"AVRUPA BİRLİĞİ´NİN SİYASAL BÜTÜNLEŞMESİ VE EGEMENLİK YETKİSİNİN PAYLAŞILMASI SORUNU Ege GÖZTEPE - ""Condere Leges Et İnterpretati"" İle Yetki Devri Arasında Egemenlik Teorileri - Türkiye'de Egemenlik Tartışmaları Ve Bu Tartışmaların Ab Üyeliği Perspektifinden Değerlendirilmesi - Ulus-Üstü Bir Siyasal Oluşumda Egemenlik Sorunu: Avrupa Birliği Örneği İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm “CONDERE LEGES ET INTERPRETATI” İLE YETKİ DEVRİ ARASINDA EGEMENLİK TEORİLERİ I. EGEMENLİK KAVRAMI 20 A. Egemenlik Kavramı 20 1. Egemenlik Kavramının Etimolojik Kökeni ve Tarihçesi 20 2. Halk Egemenliği Fikri ve Egemenlik Teorisi 24 B. Egemenlik Fikrinin Tarihsel-Siyasal ve Hukuki Gelişimi 27 1. Jean Bodin 27 2. Thomas Hobbes 33 3. Jean-Jacques Rousseau 35 4. Emmanuel-Joseph Sieyés 38 5. Anayasal Devlette Egemenlik Sorunu: Eski Kavramlar-Yeni Yaklaşımlar 39 II. EGEMENLİK - DEVLET İKTİDARI AYRIMI 42 A. Fransa: Bölünmez Egemenlik 43 1. Léon Duguit 46 2. Raymond Carré de Malberg 48 B. Almanya: Federal Devletin Zorunlu Yeni Terminolojisi: Devlet İktidarı/Kamu Gücü 50 1. Georg Jellinek 51 2. Hans Kelsen 54 III. AVRUPA BİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE YENİ EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI 58 A. Avrupa Birliği Çerçevesinde Yeni Egemenlik Modeli Arayışları 59 B. Bölünmez Egemenliğin Kalesi Fransa’da Yeni Açılımlar 63 1. Ulusal Egemenlik – Devlet Egemenliği Ayrımının Açıklama Gücünün Sınırı 64 2. Egemenliğin Kullanılmasının Aslî Koşulları, Egemenliğin Sınırlanması ve Yetki Devri 65 3. Devletin İnsan Unsuru ve “Federasyon Halkı” 68 C. Siyasal Bütünleşmeye Anayasal Maddi Sınır Konması: Almanya Örneği 70 1. Alman Anayasası'nın 24. Maddesi 71 2. Alman Anayasası’nın “Avrupa Maddesi”: Madde 23 72 ARA DEĞERLENDİRME 74 İkinci Bölüm ULUS-ÜSTÜ BİR SİYASAL OLUŞUMDA EGEMENLİK SORUNU: AVRUPA BİRLİĞİ ÖRNEĞİ I. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE EGEMENLİK SORUNUNUN TARİHİNE GENEL BİR BAKIŞ 77 A. Ekonomik Birlikten Siyasal Birliğe 78 B. Siyasal Bütünleşme Sürecinde Egemenlik Meselesi 83 1. Klasik Egemenlik ve Topluluk Hukuku 83 2. Avrupa Birliği’nde Ortak Egemenlik 88 C. Maastricht Antlaşması ve Sonrası: Egemenlik Tartışmasında Kritik Dönüm Noktası 92 D. Maastricht Antlaşmasına Tepkiler ve Öncesi 99 1. Federal Alman Anayasa Mahkemesi’nin Kararları 99 a) Solange-I ve Solange-II Kararları 99 aa) Solange-I Kararı 101 ab) Solange-II Kararı 104 b) Bananenmarktordnung Kararı 105 c) Maastricht Kararı 108 2. Danimarka Anayasa Mahkemesi’nin Maastricht Kararı 111 E. Üye Devletlerin Sorumluluk Alanının Genişletilmesi: Francovich Kararından Traghetti’ye 113 1. Francovich Kararı 114 2. Brasserie du pêcheur ve Factorfame; Factorfame III Kararı 115 3. Köbler Kararı 117 4. Traghetti Kararı 119 II. HÜKÜMETLER