Siyasal Düşünceler Ve Yönetimler

SİYASAL DÜŞÜNCELER VE YÖNETİMLER

 

Prof. Dr. Ayferi GÖZE

 

   - Siyasal Düşünceler İlk Çağda Siyasal Düşünceler

   - Ortaçağın Toplum Yapısı ve Ortaçağda Siyasal Düşünceler

   - Modern Çağda Siyasal Düşünceler

   - Yakınçağda ve Çağımızda Siyasal Düşünceler

  -  Sosyal Devlet

   - Siyasal Yönetimler İngiliz Siyasal Yönetimi

   - Amerika Birleşik Devletleri Yönetimi

   - Fransa ve Siyasal Yönetimleri

 

İÇİNDEKİLER

SİYASAL DÜŞÜNCELER

İLK ÇAĞDA SİYASAL DÜŞÜNCELER

1 Eski Yunan’da Site-Pôlis Düzeni ve Siyasal Yönetimler1

A Site-Pôlis Düzeni1

B Siyasal Yönetimler2

a) Krallık Yönetimi2

b) Aristokrasi-Oligarşi Yönetimi3

c) Tirani-Tiran Yönetimi4

d) Eski Yunan Demokrasisi5

e) Felsefî Okullar6

2 İlk Düşünürler7

A Herakleitos-Aristokrasi7

B Pythagoras-Organik Teori8

3 Sofizm – Bireyin Doğuşu – Sosyal Sözleşme ve Kuvvet Teorilerinin

İlk Belirtileri10

A Bireyin Doğuşu11

B Sosyal Sözleşme Teorisinin İlk Belirtisi12

C Kuvvet Teorisinin İlk Belirtisi14

4 Sinizm – Sinik Okul (Kynik Okul) Diogenes – Gerçek İnsan14

5 Sokrates – Yasalara Saygı ve Sophocles - Vicdanî Red - Vicdanî Red16

A Sokrates – Yasalara Saygı16

B Sophocles - Vicdanî Red19

6 Platon (Eflâtun) – Eşitsizliğe Dayanan Devlet – Organik Teori21

A “Devlet”te Toplumun Doğuşu – Sınıfsal Toplum Yapısı22

a) İlk Sınıf: Üreticiler-Aracılar-Gündelikçiler23

b) İkinci Sınıf: Koruyucular-Savaşçılar Sınıfı23

c) Üçüncü Sınıf: Yöneticiler Sınıfı ve Sınıflararası İlişki24

B Sınıflar: İçi Düzen25

a) Eğitim Sorunu25VIII

b) Mülkiyet Sorunu28

c) Kadın-Erkek Eşitliği ve Aile Sorunu28

d) Yasa Sorunu29

C Yönetim Biçimleri ve İnsan Tipleri30

a) Aristokrasi31

b) Timokrasi (Tîmarşi)31

c) Oligarşi32

d) Demokrasi33

e) Zorba Yönetim34

D “Yasalar”da Öngörülen Toplum Düzeni - “Devlet’teki Düzenden Farkı35

a) “Yasalar”da Ekonomik Yapı – Mülkiyet Sorunu36

b) “Yasalar”’da Sosyal Sınıflar37

E “Yasalar”’da Siyasal Organlar39

F Platon’un Siyasal-Hukukî Sistemleri Değerlendirilirken39

7 Aristoteles ve Yönetimler42

A İdeal Toplum Düzeni: Pôlis - Organik Teori43

B Eşitlik ve Kölelik Sorunu44

C Yönetimler46

a) Monarşi ya da Krallık Yönetimi - Tek Kişinin İyi Yönetimi46

b) Aristokrasi - Azınlığın İyi Yönetimi48

c) Politeia - Orta Sınıf Çoğunluğun İyi Yönetimi48

d) Tirani - Zorba Yönetim - Tek Kişinin Kötü Yönetimi49

e) Oligarşi - Zengin Azınlığın Kötü Yönetimi50

f) Demokrasi, Demagoji - Yoksul Çoğunluğun Kötü Yönetimi50

D Yönetimlerin Değişme Nedenleri - Devrim Teorisi51

a) Devrimlerin Esas Temel Nedeni52

b) Devrimlerin Diğer Nedenleri53

E Mülkiyet ve Adalet Sorunları55

a) Mülkiyet Sorunu55

b) Adalet Sorunu56

F Aristoteles’in Etkisi57

8 Aristoteles Sonrası Siyasal Düşünceler58

A Epikürizm, Mutluluk Arayışı59

B Stoa Okulu, Stoisizm, Eşit, Özgür, Evrensel İnsan61

a) İnsan Hakları Doktrininin Öncüsü Stoisizm64IX

ORTAÇAĞIN TOPLUM YAPISI VE ORTAÇAĞDA SİYASAL DÜŞÜNCELER

1 Ortaçağın Toplum Yapısı66

A Feodalitenin Ekonomik ve Sosyal Yapısı67

a) Ekonomik Yapı67

b) Sosyal Yapı68

aa Toprak Sahipleri - Senyörler68

bb Toprak Sahibi Olmayanlar: Serfler - Servaj Sistemi70

cc Toprak sahipleri - Senyörler Arasında İlişkiler: Fief

Sözleşmeleri72

dd Soylular – Soyluluk74

B Feodalitenin Siyasal Yapısı76

C Ortaçağ Toplum Yapısında Gelişmeler78

a) Ticaretin Gelişmesi - Şehirleşme- Burjuvazi78

b) Bu Gelişmelerin Yarattığı Ekonomik - Sosyal -

Siyasal Sonuçlar80

2 Ortaçağda Siyasal Düşünceler83

A Ortaçağda Siyasal Düşünceler ve Kaynakları83

a) Hristiyanlığın İnsan-Devlet Anlayışı - Dinî ve Siyasî

İktidar Ayırımı84

b) Dinî - Siyasal İktidar İlişkisi85

aa Kilisenin Üstünlük Mücadelesi - İddiaları86

bb Doktrinde Değişik Görüşler87

cc Ortaçağ Karanlık Dönem88

B Saint Thomas D’Aquin (Aquino’lu Thomas , Kutsal Thomas ya da

Thomas Aquino)89

a) Yasa Tanımlaması ve Yasa Çeşitleri89

aa Yasa Nedir?89

bb Ölümsüz Yasa - Doğal Yasa - Pozitif Yasalar90

b) Pozitif Yasalarda Adalet - Meşruiyet Kriterleri - İtaat Sorunu91

c) Toplum, Yönetim Biçimleri ve Meşru İktidar Sorunu93

aa Toplum - Yönetimler93

