Belediye Şirketleri

Av. Ali Rıza İlgezdi

Av. Eren Sönmez

Av. Cem Güçlü

İçindekileri

4. Baskıya Önsöz 

5

3. Baskıya Önsöz 

7

2. Baskıya Önsöz 

9

Önsöz 

11

1. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN KURULMA USULÜ

1.1. BELEDİYE ŞİRKETLERİ 

21

1.1.1. Belediye Şirketlerinin Tanımı 

21

1.1.2. Belediye Şirketlerinin Özellikleri 

29

1.1.3. Belediyeler Tarafından Kurulan İşletme ve Şirketlerin Kurulma Nedenleri 

38

1.1.4. Belediye Şirketlerine İlişkin Mevzuat Düzenlemeleri 

40

1.1.5. Belediye Şirketlerinin Kuruluş Amaçları 

46

1.1.6. Belediye Şirketlerinin Yasal Dayanağı ve Kuruluşu 

51

1.1.7. Belediye Şirketlerinin Belediye İdaresi ile İlişkileri 

55

1.1.8. Belediye Şirketlerinin Diğer Ticari Şirketler Karşısında Özel Durumu 

62

1.1.9. Belediye Şirket Yönetimlerinin Görevlendirilmesi ve Değiştirilmesi 

67

1.1.10. Belediye Şirketlerinin Yöneticilerinin Hukuki Sorumlulukları 

72

1.1.11. Taşeron Firma Elemanları İçin Kurulacak Belediye Şirketleri Açısından Dikkat Edilmesi Gerekenler 

76

1.1.12. Belediye Şirketlerinin Tabi Olduğu Kamusal Yükümlülükler 

78

1.1.13. Belediyelerin Kurabilecekleri Şirketlerin Faaliyet Alanları 

81

1.1.14. Belediye Personel Şirketlerinin Başka Alanlarda Faaliyet Göstermesi 

83

2. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN KURULMA USULÜ VE YÖNTEMİ

2.1. BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN KURULMA YÖNTEMİ 

87

2.1.1. Yeni Bir Şirket Kurma 

87

2.1.2. Kurulu Bir Şirkete Ortak Olma 

94

2.1.3. Hibe Yoluyla Bir Şirketin Tamamını veya Bir Kısmını Devralma 

95

2.1.4. Belediye Şirketlerince Şirket Kurma 

98

2.2. TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE KURULUŞ İŞLEMLERİ 

98

2.2.1. Belediyelerin Kurabileceği Şirket Türleri ve Özellikleri 

98

2.2.2. Belediye Meclisinin Karar Alması 

108

2.2.3. Cumhurbaşkanlığı’ndan İzin Alınması 

110

2.2.4. Esas Sözleşmenin Hazırlanması 

117

2.2.5. Kurucular Beyanının Hazırlanması ve İmzalanması 

118

2.2.6. Nakdi Sermayeye İlişkin Yapılması Gereken İşlemler 

122

2.2.7. Ayni Sermayeye İlişkin Yapılması Gereken İşlemler 

122

2.2.8. Belli Hallerde Gümrük ve Ticaret Bakanlığından İzin Alınması 

123

2.3. BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN KURULUŞUNDAKİ EKSİKLİKLERDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR 

