^{4721 Sayılı}Türk Medeni Kanunu ve Yargısal Yorumlar

Bilal KÖSEOĞLU (Yargıtay Üyesi)

4721 Sayılı Türk medeni Kanunu'muz 2002 yılından beri yürürlüktedir. 1027 madde içermektedir. Medeni Kanunumuz Türk Özel Hukukumuzun temelidir. Bu açıdan ayrı önemi bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Medeni Kanunumuz ve kaynak Medeni Kanunlar binlerce yıllık özel hukuk evrensel ilkelerini de içermektedirler. Dolayısıyla sadece 743 sayılı eski Türk Kanunu Medenisinin deneyimlerini barındırmamaktadır. Öyle ki, 12 levha kanunlarından başlayan ve Roma Hukukuyla devam eden ve sürekli ilerleyen ve gelişen Özel Hukuk kuralları Medeni Kanunumuzda yer almaktadır.

Bunlara şu nedenle işaret etmekteyiz. Bugünkü haliyle Medeni Kanunumuzda henüz uygulamasına rastlanmayan belki bir iki yüz kadar madde hükmü bulunmaktadır. Ancak uygulana birlik süreç ve gereksinimi binlerce yıla yayılan bir özel hukuk kurallar metninden söz ediyoruz. O halde her zaman gereklilik söz konusu olabilir ve yasa da buna göre düzenlenmelidir. Medeni Kanunumuz da bu biçimde hazırlanmıştır.

- Türk Medeni Kanunu

- Gerçek Kişiler

- Tüzel Kişiler

- Dernekler

- Aile Hukuku

- Hısımlık

- Vesayet

- Miras Hukuku

- Eşya Hukuku

- Sınırlı Ayni Haklar

- Taşınmaz Rehni

- Taşınır Rehni

İÇİNDEKİLER

TÜRK MEDENİ KANUNU BAŞLANGIÇ

1. Hukukun uygulanması ve kaynaklan        Md.l     59
2. Hukukî ilişkilerin kapsamı
3. Dürüst davranma           Md.2    61
4. İyiniyet Md.3    80
5. Hâkimin takdir yetkisi    Md.4    85
6. Genel nitelikli hükümler Md.5    92
7. İspat kurallan
8. İspat yükü         Md.6    93
9. Resmî belgelerle ispat    Md.7    96

BİRİNCİ KİTAP KİŞİLER HUKUKU BİRİNCİ KISIM GERÇEK KİŞİLER BİRİNCİ BÖLÜM KİŞİLİK

A. Genel olarak

1. Hak ehliyeti      Md.8    99
2. Fiil ehliyeti
3. Kapsamı           Md.9    100
4. Koşulları
5. Genel olarak      Md.10   101
6. Erginlik            Md.ll    101
7. Ergin kılınma                           Md.12   102
8. Ayırt etme gücü Md.l3   102
9. Fiil ehliyetsizliği

1. Genel olarak  Md.14   102

1. Ayırt etme -gücünün bulunmaması                            Md.15  103
2. Ayat etme Şefine sahip küçükler ve-kısıtlılar Md. 16 116
3. Hısımlık
4. Kan hısımlığı               Md.17  116
5. Kayın hısımlığa                                              Md. 18 116
6. Yerleşim yeri
7. Tanım                                                 _M                                             Md.19  116
8. Yerleşim yerinin değiştirilmesi ve ©tarmayeri            Md.20  118
9. Yasal yerleşim yeri                                                    Md.21  118
10. Kurumlarda bulunma                                                     Md.22  120
11. Kişiliğin korunması
12. Vazgeçme ve aşın sınırlamaya karşı                                      Md.23  120
13. Saldınya karşı
14. ilke                                         Md.24  123
15. Davalar                       Md.25  125
16. Ad üzerindeki hak
17. Adın korunması          Md.26  139
18. Adın değiştirilmesi      Md.27  139
19. Kişiliğin başlangıcı ve sonu
20. Doğum ve ölüm          Md.28  146
21. Sağ olmanın ve ölümün ispatı
22. İspat yükü       Md.29 151
23. ispat araçlan
24. Genel olarak    Md.30  152
25. Ölüm karinesi  Md.31  156
26. Gaiplik karan
27. Genel olarak    Md.32  156
28. Yargılama usulü          Md.33  157
29. İstemin düşmesi          Md.34  159
30. Hükmü            Md.3 5 160