bb Meşru - Gayrı Meşru İktidar - Direnme Hakkı -

Vicdanî Red - Pasif Direnme94

d) Mülkiyet ve Faiz Sorunları96

aa Mülkiyet96

bb Faiz Sorunu97X

e) St Thomas’nın Görüşlerinin Önemi, Etkisi98

C İbn-i Haldun, Tarih Bilimcisi - Sosyoloji Biliminin Öncüsü99

a) Tarih Bilimi99

b) İnsan ve Toplum Çeşitleri100

aa İnsan Sosyal Bir Yaratık100

bb Üretim Biçimlerine Göre Toplumlar ve İnsan Karakterleri102

c) Devlet103

aa Devletlerin Yaşam Süreci105

d) İklimin İnsanlar Üzerindeki Etkisi107

e) Ibn-i Haldun, Ortaçağ ile Yeniçağ Arasında Köprüdür109

MODERN ÇAĞDA SİYASAL DÜŞÜNCELER

1 XV ve XVI ncı Yüzyıllar110

A Nicolo Machiavelli, Ulusal Birlik-Merkezi Ulusal Devlet111

a) “Titus Livius’un İlk On Bölümü Üzerine Söylevler” eserindeki

görüşleri113

b) “Prens” Adlı Eseri-Prensliklerin Çeşitleri115

c) Prensliklerin Yönetimi ve Kurucuları116

d) Prens Nasıl Olmalıdır?119

e) Prens’de Machiavelli’nin Hedefi121

f) Machiavelli Nasıl Değerlendirilmiştir?122

B Thomas Morus (Thomas More-Sir Saint Thomas) ve Ütopya’sı124

a) İngiltere’nin Sosyal - Siyasal - Ekonomik Sorunları126

aa Sorunlar ve Nedenleri126

bb Sorunların Çözümü127

b) Utopia’nın Sosyal - Ekonomik Düzeni129

c) Utopia’nın Siyasal Düzeni131

d) Utopia’nın Dış Politika İlkeleri132

e) Utopia’nın Önemi ve Etkisi133

C Reform Hareketi ve Reformatörler134

a) Reform Hareketinin Önemi134

b) Protestan Düşünürlerin Tezleri135

aa “İradî Kölelik Nedir?137

D Jehan Bodin, Egemen-Merkezî-Ulusal Devlet138

a) Egemen Devlet Tanımı139

b) Yönetim Şekli140

c) Bodin, Egemen Devlet Anlayışının Kurucusu141XI

2 XVII nci Yüzyıl142

A Bu Yüzyılın Ekonomik-Sosyal-Siyasal-Hukukî-Bilimsel Bakımlardan Önemi142

B Tanrısal – İlâhi ve Doğal Hukuk Doktrinleri144

a) İlâhi - Tanrısal Hukuk Doktrini144

b) Doğal Hukuk Doktrini145

aa Farklı Devlet Sistemleri ve Nedenleri146

B Thomas Hobbes, Rasyonel - Bireyci Mutlakiyet150

a) Leviathan - Ejder Nedir? Kimdir?150

b) İnsanın Doğal Özellikleri151

c) Doğal Yaşama Dönemi152

d) Sosyal Sözleşme154

e) Siyasal Sözleşme156

aa Devletin Şekli Değiştirilemez157

bb Egemen Güç, Hiç Bir Şekilde, Hiç Bir Şeyle Bağlı Değildir157

cc Mülkiyet Hakkı Egemen Gücün Verdiği Bir Haktır158

dd Egemen Güç Yasalarla Bağlı Değildir158

ee Özgürlük, Egemen Gücün Yasaklamadığı Şeyleri Yapabilme

Özgürlüğüdür159

ff) Egemen Güç Bölünmez159

f) Devletin Görevleri: Eğitim-Güvenlik-Eşitlik-İtaat Sorunları159

g) Devleti Zayıflatan ve Çökerten Nedenler160

aa Yıkıcı Doktrinler161

bb Egemen Gücün Kendisinin Yaptığı Yasalara Uyma Zorunluğu161

cc Mülkiyet Hakkının Mutlak Hak Sayılması161

dd Egemen Gücün Bölünmesi161

ee Siyasal-Dinî İktidar İlişkilerinin Yanlış Değerlendirilmesi:162

ff Diğer Nedenler162

h) Devlet Biçimleri162

i) Hobbes’un Leviathan’ı ve XX Yüzyıl Diktatörlükleri162

C Jacques - Bénigne Bossuet Teokratik Mutlakiyet166

a) İnsan ve Toplum166

b) Yönetimler168

aa Mutlak İktidar Keyfî İktidar Mıdır?169

c) Kral ve Uyrukların Karşılıklı Hak ve Görevleri171

D John Locke - Liberal Devlet172

a) İnsan - Toplum – Doğal Yaşama Dönemi173

aa İnsan ve Toplum173XII

bb Doğal Yaşama Dönemi173

b) Siyasal Sözleşme – Devlet Düzenine Geçiş174

aa Siyasal Sözleşme Nasıl Yapıldı?174

bb Siyasal iktidarın Amacı ve Yetkileri176

c) Yönetim Biçimleri, Kuvvetler Ayrılığı - Kuvvetler Arası İlişkiler177

aa Yönetim Biçimleri177

bb Kuvvetler Ayrılığı: Yasama Gücü - Sınırları178

cc Kuvvetler Ayrılığı: Yürütme Gücü ve Konfederaktif Güç180

dd Kuvvetler Ayrılığı: Güçler Arası İlişki180

b) Siyasal Sözleşme – Devlet Düzeni173

c) Yönetim Biçimleri, Kuvvetler Ayrılığı - Kuvvetler Arası İlişkiler176

d) Meşru ve Gayrımeşru Yönetim Kriterleri180

e) Gayrımeşru Yönetimlere Direnme181

f) Mülkiyet Hakkı184

g) Toplumların Dağılması - Yönetimlerin Yıkılması186

aa Siyasal Toplumun Dağılması186

bb Yönetimlerin Yıkılması186

h) Yöneticileri Değiştirme Hakkının Eleştirisi ve Karşı Cevaplar189

i) Locke Görüşleri ve Eseri Nasıl Değerlendirildi?191

3 XVIII inci Yüzyıl192

A Charles - Louis de Secondat Baron de la Brète et de Montesquieu - Aristokratik Liberalizm194

