Onur BAŞOL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .5
TABLO LİSTESİ13
ŞEKİL LİSTESİ15
KISALTMA LİSTESİ 17
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI EKONOMİK YAPTIRIM KAVRAMI
1.1. Uluslararası Yaptırım Kavramının Tanımına İlişkin
Tartışmalar23
1.1.1. Genel Giriş.23
1.1.2. Uluslararası Yaptırım Kavramına İlişkin Tanım
Sorunu24
1.2. Uluslararası Yaptırımların Tarihsel Gelişimi .30
1.2.1. İlk Dönem Yaptırımlar.30
1.2.2. Milletler Cemiyeti Dönemi31
1.2.3. Birleşmiş Milletler Dönemi .32
1.2.4. Yakın Dönem BM Yaptırımları.35
1.2.5. Tek Taraflı Yaptırımların Gelişimi39
1.3. Uluslararası Yaptırımların Sınıflandırılması 40
1.3.1. Yaptırımın İçeriğine Göre Ayrımlar (Ekonomik
Yaptırımlar ve Diğer Ayrımlar).42
1.3.2. Yaptırım Uygulayan Otoritenin Türüne Göre
Ayrımlar (Tek Taraflı Yaptırımlar ve Diğer
Ayrımlar) .45
1.3.3. Yaptırımların Etki Sahasına Göre Ayrımlar
(Birincil ve İkincil Yaptırımlar).46
1.3.4. Yaptırımların Kapsamına Yönelik Ayrımlar
(Akıllı ve Hedefe Yönelik Yaptırımlar).50
1.4. Uluslararası Yaptırımların Etkililiği Sorunu.51
1.5. Uluslararası Ekonomik Yaptırımların Önemi.53
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI EKONOMİK YAPTIRIMLARIN HUKUKİ
NİTELİĞİNE İLİŞKİN TARTIŞMALAR
2.1. Genel Resim .59
2.2. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Ekonomik
Yaptırım Kararlarının Meşruiyetinin İncelenmesi62
2.3. Tek Taraflı Ekonomik Yaptırımların Uluslararası
Hukuka Uygunluğunun İncelenmesi 67
2.3.1. Genel İnceleme 67
2.3.1.1. Uluslararası Hukukun Kaynakları
Açısından İnceleme 67
2.3.1.2. Dostane Olmayan Önlemler
Çerçevesinde İnceleme.69
2.3.1.3. Kuvvet Kullanımı ve Kuvvet
Kullanımı Tehdidi Yasağı
Çerçevesinde İnceleme.71
2.3.1.4. İç İşlerine Karışma Yasağı
Çerçevesinde İnceleme.76
2.3.1.5. Değerlendirme 78
2.3.2. Tek Taraflı Ekonomik Yaptırımların Devletin
Uluslararası Haksız Fiilden Uluslararası
Sorumluluğu Kapsamında İncelenmesi .79
2.3.2.1. Uluslararası Haksız Fiilden
Sorumluluk Kavramı 79
2.3.2.2. Uluslararası Haksız Fiilin Devlete
Atfı .80
2.3.2.3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran
Nedenler .81
2.3.2.4. Karşı Önlem Kavramı 82
2.3.2.5. Karşı Önlemlere Başvurmanın Şartları 84
2.3.2.6. Tek Taraflı Ekonomik Yaptırımların
Karşı Önlemler Çerçevesinde
İncelenmesi.84
2.3.2.6.1. Uluslararası Haksız Fiilin
Tespiti. 85
2.3.2.6.2. Karşı Önlemlerin
Muhatapları 86
2.3.2.6.3. Karşı Önlemleri Hangi
Devletlerin Alabileceği
Hususu 87
2.3.3. Tek Taraflı Yaptırımların Uluslararası Para
Fonu Düzenlemeleri Çerçevesinde İncelenmesi90
2.3.4. Taraflı Yaptırımların Dünya Ticaret Örgütü
Düzenlemeleri Çerçevesinde İncelenmesi .92
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ YAPTIRIMLARININ
HUKUKİ ÇERÇEVESİ
3.1. Giriş97
3.1.1. Genel Resim.97
3.1.2. Terminoloji 100
3.1.3. Hukuki Nitelik Tartışmaları.101
3.1.4. BM ve AB Yaptırımları İlişkisi .102
3.1.5. AB Yaptırımları ve ABD İlişkisi .104
3.1.6. AB ve Üye Devlet Görev Dağılımı105
3.2. Avrupa Birliği Yaptırımlarının Tarihsel ve Hukuki
Gelişimi 107
3.3. Kurucu Anlaşmalar Çerçevesinde Avrupa Birliğinin
Yaptırım Uygulama Yetkisi112
3.4. Karar Yeter Sayısı 119
3.5. Tematik Yaptırımlar .119
3.5.1. Kimyasal Silah Yaptırım Rejimi121
3.5.2. Siber Saldırılar Yaptırım Rejimi121
3.5.3. İnsan Hakları Yaptırım Rejimi.121
3.5.4. Terörizm Yaptırım Rejimi .122
3.6. AB Yaptırım Kararlarının Yargısal Denetimi 122
3.6.1. Denetim Yetkisinin Kapsamı.122
3.6.2. Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması 125
3.7. Avrupa Birliğinin Yaptırım Uygulama Politikası.126
3.8. AB Yaptırımlarının Kapsamı129
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ TARAFINDAN UYGULANAN
EKONOMİK YAPTIRIM TÜRLERİ
4.1. Genel İnceleme .133
4.2. Malvarlığını Dondurma Yaptırımı134
4.3. Finansal Kısıtlamalar ve Yatırım Kısıtlamaları141
4.3.1. Finansal Mesajlaşma Hizmeti (SWIFT)
Yaptırımları141
4.3.2. Merkez Bankalarına Getirilen Yaptırımlar143
4.3.3. Bankacılık Sektörüne Getirilen Kısıtlamalar.144
4.3.4. Banknot Tedarikine Getirilen Kısıtlamalar145
4.3.5. Kripto Varlıklara Getirilen Kısıtlamalar146
4.3.6. Belirli Sektörler ya da Faaliyetler İçin
Finansman Sağlama Kısıtlamaları .146
4.3.7. Altın ve Diğer Kıymetli Metallerin Satın Alımı,
İthalatı, İhracatı, Devri ve Diğer İşlemlere
İlişkin Kısıtlama Getirmek.146
4.3.8. Hedef Devletin Kamu Kuruluşları, Kamu
Şirketleri, Varlık Fonları İle Girilebilecek İş
İlişkilerini Sınırlamak 147
4.3.9. Hedef Devletin Gerçek ve Tüzel Kişilerinden
Mevduat Kabul Edilmesinin Yasaklanması ya
da Sınırlanması 147
4.3.10. Hedef Devletin Gerçek ve Tüzel Kişilerine
Menkul Kıymet Saklama Hizmeti Sunulmasının
Yasaklanması.148
4.3.11. Hedef Devletin Gerçek ve Tüzel Kişilerine
Kredi Derecelendirme Hizmeti Sunulmasının
4.3.12. Hedef Devlete ve Bu Devletin Gerçek ve Tüzel
Kişilerine Muhasebe, Denetleme, Vergi, İş
Yönetimi, Halkla İlişkiler Konusunda Hizmet
Sunulmasının Yasaklanması 148
4.4. Sektörel Yaptırımlar .149
4.5. Dış Ticaret Yaptırımları151
BEŞİNCİ BÖLÜM
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME.155
KAYNAKÇA .159
