Terörizmin Finansmanı Suçu ve Malvarlığı Değerlerinin Dondurulması

Av. Dr. Bilal KILINÇ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ. 7

İÇİNDEKİLER  11

KISALTMALAR . 23

GİRİŞ . 29

BİRİNCİ BÖLÜM

KAVRAM, TARİHÇE, ULUSLARARASİ HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER

VE TERÖRİZMİN FİNANSMANİ İLE MÜCADELE AMAÇLİ KURULUŞLAR

GENEL BİLGİLER . 35

TERÖR, TERÖRİZM, TERÖRİST, TERÖR SUÇLARI VE TERÖR ÖRGÜTÜ. 36

Terör 36

Terörizm 48

Terörist 56

Terör Suçları 61

Mutlak Terör Suçları.64

Nispi Terör Suçları 66

Terör Örgütü . 69

Örgütlü Suçluluk ve Örgütlü Suç.70

Suç Örgütü ve Terör Örgütü .74

III. TERÖRİZMİN FİNANSMANI  85

Kavramsal Arka Plan 85

Finansman Terimi.85

Ceza Hukuku Bağlamında Temellendirmenin Güçlüğü.88

Tarihi Arka Plan ve Suç Gelirlerinin Aklanması 97

Terörizmin Finansmanının Suç Gelirlerinin Aklanmasından Ayrıştırılması

Süreci .97

Terörizmin Finansmanı ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının Mukayesesi.111

Terörizmin Finansman Kaynak ve Yöntemleri. 115

Genel Olarak.115

Terörizmin Finansman Kaynakları 116

Altı Kriter Teorisi.116

Yasal Görünümlü Faaliyetlerden Elde Edilen Gelirler .118

Yasadışı Faaliyetlerden Elde Edilen Gelirler 121

Devlet Yardımları 122

12 İçindekiler

Terörizmin Finansman Yöntemleri .123

Kuryeler Aracılığıyla Transfer123

Finans Kuruluşları Aracılığıyla Transfer .124

Bilişim ve Farklı Ödeme Sistemleri Kullanılarak Yapılan Transfer .127

Yeraltı Bankacılık Aracılığıyla Transfer 129

Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerde Hamiline Yazılı Hisse

Senetlerinin Devri Vasıtasıyla Transfer .131

Kripto Para Sistemleri Vasıtasıyla Transfer .133

ULUSLARARASI HUKUKTA TERÖRİZMİN FİNANSMANI.138

Birleşmiş Milletler 138

Terörizmin Finansmanının Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme

(TFÖDUS)138

BMGK Kararları.145

Yaptırımlar Rejiminin Genel Hatları 145

1267 Yaptırımlar Rejimi ve Komitesi.151

1988 Taliban Yaptırımlar Rejimi ve Komitesi 162

1267/1989/2253 Deaş/El Kaide Yaptırımlar Rejimi ve Komitesi.166

1989 Sayılı Karar166

2253 Sayılı Karar169

Terörle Mücadele Komitesi (1373 Komitesi) İle İlişkiler 171

2610 Sayılı Karar174

Analitik Destek ve Yaptırımları İzleme Ekibi 175

Ombudsmanlık Ofisi 177

TFÖDUS’u Onaylama Çağrısı Olarak 1373 Sayılı Karar 182

11 Eylül Saldırıları ve 1373 Sayılı Kararın Genel Hatları .182

Terörizmle Mücadele Komitesi ve Üye Ülkelerin Komiteye

Sunduğu Raporlar185

Terörle Mücadele Komitesi İcra Direktörlüğü .190

Avrupa Konseyi 191

1973 Tarihli Tedhişçiliğin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi (Strazburg).191

Hazırlanma Süreci .191

Hükümleri .193

2003 Tarihli Tadil Protokolü194

2005 Tarihli Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi (Varşova)195

Hazırlanma Süreci .195

Hükümleri.196

2015 Tarihli Ek Protokol (Riga)198

Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve

Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (Varşova).199

Hazırlanma Süreci .199

Hükümleri .201

İçindekiler 13

Avrupa Birliği . 202

Tüzükler202

2580/2001/EC Sayılı Tüzük .202

881/2002/EC Sayılı Tüzük .205

2015/847/EU Sayılı Tüzük.210

Direktifler .212

2015/849/EU Sayılı Direktif 212

2015/2366/EU Sayılı Direktif 213

2017/541/EU Sayılı Direktif 215

TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE MÜCADELE AMAÇLI KURULUŞLAR . 218

