Prof. Dr. Arif ÖZSAĞIR
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Yazarın Özgeçmişi 13
Şekiller ve Tablolar Listesi 19
Kısaltmalar 21
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
EKONOMİK KRİZ VE EKONOMİ ALANINDAKİ
DEĞİŞİM TRENDLERİ
I. EKONOMİK KRİZLER VE GELENEKSEL EKONOMİNİN ELEŞTİRİSİ 31
1. Kapitalist Piyasalar ve Kriz 32
2. Gelişmekte Olan Piyasalar ve Kriz 41
3. Kriz ve Geleneksel İktisadın Eleştirisi 43
4. Krizden Çıkış ya da Krize Girmemek İçin Yeni Bir İktisat Yaklaşımı 58
II. EKONOMİ ALANINDAKİ DEĞİŞİM TRENDLERİ 60
1. Tek Tip Üretimden Çeşit Üretimine Geçiş 62
2. Rekabetin Küreselleşmesi 65
3. Üretimin Esnekleşmesi 69
3.1. Mekanik Esneklik (Operasyonel Esneklik) 73
3.2. Çalışma Biçiminde Esneklik 74
3.3. İşletmecilik Anlamında Esneklik 74
3.4. Ekonomik Esneklik 74
4. Ekonomik Evrim ve Sanayi Ekonomisinden Bilgi Ekonomisine Geçiş 75
4.1. Ekonomik Evrim 75
4.1.1. İlkel Ekonomi 76
4.1.2. Tarım Ekonomisi 77
4.1.3. Sanayi Ekonomisi 78
4.1.4. Sanayi Ekonomisinden Bilgi Ekonomisine Geçiş 80
İKİNCİ BÖLÜM
BİLGİ EKONOMİSİNİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
I. BİLGİ EKONOMİSİNİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 87
1. Ortaya Çıkışı ve Tanım 87
2. Bilgi Ekonomisinin Önceki Ekonomilerden Farkları 90
3. Bilgi Ekonomisinin Temel Özellikleri 94
4. Bilgi Ekonomisinde Değer 102
5. Bilgi Ekonomisinde Üretim Faktörleri 104
5.1. Toprak 105
5.2. Sermaye 106
5.3. Emek 107
5.4. Teknik Bilgi 110
5.4.1 Bilgi 112
5.4.2. Teknoloji 115
6. Bilgi Ekonomisinde Üretim Fonksiyonu ve Büyüme 116
6.1. Üretim Fonksiyonu 116
6.2. Ekonomik Büyüme 121
6.2.1. Neoklasik Büyüme Modeli 122
6.2.2. İçsel Büyüme Modeli 125
6.2.3. Ekonomik Büyümeyi Tayin Eden Temel Faktörler 128
II. BİLGİ EKONOMİSİNDE İŞGÜCÜ 135
1. Sanayi İşçisi ve Nitelikleri 135
2. Bilgi İşçisi ve Nitelikleri 136
III. BİLGİ EKONOMİSİNDE FİRMA YAPISI VE OPTİMAL ÜRETİM TESİS ÖLÇEĞİ VE DIŞSALLIK 144
1. Bilgi Ekonomisinde Firma Ölçeği 144
2. Optimal Üretim Tesis Ölçeği 149
3. Bilgi Ekonomisinde Dışsallık 153
3.1. Pozitif Dışsal Ekonomiler 154
3.2. Negatif Dışsal Ekonomiler 155
IV. BİLGİ EKONOMİSİNDE ÜRETİM YATIRIM VE İSTİHDAM 156
1. Mal Üretiminden Hizmet Üretimine Geçiş 156
2. Bilgi Ekonomisinde Yatırımlar 161
3. Bilgi Ekonomisinde İstihdam 167
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BİLGİ EKONOMİSİNDE KAMU SEKTÖRÜ
I. DEVLET VE EKONOMİ 179
II. DEVLETİN YENİ ROLÜ 182
III. E–DEVLET 189
1. Tanım 189
2. E–Devlet Yapılanmasından Beklenen Yararlar 193
2.1. Kamuda Tasarruf Sağlanması 193
2.2. İhtiyaç Duyulan Bilgiye ve Belgeye Kolay Erişimin Sağlanması 194
2.3. Kamu Hizmetlerinde Verimliliğin Artırılması 195
2.4. Kamu Yönetiminde Etkinlik ve Saydamlığın Sağlanması 196
2.5. Bürokrasinin, Rüşvetin ve Yolsuzlukların Önlenmesi 197
2.6. Kamu Kurumları Arasında Eşgüdümün Sağlanması 197
3. E–Devletin Etkileşim Alanları 198
3.1. Elektronik Ortamda Vatandaş–Devlet Etkileşimleri 199
3.2. Elektronik Ortamda Firma–Devlet Etkileşimleri 200
3.3. Elektronik Ortamda Kamu Kurumları Arasındaki Etkileşimler 201
3.4. Elektronik Ortamda Devlet ve Çalışanları Arasındaki İlişkiler 202
IV. E–DEVLET YATIRIMLARI VE FİNANSMANI 202
V. E–DEVLET YATIRIMLARININ GERİ DÖNÜŞÜMÜ 204
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BİLGİ EKONOMİSİ VE TÜRKİYE
I. BİLGİ EKONOMİSİ İNDEKSİ 207
II. BİLGİ EKONOMİSİ PERFORMANS GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE 216
1. Bilgi Üretimi Ar–Ge Faaliyetleri ve Ar–Ge’nin Finansmanı 219
2. Bilim ve Teknolojide İnsan Kaynağı 225
3. Bilgi Üretimi Bilimsel Yayınlar Patent ve Faydalı Modeller 228
3.1. Bilimsel Yayınlar 229
3.2. Patent ve Faydalı Modeller 230
4. Bilgi Yatırımları 231
5. Türkiye’de Bilgiye Erişim Düzeyi 236
5.1. Hanelerde Bilgiye Erişim 236
5.2. İş Dünyasında Bilgiye Erişim 237
6. Türkiye’de Bilgi Teknolojileri Sektörü ve Gelişimi 239
7. Gençliğin Bilime İlgisi Bakımından Türkiye 245
III. BİLGİ EKONOMİSİNE GEÇİŞ SÜRECİNDE TÜRKİYE’NİN GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİ FIRSATLAR VE TEHDİTLER 247
Sonuç 253
Kaynakça 259
Kavram Dizini 271
