Bilişim Suçları ve Soruşturma Yöntemleri_{– Pozitif Hukuk Dizisi –}

Ömer DEMİRCİ ( Hakim )

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
5237 SAYILI TCK’DAKİ BİLİŞİM SUÇLARI VE
BİLİŞİM İLE İLGİLİ TANIMLAR
I. BİLİŞİM SİSTEMİ KAVRAMI 23
II. BİLİŞİM SİSTEMİ İLE BAĞLANTILI BİLİNMESİ GEREKEN DİĞER KAVRAMLAR 26
A. Bilgisayar 26
B. Network (Bilgisayar Ağı) 27
C. İnternet 27
D. İnternet Protocol (IP) 28
E. World Wide Web (www) ve Hypertext Transfer Protocol () 28
F. İnternet Bağlantı Adresleri 29
G. Domain Name ve Domain Name System (DNS) 29
H. Uniform Resource Locator (URL) 32
İ. Bulut Bilişim (Cloud Computing) 32
III. BİLİŞİM SUÇLARININ TÜRK HUKUKUNDAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ 33
IV. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDAKİ BİLİŞİM SUÇLARI 36
İkinci Bölüm
DOĞRUDAN BİLİŞİM SUÇLARI
I. BİLİŞİM SİSTEMİNE GİRME SUÇU 41
A. Genel Olarak 41
B. Suçun Unsurları 45
1. Maddi Unsurları 45
a. Suçun Konusu 45
b. Fail 46
c. Mağdur 47
d. Fiil 48
2. Tipikliğin Manevi Unsuru 53
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 54
C. Suçun Nitelikli Halleri 56
1. Cezayı Hafifletici Neden 56
D. Suçun Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hali 61
E. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 62
1. Teşebbüs 62
2. İştirak 64
3. İçtima 64
F. Soruşturma, Muhakeme ve Zamanaşımı 69
1. Soruşturma 69
2. Yaptırım 80
3. Kanun Yolları 83
4. Zamanaşımı 85
a. Dava Zamanaşımı 86
b. Ceza Zamanaşımı 90
5. Uzlaştırma 91
II. SİSTEMİ ENGELLEME, BOZMA, VERİLERİ YOK ETME VEYA DEĞİŞTİRME SUÇU 92
A. Genel Olarak 92
B. Suçun Unsurları 94
1. Maddi Unsurları 94
a. Suçun Konusu 94
b. Fail 95
c. Mağdur 95
d. Fiil 96
aa. Birinci Fıkra Yönünden Fiil 97
bb. İkinci Fıkra Yönünden Fiil 99
cc. Üçüncü Fıkra Yönünden Fiil 103
dd. Dördüncü Fıkra Yönünden Fiil 107
2. Tipikliğin Manevi Unsuru 126
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 126
C. Suçun Nitelikli Halleri 128
1. Cezayı Hafifletici Neden 128
2. Cezanın Artırılmasını Gerektirir Nitelikli Hali 128
D. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 129
1. Teşebbüs 129
2. İştirak 129
3. İçtima 130
E. Soruşturma, Muhakeme ve Zamanaşımı 133
1. Soruşturma 133
2. Yaptırım 135
3. Kanun Yolları 136
4. Zamanaşımı 138
a. Dava Zamanaşımı 138
b. Ceza Zamanaşımı 140
III. BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇU 141
A. Genel Olarak 141
B. Suçun Unsurları 145
1. Maddi Unsurları 145
a. Suçla Korunan Hukuki Değer ve Suçun Konusu 145
b. Fail 147
c. Mağdur 147
d. Fiil 148
aa. Hukuka Aykırı Olarak Banka veya Kredi Kartının Kullanılması 149
aaa. Kartın Ya Da Kart Bilgilerinin Güven İlişkisinden Ya Da Kartın Tesliminden Yararlanılarak Elde Edilmesi Durumunda Ayrıca Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Oluşması 158
bbb. Kartın Ya Da Kart Bilgilerinin Müştekinin Rızasına Aykırı Olarak Elde Edilmesi Durumunda Ayrıca Hırsızlık Suçunun Oluşumu 159
ccc. Kartın Ya Da Kart Bilgilerinin Hile İle Elde Edilmesi Durumunda Ayrıca Dolandırıcılık Suçunun Oluşumu 160
ddd. Kartın Ya Da Kart Bilgilerinin ve Kart Şifresinin Cebir ve Tehditle Müştekiden Zorla Alınması Durumunda Yağma Suçunun Oluşumu 167
eee. Münhasıran Banka ve Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçunun Oluştuğu Durumlar 168
fff. Münhasıran Oluşan Diğer Suç Türleri 171
bb. Banka veya Kredi Kartının Sahte Olarak Üretilmesi, Satılması, Satın Alınması, Devredilmesi ve Kabul Edilmesi 172
cc. Sahte Oluşturulan ya da Üzerinde Sahtecilik Yapılan Banka veya Kredi Kartının Kullanılması 177
