstte Arama 437
b- Eşyada Arama 437
c- Konutta Arama 438
d- İşyerinde Arama 440
e- Avukat Bürolarında Arama 440
f- Araçta Arama 441
4- Arama Kararı veya Emri 442
5- Aramanın İcrası 442
6- Bilgisayarlarda, Program ve Kütüklerinde Arama 444
VII- Elkoyma (m. 123) 446
1- Genel Açıklamalar 446
2- Elkoymanın Amacı, Hukuki Niteliği ve Müsadereden Farkı. 447
3- Elkoyma İçin Aranan Şartlar 449
A- Elkoymaya Müracaat Edebilmek İçin Aranan Şüphe 449
B- Kişi Bakımından Şartlar 449
C- Madde Bakımından Şartlar 450
4- Elkonulamayacak Eşya 452
A- İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgeler 452
B- Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler 452
C- Basın Araçları 454
5- Elkoyma Kararını Verme Yetkisi 454
6- Elkoyma Kararının Yerine Getirilmesi 455
7- Elkonulan Eşyanın İadesi 457
8- Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 457
9- Elkoyma Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller 459
10- Özel Elkoyma Çeşitleri 459
A- Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma (m. 128) 459
B- Postada Elkoyma (m. 129) 462
C- Avukat Bürolarında Elkoyma (m. 130) 464
D- Bilgisayarlarda Elkoyma (m. 134) 465
E- Kaçaklarla İlgili Elkoyma (m. 248) 466
F- Basılmış Eserlere Elkoyma (Basın K. m.25) 467
11- İtiraz ve Denetim 467
12- Sona Ermesi 467

VIII- Şirket Yönetimine Kayyım Tayini (m. 133) 468
1- Genel Açıklamalar 468
2- Tedbirin Amacı ve Hukuki Niteliği 469
3- Tedbire Karar Verme Yetkisi 470
4- Tedbirin Uygulanma Şartları 471
A- Tedbirin Gerekli Olması 471
B- Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığı 471
C- Katalog Suç Olması 472
D- Tedbirin Uygulanmasının Ölçülü Olması 473
IX- Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi (m. 135) 475
1- Genel Açıklamalar 475
2- Tedbirin Hukuki Niteliği 476
3- Tedbirin Uygulanma Şekilleri 476
4- Tedbirin Uygulanabileceği Suçlar 478
5- Tedbirin Uygulanabilme Şartları. 482
6- Tedbirin Uygulanma Süresi 483
7- Tedbirin Uygulanabileceği Kişiler 484
8- Tedbire Karar Verecek Mercii 486
9- İletişimin Denetlenmesi Yasağı 488
A- Tanıklıktan Çekinme Yönünden 488
B- Müdafi Yönünden 489
a- Sorunun Ortaya Konulması 489
b- Çözüm Önerileri 490
10- İletişimin Denetlenmesi Tedbiri İçin Tazminat Talebinin Değerlendirilmesi 495
11- Tedbir Sonucunda Elde Edilen Bilgilerin İmha Edilmesi 496
12- Şüpheli veya Sanığın Üçüncü Kişilerle Yaptığı Görüşmelerin Delil Değeri 497
13- İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Uygulanabileceği Suç Tipleri 498
14- İletişimin Önleme Amaçlı Olarak Denetlenmesi Konusunda Verilen
Yazılı Emrin Hâkimin Onayına Sunulması Sırasında Gerekli İşlemler 499
15- Önleme Amaçlı Gerçekleştirilen İletişimin Tespitinin Delil Değeri 500
16- Önleme Amaçlı Gerçekleştirilen İletişimin Tespiti Sonucu Elde Edilen
Bilgilerin Mahkûmiyet Hükmünde Kullanılması 502
X- Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi (m. 139) 503
1- Genel Açıklamalar ve Kışkırtıcı Ajan Kavramı 503
2- Tedbirin Uygulanma Şartları 506

3- Gizli Soruşturmacının Görev ve Yetkileri 508
4- Tedbire Karar Verecek Merci ve Tedbirin Süresi. 513
5- Tesadüfen Elde Edilen Deliller 513
XI- Teknik Araçlarla İzleme (m.140) 514
1- Genel Açıklamalar 514
2- Tedbirin Uygulanma Şartları ve Kapsamı 515
3- Tedbire Karar Verecek Merci ve Tedbirin Süresi. 516
4- Tesadüfen Elde Edilen Deliller 517
XII- Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (m. 141) 518
1- Genel Açıklamalar 518
2- Tazminat Nedenleri 519
3- Tazminatın Kapsamı 530
4- Tazminat İsteminin Kabulü ve Karar Verecek Merci 532
5- Tazminatın Geri Alınması 534
6- Tazminat İstenemeyecek Haller 535
DOKUZUNCU BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
§1- GENEL AÇIKLAMALAR 537
§2- SORUŞTURMA EVRESİ 537
I- Kavram, Soruşturma Evresinde Yetkili Olanlar 537
II- Delillerin Toplanması ve Muhafaza Altına Alınması 543
III- Soruşturmanın Gizliliği 543
IV- Soruşturmanın Sona Ermesi 544
1- İddianamenin Düzenlenmesi 545
2- Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 547
3- Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Takipsizlik Kararı) ve
Denetimi 549
§3- ARA MUHAKEME EVRESİ 552
I- Genel Açıklamalar 552
II- İddianamenin Değerlendirilmesi 552
1- İddianamenin Kabulü 552
2- İddianamenin İadesi. 553
§4- KOVUŞTURMA EVRESİ 557
I- Duruşma Hazırlığı Devresi 557
II- Duruşma Devresi 559