ARASI POLİTİKALARIN MAASTRICHT SONRASI ULUS-ÜSTÜ YAPIYLA İLİŞKİSİ 121 A. Avrupa Tutuklama Emrine İlişkin Çerçeve Karar ve Soru(n)lar 122 1. Egemenlik ve Ceza Hukukunda İade 122 2. Çerçeve Kararın Hukuki Niteliği 124 3. Avrupa Tutuklama Emrinin İçeriği 127 4. Çerçeve Karara Yönelik Eleştiriler 130 5. Bazı Üye Devletlerdeki Tartışmalar ve Mahkemelerin Verdiği Kararlar 137 III. AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERDE EGEMENLİK-AB İLİŞKİSİNE NORMATİF ÇÖZÜMLER 143 A. Eski Üye Ülke Anayasalarındaki Normatif Çözümler ve Seçilmiş Bazı Sorunlar 145 1. AB’ye Yetki Devri ile İlgili Ayrıntılı Düzenlemeler İçeren Anayasalar 147 2. AB’ye Yetki Devri ile İlgili Kısmen Ayrıntılı Çözümler İçeren Anayasalar 152 3. AB’ye Yetki Devri Konusunda Uluslararası Antlaşma Hükümleriyle Yetinen Anayasalar 155 B. Yeni Üye Ülke Anayasalarındaki Normatif Çözümler 159 1. Mutlak Normatif Açıklık 160 2. Kısmi Normatif Açıklık 164 3. Minimum Normatif Açıklık 168 ARA DEĞERLENDİRME 172 Üçüncü Bölüm TÜRKİYE’DE EGEMENLİK TARTIŞMALARI VE BU TARTIŞMALARIN AB ÜYELİĞİ PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ I. OSMANLI-TÜRK ANAYASAL GELİŞMELERİNDE EGEMENLİK KAVRAMININ NORMATİF DÜZENLEMELERİ 173 A. Birinci ve İkinci Meşrutiyet Anayasaları 174 B. 1921 Anayasası 176 C. 1924 Anayasası 178 D. 1961 Anayasası 180 E. 1982 Anayasası 182 II. TÜRK HUKUK ÖĞRETİSİNDE EGEMENLİK KAVRAMI 185 A. 1924 Anayasası Döneminde 186 B. 1961 Anayasası Döneminde 188 C. 1982 Anayasası Döneminde 199 III. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA EGEMENLİK KAVRAMI 206 A. Ulusal Egemenliğin Temsilcisi Olarak TBMM 206 B. Egemenlik, Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Hukukun Egemenliği 207 C. Dış Egemenlik ve Devletlerin Egemen Eşitliği İlkesi 210 D. Millet Egemenliği, Sınıf Tahakkümü ve Din 211 E. Egemenlik – Siyasi İktidar Ayrımı 211 F. Egemenlik ve Devletin Örgütlenme Biçimi 212 G. Egemenlik ve Kamu Gücü 214 IV. AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİK PERSPEKTİFİNDE ÖNERİLEN NORMATİF ANAYASAL ÇÖZÜMLER 214 A. TÜSİAD’ın Anayasa Çalışmaları 216 1. 1992 Tarihli Anayasa Çalışması 216 2. 1997 tarihli “Demokratikleşme Perspektifleri” 217 3. 2007 tarihli “Demokratikleşme Perspektifleri” 10 Yıl Güncellemesi 217 B. TİSK 1993 218 C. 1993 Yılında TBMM’de Temsil Edilen Siyasi Partilerin Anayasa Değişikliği Teklifleri 219 D. TOBB 2000 Önerisi ve 2007 Ulusal Çalıştayı 220 1. 2000 Önerisi 220 2. 2007 Ulusal Çalıştayı 221 E. Türkiye Barolar Birliği’nin (TBB) Anayasa Önerileri 221 1. 2001 Tarihli Anayasa Önerisi 221 2. 2007 tarihli Anayasa Önerisi 222 F. Prof. Dr. Ergun Özbudun Başkanlığında Hazırlanan 2007 Anayasa Taslağı 224 G. Türk Hukukunda Bazı Yazarların Normatif Düzenleme Önerileri 226 ARA DEĞERLENDİRME 231 Sonuç 233 Kaynakça 237 Dizin 275 "
