Anonim ve Limited Şirketlerde Pay Sahipliğinin İspatı
Av. Burak SALDIROĞLU ( LL.M. )
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Giriş 13
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
PAY KAVRAMI VE PAYIN KAZANILMASI
I. GENEL OLARAK 17
II. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE PAY KAVRAMI 18
A. Anonim Şirkette Pay Kavramı 18
1. Genel Olarak 18
2. Anonim Şirkette Paya İlişkin İlkeler 19
a. Payın Tescille Doğması İlkesi 19
b. Her Payın Bir İtibari Değeri Bulunması İlkesi 20
c. Şirketin Sermayesi ile Her Payın İtibari Değerinin Esas Sözleşmede Gösterilmesinin Zorunluluğu İlkesi 20
d. Payın Bölünmezliği İlkesi 21
e. Payların Serbestçe Devredilmesi İlkesi 22
f. Esas Sermaye Pay Bedelinin İade Yasağı 23
g. Payların Kural Olarak Senede Bağlanması İlkesi 23
3. Pay Türleri ve Sınıflandırılması 24
a. Adi Pay – İmtiyazlı Pay 24
b. Bedelli Pay – Bedelsiz Pay 26
c. Nakit Karşılığı Pay – Ayın Karşılığı Pay 27
d. Senede Bağlı Pay – Çıplak Pay 27
e. Oy Hakkı Olan Pay Sahibi – Oy Hakkından Yoksun Pay Sahibi 27
B. Limited Şirkette Pay Kavramı 28
1. Genel Olarak 28
2. Paya İlişkin İlkeler 30
a. Payın Tescille Doğması İlkesi 30
b. Her Payın İtibari Değeri Bulunması İlkesi 30
c. Şirketin Sermayesi ile Esas Sermaye Payının İtibari Değerinin Şirket Sözleşmesinde Gösterilmesinin Zorunluluğu İlkesi 31
d. Esas Sermaye Pay Bedelinin İade Yasağı 31
e. Payların Devredilmesinin Sıkı Şekil Şartına Tabi Olması İlkesi 31
f. Payların Pay Defterine Kaydedilmesi İlkesi 32
g. Kanuni Bağlam İlkesi 32
3. Pay Türleri ve Sınıflandırılması 32
a. Adi Pay – İmtiyazlı Pay 32
b. Nakit Karşılığı Pay – Ayın Karşılığı Pay 33
c. Bedelli Pay – Bedelsiz Pay 33
d. Oy Hakkı Olan Pay Sahibi– Oy Hakkından Yoksun Pay Sahibi 34
III. PAYIN KAZANILMASI 34
A. Anonim Şirkette Payın Kazanılması 35
1. Genel Olarak 35
2. Aslen Kazanma 35
a. Kuruluşta Aslen Kazanma 35
b. Sermaye Artırımında Aslen Kazanma 37
c. Birleşmede Aslen Kazanma 39
d. Bölünmede Aslen Kazanma 41
e. Tür Değiştirmede Aslen Kazanma 43
3. Devren Kazanma 44
a. Senede Bağlanmamış (Çıplak) Payın Kazanılması 44
b. Senede Bağlanmış Payın Kazanılması 47
aa. Hamiline Yazılı Pay Senetleri ile Kazanılması 48
bb. Nama Yazılı Pay Senetleri ile Kazanılması 52
c. Devredenin İradesi Olmaksızın Payın Kazanılması 54
aa. Miras Yoluyla Payın Kazanılması 54
bb. Cebri İcra Yolu ile Kazanma 55
cc. Mahkeme Kararı ile Kazanma 56
dd. Eşler Arasındaki Mal Rejiminden Dolayı Kazanma 57
4. Halka Açık Anonim Şirketlerde Payın Kazanılması 58
B. Limited Şirkette Payın Kazanılması 59
1. Genel Olarak 59
2. Aslen Kazanma 59
a. Kuruluşta Aslen Kazanma 59
b. Sermaye Artırımında Aslen Kazanma 60
c. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Aslen Kazanma 62
3. Devren Kazanma 62
a. Devredenin İradesi ile Devren Kazanma 62
b. Devredenin İradesi Olmaksızın Devren Kazanma 65
İkinci Bölüm
PAY SAHİPLİĞİNİN İSPATI
I. GENEL OLARAK 67
II. PAY SAHİPLİĞİNİN İSPATI ARAÇLARI 68
A. Esas Sözleşme/Şirket Sözleşmesi 68
B. Pay Defteri 70
C. Pay Senedi 72