a) Metodu194

b) Yasalar195

aa Yasa tanımı196

bb İnsanın - Toplumların Yasaları196

cc Yasaların Ruhu Nedir?197

c) Yönetimler ve İlkeleri199

aa Demokrasi - İlkesi: Siyasal Erdem200

bb Aristokrasi - İlkesi: Siyasal Erdem ve Ölçülü Hareket203

cc Monarşi - İlkesi: Ayrıcalıklı Sınıfın (Soyluların) Şan ve Şeref Tutkusu204

dd Zorba Yönetim (Despotizm) - İlkesi: Korku206

d) Özgürlük ve Kuvvetler Ayrılığı Sorunu207

aa Özgürlük Tanımı207

bb Kuvvetler Ayrılığı208XIII

e) Montesquieu ve Eseri, Çağımızda da Önemini ve Değerini

Korumaktadır211

B Jean - Jacques Rousseau Halk Egemenliği212

a) “İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kökeni” Eseri213

aa Doğal Yasama Dönemi Varsayımı Bu Dönemin İnsanı213

bb Eşitsizliğin Kökü : Mülkiyet ve Toplu Yaşama Geçiş ve Değişen İnsan216

cc Yönetimlerin Doğuşu:220

b) Sosyal Sözleşme (Contrat Social) Eseri222

aa Nasıl Bir Sosyal Sözleşme?222

bb Egemen Gücün ya da Genel İradenin Özellikleri224

cc Yasa Yasayı, Kim, Nasıl Yapar? Yasanın Amacı226

dd Yönetim Biçimleri: Demokrasi, Aristokrasi-Monarşi228

ee En İyi Yönetim232

ff Yönetimlerin Sonu233

gg Rousseau’nun Görüşlerinin Önemi ve Etkisi, Aynı Zamanda Eleştiriler234

C Abbé Emmanuel - Joseph Sieyès - Ulusal Temsil - Anayasal Düzen237

a) Sınıfsal Toplum - Ulusal Temsil237

aa Üçüncü Sınıf Her Şeydir238

bb Üçüncü Sınıf Şimdiye Kadar Hiçbir Şeydi239

cc Üçüncü Sınıf Ne Olmak İstiyor?240

b) Anayasal Düzen241

aa Kurucu Meclis-Kurucu İktidar242

bb Siéyes’in Önemi ve Değerlendirilmesi243

YAKINÇAĞDA VE ÇAĞIMIZDA SİYASAL DÜŞÜNCELER

1 Fransız Devrimi - 1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi245

2 Gracchus Babeuf – François Noël - Babouvisme - Gerçek Eşitlik248

A Tüketimde Eşitlik249

a) Devrim Diktatörlüğü Dönemi252

B Babouvizme: Önemi ve Etkisi252

3 Fransız Devrimine Tepki253

A Edmund Burke - Gelenekçi İngiliz Düşüncesi253XIV

a) Fransız Devrimi İlkelerinin Eleştirisi254

B Auguste Comte - Üç Hal Yasası ve Siyaset Bilimine Uygulanması256

a) Bilimlerin Sıralaması-Metodoloji257

b) Üç Hal Yasası257

c) Siyaset Bilimi - Üç Hal Yasası258

d) A Comte, 1789 İlkelerini Red Eder258

C Güçlü Devlet - Milliyetçi Görüşler259

a) Johann Gottlieb Fichte - Büyük Alman Devleti259

aa Kapalı Ticaret Devleti260

b) Pangermanizmin Öncüsü Fichte261

c) Georg Friedrich Wilhelm Hegel - Güçlü Alman Devleti - Dialektik Metod262

aa Dialektik Metod-Gerçek Devlet263

bb Tutucu, Aynı Zamanda İlerici Düşünür Hegel265

4 Liberalizm ve Demokrasi265

A Benjamin Constant - Liberal Devlet265

a) “İlkçağ”ın ve “Modern” Çağın Özgürlük Anlayışı266

b) Modern Özgürlükler267

aa Kişi Özgürlüğü-Kişi Güvenliği267

bb İnanç - Düşünce - Basın Özgürlüğü268

cc Ekonomik Özgürlükler269

dd Mülkiyet Hakkı271

c) Ulus Egemenliği Sınırsız mıdır?271

d) Özgürlükler nasıl korunacaktır? Sosyal - Siyasal Yapı Kurumları272

aa Sosyal Yapı Kurumları273

bb Siyasal Yapı Kurumları273

e B Constant’ın Görüşlerinin Önemi ve Çağdaş Değeri275

B Tocqueville, Charles Alexis Clérel de - Demokraside Eşitlik ve Karşılaşılan Tehlike276

a) Eşitlik ve Demokrasi276

b) Demokrasinin Tehlikeleri: Bireylerin Yalnızlaşması ve Çoğunluğun Despotizmi278