129

2.3.1. Kuruluştaki Sakatlıkların ve Eksikliklerin Hukuki Sonuçları 

129

2.3.2. Şirketin Kanuna Aykırı Kurulması Nedeniyle Feshi 

131

2.3.3. Kuruluştan Doğan Hukuki Sorumluluk 

133

2.3.4. Kuruluştan Doğan Cezai Sorumluluk 

136

3. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN YÖNETİMİ

3.1. BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN ORGANLARI VE GÖREVLERİ 

139

3.1.1. Genel Kurul 

139

3.1.2. Genel Kurulun Toplanma Şekli 

144

3.1.3. Tek Ortaklı Belediye Şirketlerinde Genel Kurul Toplantısı 

150

3.1.4. Toplantıların Yapılması Süresi 

153

3.1.5. Toplantının Süresinde Yapılmamasının Sonuçları 

155

3.1.6. Yönetim Organı 

157

3.1.7. Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu 

157

3.1.8. Limited Şirketlerde Müdür/Müdürler Kurulu 

159

3.2. BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN YÖNETİMİ 

160

3.2.1. Yönetim Organı Üyelerinin Nitelikleri 

160

3.2.2. Üyeliğe Atanma ve Seçilme Koşulları, Süre 

161

3.2.3. Üyelik Sıfatının Kazanılma Şekilleri 

162

3.2.4. Belediye Başkanı, Meclis Üyeleri, Yöneticileri ve Çalışanlarının Şirketlerde Görev Alabilme Şartları 

162

3.2.5. Belediye Şirket Yönetimlerinin Görevlendirilmesi ve Değiştirilmesi 

165

3.2.6. Üyelik Görevinin Sona Ermesi 

169

3.2.7. Yönetim Organının Çalışma Şekli, Toplanması ve Karar Alması 

170

3.2.8. Yönetim Organının Görev ve Yetkileri 

173

3.2.9. Yönetim Organı Kararlarının Geçerlilik Şartları 

176

3.2.10. Batıl Yönetim Organı Kararları 

176

3.2.11. Şirketin Yönetimi 

180

3.2.12. Şirketin Temsili 

181

3.2.13. Sermayenin Karşılıksız Kalması ve Borca Batıklık Hali 

183

3.3. YÖNETİM ORGANI ÜYELERİNİN HAKLARI 

190

3.3.1. Kişisel ve Malî Haklar 

190

3.3.2. Belediye Şirketlerinde Huzur Hakkı 

191

3.3.3. Yönetim Organı Üyelerinin Yükümlülükleri 

196

4. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK

4.1. HUKUKİ SORUMLULUK 

197

4.1.1. Şirketler Hukukunda Sorumluluk 

197

4.1.2. Yöneticilerin Hukuki Sorumluluğu 

199

4.1.3. Genel Sorumluluk Hali 

200

4.1.4. Özel Sorumluluk Sebepleri 

203

4.1.4.1. Belge ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması 

203

4.1.4.2. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi 

204

4.1.5. Sorumluluğuna Gidilebilecek Olanlar 

204

4.1.6. Sorumluluk Davası Açabilecek Olanlar 

206

4.1.7. Dava Açabilme Şartları 

207

4.1.8. Davacı ve Davalı Sıfatı 

207

4.1.9. Görevli ve Yetkili Mahkeme 

208

4.1.10. Yargılama Usulü 

208

4.1.11. Dava Masrafları 

208

4.1.12. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi 

208

4.1.13. Hukuki Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler 

210

4.1.13.1. İbra 

210

4.1.13.2. Zamanaşımı 

213

4.1.14. Ortakların Şirketin Özel Borçlarından Sorumluluğu 

215

4.1.15. Ortak ve Yöneticilerin Şirketin Kamu Borçlarından Sorumluluğu 

218

4.2. CEZAİ SORUMLULUK 

227

4.2.1. Türk Ticaret Kanununda Öngörülen Cezai Sorumluluk Halleri 

232

4.2.2. Türk Ceza Kanunu Kapsamında Şirket Yöneticilerinin İşleyebileceği Suçlar 

236

4.2.2.1. Güveni Kötüye Kullanma 

236

4.2.2.2. Nitelikli Dolandırıcılık 

244

4.2.2.3. Rüşvet 

247

4.2.2.4. Hileli İflas – Taksirli İflas 

254

5. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE SERMAYE ARTIRIMI

5.1. SERMAYE ARTIRIMI 

261

5.1.1. Esas Sermaye Artırımının Sebepleri 

264

5.1.2. Sermaye Artırımının Hukuki Niteliği 

266

5.1.3. Sermaye Artırım Türleri 

267

5.1.3.1. Sermaye Taahhüdü Yoluyla Artırım 

267

5.1.3.2. İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı 

269

5.1.3.3. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 

272

5.1.4. Esas Sermaye Artırımında Geçerli Olan İlkeler 

277

5.1.5. Sermaye Artırımının Ön Koşulları 

