Aynı Fiilden Bir Kez Yargılanma

Doç. Dr. İbrahim ŞAHBAZ

BİRİNCİ BÖLÜM
KONU HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I- KAVRAM

II- ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELERDEKİ DÜZENLEMELER

A- Uluslar arası Adalet Divanı Statüsü

B- AİHS’deki Düzenleme

C- Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi (CYMDKAS)

D- Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi (SİDAS)

E- Ceza Kovuşturmalarının Aktarılması Konusunda Avrupa Sözleşmesi (CKAKAS)

İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER
I- KONUNUN 1412 SAYILI CEZA MUHAKEMELERİ KANUNUNDA DÜZENLENİŞİ

A- Hüküm

B- Açılmış Bir Davanın Olması

C- Red Kararı Verilmesi

II- KONUNUN 5271 SAYILI CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNDA DÜZENLENİŞİ

A-Düzenleme

a- Önceden Verilmiş Hüküm

aa) Beraat Hükmü (m.223/2)

aaa) Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması

bbb) Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması

ccc) Yüklenen Suç Açısından Failin Kast veya Taksirinin Bulunmaması

ddd) Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen, Olayda Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması

eee) Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması

bb) Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi (m.223/3-4)

aaa) Sanığın Kusurunun Bulunmaması
Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verme (m.223/3)

1) Yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hali ya da geçici nedenlerin bulunması (m.223/3-a)

2)Yüklenen suçun hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi suretiyle veya zorunluluk hali
ya da cebir veya tehdit etkisiyle
işlenmesi (m.223/3-b)

3) Meşru savunmada sınırın heyecan,
korku ve telaş nedeniyle aşılması (m.223/3-c)

4) Kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşülmesi (m.223/3-d)

bbb)İşlenen Fiilin Suç Olma Özelliğini
Devam Ettirmesine Rağmen Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi Halleri (m.223/4)

aaaa) Etkin pişmanlık (m.223/4-a)

bbbb) Şahsî cezasızlık sebebinin varlığı (m.223/4-b)

cccc) Karşılıklı hakaret (m.223/4-c)

dddd) İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin
azlığı (m.223/4-d)

cc) Mahkûmiyet Kararı

dd) Güvenlik Tedbiri

b- Açılmış Dava Bulunması

c- Aynı Fiil

d- Aynı Sanık

e- Red Kararı Verilmesi

B- Kovuşturmaya Yer Olmadığına Karar Verilmesi
Halinde Aynı Konuda Yapılacak İşlem

a- ATAD Kararı

b- Kovuşturmaya Yer Olmadığına Karar
Verildikten Sonra Non Bis İn İdem İlkesi
Dikkate Alınabilir Mi?

III- KONUYLA İLGİLİ OLARAK ÖZEL YASALARDAKİ DÜZENLEMELER

A-Çevre Kanununda

B-Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanununda

C-Gümrük Kanununda

D-Kabahatler Kanununda

E- Memurlarla İlgili İzin Sistemi (Durma Kararı Yönünden)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İÇTİHATLAR VE DEĞERLENDİRMELER
I- .. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223 ncü Maddesinin Yedinci Fıkrasındaki Düzenleme

A- Kesin Hüküm

B- Davanın Açılması

C- Non Bis İn İdem İlkesinin AİHS’de Yer Alması ve AİHM Kararları

D- Yargılamanın Yenilenmesi Konusunda Değerlendirmeler

E- Anayasa’daki Düzenlemeler ve Non Bis İn İdem İlkesi

F- Non Bis İn İdem İlkesi ve Soruşturma

G- Ceza Yasasındaki Düzenlemelerin Non Bis İn İdem İlkesi Yönünden Değerlendirilmesi

H-Non Bis İn İdem Konusunda Anayasa Mahkemesi Kararları

I- Cezadan Mahsup

İ-Fikri İçtima

J- Güvenlik Tedbiri

K- Türkiye’de İşlenen Suçlarda

L- Önödeme

M- Hüküm Kavramı ve Hükmün Açıklanmasının
Geri Bırakılması

N- Uyuşturucu İhraç Fiili

O- Hak Yoksunlukları (TCY, m.17)

Ö- İki Kesin Hüküm Verilirse

P- Devletlerarası Yargı

R- Savunma Hakkı

S- AİHM Karına Göre Önceki Davayla İlgili
Mahkûmiyet Şart Değil

Ş-Non Bis İn İdem İlkesi ve Koruma Tedbirleri

T- Vergi Hukukuyla İlgili Kararlar

U- Bir Fiille Hapsen Tazyik Kararı ve Adli Suç

SONUÇ

KAYNAKÇA