Mali Eylem Görev Gücü (FATF) 218

Genel Olarak.218

Terörizmin Finansmanına İlişkin İX Özel Tavsiye Kararı220

40 FATF Tavsiyesi (2012) 220

AML/CFT Politika ve Koordinasyonu (m. 1, 2).221

Aklama ve Müsadere (m. 3, 4)222

Terörizmin Finansmanı ve Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının

Finansmanı (m. 5, 6, 7, 8)222

Önleyici Tedbirler (m. 9 ila 23)224

Tüzel Kişilerde ve Yasal Oluşumlarda Şeffaflık ve Gerçek Faydalanıcılık

(m. 24, 25).226

Yetkili Makamların Yetki ve Sorumlulukları ve Diğer Kurumsal

Tedbirler (m. 25 ila 35) .227

Uluslararası İşbirliği (m. 36 ila 40).227

FATF ile Türkiye Arasındaki Karşılıklı Değerlendirmeler .227

FATF Benzeri Bölgesel Kuruluşlar (FATF Style Regional Bodies-FSRBs) 230

Wolfsberg Grubu (The Wolfsberg Group) . 233

Egmont Grubu (Egmont Group) 234

Basel Bankacılık Denetim Komitesi (The Basel Committee on Banking

Supervision-BCBS) . 235

Dünya Bankası (The World Bank) ve Uluslararası Para Fonu (İMF). 236

Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (İCPO-İnterpol) 237

AB Kolluk Kuvvetleri İşbirliği Ajansı (Europol) . 239

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) 241

14 İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

TERÖRİZMİN FİNANSMANI SUÇU

GENEL BİLGİLER .245

MUKAYESELİ HUKUKTA TERÖRİZMİN FİNANSMANI SUÇU.249

Genel Olarak 249

Almanya. 251

Terörizmin Finansmanı Suçunun İhdası251

Korunan Hukuki Değer .254

Suçun Maddi Unsurları.255

Fiil .255

Bir Başka Kişinin Belli Suçları İşlemesi Amacıyla Fon Toplamak,

Kabul Etmek veya Sağlamak [Alman CK. m. 89c/1] .255

Belli Suçları Bizzat İşlemek İçin Fon Toplamak, Kabul Etmek veya

Sağlamak [89c/2].258

Fail 259

Konu261

Suçun Manevi Unsuru 262

Daha Az Cezayı Gerektiren Nitelikli Hâller264

Gönüllü Vazgeçme .265

Avusturya. 265

Terörizmin Finansmanı Suçunun İhdası265

Korunan Hukuki Değer .267

Suçun Maddi Unsurları.268

Fiil .268

Bir Başka Kişinin Belli Suçları İşlemesi Amacıyla Fon Sağlamak

veya Toplamak [StGB 278d/1].268

Belli Suçları İşlediğini Bildiği Kişilere Malvarlığı Değeri Sağlamak

veya Toplamak 272

Fail 273

Konu275

Suçun Manevi Unsuru 275

Fiilin Daha Ağır Cezayı Gerektiren Başka Bir Suç Oluşturması277

İsviçre. 277

Terörizmin Finansmanı Suçunun İhdası277

Korunan Hukuki Değer .280

Suçun Maddi Unsurları.281

Fiil .281

Fail 285

Konu286

İçindekiler 15

Suçun Manevi Unsuru 286

Hukuka Uygunluk Nedenleri.287

Finansmanın Demokratik Bir Rejimin veya Hukuk Devletinin Kurulması

yahut İnsan Haklarının Korunması Amacıyla Sağlanması veya

Toplanması .287

Silahlı Çatışmaların Yürütülmesine İlişkin Uluslararası Hukuk

Kurallarını İhlal Etmeyen Eylemlerin Desteklenmesi 287

Uluslararası Kızılhaç Komitesi Tarafından Sağlanan İnsani Yardım

Hizmetleri .287

Yabancı Uyruklu Failin Sınırdışı Edilmesi 288

Birleşik Krallık 288

ABD 290

Terörizmin Finansmanı Suçunun İhdası290

Teröristlere Maddi Destek Sağlama Suçu (18 U.S.C. 2339A)291

Yabancı Terör Örgütlerine Maddi Destek veya Kaynak Sağlama Suçu (18

U.S.C. 2339B)295

Terör Eylemlerine Fon Sağlama veya Toplama ya da Bunların Gizlenmesi

(18 U.S.C. 2339C)298

Değerlendirme .301

III. BENZER SUÇLARLA MUKAYESE. 304

Silahlı Terör Örgütüne Yardım Suçu (TCK m. 220/7, 314/2-4). 304

Genel Olarak.304

Suç Teşkil Eden Fiiller Yönünden Değerlendirme .311

