Avrupa Birliği Ve Türkiyede İş Sağlığı Ve Güvenliği

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYEDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ



Cem BALOĞLU



- İş Sağlığı ve Güvenliği

- Kavramsal Çerçeve

- İş Kazası ve Meslek Hastalıkları

- İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Kamu Politikası

- Avrupa Birliği'nde İş Sağlığı ve Güvenliği

- Tarihsel Gelişim

- Kurumsal Yapı

- Sosyal Diyalog

- Politikalar

- Son Durum ve Geleceğe Yönelik Beklentiler

- Türkiye'de İş Sağlığı ve Güvenliği

- Tarihsel Gelişim

- Kurumsal Yapı

- Sosyal Diyalog

- Politikalar

- Son Durum ve Geleceğe Yönelik Beklentiler



İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR DİZİNİ........................................................................................XIII

TABLOLAR DİZİNİ..................................................................................................XI

ŞEKİLLER DİZİNİ....................................................................................................XI

GİRİŞ ...........................................................................................................................1

BÖLÜM I

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE...............................................................................7

1.1. Tanımı.........................................................................................................7

1.2. Temel İlkeleri.............................................................................................9

1.3. Tarihsel Gelişimi......................................................................................10

2. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI...............................................12

2.1. İnsani ve Ekonomik Boyutu.....................................................................15

2.2. Teknik Boyutu..........................................................................................16

2.3. Sosyal ve Hukuksal Boyutu......................................................................17

3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN KAMU POLİTİKASI..............17

BÖLÜM II

AVRUPA BİRLİĞİ'NDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

1. TARİHSEL GELİŞİM.....................................................................................25

1.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İlk Adımlar: 1952-1972

Arası Dönem ............................................................................................. 25

1.2. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Programlı Döneme Geçiş:

1970-1987 Arası Dönem........................................................................26

1.3. Tek Senetle Yaşanan Dönüşüm: 1987 ve Sonrası Dönem........................27

2. KURUMSAL YAPI ........................................................................................31

2.1. Avrupa Birliği'nin Temel Organları.........................................................31

2.2. Ajanslar....................................................................................................33

2.3. Ağbağ.......................................................................................................34VIII

2.4. Avrupa İstatistik Ofisi...............................................................................35

2.5. Uluslararası Kuruluşlar ............................................................................35

3. SOSYAL DİYALOG.......................................................................................37

4. POLİTİKALAR...............................................................................................43

4.1. Yasal Düzenlemeler..................................................................................44

4.1.1. 89/391 Sayılı Çerçeve Direktif ve Buna Dayalı Çıkarılan

Direktifler....................................................................................44

4.1.2. Bağımsız Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerinin Geliştirilmesine

İlişkin Konsey Tavsiyesi................................................................49

4.1.3. Avrupa Meslek Hastalıkları Listesiyle İlgili Komisyon Tavsiyesi ....50

4.2. Avrupa Komisyonu Tarafından Hazırlanan Eylem Programları.............51

4.2.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Politikalarını Tartışmaya Açan Yeşil ve

Beyaz Kitaplar ile Çerçeve Program...........................................51

4.2.2. İşte Güvenlik, Hijyen ve Sağlık Hakkında Topluluk

Stratejisi (1996-2000)..................................................................54

4.2.3. İşte ve Toplumda Değişime Uyum Kapsamında Yeni İş Sağlığı ve

Güvenliği Stratejisi (2002-2006) ................................................58

4.2.4. İşte Kalite ve Verimliliğin Geliştirilmesi Stratejisi (2007-2012)...61

5. SON DURUM VE GELECEĞE YÖNELİK BEKLENTİLER......................64

5.1. İş kazası ve Meslek Hastalığı Oranları...................................................65

5.2. Geleceğe Yönelik Beklentiler.................................................................69

BÖLÜM III

TÜRKİYE'DE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

1. TARİHSEL GELİŞİM ....................................................................................73

1.1. Cumhuriyetin Kuruluş Yılları: 1920-1946 Arası Dönem.......................73

1.2. Çok Partili Hayata Geçiş ve Sonrası: 1946-1999 Arası Dönem.............76

1.3. Avrupa Birliği Süreciyle İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Yaşanan

Değişim: 1999 ve Sonrası Dönem..........................................................78

2. KURUMSAL YAPI.........................................................................................83

2.1. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Başlıca Sorumlu Organ:

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ..................................................85

2.1.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve İş Sağlığı ve

Güvenliği Enstitüsü .....................................................................85

2.1.2. Sosyal Güvenlik Kurumu ............................................................87

2.1.3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi........89

2.1.4. İş Teftiş Kurulu............................................................................91

2.2. Diğer Kurum ve Kuruluşlar....................................................................92IX

3. SOSYAL DİYALOG ......................................................................................93

4. POLİTİKALAR...............................................................................................98

4.1. Yasal Düzenlemeler................................................................................98

4.1.1. 4857 Sayılı İş Kanunu ve Buna Dayanılarak Çıkarılan

Yönetmelikler..............................................................................98

4.1.2. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu .............................104

4.2. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgeleri.................................112

5. SON DURUM VE GELECEĞE YÖNELİK BEKLENTİLER....................113

5.1. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Oranları................................................114

5.2. Geleceğe Yönelik Beklentiler...............................................................119

SONUÇ ..............................................................................................................120

KAYNAKÇA............................................................................................................125