D. İlmühaber 73
E. Devir Sözleşmesi 73
F. Ciro 74
G. Zilyetliğin Devri 74
H. Oy Hakkının Kullanılması 75
I. Tevdi Belgesi 75
İ. Bağlam 76
J. Hazır Bulunanlar Listesi 76
K. Merkezi Kayıt Kuruluşu Kayıtları 77
III. ASLEN KAZANMADA İSPAT 78
A. Genel olarak 78
B. Anonim Şirkette Aslen Kazanmada İspat 79
1. Kuruluşta Aslen Kazanmada İspat 79
a. Genel Olarak 79
b. Esas Sözleşme ile İspat 79
c. Ticaret Siciline Tescil ile İspat 83
d. Pay Defteri ile İspat 86
e. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 89
f. Merkezi Kayıt Kuruluşu Kaydı ile İspat 93
g. Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 94
2. Sermaye Artırımında Aslen Kazanmada İspat 96
a. Genel Olarak 96
b. Esas Sözleşme ve Tescil ile İspat 97
c. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 99
d. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 102
3. Birleşmede Aslen Kazanmada İspat 103
a. Genel Olarak 103
b. Birleşme Sözleşmesi ve Ticaret Siciline Tescil ile İspat 104
c. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile 107
d. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 107
4. Bölünmede Aslen Kazanmada İspat 108
a. Genel Olarak 108
b. Bölünme Sözleşmesi, Bölünme Planı ve Ticaret Siciline Tescil ile İspat 108
c. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 111
d. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 111
5. Tür Değiştirmede Aslen Kazanmada İspat 112
a. Genel Olarak 112
b. Tür Değiştirme Planı, Esas Sözleşme ve Ticaret Siciline Tescil ile İspat 112
c. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 114
d. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 114
6. Halka Açık Anonim Şirketlerde Aslen Kazanmada İspat 114
C. Limited Şirkette Aslen Kazanmada İspat 115
1. Kuruluşta ve Sermaye Artırımında Aslen Kazanmada İspat 115
a. Genel Olarak 115
b. Şirket Sözleşmesi ve Ticaret Siciline Tescil ile 115
c. Pay Defteri ile İspat 117
d. Pay Senedi ile İspat 118
e. Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 119
3. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Aslen Kazanmada İspat 120
a. Genel Olarak 120
b. Birleşme, Bölünme Sözleşmesi, Tür Değiştirme Planı ve Ticaret Siciline Tescil ile İspat 121
c. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 122
d. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 122
IV. DEVREN KAZANMADA İSPAT 123
A. Genel Olarak 123
B. Anonim Şirkette Devren Kazanmada İspat 123
1. Devredenin İradesi ile Devren Kazanmada İspat 123
a. Çıplak Payın Devrinde İspat 123
aa. Genel olarak 123
bb. Pay Defteri ile İspat 126
cc. Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 128
dd. Devir Sözleşmesi ile İspat 128
b. Nama Yazılı Pay Senetlerinin Devrinde İspat 130
aa. Genel Olarak 130
bb. Pay Senedi ile İspat 131
cc. Pay Defteri ile İspat 135
dd. Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 138
ee. Devir Sözleşmesi ile İspat 139
ff. Tanık ile İspat 140
c. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Devrinde İspat 140
aa. Genel Olarak 140
bb. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 141