Terör Örgütünün Propagandası Suçu Açısından Fiillerin Tetkiki .311

Yardım Fiillerinin Tahdidi Olarak Sayılmaması 317

Fiillerin Yönelmesi Gereken Amaç Suçlar Açısından Tetkiki319

Suçların Konusu Yönünden Değerlendirme320

Fail ve Mağdur Yönünden Değerlendirme .327

Tipikliğin Manevi Unsuru Yönünden Değerlendirme .327

İçtima Yönünden Değerlendirme .328

Yaptırım Yönünden Değerlendirme333

Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu (TCK m. 282) . 334

Genel Olarak.334

Korunan Hukuki Değer Yönünden Değerlendirme .336

Suç Teşkil Eden Fiiller Yönünden Değerlendirme .338

Suçların Konusu Yönünden Değerlendirme340

Öncül Suç 340

Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değeri341

Tipikliğin Manevi Unsuru Yönünden Değerlendirme .342

Suçlarla Mücadele Amaçlı Tedbirler Yönünden Değerlendirme.343

16 İçindekiler

Tüzel Kişilerin Sorumluluğu Yönünden Değerlendirme348

Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak İçin Yarar Sağlama

Suçu (TCK m. 305) 350

Genel Olarak 350

Korunan Hukuki Değer Yönünden Değerlendirme .351

Suç Teşkil Eden Fiiller Yönünden Değerlendirme .352

Fail Yönünden Değerlendirme354

Suçların Konusu Yönünden Değerlendirme354

Tipikliğin Manevi Unsuru Yönünden Değerlendirme .355

Muhakeme Şartı Yönünden Değerlendirme.355

Düşman Devlete Maddi ve Mali Yardım Suçu (TCK m. 308) 356

Genel Olarak 356

Korunan Hukuki Değer Yönünden Değerlendirme .356

Suç Teşkil Eden Fiiller Yönünden Değerlendirme .357

Fail Yönünden Değerlendirme360

Suçların Konusu Yönünden Değerlendirme360

Tipikliğin Manevi Unsuru Yönünden Değerlendirme .360

Silah Sağlama (TCK m. 315) 361

Genel Olarak 361

Korunan Hukuki Değer Yönünden Değerlendirme .361

Suç Teşkil Eden Fiiller Yönünden Değerlendirme .362

Netice Yönünden Değerlendirme.362

Fail Yönünden Değerlendirme363

Suçların Konusu Yönünden Değerlendirme365

Tipikliğin Manevi Unsuru Yönünden Değerlendirme .366

İçtima Yönünden Değerlendirme .367

KORUNAN HUKUKİ DEĞER .367

SUÇUN UNSURLARI375

Tipiklik 375

Tipikliğin Maddi Unsurları 375

Fiil .375

Genel Olarak375

Fon Sağlanması veya Toplanması Yasak Olan Fiiller383

aaa. Bir Halkı Korkutmak veya Sindirmek ya da Bir Hükûmeti

veya Uluslararası Kuruluşu Herhangi Bir Eylemi

Gerçekleştirmeye veya Gerçekleştirmekten Kaçınmaya

Zorlamak Amacıyla Gerçekleştirilen Bazı Fiiller 388

aaaa. Kasten Öldürme .388

bbbb. Ağır Yaralama .390

İçindekiler 17

bbb. TMK Kapsamında Terör Suçu Kabul Edilen Fiiller392

aaaa. Genel Olarak.392

bbbb. Mutlak Terör Suçları (TMK m. 3) 394

ccc. Türkiye’nin Taraf Olduğu Bazı Uluslararası Sözleşmelerde

Yasaklanan Fiiller 401

aaaa. Genel Olarak.401

bbbb. Uçakların Kanun Dışı Yollarla Ele Geçirilmesinin

Önlenmesi Hakkında Sözleşmede Yasaklanan Fiiller 401

cccc. Sivil Havacılığın Güvenliğine Karşı Kanun Dışı

Eylemlerin Önlenmesine İlişkin Sözleşmede

Yasaklanan Fiiller409

dddd. Diplomasi Ajanları da Dahil Olmak Üzere

Uluslararası Korunmaya Sahip Kişilere Karşı İşlenen

Suçların Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair

Sözleşmede Yasaklanan Fiiller410

eeee. Rehine Alınmasına Karşı Uluslararası Sözleşmede

Yasaklanan Fiiller412

ffff. Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Hakkında

Sözleşmede Yasaklanan Fiiller413

gggg. Sivil Havacılığın Güvenliğine Karşı Kanun Dışı

Eylemlerin Önlenmesine İlişkin Sözleşmeye Ek

