Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye'de (Osmanlı İmparatorluğu'nda) Askeri Ceza ve Disiplin Hukuku

Dr. Alkın KARAKURUMER

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ .5

İÇİNDEKİLER7

KISALTMALAR.11

GİRİŞ13

ÇALIŞMANIN ÖNEMİ, AMACI VE SINIRLARI.18

KAYNAKLAR VE YÖNTEM 20

BİRİNCİ BÖLÜM

ASKERİ CEZA VE DİSİPLİN HUKUKU

ASKERİ CEZA VE DİSİPLİN HUKUKU .23

Askeri Ceza ve Disiplin Hukukunun Gerekliliği23

Askeri Yargı Düşüncesi .25

Disiplin.27

Ç. Disiplin Suçu / Askeri Suç .29

Disiplin Cezası .30

Askeri Disiplin .33

Askeri Ceza ve Disiplin Hukukunun Tarihsel Temelleri .36

Askeri Ceza Hukukunun Mukayeseli Olarak Tarihsel Gelişimi 39

Ğ. Karşılaştırmalı Askeri Disiplin Hukukunun Tarihsel Gelişimi 43

Karşılaştırmalı Hukukta Günümüzde Uygulanan Disiplin Yaptırımları 45

Uyarı/İkaz45

Kınama 45

Göz Hapsi45

Para cezası.46

Hürriyeti Bağlayıcı Disiplin Cezası.46

Aylık Kesilmesi.47

Rütbenin Geri Alınması.47

Silahlı Kuvvetlerden Çıkarılma.48

Rütbe Terfinin Engellenmesi.48

Rütbenin veya Hizmetin Geçici Olarak Askıya Alınması .48

Ceza Olarak Eğitim ve Diğer Görevlerin Uygulanması 49

8 İçindekiler

Karşılaştırmalı Hukukta Askeri Yargının Tarihi Gelişimi. 49

Askeri Yargının Genel Tarihi . 49

İ. Karşılaştırmalı Hukukta Askeri Yargı . 50

İKİNCİ BÖLÜM

OSMANLI ORDUSUNDA ASKERİ YARGIYI UYGULAYAN KURUMLAR

KLASİK DÖNEM OSMANLI ASKERİ TEŞKİLÂTI . 53

Tarihsel Temeller. 53

Osmanlı Askeri Teşkilâtının Kuruluşu ve Gelişimi. 57

Osmanlı Askeri Teşkilâtının Bozulması 59

Ç. Osmanlı Askeri Teşkilâtında Islahat Arayışları: 1606 tarihli Kavânîn-i

Yeniçeriyân 61

Yeniçeri Ocağı’nda Cezalandırma ve Yargılama 62

Nizam-ı Cedid Ordusu. 69

Yeniçeri Ocağı’nın Kaldırılması (Vaka-yı Hayriye) ve Asakir-i Mansure-

i Muhammediyye’nin Kuruluşu. 71

TANZİMAT'IN İLANINA KADAR OLAN DÖNEMDE ASKERİ

YARGININ KURUMLARI. 74

Kazaskerlik 74

Askeri Şahısların Davalarının Kazaskerlik Mahkemesinde Görülmesi. 78

Genel Olarak. 78

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YENİÇERİ OCAĞI’NIN KALDIRILMASINDAN SONRA

ASKERİ YARGIYI İLGİLENDİREN KANUNLAR

YENİÇERİ OCAĞI’NIN KALDIRILMASINDAN SONRA ASKERİ

YARGIYI İLGİLENDİREN KANUNLAR . 83

Genel Olarak 83

1837 (1253) Tarihli Kânunnâme-i Asakir-i Mansure-i Muhammediyye. 85

Kânunnâme-i Asakir-i Mansure-i Muhammediyye’de Askeri Ceza

ve Disiplin Hukukuna İlişkin Hükümler . 86

1837 (1253) Tarihli Kânunnâme-i Cezâ-i Askeriye 88

Divan-ı Harbi Daimi: 89

Divan-ı Harb-i Mahsus: 90

Divan-ı Tecessüsler: 90

Kânunnâme-i Cezâ-i Askeriye’nin Kabul Ettiği Cezalar . 91

Ç. 1837 (1253) Tarihli Dâr-ı Şûrâ-yı Askeri Nizâmnâmesi . 91

1869 (1286) Tarihli Askerî Ceza Kânûnname-i Hümayunu 95

İçindekiler 9

Askerî Ceza Kânûnname-i Hümayun’da Düzenlenen Cezalar97

Disiplin Amirince Verilebilecek Cezalar99

Divan-ı Harplerce Verilebilecek Cezalar99

Tanzimat Döneminde Askeri Yargıda Yapılan Hukuki Düzenlemeler100

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

METİNLERİN TRANSKRİPSİYONU

KANUNNAMELERİN TRANSKRİPSİYONU .103

Kânunnâme-i Asakir-i Mansure-i Muhammediyye103

Kânunnâme-i Cezâ-i Askeriye .112

Dâr-ı Şûrâ-yi Askerinin vazaif-i muhtelifisine ve tertip devairine dair

olup bâlâ-yi Hatt-ı Hümayun Şevketi-makrun Hazret-i Padişahi ile

tezyin ve tevşih buyrulmuş olan nizamnamedir:186

Ç. Teftiş-i Ahvâl-i Askeriye Ta'limnâmesi.188

Askerî Ceza Kânûnname-i Hümayunu.211

OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA ASKERİ CEZA VE DİSİPLİN

HUKUKUNA İLİŞKİN ÖRNEK YARGILAMA KARARLARI.243

Tam Metni Verilen Belgeler 243

SONUÇ .293

BİBLİYOGRAFYA .297

EKLER: TAM METNİ VERİLEN BELGELERİN

TIPKI BASIMLARI.311

1837 Tarihli Kânunnâme-i Cezâ-i Askeriye ile 1869 Tarihli Askerî Ceza

Kânûnname-i Hümayun’da Düzenlenen Suç ve Cezaların Karşılıklı Olarak

İncelenmesi.353