2. Tipikliğin Manevi Unsuru 181
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 181
C. Suçun Nitelikli Halleri 181
1. Şahsi Cezasızlık Sebepleri 182
2. Etkin Pişmanlık 184
D. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 189
1. Teşebbüs 189
2. İştirak 199
3. İçtima 199
E. Soruşturma, Muhakeme ve Zamanaşımı 208
1. Soruşturma 208
2. Yaptırım 209
3. Kanun Yolları 209
4. Zamanaşımı 211
IV. YASAK CİHAZ VE PROGRAMLAR (TCK M.245/A) 211
Üçüncü Bölüm
DOLAYLI BİLİŞİM SUÇLARI
I. GENEL OLARAK 219
II. BİLİŞİM SİSTEMİNİN KULLANILMASI İFADESİ MADDE METNİNDE YER ALAN SUÇLAR 221
A. Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık 223
1. Hesaptaki Paraların Ele Geçirilmesine Yönelik Eylemler 228
2. ATM’lerden Para Çekimine Yönelik Eylemler 230
B. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık 237
III. KLASİK SUÇ TÜRÜ OLMASINA RAĞMEN BİLİŞİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDEN İŞLENEBİLEN SUÇLAR 247
A. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal 250
1. Genel Olarak 250
2. Suçun Unsurları 254
a. Tipikliğin Maddi Unsurları 254
aa. Suçun Konusu 254
bb. Fail 257
cc. Mağdur 257
dd. Fiil 257
b. Tipikliğin Manevi Unsuru 272
c. Hukuka Aykırılık Unsuru 273
3. Suçun Nitelikli Unsurları 277
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 278
a. Teşebbüs 278
b. İştirak 279
c. İçtima 280
5. Yaptırım 282
B. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması 284
1. Genel Olarak 284
2. Suçun Unsurları 286
a. Tipikliğin Maddi Unsurları 286
aa. Suçun Konusu 286
bb. Fail 288
cc. Mağdur 288
dd. Fiil 288
b. Tipikliğin Manevi Unsuru 296
c. Hukuka Aykırılık Unsuru 297
3. Suçun Nitelikli Unsurları 300
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 301
a. Teşebbüs 301
b. İştirak 301
c. İçtima 301
5. Yaptırım 303
C. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal 304
1. Genel Olarak 304
2. Suçun Unsurları 307
a. Tipikliğin Maddi Unsurları 307
aa. Suçun Maddi Konusu 307
bb. Fail 309
cc. Mağdur 310
dd. Fiil 310
aaa. Özel Hayata Yönelik Görüntü ve Seslerin Kaydedilmesine Yönelik Bazı Eylemler (TCK’nın m. 134/1–2. cümlesi) 313
bbb. Kaydettiği Bu Görüntü ve Sesleri Kaydetmekle Yetinmeyip Ayrıca İfşa Etme ve Yaymaya Yönelik Bazı Eylemler (TCK’nın 134/1–2. cümlesi ile birlikte 134/2. Fıkrası birlikte) 315
ccc. Birliktelik Döneminde Ya Da Daha Önceki İlişki Sebebiyle Elde Bulundurulan Görüntü ve Seslerin İfşası ve Yayınlanmasına Yönelik Bazı Eylemler 317
ddd. Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Suçunun Kişisel Verileri Ele Geçirme Suçu İle Olan İlişkisi Bağlamında Örnek Olaylar 320
eee. Aleni Olmayan Ortamdaki Kaydedilen Konuşmanın Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunu Oluşturmasına Yönelik Bazı Örnek Olaylar 324
fff. Özel Hayatın Gizliliği Suçu İle Müstehcenlik Suçunun Bağlantılı Olduğu Örnek Olaylar 328
ggg. Özel Hayatın Gizliliği Suçu ile Şantaj Suçunun Birlikte İşlendiği Örnek Olaylar 331
b. Manevi Unsur 333
c. Hukuka Aykırılık Unsuru 333
3. Suçun Nitelikli Unsurları 334
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 335
a. Teşebbüs 335
b. İştirak 336
c. İçtima 336
5. Yaptırım 341
D. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi 345
1. Genel Olarak 345
2. Suçun Unsurları 346
a. Tipikliğin Maddi Unsurları 346
aa. Suçun Maddi Konusu 346
bb. Fail 347
cc. Mağdur 348
dd. Fiil 348
b. Suçun Manevi Unsuru 349
c. Hukuka Aykırılık Unsuru 349
3. Suçun Nitelikli Unsurları 351