aa Bireylerin Yalnızlaşması278

bb Çoğunluğun Despotizmi279XV

c) Çoğunluğun Despotizmi Nasıl Önlenebilir? Sosyal - Siyasal Yapı Kurumları282

d) Tocqueville’in Görüşlerinin Çağımıza Önemi284

5 Sosyalizm284

A Marxisme Öncesi Sosyalizm - Ütopik Sosyalizm284

a) Charles Fourier ve Falanjizm286

aa Fourier, Kooperatifçilik ve Önemi288

b) Robert Owen, Yeni Toplum Düzeni289

aa Birinci Deneme: New Lanark Denemesi290

bb İkinci Deneme: New Harmony Denemesi291

cc Üçüncü Deneme: İş Bonoları Değişim Merkezi Denemesi292

c) Çartizm Hareketi293

d) Saint - Simon, Henri - Claude de Rouvroy Comte de ve Teknik Devlet294

aa St Simon’un Parabolü295

bb Teknik Devlet Nasıl İşliyecek?297

cc Bilimsel Sosyalizme Etkisi298

B Marxisme - Bilimsel Sosyalizm298

a) Bir Dünya Görüşü Olarak Marxisme298

b) Dialektik Materyalizm301

aa Materyalizm301

bb Dialektik301

cc Dialektik Materyalizm305

c) İnsan, Toplum ve Devlet Anlayışı308

aa İnsan Anlayışı308

bb Toplum Anlayışı - Toplum Tipleri309

cc Devlet Anlayışı - Devlet Tipleri314

d) Özgürlük Anlayışı317

aa Yabancılaşma Sorunu - Aliénation-317

bb İnsanın Özgürleşme Aşamaları320

e) Marxiste Toplumun Ekonomik Yapısı321

aa Proletarya Diktatörlüğü Dönemi321

bb Sosyalizm Dönemi -Komünizmin Alt Basamağı-323

cc Planlı Ekonomi324

dd Komünizm Dönemi324

f) Marxisme - Demokrasi Anlayışı325XVI

aa Liberal Demokrasi-”Biçimsel” Demokrasleri325

bb “Gerçek” Demokrasi326

cc Marxisme’in Değerlendirilmesi330

C Lenine, Viladimir İlyiç - Lenine'nizm335

a) Marxisme’den Ayrıldığı Nokta335

b) Kapitalizmin Son Aşaması: Emparyalizm336

c) Milliyetçilik Görüşü337

d) Komünizme Geçiş Aşamaları338

D Edouard Bernstein - Revisionisme - Marxisme’in Eleştirisi338

a) Etkisi Nasıl Olmuştur?340

6 Anarşizm - Bireyci ve Komünist Anarşistler340

A Birey ve Devlet Anlayışı340

a) Birey Anlayışı341

b) Otorite ve Hukuk Yerine Sözleşmeler342

c) Toplumun Ekonomik Yapısı342

B Mülkiyet Sorunu343

a) Bireyci Anarşistler343

b) Komünist Anarşistler344

7 İhtilâlci Sendikalizm346

A Mevcut Düzenin Eleştirisi346

B Yeni Düzen Nasıl Kurulacak?347

a) Genel Grev Mitosu348

b) Etkisi349

8 Faşizm-Korporatif Devlet350

A Faşist Hareketin İktidara Gelişi-Faşizmin Kurucusu Mussolini350

a) Faşizm Nasıl Tanımlanmıştır?353

B Birey, Toplum ve Devlet Anlayışı353

a) Birey - Toplum Anlayışı354

b) Birey - Devlet Anlayışı355

aa Hak, Eşitlik, Adalet, Özgürlük Anlayışı356

bb Otoriter-Totaliter Devlet356

C Korporasyonlara Dayanan Korporatif Ekonomik Yapı357

a) Korporasyon Nedir?357

b) Korporasyonlar Nasıl Kuruldu?359

aa Faşist Sendikalizm Safhası:359

bb Korporasyonların kuruluş aşamasına geçiliyor:360XVII

D Korporatif Ekonomi Sistemi Nasıl bir Sistemdir?361

a) Korporatif Ekonomi Sisteminin Liberal ve Sosyalist Sistemlerle Karşılaştırılması362

aa Bir Defa, Bu Üç Değişik Ekonomi Sisteminin Amaçları Karşılaştırılabilir362

bb İkinci Olarak, Sistemlerin Sınıf Olayını ve Sınıflar Arası İlişki Olayını Değerlendiriş Biçimleri Karşılaştırılabilir363

cc Üçüncü Olarak, Ekonomik ve Siyasal Güçler Arasındaki İlişki Yönünden de Karşılaştırma Yapılabilir364