İKİNCİ BÖLÜM KİŞİSEL DURUM SİCİLİ

1. Genel olarak
2. Sicil     Md.36   162
3. Görevliler         Md.3 7  162
4. Sorumluluk       Md.3 8  162
5. Düzeltme
6. Genel olarak      Md.3 9  162
7. Cinsiyet değişikliğinde   Md,40   163
8. Doğum kütüğü
9. Bildirme           Md.41   164
10. Doğum kütüğünde değişiklikler  Md.42   164
11. Ölüm kütüğü
12. Ölümün bildirilmesi       Md.43   164
13. Cesedi bulunamayan kişi            Md.44   164
14. Gaiplik karan    Md.45              164
15. Değişikliklerin kütüğe geçirilmesi           Md.46   164

İKİNCİ KISIM TÜZEL KİŞİLER

BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER

1. Tüzel kişilik      Md.47   165
2. Hak ehliyeti      Md.48   166
3. Fiil ehliyeti
4. Koşulu  Md.49   168
5. Kullanılması      Md.50   171
6. Yerleşim yeri    Md.51   176
7. Kişiliğin sona ermesi
8. Sınırlı devam etme        Md.52   179
9. Malvarlığının tasfiyesi    Md.53   180
10. Malvarlığının özgülenmesi         Md.54   181
11. Saklı hükümler  Md.55   181

İKİNCİ BÖLÜM DERNEKLER

1. Kuruluşu
2. Tanımı  Md.56   182
3. Demek kurma hakkı       Md.57   182
4. Tüzük   Md.58   182
5. Tüzel kişiliğin kazanılması
6. Kazanma anı     Md.59   182
7. İnceleme           Md.60   183
8. Demek tüzüğünün ilânı  Md.61   184
9. İlk genel kurul toplantısı            Md.62   184
10. Üyelik

I. Kazanılması

1. Kural    Md.63   184
2. Koşulları           Md.64   185
3. Sona ermesi
4. Kendiliğinden    Md.65   185
5. Çıkma ile          Md.66   185
6. Çıkarılma ile     Md.67   185
7. Kapsamı
8. Üyelerin hakları
9. Eşitlik ilkesi      Md.68   186
10. Oy hakkı           Md.69   186
11. Üyelerin yükümlülükleri
12. Ödenti verme borcu       Md.70   186
13. Diğer yükümlülükler      Md.71   187
14. Organlar
15. Genel olarak      Md.72   187
16. Genel kurul
17. Niteliği ve oluşumu       Md.73   187
18. Toplanması
19. Olağan toplantı  Md.74   187
20. Olağanüstü toplantı        Md.75   188

c. Toplantısız veya çağrısız alınan kararlar           Md.76   194

1. Toplantıya çağrı Md.77   194
2. Toplantı yeri ve toplantı yeter sayısı        Md.78   195
3. Toplantı usulü   Md.79   196
4. Genel kurulun görev ve yetkileri Md.80   197
5. Genel kurul kararları
6. Karar yeter sayısı           Md.81   198
7. Oy hakkından yoksunluk            Md.82   199
8. Kararın iptali     Md.83   200
9. Yönetim kurulu
10. Oluşumu           Md.84   207
11. Görevleri          Md.85   208
12. Denetim kurulu Md.86   211
13. Sona erme
14. Kendiliğinden    Md.87   211
15. Genel kurul karan ile     Md.88   213
16. Mahkeme kararı ile        Md.89   214
17. Demeklerin faaliyetleri
18. Genel olarak                             Md.90   216
19. Uluslararası faaliyet
20. Faaliyet serbestliği         Md.91   216
21. Yabancı demekler          Md.92   216
22. Yabancıların demek kurma hakkı            Md.93   216
23. Demeklerin örgütlenmesi I. Şube açmaları
24. Kuruluşu           Md.94   216
25. Şubenin organları ve uygulanacak hükümler        Md.95   217

II. Üst kuruluşlar kurmaları

1. Federasyon        Md.96   217
2. Konfederasyon  Md.97   217
3. Ortak hükümler Md.98   217
4. Demek gelirleri Md.99   217
5. Saklı hükümler  Md. 100            217

