Aşırı Sözleşme Cezasının İndirilmesi

Av. Ayşe Merve DOVAN KARACIĞAN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ .5

KISALTMALAR11

GİRİŞ13

BİRİNCİ BÖLÜM:

CEZA KOŞULU KAVRAMI VE SÖZLEŞME CEZASININ AŞIRILIĞI

CEZA KOŞULU KAVRAMI 15

Ceza Koşulunun Tanımı16

Ceza Koşulunun Hukuki Niteliği .17

III. Ceza Koşulunun Unsurları18

Geçerli Bir Asıl Borcun Varlığı18

Asıl Borçtan Ayrı Bir Edim Olması .21

Ceza Koşulunun Fer’i Bir Borç Olması .22

Ceza Koşulunun Sağlar Arası Bir Sözleşme ile Kararlaştırılmış Olması 25

Ceza Koşulunun Amacı.26

Borçlunun İfaya Zorlanması 27

Tazminatın Önceden ve Götürü Olarak Tespit Edilmesi28

Borçlunun Sorumluluktan Kurtarılması.29

Borçlunun Her Türlü Zarardan Sorumlu Tutulması .30

Ceza Koşulunun Türleri ve Dönme Cezası31

İfa Yerine İstenilebilecek Ceza (Seçimlik Ceza Koşulu)32

İfa ile Birlikte İstenebilecek Ceza (İfaya Eklenen Ceza Koşulu)33

Dönme Cezası (İfayı Engelleyen Ceza).34

Ceza Koşulunun Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması .37

Seçimlik Borç, Seçimlik Yetki ve Ceza Koşulu 37

Pey Akçesi, Pişmanlık Akçesi ve Ceza Koşulu 38

İçindekiler 9

Götürü Tazminat ve Ceza Koşulu 41

Temerrüt Faizi ve Ceza Koşulu . 45

VII. Ceza Koşulu ile Kusur ve Zarar İlişkisi 47

Kusur ile İlişkisi . 47

Zarar ile İlişkisi 48

SÖZLEŞME CEZASININ AŞIRILIĞI.50

Aşırılık (Fahişlik) Kavramı 50

Aşırılığın Tespitinde Kullanılan Başlıca Ölçütler 51

Alacaklının Menfaatleri 52

Borcun İhlalinin Ağırlığı 54

Borçlunun Kusurunun Ağırlığı. 55

Tarafların Ekonomik Durumları 56

III. Aşırılığın Tespitinde Dikkate Alınması Gereken An . 57

İKİNCİ BÖLÜM:

AŞIRI SÖZLEŞME CEZASININ İNDİRİLMESİ

İNDİRİMİN AMACI .62

İNDİRİMİN HUKUKİ NİTELİĞİ63

Butlan Niteliğinde Olması . 63

Fesih Niteliğinde Olması 66

Sebepsiz Zenginleşme Niteliğinde Olması. 67

Ortalama Yaptırım Niteliğinde Olması 68

Yenilik Doğuran Hak Niteliğinde Olması 68

Kanaatimiz. 70

SÖZLEŞME CEZASININ İNDİRİLMESİNİN KOŞULLARI71

Geçerli Ceza Koşulunun Varlığı 72

Ceza Koşulunun Muaccel Hale Gelmesi 73

III. Cezanın İfa Edilmemiş Olması . 76

Cezanın Aşırı (Fahiş) Yüksek Olması 77

Borçlunun Talebine İlişkin Tartışmalar 78

10 İçindekiler

İNDİRİMİN SINIRI: TACİR SIFATINI HAİZ BORÇLU BAKIMINDAN CEZANIN

İNDİRİLEMEMESİ .80

TTK m. 22’deki İndirim Engeli 80

İstisna Olarak: Taahhüt Edilen Cezanın Tacirin Ekonomik Mahvına Sebep

Olması ve Tacirin Korunması .84

TMK m. 23 Hükmü Kapsamında Tacirin Korunması 86

TBK m. 27 Hükmü Kapsamında Tacirin Korunması .87

SÖZLEŞME CEZASININ İNDİRİLMESİNE İLİŞKİN USULİ İŞLEMLER.89

Genel Olarak 89

İndirim İçin Yetkili Makam: Mahkeme ve Tahkim90

Mahkeme90

Tahkim 92

III. İndirimin Yapılış Yöntemi.92

Bölünebilir Edimler Açısından İndirim Şekli 94

Bölünemez Edimler Açısından İndirim Şekli95

İndirim Kararının Hukuki Niteliği96

Yargılama Giderleri 97

SONUÇ.99

KAYNAKÇA.105