1- Genel Açıklamalar 559
2- Duruşmada Yapılacak İşlemler 561
3- Duruşmada Bulunması Zorunlu Olan Kimseler 563
4- Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması 563
5- Delillerin Ortaya Konulması ve Tartışılması 564
A- Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar 567
B- Duruşma Tutanağı 567
6- Doğrudan Soru Yöneltme 568
7- Tercüman Bulundurulması 569
III- Hüküm Devresi 570
1- Genel Açıklamalar 570
A- Hüküm - Kesin Hüküm - Kesinleşmiş Hüküm 570
B- Karar 573
2- Hükmün Oluşumu 573
A- Müzakereye Katılacak Hâkimler 574
B- Müzakerede Görüşülecek Konular ve Müzakere Yönetimi 576
C- Gerekli Oy Sayısı ve Oyların Toplanması 579
3- Hükmün Unsurları 583
A- Genel Açıklamalar 583
B- Hükmün Şekli Unsurları 584
a- Hükmün Türk Milleti Adına Verilmesi 584
b- Muhakemeye Katılanların Kimlikleri 585
c- Suçun İşlendiği Yer ve Zaman 587
d- Hürriyeti Kısıtlayıcı Haller 588
e- Gerekçe 590
f- İmza 591
C- Hükmün Esasa İlişkin Unsurları 593
a- Verilen Hükmün Çeşidi 593
b- Uygulanan Kanun Maddeleri 594
c- Ceza Miktarı 596
d- Kanun Yolları 597
e- Tazminat İsteme İmkanı 600
4- Hüküm Fıkrasının Değiştirilmesi ve Düzeltilmesi. 601
5- Gerekçe 602
6- Hükmün Konusu 604
A- Genel Açıklamalar 604

B- Fiil ve Failin İddianamede Gösterilmesi 606
a- Fiilin (Maddi Olayın) İddianamede Açıklanması 608
b- Failin İddianamede Açıklanması 610
7- Hükmün Açıklanması 610
A- Hükmün Tefhimi 610
B- Hükmün Tebliği 612
8- Hüküm Çeşitleri 613
A- Genel Açıklamalar 613
B- Beraat 615
a- Suçun Unsurlarına İlişkin Beraat 616
b- Sübuta İlişkin Beraat 617
C- Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 617
a- Kusurun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Hükmü 618
b- Faile Ceza Verilememesi Sebebiyle Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Hükmü 618
D- Mahkumiyet 618
E- Güvenlik Tedbirlerine Hükmedilmesi 619
F- Davanın Reddi 619
G- Davanın Düşmesi 620
H- Adli Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik Kararı 621
9- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 623
A- Genel Olarak 623
B- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları 625
a- Suça İlişkin Şartlar (Objektif Şartlar) 625
b- Faile İlişkin Şartlar (Sübjektif Şartlar) 625
C- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Yasak Olduğu Haller 628
D- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uygulanması 628
E- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları 629
F- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Kanun Yolu
Denetimi 629
ONUNCU BÖLÜM KANUN YOLLARI
§1- GENEL AÇIKLAMALAR 631
I- Terim, Tanım 631
II- Amacı 632
III- Kanun Yolunun Öngörülmüş Olması 632

IV- Kanun Yollarının Konusu 632
V- Başvuru Şartı Olarak Hukuki Yararın İhlal Edilmesi 633
VI- Kanun Yollarına Gidebilecekler 633
1- Genel Açıklamalar 633
2- Cumhuriyet Savcısı 634
3- Şüpheli veya Sanık 635
4- Katılan (Müdahil) 636
5- Yasal Temsilci ve Eş 636
6- Müdafi veya Katılan Vekili Olarak Avukat 637
7- Diğer Kişiler 638
VII- Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi 639
1- Aktarma 639
2- Yayılma 639
3- Durdurma 640
VIII- Başvuruda Yanılma 640
IX- İstem. 641
X- Başvurudan Vazgeçme ve Başvurunun Geri Alınması 642
XI- Aleyhe Değiştirme Yasağı 643
XII- Çeşitleri. 644
§2- İTİRAZ 645
I- Tanım 645
II- İtirazın Konusu 646
III- İtiraz Sebepleri 646
IV- İtiraz Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 646
V- İtiraz Süresi 647
VI- İtirazı İnceleyecek Merci 647
VII- İtiraz İncelemesi 649
§3- İSTİNAF 651
I- Genel Açıklamalar. 651
II- İstinafa Tabi Kararlar 653
1- Resen İstinafa Tabi Kararlar 653
2- Talep Üzerine İstinafa Tabi Kararlar 654
III- İstinafa Tabi Olmayan Kararlar 655
IV- Doğrudan Temyize Tabi Kararlar 656
V- İstinaf Sonrası Kesinleşen Kararlar 656
VI- Başvuru Hakkı Olanlar 657