E Siyasal Yapı365

F Faşist Devlet, Korporatif Devlet Otoriter Ve Totaliter Bir Devlettir Neden?366

9 Nasyonal - Sosyalizm Irkçı Totaliter Devlet368

A Nasyonel - Sosyalist Sistemin Geliştiği Ortam - Sistemin Kurucusu Hitler368

a) Hitler, Nasıl İktidara Geldi?372

b) Mevcut Sistem Nasıl Değiştirildi?373

B Nasyonal Sosyalizm İlkeleri375

C Irk Kavramı ve Sosyal Yapı376

D Devlet ve Görevi379

E Siyasal İktidar - Führer İktidarı382

a) Aslî İktidar383

b) Otonom İktidar383

c) Otoriter Tekelci İktidar384

F Ekonomi384

G Nasıl Bir Diktatörlük386

10 Mustafa Kemal ATATÜRK -Egemen-Laik-Demokratik-Ulusal Devlet387

SOSYAL DEVLET

1 Liberal Devlet394

2 Sosyal Devletin Birey-Devlet Anlayışı ve Sosyal Haklar399

A Birey-Devlet Anlayışı399

B Sosyal Hakların Tanınması Neden Zorunludur?401

a) Sosyal Hakların Tarihsel Gelişmesi403

aa İkinci Dünya Savaşı Öncesinde Avrupa’da403

bb İkinci Dünya Savaşı Öncesinde Türkiye’de405XVIII

cc İkinci Dünya Savaşı Sonrasında, Avrupa’da ve Türkiye’de Sosyal Haklar408

b) Sosyal Hakların Niteliği413

aa Değişik Görüşler413

bb Kişi ve Devlet Açısından Değerlendirildiğinde Sosyal Haklar415

cc Sosyal Haklar Neden Evrensel Değildir?417

C Sosyal Devlette Mülkiyet Hakkı420

a) Liberal Devlet Anlayışında Mülkiyet Doğal Bir Haktır420

b) Sosyal Devlette Mülkiyet422

aa) Sosyal Devlette Mülkiyet Hakkının Özellikleri423

bb) Mülkiyet Hakkının Sınırlanması, Kısıtlanması424

cc) Mülkiyet Hakkında Son Verilmesi426

D Sosyal Devlette Eşitlik427

a) Liberal Devlette Eşitlik427

b) Sosyal Devlette Eşitlik ve Özgürlük ile Bağlantısı428

aa Eşitlik ile Özgürlük Arasındaki Bağlantı428

bb Ayrılmaz Değerler mi?429

cc Çatışan Değerler mi?429

dd Eşitlik mi? Özgürlük mü?429

ee Farklı Demokrasilerde430

ff Son Olarak Ne Söylenebilir?431

3 Sosyal Devletin Ekonomik Düzen Anlayışı431

A Ekonomiye Müdahale431

a) Liberal Devlette Ekonomiye Müdahale432

b) Sosyal Yardım Devletinde Ekonomiye Müdahale433

aa Gelişen Kapitalizm434

bb Gelişen Emekçi Sınıfı435

cc Devletin Ekonomiye Müdahalesi435

c) Sosyal Devlette Ekonomiye Müdahale Nedenleri437

aa Savaş Yıllarından ve Sonrasında Sorunlar437

bb Beveridge Planı438

cc Devletlerin Değişen Görevleri440

B Planlı Ekonomi441

4 Sosyal Devlette Sosyal-Ekonomik Demokrasi444

A Siyasal, Sosyal - Ekonomik Ayırımı445XIX

a) Sosyal - Siyasal Ayırımı445

b) Sosyal-Ekonomik Ayırımı447

c) Siyasal-Ekonomik Ayırımı447

B Liberal Devlette Sosyal-Ekonomik Demokrasi Anlayışı448

a) Liberal Devlette de Sosyal-Ekonomik Demokrasi Gerçekleşecektir Düşüncesi ve İnancı448

b) Liberal Devlette Sosyal-Ekonomik Demokrasi Neden Gerçekleşemiyor?449

C Sosyal Devlette Sosyal-Ekonomik Demokrasi452

a) İşletme İçi Sosyal Ekonomik Demokrasi (Endüstiel Demokrasi)453

aa İşletmelerde Yönetime Katılma453

bb İşletmelerde Yönetime Katılma Geleceği ve Karşılaşılan Engeller456

b) Ulusal Düzeyde Sosyal-Ekonomik Demokrasi460