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 351
a. Teşebbüs 351
b. İştirak 352
c. İçtima 352
5. Yaptırım 353
E. Hukuka Aykırı Olarak Verileri Ele Geçirme ve Verme 354
1. Genel Olarak 354
2. Suçun Unsurları 355
a. Tipikliğin Maddi Unsurları 355
aa. Suçun Maddi Konusu 355
bb. Fail 355
cc. Mağdur 355
dd. Fiil 356
b. Suçun Manevi Unsuru 356
c. Hukuka Aykırılık Unsuru 357
3. Suçun Nitelikli Unsurları 357
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 358
a. Teşebbüs 358
b. İştirak 358
c. İçtima 358
5. Yaptırım 359
6. TCK’nın 132–138. maddeleri Arasında Düzenlenen Suçlara İlişkin Ortak Hükümler 359
a. Nitelikli haller 359
aa. Kamu Görevlisi Tarafından Görevinin Verdiği Yetkiyi Kötüye Kullanmak Suretiyle İşlenmesi 360
bb. Suçun Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı Kolaylıktan Faydalanarak İşlenmesi 361
cc. Elektronik Haberleşme Hizmeti Vermekle Yetkilendirilen Kişilerce İşlenmesi 364
b. Soruşturma, Şikâyet, Uzlaşma, Görevli Mahkeme 365
c. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması 367
d. Zamanaşımı 367
Dördüncü Bölüm
BUDAPEŞTE SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME,
5651 SAYILI KANUN GEREĞİNCE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ,
UYGULAMADA BİLİŞİM ALANINDA EN ÇOK KARŞILAŞILAN SUÇLARA
BAZI ÖRNEKLER, DELİL ELDE ETME YÖNTEMLERİ VE YAZIŞMA ÖRNEKLERİ
I. AVRUPA KONSEYİ SİBER SUÇLAR SÖZLEŞMESİ (BUDAPEŞTE SÖZLEŞMESİ) 371
II. 5651 SAYILI KANUN UYARINCA İNTERNETE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ 379
A. Genel Olarak 379
B. Kanunun 8. Maddesinde Katalog Olarak Düzenlenen Suçlar 379
C. Kanunun 8/A Maddesinde Yer Alan Sebepler 380
D. Kanunun 9. Maddesi 381
E. Yayından İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi Kararını Vermede Yetki 381
F. Kararın Uygulanma Şekli 382
G. Erişim Engellenmesi Kararlarına İtiraz 384
III. UYGULAMADA BİLİŞİM ALANINDA EN ÇOK KARŞILAŞILAN SUÇLARA BAZI ÖRNEKLER 384
A. Sahte Profil Oluşturma ve Bu Profil Üzerinden İşlenebilecek Suçlar 384
B. Bilişim Sistemine Hukuka Aykırı Olarak Girme/Sisteme Erişimi Engelleme 389
C. Bilişim Sistemine Hukuka Aykırı Girerek Diğer Suçları da İşleme 389
D. Elde Bulundurulan Şifre İle Yapılan Girişler 390
E. Yetkisi Dahilinde Bulunan Sisteme Hukuka Aykırı Girişler 391
F. Arkadaş Listesinde Ekli Olan Kişilerden Çeşitli Talepler 394
G. Banka ve Kredi Kartının Kötüye Kullanılması ve Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçları 394
H. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu 395
İ. Araç Kiralama ve Bloke İşlemleri 396
J. Kripto Paralara Yönelik Soruşturmalar 397
IV. BİLİŞİM SİSTEMLERİ İLE İŞLENEN SUÇLARDA DELİL ETME YÖNTEMLERİ 397
A. Şikâyet ve Başvurunun Alınması Sırasında Yapılması Gereken Tespitler 398
B. Önce IP Adresinin Sonra IP Adresinin Kullanıcısının Tespit Edilmesi 409
C. IP İle Yetinilmeyerek Destekleyici Diğer Delillerin De Tespit Edilmesi 413
D. Şüphelinin Tespitinden Sonra Yapılması Gerekenler 419
E. Her Türlü Araştırmaya Rağmen Şüphelinin Tespit Edilememesi Durumunda 420
V. SORUŞTURMA KAPSAMINDA YER SAĞLAYICILARLA YAPILACAK YAZIŞMA VE TALİMATLARA YÖNELİK BAZI ÖRNEKLER 422
VI. 7/24 İRTİBAT NOKTALARININ ETKİN KULLANIMI 424
VII. KONUYA İLİŞKİN ÖRNEK TABLOLAR 426
A. Tablo.1 Doğrudan ve Dolaylı Bilişim Suçu ile Bu Suçların İşlenme Şekilleri Tablosu 426
B. Tablo.2 Banka ve Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu ve İşlenme Şekilleri Tablosu 427
C. Tablo.3 Kurum ve Şirketlerle Yapılacak Yazışma 428
Sonuç 433
Kaynaklar 437
Kavram Dizini 441