Protokolde Yasaklanan Fiiller415

hhhh. Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı

Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşmede

Yasaklanan Fiiller417

iiii. Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit Platformların

Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine

Dair Sözleşmede Yasaklanan Fiiller 419

ıııı. Terörist Bombalamalarının Önlenmesine İlişkin

Uluslararası Sözleşmede Yasaklanan Fiiller 420

ddd. Suç Tanımında Yer Alan “Belli Bir Fiille İlişkilendirilmeden

Dahi” İbaresinin Anlamı 421

Hareketin Sayısına Göre Değerlendirme .423

aaa. Teröriste veya Terör Örgütlerine Fon Sağlamak .425

bbb. Teröriste veya Terör Örgütlerine Fon Toplamak.429

Hareketin Şekline Göre Değerlendirme.433

Hareketin Önemine Göre Değerlendirme .437

Hareketin İcrasının Süreklilik Arz Edip Etmemesine Göre

Değerlendirme 437

Netice .440

Nedensellik Bağı .443

Fail 445

Genel Olarak445

18 İçindekiler

Görünüşte Özgü Suç446

Tüzel Kişilerin Sorumluluğu .447

Mağdur .451

Konu455

Genel Olarak455

Fon Kavramı 457

aaa. Genel Bir Fon Tanımı Yapılabilir mi? .458

bbb. Fon Kavramının Statü Unsuru Hakkında .460

ccc. Fon Kavramının Statüye Bağlı Yasal Belge veya Araç

Unsuru Hakkında 465

ddd. Terör Eyleminde Kullanılan Fonlar468

eee. Fon Tanımı Kapsamında Sayılan Örnekler 469

aaaa. Para 469

bbbb. Taşınır-Taşınmaz Mal .471

cccc. Banka Kredileri .471

dddd. Seyahat Çekleri.473

eeee. Banka Çekleri474

ffff. Banka Havaleleri.474

gggg. Hisse Senetleri476

hhhh. Tahviller478

ıııı. Kredi Mektupları 479

iiii. Bono ve Poliçe479

Tehlike Suçu-Zarar Suçu Ayrımı.482

Nitelikli Haller .484

Tipikliğin Manevi Unsurları.487

Genel Olarak .487

Kast .492

Bilme Unsuru.493

aaa. Fiil ve Netice Bakımından Değerlendirme.494

bbb. Amaç Suçlar Bakımından Değerlendirme .495

ccc. Konu Bakımından Değerlendirme.497

ddd. Nitelikli Hal Bakımından Değerlendirme.497

eee. Hukuka Aykırılığın Kasta Dahil Olup Olmadığı.498

İsteme Unsuru.499

Suçun Olası Kastla İşlenip İşlenemeyeceği 500

Saik (Amaç) .501

Yargıtay’ın Konuya Yaklaşımı 505

Hukuka Aykırılık Unsuru. 511

Genel Olarak 511

İçindekiler 19

Kanun Hükmünü Yerine Getirme .513

KUSURLULUK. 516

Genel Olarak 516

Kusurluluğu Kaldıran Nedenler . 517

Hukuka Aykırı ve Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi 518

Cebir ve Şiddet, Korkutma veya Tehdit 520

VII. HATA. 523

VIII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ  536

Teşebbüs . 536

Fon Toplama Fiili Bakımından Değerlendirme .537

Fon Sağlama Fiili Bakımından Değerlendirme 539

Elverişsiz Teşebbüs.542

Gönüllü Vazgeçme .543

İştirak. 546

İçtima. 553

Gerçek İçtima .555

Zincirleme Suç 557

Fikri İçtima558

Aynı Neviden Fikri İçtima 558

Farklı Neviden Fikri İçtima 558

ETKİN PİŞMANLIK 560

SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USÛLÜ 562

Genel Olarak 562

Muhakeme Şartları.563

Dava Şartları .563

Yargılama Şartları567

Yetki ve Görev 568

Yetkili Adli Makamların MASAK’a Yapacağı Bildirimler 571

Başvurulabilecek Koruma Tedbirleri .571

Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara El Koyma.573

Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini583

Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi586

Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi .592