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VAKIFLAR

1. Kuruluşu
2. Tanımı  Md.101 218
3. Kuruluş şekli     Md.102 221
4. Temyiz ve iptal  Md.103 223
5. Tescil ve ilân     Md. 104             226
6. Mal ve hakların kazanılması ve sorumluluk          Md.105 227
7. Vakıf senedi
8. İçeriği   Md.106 232
9. Noksanlıklar      Md. 107            232
10. Mirasçıların ve alacaklıların dava hakkı   Md.108 233
11. Vakfın örgütü
12. Genel olarak      Md.109 233
13. Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakfı    Md.l 10 233
14. Denetim            Md. 111            233
15. Yönetimin, amacın ve malların değiştirilmesi
16. Yönetimin değiştirilmesi            Md.l 12 234
17. Amacın ve malların değiştirilmesi           Md.l 13 234
18. Yıllık rapor       Md. 114            236
19. Faaliyetten geçici alıkoyma        Md.l 15 236

î. Vakiin sona ermesi     Md. 116            236

J. Diğer hükümler         Md. 117            239

İKİNCİ KİTAP

AİLE HUKUKU

BİRİNCİ KISIM

 EVLİLİK HUKUKU

 BİRİNCİ BÖLÜM

EVLENME

BİRİNCİ AYIRIM

NİŞANLILIK

A. Nişanlanma              Md.l 18            240

B. Nişanlılığın hükümleri

1. Dava hakkının bulunmaması                                                                  M&.119            240
2. Nişanın bozulmasının sonuçlan
3. Maddî tazminat  Md. 120            240
4. Manevî tazminat                        „. Md.l 21                     240
5. Hediyelerin geri verilmesi          Md.122             243
6. Zamanaşımı                  Md. 123             246

ÎKİNCÎ AYIRIM EVLENME EHLİYETİ VE ENGELLERİ

1. Ehliyetin koşulları
2. Yaş       Md.124 247
3. Ayırt etme gücü Md.125 248
4. Yasal temsilcinin izni
5. Küçükler hakkında         Md. 126            248
6. Kısıtlılar hakkında         Md.l27  248
7. Mahkemeye başvurma    Md. 128            248
8. Evlenme engelleri
9. Hısımlık           Md.l29  248
10. Önceki evlilik
11. Sona erdiğinin ispatı
12. Genel olarak                 Md.130 249
13. Gaiplik durumunda        Md.l31  249
14. Kadın için bekleme süresi           Md.l32  250
15. Akıl hastalığı     Md. 133            250

ÜÇÜNCÜ AYIRIM EVLENME BAŞVURUSU VE TÖRENİ

A. Başvuru

1. Başvuru makamı            Md. 134            251
2. Şekli     Md.135             252
3. Belgeler            Md.l36  252
4. Başvurunun incelenmesi ve reddi            Md.l37  253

V. Redde itiraz ve yargılama usulü          Md. 138            253

1. Evlenme töreni ve tescil I. Koşullan
2. Evlenme izni     Md.139 253
3. Evlenmenin yapılamaması          . Md. 140          253

II. Yapılışı

1. Tören yeri         Md.141 253
2. Törenin şekli     Md.142 254
3. Aile cüzdanı ve dinî tören          Md. 143            254
4. Yönetmelik                                                                  Md.144            254

DÖRDÜNCÜ AYIRIM BATIL OLAN EVLENMELER

1. Mutlak butlan
2. Sebepleri          Md. 145            255
3. Dava açma görevi ve hakkı         Md. 146            258
4. Dava hakkının sınırlanması veya kalkması           Md.147 258
5. Nisbî butlan

I. Eşlerin dava hakkı

1. Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk    Md. 148            259
2. Yanılma            Md.149 259
3. Aldatma            Md.150 259
4. Korkutma         Md. 151            259
5. Hak düşürücü süre         Md.152             259

II. Yasal temsilcinin dava hakkı  Md.153 259

1. Butlanı gerektirmeyen sebepler
2. Bekleme süresine uymama          Md.154 260
3. Şekil kurallarına uymama                                  Md.155 260
4. Butlan karan
5. Genel olarak      Md.156             260
6. Sonuçlan
7. Çocuklar yönünden        Md. 157.           260
8. Eşler yönünden  Md. 158            260

