Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında İdare Hukukunda Kanuna Dayanma İlkesi

Çiğdem Sever

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ
KISALTMALAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KANUNİLİK BLOKU
I. Kanun
A. Şekli Anlamda ve Maddi Anlamda Kanun Ayrımı
B. Kanunun Özellikleri
C. Yasama Yetkisinin Özellikleri
II. Kanun Hükmünde Normlar
A. Kanun Hükmünde Kararname
B. Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname
C. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
D. Milletlerarası Andlaşmalar
III. İdarenin Kanuna Dayanması Açısından Anayasanın Konumu
IV. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Kanunilik Blokunda Yarattığı Etki
A. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Normlar Hiyerarşisindeki Yeri
B. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Mahfuz Bir Düzenleme Yetkisi Olup Olmadığına İlişkin Tartışmalar
İKİNCİ BÖLÜM
KANUNA DAYANMA İLKESİNİN ANLAMI
I. Kanuna Dayanma İlkesinin İşlevi
A. Demokrasi ve Meşrulaştırma
B. Hukuk Devleti ve Keyfiliğin Önlenmesi
C. Hukuki Belirliliğin Sağlanması ve Kanun Kalitesi
D. Etkili Yargısal Denetim
II. Kanuna Dayanma İlkesinin Kapsamına Giren Faaliyetler
III. Kanuna Dayanma İlkesinin Etki ve Sonuçları
A. Mutlak Kanun Kaydı
B. Esaslılık Teorisi ve Düzenleme Yoğunluğu
C. İdarenin Ucu Açık Hukuki Kavramlar ve Çerçeve Hükümlerle Yetkilendirilmesi
1. Kanunda İdareye Takdir Yetkisi Tanınmasının Sınırı
2. İdareye Değerlendirme Alanı Bırakılmasının Sınırı
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KANUNA DAYANMA İLKESİNİN ANAYASAL GÖRÜNÜMLERİ
I. Genel Kanun Kaydı
A. İdarenin Kuruluş ve Görevlerinde Kanun Kaydı (123. madde)
1. İdari Teşkilatlanmada Kanun Kaydı
a. Teşkilatlanma Yetkisinin Kapsamı
b. Teşkilatlanma Yetkisinin Kanunla İdareye Devri
c. Özel Hukuk Kişileri veya Atipik Yapılar Kurma
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile İdari Teşkilatlanmanın Sınırları
2. İdarenin Görev ve Yetkilerinde Kanun Kaydı
a. Görev ve Yetkilerde Kanuna Dayanma İlkesinin Kapsamı
b. Görev ve Yetkilerin Başka Kuruma/Makama Devredilmesi İmkanı Verilmesi
B. Temel Hak ve Özgürlükleri Sınırlayan İdari Yetkilerde Kanun Kaydı (13. Madde)
1. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması Açısından Kolluk ve Kamu Hizmeti Ayrımı
2. Kanunda Tanınan Yetkinin Kapsamının Genişliği veya Güvence İçermemesi
3. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle Temel Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesinin Sınırı
II. Özel Kanun Kaydı
A. Temel Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesinde Özel Kanun Kaydı: Kişisel Verilerin Korunması Örneği
1. Kişisel Verilerin Korunmasında Yeterli Güvence Olmaması 237
2. Arşiv Araştırması ve Güvenlik Soruşturması
3. İstihbarat Faaliyetleri
B. İdari Yaptırımlarda Kanun Kaydı
1. Kanunda İdari Suç ve Cezaları Belirleme Konusunda İdarenin Yetkilendirilmesi
2. Kanunda İdarenin İşlemlerine Uymamanın İdari Suç Olarak Düzenlenmesi
3. Kanunda Belirlenen İdari Suçun Kapsamının Ucu Açık ve Geniş Olması (Çerçeve Hüküm)
4. İdari Yaptırımda Alt ve Üst Sınır Sorunu
C. Kamu Görevlilerine İlişkin Disiplin Dışındaki Düzenlemeler
1. “Atanma, Görev, Yetki, Hak ve Yükümlülük”lerin Kapsam
2. Kamu Görevlilerine İlişkin Konuların İdarece Düzenleneceğinin Öngörülmesi
3. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Kamu Görevlilerine İlişkin Düzenleme Yapılabilecek Durumlar
D. Özerklik Özelliğiyle Tanımlanan Bazı Kamu Tüzel Kişilerine İlişkin Kanun Kaydı
1. Mahalli idareler
2. Üniversiteler
3. Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları
SONUÇ
KAYNAKÇA
YARARLANILAN MAHKEME KARARLARI