Teknik Araçlarla İzleme 593

Kontrollü Teslimat593

Malvarlığı Değerlerinin Dondurulması .595

Zamanaşımı . 596

20 İçindekiler

YAPTIRIM 597

Hapis Cezası . 597

İdari Para Cezası. 597

Güvenlik Tedbirleri 599

Müsadere .601

Eşya Müsaderesi .602

Kazanç Müsaderesi .606

Faaliyet İzninin İptali 607

Siyasi Partilerin Kapatılması ve Devlet Yardımından Yoksun Bırakılması .608

XII. CEZANIN İNFAZI .609

TFÖHK’nın TMK’nın İnfaza İlişkin Hükümlerine Yaptığı Atfın Anlamı. 609

Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri Bakımından Değerlendirme. 609

Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılma Bakımından Değerlendirme . 610

Koşullu Salıverme Bakımından Değerlendirme 610

TCK’nın 58 inci Maddesinin 9 uncu Fıkrasının Uygulanıp

Uygulanmayacağı Bakımından. 611

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN DONDURULMASI

GENEL BİLGİLER .613

ÜLKEMİZ UYGULAMASININ GELİŞİMİ614

1267 ve 1373 Sayılı BMGK Kararlarına Dayanan Uygulama Dönemi. 614

22/12/2001 Tarih ve 2001/3483 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 615

Danıştay 10. Dairesinin 2002/984 E.-2006/4795 K. Sayılı Kararı 617

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 2006/2824 E.-2007/115 K. Sayılı

Kararı618

TFÖHK’nın Yürürlüğe Girdiği Tarihten Sonraki Uygulama Dönemi 620

Malvarlığı ve Dondurma Kavramları.620

BMGK Yaptırımlar Komitesi Kararları Uyarınca Verilen Dondurma Kararları

(TFÖHK m. 5) 621

Yabancı Devletler Tarafından Yapılan Talepler Üzerine Verilecek

Dondurma Kararı (TFÖHK m. 6)624

İç Dondurma Kararı (TFÖHK m. 7) 628

Yurtdışında Bulunan Malvarlığı Hakkında .630

Türkiye’de Bulunan Malvarlığı Hakkında 631

III. MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN DONDURULMASI KARARININ DİĞER

HUSUSİYETLERİ633

Mali Araştırma . 633

Malvarlığının Dondurulması Değerlendirme Komisyonu. 634

İçindekiler 21

Kararın Tebliği ve İlanı . 635

Kararın İcrası 635

Karara Aykırı Olarak Yapılan İşlemlerin Hukuki Durumu. 636

Dondurulan Malvarlığı Değerlerinin Yönetimi 638

Dondurulan Malvarlığı Değeri Hakkında Denetim 640

Karara Uymamanın Ceza Hukuku Bakımından Sonuçları 640

Yükümlülüğün İhlali Suçu (TFÖHK m. 15/1)641

Hakkında Malvarlığının Dondurulmasına Karar Verilen Kişi, Kuruluş ya da

Organizasyonlar Yararına Fon Sağlamak, Toplamak veya Finansal Hizmet

Vermek Suçu (TFÖHK m. 15/2).641

Tüzel Kişiler İçin Öngörülen İdari Para Cezası (TFÖHK m. 15/3) .642

TAŞINMAZLARA, HAK VE ALACAKLARA EL KOYMA KORUMA TEDBİRİ İLE

MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN DONDURULMASI KARARININ MUKAYESESİ. 643

Genel Olarak 643

El Koyma Kararı ile Dondurma Kararı Arasındaki Farklar ve Benzerlikler 644

Şüphe Derecesi Bakımından.644

Mali Araştırma ve Rapor Bakımından.647

Kararı Verecek Makam/Merci Bakımından 649

Katalog Suçlar Bakımından.652

TMSF’nin Yetkisi Bakımından .652

Kararın Gereklerine Aykırılığın Doğuracağı Sonuçlar Bakımından653

Kararın Denetimi Bakımından 654

Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Sorumluluğu Bakımından.655

AİHM KARARLARINDA MALVARLIĞI DEĞERLERİNİN DONDURULMASI. 655

Nada v. İsviçre Davası 655

Al-Dulimi ve Montana Management İnc v. İsviçre Davası. 659

Değerlendirme 662

SONUÇ  665

KAYNAKÇA  675

EK: TERÖRİZMİN FİNANSMANININ ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUN. 717

DİZİN . 761