1. Mirasçıların dava hakkı  Md. 159            262
2. Yetki ve yargılama usulü            Md. 160            268

İKİNCİ BÖLÜM BOŞANMA

1. Boşanma sebepleri

I. Zina  Md.161 269

1. Hayata kast, pek kötü veya onur kinci davranış    Md. 162            270
2. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme     Md. 163            270
3. Terk     Md.l64  271
4. Akıl hastalığı     Md. 165            278
5. Evlilik birliğinin sarsılması        Md. 166            281
6. Dava
7. Konusu Md.l67  295
8. Yetki                Md.l68  295
9. Geçici önlemler Md.l69  296
10. Karar
11. Boşanma veya ayrılık     Md.l70  298
12. Ayrılık süresi    Md. 171            300
13. Ayrılık süresinin bitimi  Md. 172            300
14. Boşanan kadının kişisel durumu  Md.l73  300
15. Boşanmada tazminat ve nafaka
16. Maddî ve manevî tazminat          Md. 174            300
17. Yoksulluk nafakası        Md.l75  314
18. Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi     Md. 176            318
19. Yetki                            Md.l77  324
20. Zamanaşımı       Md. 178            326
21. Mal rejiminin tasfiyesi
22. Boşanma hâlinde           Md. 179            329
23. Ayrılık hâlinde  Md. 180            330
24. Miras hakları     Md.181 330
25. Çocuklar bakımından ana ve babanın hakları

1. Hâkimin takdir yetkisi            Md.l82  332

2. Durumum değişmesi  . M&183                      340

D. Boşanmada yargı tama usul#                                                             Md. 184            . 34®

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ A. Haklar ve yükümlülükler

1. Genel olarak                                                                                                               Md. 185           343
2. Konutun seçimi, birliğin yönetimi ve giderlere katılma                 Mil 86  344

IDL Kadının soyadı                                                      .                                                                                                         Md.187 346

B„ Birliğin temsili

I. Eşlerin temsil yetkisi                                                                                     Md.188              347

DL Sorumluluk _M                                             Md  l89 348

1. Temsil yetkisinin kaldırılması veya sınırlanması                           Md.190 .           348
2. Temsil yetkisinin geri verilmesi                          Md.191 348
3. Eşlerin meslek ve işi                                                                             Md.192 348
4. Eşlerin¹ hukukî işlemleri

I. Genel olarak.                                                Md.193 349

IL Aile konutu                                                                                                                        Md.194 349

1. Birliğin korunması
2. Genel olarak                                         Mt.195  358
3. Eşter birlikte yaşarken                           Md.l 96             359
4. Birlikte yaşamaya ara verilmesi              Md. 197            360
5. Borçlulara ait önlemler              Md.198              363
6. Tasarruf yetkisinin sınırlanması   Md.199 363
7. Durumun değişmesi                                                                              Md.200 367
8. Yetki                                                                                                  Md.201            367

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİ BİRİNCİ AYIRIM GENEL HÜKÜMLER A. Yasal mal rejimi                        Md.202            369

1. Mal rejimi sözleşmesi
2. Sözleşmenin içeriği        Md.203 374
3. Sözleşme ehliyeti           Md.204 379
4. Sözleşmenin şekli          Md.205 379
5. Olağanüstü mal rejimi

I. Eşlerden birinin istemi ile

1. Karar    Md.206 379
2. Yetki    Md.207 380
3. Mal ayrılığına geçişten dönme    Md.208 380
4. Cebrî icra hâlinde
5. İflâsta   Md.209 380
6. Hacizde Md.210 380
7. Eski rejime dönme         Md.211 380
8. Önceki rejimin tasfiyesi  Md.212 381
9. Alacaklıların korunması Md.213 381
10. Mal rejiminin tasfiyesi davalarında yetki  Md.214 381
11. Bir eşin mallarının diğeri tarafından yönetimi      Md.215 382
12. Envanter           Md.216 382
13. Eşler arasındaki borçlar  Md.217 382

İKİNCİ AYIRIM EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA

1. Mülkiyet
2. Kapsamı           Md.218 383
3. Edinilmiş mallar            Md.219 383
4. Kişisel mallar
5. Kanuna göre      Md.220 389
6. Sözleşmeye göre            Md.221             392
7. İspat     Md.222 392
8. Yönetim, yararlanma ve tasarruf Md.223             396
9. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk            Md.224 396
10. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye

I. Sona erme anı            Md.225             396