aa Korporatif Temsil Olabilir mi?462

bb Sosyal-Ekonomik Konsey464

SİYASAL YÖNETİMLERİNGİLİZ SİYASAL YÖNETİMİ

1 XI - XVII nci Yüzyıllarda Kralın İktidarını Sınırlama Girişimleri469

A Magna Carta de Libertatibus Angliae472

B Parlamentonun Kökeni: Kralın Yardımcı Organları473

a) Magnum Concilium Regis473

b) Curia Regis474

c) Lordlar ve Avam Kamaralarının oluşumu475

d) Avam ve Lordlar Kamaralarının Yetkileri476

aa Vergi Koyma Yetkisi476

bb Yasama Yetkisi477

2 XVII - XVIII inci Yüzyıllarda Krallığın Temel Yasalarının Belirlenmesi ve Parlömanter Rejimin Kurulması479

A Kişi Haklarının ve Krallığın Temel Yasalarının Belirlenmesi479

a) Haklar Dilekçesi (Petition of Rights)480

b) Büyük Uyarı (The Great Remontrance)481

c) Habeas Corpus Act Kişi Güvenliği482

d) Haklar Bildirisi (Bill of Rights)482

B Parlömanter Rejimin Oluşumuna Doğru483XX

a) Yasama-Parlamento484

b) Yürütme-Siyasi Sorumluluk Kurumunun Oluşumu484

aa The Act of Settlement485

c) Kabine Sisteminin Oluşumu486

3 XIX ve XX nci Yüzyıllarda Siyasal Demokrasinin Gerçekleşmesi487

A Siyasal Demokrasi: Seçim Sisteminde Gelişmeler487

B Siyasal Demokrasi Uygulamasında Lordlar Kamarasının

Yasama Yetkisinin Sınırlanması489

a) Yapısal Değişim490

b) Yasama Yetkisinin Kısıtlanması490

4 İngiliz Siyasal Sisteminin Organları ve İşleyişi491

A İngiliz Siyasal Sistemi491

B İngiliz Siyasal Sisteminin Organları ve Sistemin İşleyişi493

a) Parlamento493

aa Lordlar Kamarası493

bb Avam Kamarası - Seçim Sistemi494

cc Siyasi Partiler496

dd Seçim Sisteminin Siyasal Hayattaki Etkisi500

b) Parlamentonun Yetkileri501

aa Parlamentonun Yasama Yetkisi501

bb Parlamentonun Hükümeti Denetleme Yetkisi503

c) Yürütme Gücü: Kral ve Bakanlar504

aa Kral ya da Kraliçe504

bb Bakanlar - Kabine506

cc Parlamentonun Feshi507

5 İngiliz Parlömanter Sisteminin Özellikleri ve Sonuçları508

A İngiliz Parlömanter Sisteminin Özellikleri508

B Diğer Parlömanter Sistemlerden Farkı510

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ YÖNETİMİ

1 Bir Devletin Doğuşu511

A Kolonilerin Kuruluşu511

a) İngiliz Kolonilerinin Kuruluş Belgeleri511

b) Kolonilere İlk Gelenler512

c) Kolonilerde Yönetim514

d) Koloniler Arasında İlişkiler ve Sosyal-Ekonomik Yapısal

Farklılıklar515XXI

aa Kolonilerde Geçici Kölelik Sistemi516

bb Koloniler Arasında Farklılıklar517

B Birliğe Doğru518

a) İngiltere ile Kolonileri Arasında Ekonomik Çıkar Çatışması Başlıyor519

b) Yeni Gümrük Vergisi Yasaları521

aa “Sugar Act”521

bb Stamp Act522

cc Çay Vergisi523

c) Kolonilerin Birleşmesi ve Bağımsızlığa Giden Yol524

C Bağımsızlık Bildirisi525

a) Bağımsızlık Bildirisi İlkeleri526

D Konfederasyon Kuruluyor527

E Konfederasyondan Federasyona528

a) Konfederasyonun Zafiyeti528

b) Konfederasyondan Federasyona Nasıl Geçilebildi?530

c) 1787 ABD Anayasasının Yapılışı ve Kabulü İhtilâflı Konularda Uzlaşma Nasıl Sağlanıyor?531