aaa. Senet Zilyetliğinin Teslim Yolu ile Devrinde 141
bbb. Senet Zilyetliğinin Teslimsiz Devrinde 148
cc. Merkezi Kayıt Kuruluşu Kayıtları ile 151
dd. Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 151
ee. Zilyetliğin Devri ve Devir Sözleşmesi ile İspat 153
ff. Tanıkla İspat 154
2. Devredenin İradesi Olmaksızın Devren Kazanmada İspat 154
a. Miras Yoluyla Kazanmada İspat 155
aa. Genel Olarak 155
bb. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 155
cc. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 157
dd. Mirasçılık Belgesi ile İspat 160
ee. Mirasın Paylaşılması Sözleşmesi ile İspat 162
ff. Vasiyetname ile İspat 164
b. Cebri İcra ile Kazanmada İspat 166
aa. Genel Olarak 166
bb. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 166
cc. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 167
dd. İcra Memuru veya İflas Masası Temsilcisi Şerhi ile İspat 167
c. Mahkeme Kararı ile Kazanmada İspat 168
aa. Genel Olarak 168
bb. Pay Senedi, İlmühaber, Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 168
cc. Mahkeme Kararı ile İspat 168
dd. Evlenme Sözleşmesi ile İspat 168
3. Halka Açık Anonim Şirketlerde Devren Kazanmada İspat 169
C. Limited Şirkette Devren Kazanmada İspat 169
1. Devredenin İradesi ile Devren Kazanmada İspat 170
a. Genel Olarak 170
b. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 171
c. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 172
d. Devir Sözleşmesi ile İspat 172
e. Noter Tasdiki ile İspat 174
f. Genel Kurul Kararı ile İspat 175
2. Devredenin İradesi Olmaksızın Kazanmada İspat 175
a. Genel Olarak 175
b. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesi ile İspat 175
c. Pay Senedi ve İlmühaber ile İspat 176
d. Mirasçılık Belgesi ve Miras Taksim Sözleşmesi ile İspat 176
e. İcra Memuru veya İflas Masası Temsilcisi Şerhi ile İspat 177
f. Mahkeme Kararı ile İspat 178
g. Evlenme Sözleşmesi ile İspat 178
Üçüncü Bölüm
SERMAYE ŞİRKETLERİNDE
PAY SAHİPLİĞİNİN İSPATI İLE İLGİLİ UYGULAMADA
KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. GENEL OLARAK 179
II. KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 179
A. Pay Defteri ve Hazır Bulunanlar Listesinde Kayıtların Farklı Tutulması 179
B. Pay Defterinin ve Pay Senedinin Zıyaı Halinde İspat 182
C. Anonim Şirketlerde Pay Senetlerinin Devrinin Tanıkla İspatı İstisnası 185
D. Çift Pay Defteri Sorunu 186
E. Pay Devrinde Bağlam 187
F. Ödeme Belgesiyle İspat 189
G. Yönetim Kurulunca Tutulan Defter Kayıtlarının Dayanak Belgesinin Saklanması 189
H. Nama Yazılı Pay Senetlerinin Beyaz Ciro ile Devredilebilmesi ve Cironun Teminat Fonksiyonu 192
I. İspat Araçları Örnekleri ile Pay Sahipliğinin İspatı için Önemleri 193
1. Pay Devri Sözleşmesi 193
2. Pay Devri Kararı 196
3. Pay Devrine Dair Ticaret Sicil Gazetesi İlanı 198
4. Pay Senetlerine Dair Kararlar 200
5. Pay Senetleri ve Örnekleri 203
6. Hazır Bulunanlar Listesi 206
7. İspat Araçlarının Geçerliliğine Dair Yargıtay Kararları 208
Sonuç 219
Kaynakça 225
Kavram Dizini 231