278

5.1.6. Rüçhan Hakkının Kullanımı 

280

5.1.7. Sermaye Artırımına Yetkili Organlar 

282

5.1.8. Sermaye Artırım Usulü 

282

5.1.8.1. Belediye Meclisinin Karar Alması 

282

5.1.8.2. Cumhurbaşkanlığından İzin Almanın Gerekli Olup Olmadığı 

283

5.1.8.3. Esas Sözleşme Değişiklik Metninin Hazırlanması 

284

5.1.8.4. Yönetim Kurulu Beyanının Hazırlanması ve İmzalanması 

286

5.1.8.5. Şirket Genel Kurulunun Karar Alması 

289

5.1.8.6. Sermaye Artırımının Tescil ve İlanı 

291

5.1.9. Esas Sermaye Artırımından Dönülmesi 

291

5.1.10. Sermayenin Artırılması İşlemlerine Aykırılığın Sonuçları 

293

5.1.11. Sermaye Artırım Kararının İptali veya Butlanı 

296

6. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ

6.1. ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ 

301

6.1.2. Genel Esas Sözleşme Değişiklikleri 

303

6.2.2. Özel Esas Sözleşme Değişiklikleri 

305

6.2.3. Yetkili Organ ve Sınırlamalar 

307

6.1.3.1. Vazgeçilmez ve Müktesep Haklar 

309

6.1.3.2. İmtiyazlı Pay Sahiplerinin Hakları 

310

6.2.4. Esas Sözleşme Değişikliği İşlemleri 

311

6.1.4.1. Değişiklik Metninin Hazırlanması ve Onaylanması 

311

6.1.4.2. Gerekiyorsa Kanunda Öngörülen İlgili Kurumlardan İzin Alınması 

312

6.1.4.3. Değişikliğin Genel Kurulda Karara Bağlanması 

313

6.1.4.4. İmtiyazlı Pay Sahipleri Genel Kurulunun Onayı 

315

6.1.4.5. Tescil ve İlan 

315

7. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE GENEL KURUL

7.1. GENEL KURULUN NİTELİĞİ VE KONUMU 

317

7.2. GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ 

318

7.3. DEVREDİLEMEZ GÖREV VE YETKİLER 

319

7.4. GENEL KURULUN YETKİLERİNİN SINIRI 

321

7.5. TOPLANTI TÜRLERİ 

325

7.5.1. Olağan Genel Kurul 

325

7.5.2. Olağanüstü Genel Kurul 

333

7.5.3. Genel Kurulun Elektronik Ortamda Yapılabilmesi 

333

7.6. GENEL KURULUN TOPLANMA USULÜ 

336

7.6.1. Çağrılı Genel Kurul 

339

7.6.2. Çağrısız Genel Kurul 

341

7.7. TEK ORTAKLI BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE GENEL KURUL 

341

7.7.1. Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması 

346

7.7.1.1. Çağrıya Yetkili Olanlar 

348

7.7.1.2. Çağrının Şekli ve Diğer Şartlar 

349

7.7.2. Toplantı Yeri, Zamanı ve Bakanlık Temsilcisi İstenmesi 

350

7.7.3. Genel Kurulun Toplanması 

350

7.7.4. Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olanlar 

351

7.7.5. Toplantıya Katılma Şartları 

352

7.7.6. Genel Kurulun Çalışma Esasları ve Toplantının Yürütülmesi 

353

7.7.7. Gündem ve Gündeme Bağlılık İlkesi 

355

7.7.8. Ortaklık Haklarının Kullanılmasına İlişkin İlkeler 

358

7.7.9. Oy Hakkının Kullanılması 

359

7.7.10. Karar Alınması 

360

7.7.11. Toplantı ve Karar Yeter Sayıları 

361

7.7.12. Toplantı Tutanağı 

361

7.7.13. Kararların Tescil ve İlanı 

362

7.8. GENEL KURUL KARARLARININ SAKATLIĞI 

366

7.9. YOKLUK VE BUTLAN 

366

7.10. İPTAL EDİLEBİLİRLİK VE İPTAL SEBEPLERİ 

368

7.11. İPTAL DAVASINDA TARAFLAR VE SÜRE 

371

7.12. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 

373

7.13. DAVAYA İLİŞKİN USUL KURALLARI 

374

7.14. GENEL KURUL KARARININ YÜRÜTÜLMESİNİN GERİ BIRAKILMASI 

375

7.15. KÖTÜ NİYETLE DAVA AÇILMASI HALİNDE SORUMLULUK 

375

7.16. KARARIN YENİ BİR GENEL KURUL KARARIYLA DÜZELTİLMESİ 

375

8. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ

8.1. Belediye Şirketlerinde İdari ve Finansal Denetim 

383

8.2. 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu Öncesinde Belediye Şirketlerinin Denetimi 

386

8.3. 5393 Sayılı Belediye Kanunu Kapsamında Denetim 

388

8.4. Bakanlıkların Denetimi 

394

8.5. Diğer Kurum ve Kuruluşların Denetimi 

395

8.6. 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu Çerçevesinde Belediye Şirketlerinin Denetimi 