aa Büyük-Küçük Devletler Konusunda Uzlaşma531

bb Köleler Konusunda Uzlaşma532

cc 1787 Amerika Birleşik Devletlerinin Anayasası Kabul Ediliyor533

d) Monroe Doktrini533

2 Federal Anayasa ve Kurduğu Sistem534

A Federal Sistem - Federal Devlet534

B Başkanlık Sistemi Nasıl Oluşturuldu?536

a) İngiliz Kamu Hukuku Sisteminin Etkisi536

3 Federal Devletin Siyasal Organları ve Sistemin İşleyişi538

A Yürütme - Başkan538

a) Başkan seçimi538

b) Başkanın Danışmanları539

c) Başkanın yetkileri540

aa Yürütme Yetkisi540

bb Başkanın Yasama ile İlişkisi540

d) Başkan Yardımcısı543

B Yasama (Kongre) Temsilciler Meclisi ve Senato543

a) Temsilciler Meclisinin Başkanının Seçiminde Etkili Olabileceği Durumlar544XXII

b) Yasama (Kongre) ve Yürütme (Başkan) İlişkisi:544

C Parti Sistemi ve Baskı Grupları545

a) Parti Sistemi545

b) Baskı Grupları546

D Yargı 547

4 Amerika’da Yasaların Anayasaya Uygunluğunun Denetlenmesi- Yüksek Mahkeme548

A Yüksek Mahkeme ve “New Deal” Yasaları550

a) Birinci New Deal Yasaları550

b) Birinci New Deal Yasaları Karşısında Yüksek Mahkemenin Kararları552

aa New Deal Yasaları Anayasaya Uygundur552

bb New Deal Yasaları Anayasaya Aykırıdır 1935-1936552

c) İkinci New Deal Yasaları ve Yüksek Mahkeme Kararı: Anayasaya Aykırıdır553

d) Başkan-Yüksek Mahkeme Arasında Siyasî Mücadele Sonuçlar553

5 Amerika Birleşik Devletleri’nde Hak ve Özgürlükler556

A Anayasa da Hak ve Özgürlükler556

B Amerika’da Eşitlik İlkesi ve Siyah İnsanın Statüsü558

a) Kölelik Kurumu - Köleliğin Yasak Olmadığı Dönem558

b) Kölelerle İlgili Federe Devletler Arasında Yasalar İhtilâfı560

aa Köle, İnsan mı? Eşya mı?561

bb Yüksek Mahkemenin Kararı 1857562

c) İç Savaş ve Köleliğin Kaldırılması563

aa İç Savaş: Nedeni563

bb Köleliğin Kaldırılması: 1862-1863 ve Anayasa Değişiklikleri564

d) Eşitlik İlkesinin Uygulaması566

aa Yüksek Mahkemenin Anayasa Yorumları566

bb "Eşit Fakat Ayrı" Kuralı567

cc Siyasal Haklarda Eşitlik569

dd Mülkiyet Hakkı ve Eşitlik571

ee Yüksek Öğrenim Kurumları: Üniversitelerde Eşitlik572

ff İlk ve Orta Eğitim Kurumlarında Eşitlik574

C İnanç, Söz, Basın Özgürlüğü575

a) “Açık ve Mevcut Tehlike” Kriteri576

b) “Zararlı Eğilim” Kriteri577XXIII

c) Yabancıların Tescili Yasası (Smith Act) - “Ciddi Tehlike” Kriteri579

d) İç Güvenlik Yasası - Internal Security Act (1950 Mac Carren Yasası)582

e) Komünist Kontrol Yasası - “Communist Control Act”584

FRANSA VE SİYASAL YÖNETİMLERİ

1 1789 öncesinde Fransa586

A Merkezî Devletin Kuruluşu586

B Merkezî Mutlak Monarşi587

C 1789 Öncesinde Sosyal ve Ekonomik Yapı590

a) Sosyal Sınıflar590

aa Soylular Sınıfı590

bb Din Adamları Sınıfı590

cc Üçüncü Sınıf591

b) Sınıfların Ekonomik Yapısı591

aa Soylular Sınıfı591

bb Burjuva Sınıfı592

cc Köylü Sınıfı592

2 1789 Devrimi593

A 5 Mayıs - 14 Temmuz 1789 Devrim Günleri593

a) Malî Kriz ve Başarısız Malî Reform Girişimleri593

b) Üçüncü sınıfın (Tiers-Burjuvazi) Talepleri594

c) Etats - Généraux Toplanıyor Üçüncü Sınıfın İzliyeceği Yol594

d) Üçüncü Sınıfın Ulusal Meclis Olma Kararı595

e) Ulusal Meclis Kurucu Meclis Oluyor596

B İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi597

C Bildirinin Özelliği ve İçeriği599

a) Bildirinin genel özellikleri:599

b) Bildiride Haklar ve Özgürlüklerin Özellikleri600