VII- Başvuru Süresi 658
VIII- Başvuru Şekli 658
IX- İstinaf Başvurusunun Hükmü Veren Mahkeme Tarafından Reddi 660
X- İstinaf Talebinin Tebliği ve Cevabı 660
XI- Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 661
XII- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Görevi 661
1- Dosya Üzerinde Ön İnceleme 661
2- İnceleme 662
3- Duruşma Hazırlığı 663
4- İstinaf Duruşması 663
5- Görevsizlik Kararlarını İnceleme 664
6- Koruma Tedbirlerine Müracaat 664
XIII- Başvurunun Etkisi 664
XIV- Aleyhe Bozma ve Direnme Yasağı 665
XV- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Verdikleri Kararlar Arasındaki Uyuşmazlığın Giderilmesi 666
XVI- İstinaf Sonrası Kanun Yolu 666
§4- TEMYİZ 666
I- Genel Açıklamalar 666
II- Temyiz Mercii Olarak Yargıtay 667
1- Ceza Muhakemesinde Olay ve Hüküm Mahkemesi Ayrımı 669
2- Yargıtay’ın Görev Alanı 673
A- Yargıtay’ın Görev Alanının Ceza Muhakemesi İlkeleriyle
Sınırlandırılması 676
B- Yargıtay’ın Görev Alanının Hukuki Tanımlama İle Sınırlandırılması 679
III- Temyiz Kanun Yolu 681
IV- Temyiz İncelemesinin Konusu 683
V- Temyiz İncelemesinin Kapsamı 684
VI- Temyiz Sebepleri 685
1- Hukuk Kuralının Uygulanmaması veya Yanlış Uygulanması 687
2- Hukuka Kesin Aykırılık Hâlleri 689
A- Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması (m.
289/1-a) 689
B- Hâkimlik görevini yapmaktan kanun gereğince yasaklanmış hâkimin hükme katılması (m. 289/1-b) 690
C- Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da bu istem kabul olunduğu hâlde hâkimin hükme katılması veya bu istemin kanuna aykırı olarak reddedilip hâkimin hükme katılması
(m. 289/1-c) 691

D- Mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendini görevli
veya yetkili görmesi (m. 289/1-d) 691
E- Cumhuriyet savcısı veya duruşmada kanunen mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması
(m. 289/1-e) 692
F- Duruşmalı olarak verilen hükümde aleniyet kuralının ihlâl edilmesi
(m. 289/1-f) 693
G- Hükmün 230 uncu maddede gösterilen şekilde gerekçeyi
içermemesi (m. 289/1-g) 693
H- Hüküm için önemli olan hususlarda mahkeme kararı ile savunma
hakkının sınırlandırılmış olması (m. 289/1-h) 694
İ- Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması
(m. 289/1-i) 695
VII- Temyiz İstemi ve Süresi 695
VIII- Temyiz Gerekçesi 696
IX- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi 696
X- Temyiz İncelemesi Sonunda Verilen Kararlar 696
XI- Temyiz İsteminin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması 702
XII- Yargıtay Kararının Gönderileceği Merci 703
XIII- Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Sirayeti 703
§5- KANUN YARARINA BOZMA 703
I- Genel Açıklamalar. 703
II- Başvuracak Merci 706
III- Bozma Nedenleri ve Karar Çeşitleri 707
§6- CUMHURİYET BAŞSAVCISININ OLAĞANÜSTÜ İTİRAZI 709
I- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 709
1. Genel Açıklamalar 709
2. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme 710
3. Başvuru Usulü 711
II- Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 713
§7- YARGILAMANIN YENİLENMESİ 713
I- Genel Açıklamalar. 713
II- Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulanabilecekler 715
III- Yargılamanın Yenilenmesinde Süre 715
IV- Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl 715
V- Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 715
1- Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 716
2- Yargılamanın Hükümlü Aleyhine Yenilenmesi Sebepleri 724
VI- Yenileme İsteminin Kabule Değer Olup Olmadığı Kararı 725

§8- ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 727
I- Genel Açıklamalar 727
II- Bireysel Başvuru Hakkının Konusu 728
III- Bireysel Başvuru Hakkının Amacı 729
IV- Bireysel Başvurunun Kabul Edilebilirlik Şartları 730
1- Kişi Bakımından Yetki 730
2- Yer Bakımından Yetki 731
3- Zaman Bakımından Yetki 731
4- Konu Bakımından Yetki 731
A- Başvuruya Konu Olabilecek Eylem ve İşlemler 731
B- Başvuruya Konu Olamayacak Eylem ve İşlemler 732
V- Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi. 733
VI- Başvuru Süresi 733
VII- Hukuki Yarar Bulunması 734
VIII- İhlal İddiasının Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmaması 734
IX- Başvurunun İncelenmesi 735
1- Öninceleme 735
2- Kabul Edilebilirlik İncelemesi 735
3- Esas Hakkında İnceleme 735
KAYNAKÇA 737