396

8.7. Sayıştay Denetimi 

403

8.8. Belediye Şirketlerinin Belediye Meclisi Tarafından Denetlenmesi 

411

8.9. Bakanlığın Belediye Şirketleri Üzerinde Denetim Yetkisi 

416

9. Bölüm

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE SAYIŞTAY DENETİMİ VE YENİ HESAP YARGILAMASI

9.1. Belediye Şirketlerinin Sayıştay’a Sunmakla Sorumlu Olduğu Evraklar 

426

9.2. Belediye Şirketlerinde Malî Denetim ve Raporlama Sürecinin İşleyişi 

428

9.3. Belediye Şirketlerinin Sorumlulukları 

432

9.4. Sayıştay Denetçilerinin Yetkileri 

434

9.5. Denetim Esnasında Hazırlanacak Evraklar 

437

9.6. Hesap Yargılamasındaki Tespitler, Yargı Süreci 

440

9.7. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinin Denetim İçeriği 

443

9.8. Belediye Şirketlerinin Sorumlular ve Sorumluluk Halleri 

445

9.10. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Düzenlilik Denetiminin Amacı ve Esasları 

447

9.11. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Düzenlilik Denetiminin Yürütülmesi 

448

9.12. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Düzenlilik Denetim Sonuçlarının Raporlanması 

449

9.13. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Düzenlilik Denetiminin Sonuçlarının İzlenmesi 

449

9.14. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Performans Denetiminin Amacı 

449

9.15. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Performans Denetiminin Esasları 

450

9.16. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Performans Denetiminin Planlanması 

450

9.17. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Performans Denetiminin Raporlanması 

450

9.18. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Etkililik, Ekonomiklik ve Verimlilik Denetiminin Amacı 

451

9.19. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Etkililik, Ekonomiklik ve Verimlilik Denetiminin Esasları 

451

9.20. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Etkililik, Ekonomiklik ve Verimlilik Denetiminin Planlanması 

452

9.21. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Etkililik, Ekonomiklik ve Verimlilik Denetimi 

452

9.22. Sayıştay Tarafından Belediye Şirketlerinde Yapılacak Etkililik, Ekonomiklik ve Verimlilik Denetiminin Sonuçlarının Raporlanması ve İzlenmesi 

453

9.23. Sayıştay Tarafından Denetlenecek Belediye Şirketlerinin Seçimi 

453

10. Bölüm

DİĞER KONULAR

10.1. Belediye Şirketleri Belediyenin İhalelerine Katılabilmesi 

455

10.2. Belediye Şirketlerinde Kamu İhale Kanunu 3 (G) Maddesi’nin Uygulanması 

460

10.3. Belediye Şirketleri Tarafından Özel Güvenlik Hizmetleri Verilmesi 

471

10.4. Belediye Şirketlerinde Stratejik Plan Zorunluluğu 

473

10.5. Belediye Ortaklı Şirketlerde Mal Alımları 

474

10.6. Belediye Şirketlerinde Huzur Hakkı Ödemesi 

477

10.7. Belediye Şirketinde Memur Çalıştırılması ve Ücret Ödenmesi 

485

10.8. Belediye Şirketlerinde Avans Kullanımı ve Sınırı 

486

10.9. Belediye Şirketlerinde Suistimal Riskleri 

487

10.10. Belediye Şirketi Yöneticilerinin Cezai ve Hukuki Sorumlulukları 

489

10.11. Belediye Şirketlerinden Tahsil Edilemeyen Vergi ve SGK Borçlarından Belediye Şirketi Yöneticilerinin Sorumluluğu 

493

10.12. Belediye Şirketlerinin Yöneticileri ile Personellerinin Zimmet, Rüşvet, İrtikap Gibi Memur Suçları Karşısındaki Durumu 

495

10.13. Belediye Şirketlerine Ait Taşınır ve Taşınmaz Malların Belediyeye Tahsis Edilmesi 

497

10.14. Belediye Şirketlerinde İstihdam Edilecek Personelin Belediye Tarafından Belirlenmesi 

498

10.15. Belediyelerde Taşeron İşçilerin Doğrudan Belediyenin Sürekli veya Geçici İşçi Kadrolarına Atanmamalarının Nedeni 

498

10.16. Belediye Başkan Yardımcısı Kadrosunda Bulunan Personelin Belediye Bünyesinde Yer Alan Şirkette Müdür Olarak Görevlendirilip Görevlendirilmeyeceği Durumu 

502

10.17. Belediye Şirketlerinin Spor Kulüplerine Sponsor Olması ve Vergisel Durumu 

505

10.18. Belediye Şirketlerinin Dernek Yada Vakıflara Bağışta Bulunup Bulunamayacağı Sorunu 

507

Kaynakça 

511

Kavram Dizini 

515

Yazar Özgeçmişleri 

531