c) Bildiride Düzenlenen Hak ve Özgürlükler600

aa Özgürlük Nedir? Ne Değildir?601

bb Din - Vicdan - Düşünce Özgürlüğü601

cc Kişi Güvenliği602

dd Mülkiyet Hakkı602

ee Başkıya Karşı Direnme Hakkı603

d) Bildiride Eşitlik604XXIV

e) Bildiride Kamu Hukuku İlkeleri605

aa Ulus Egemenliği ve Sınırı605

bb Temsilî ya da Doğrudan Demokrasi606

cc Kuvvetler Ayrılığı606

dd Laik Devlet606

3 1789 - 1848 Birinci Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası607

A 1791 Anayasası ile Sınırlı Monarşi, Temsilî Monarşi ya da Meşrutî Monarşi Denemesi608

B Birinci Cumhuriyetin İlânı610

a) Ulusal Konvansiyon Dönemi610

aa Fransa’nın Avrupa Savaşı Başlıyor611

bb Kral ve Kraliçenin Ölüme Mahkumiyetleri611

b) 1793 Anayasası Önemli İlkeler İçeren ama Uygulanamayan Anayasa612

c) Ulusal Konvansiyon - Convention Nationale- ve Terör Dönemi613

aa Birinci Aşama: Avrupa Savaşları614

bb İkinci Aşama: Kamu Selâmeti Komitesi Kuruluyor615

cc Üçüncü Aşama: Robespierre’in Diktatörlüğü - Terör615

C Directoire Dönemi (1795 - 1799) ve 1795 Anayasası616

a) İdari ve Siyasî Fonksiyonu Ayırımı617

b) Yurttaş Ödevleri Bildirisi617

D Konsüllük ve Birinci İmparatorluk Dönemi - Napoleon Bonaparte ve 1799 Anayasası617

a) Directoire Yönetimi Darbeyle Yıkılıyor617

b) Napoleon Bonaparte Dönemi - 1799-1814618

aa 1799 Anayasası618

bb Napoleon Bonaparte'ın Konsüllük - İmparatorluk Dönemi - Savaşlar620

E Meşruti Monarşi - 1814 Şartı Esas Teşkilât Fermanı622

a) Napoleon Tekrar Fransa’da Waterloo Yenilgisi623

b) 1814 Şartı Uygulamaya Konuyor623

c) Parlömanter Rejim mi?624

F Meşruti Monarşi - 1830 Şartı625

G 1789 - 1848 dönemi Fransız Kamu Hukukuna Ne Kazandırmıştır?626

4 1848 - 1870 Dönemi - İkinci Cumhuriyet628XXV

A 1848 Devriminin Siyasal ve Sosyal Nedenleri628

a) 1848 Devrimi628

b) Geçici Hükûmet Kuruluyor629

B 1848 Anayasası - İkinci Cumhuriyet Anayasası ve Sosyal Haklar630

a) Cumhuriyetin İlkeleri630

b) Siyasal Sistem?631

C 1852 Anayasası - Başkanlık Sistemi mi? Démocratie Césarienne633

D İkinci İmparatorluk 1852-1870633

E İkinci Cumhuriyet Denemesi Fransız Kamu Hukukuna Ne

Kazandırmıştır?635

5 1870 - 1944 Dönemi - Üçüncü Cumhuriyet636

A 1875 Anayasasının Yapılışı637

B 1875 Anayasasının Kurduğu Sistemin İşleyişi639

a) Siyasal Organlar639

aa Yasama639

bb Yürütme639

cc Organlar Arasında Güç Dengesi640

b) Hükûmet ile Parlamentonun Karşılıklı Etkileri641

c) Uygulamada 1875 Anayasası641

C Üçüncü Cumhuriyet Döneminin Fransız Kamu Hukukuna

Getirdikleri642

6 1945 - 1958 Dönemi - Dördüncü Cumhuriyet644

A 1946 Anayasasının Yapılışı644

a) İkinci Dünya Savaşı Başlamıştır644

b) Ekim 1945 İşgalden Sonra645

B Anayasada Hak ve Özgürlükler Sorunu645

C Anayasada Öngörülen Siyasal Hukukî Yapı646

7 1958 Beşinci Cumhuriyet Dönemi648

A Dördüncü Cumhuriyetin Sonunu Hazırlayan ve Beşinci Cumhuriyetin Kurulmasına Neden Olan Olaylar648

a Cezayir Olayları648

B 1958 Anayasası650

C Anayasanın Getirdiği Siyasal Yapı ve Özellikleri650

a) Cumhurbaşkanı650

aa Cumhurbaşkanı Seçimi651

bb Cumhurbaşkanının Yetkileri651XXVI

b) Hükümet653

aa Hükûmetin Görev ve Yetkileri654

c) Yasama - Parlamento655

aa Parlamento Üyelerinin Seçimi656

bb Parlamentonun Yetkileri656

D Kuvvetler Arası İlişkiler658

Genel Bibliyogafya661

İndeks679