Brexit Sonrası Yeni Avrupa Birliği Düzeni ve Türkiye'ye Etkisi

Dr. Mehmet B. PİKER

Bu kitap; Giriş, Brexit Nedir?, Avrupa Birliği Üyeliği’nden Ayrılma Açısından Lizbon Anlaşması, Avrupa Bölgesinde Entegrasyon, Brexit Müzakereleri (Çekilme / Ayrılma Müzakereleri), Brexit’in Türkiye’ye Etkisi, Avrupa Birliği'nde Gelecek Senaryoları ve Yeni Bir Kavram: Ayrıcalıklı Üyelik / Ortaklık ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Bu kitapta, BREXIT süreci ve sonrası Türkiye’ye, muhtemel Yeni Avrupa Düzeni’nde yeni bir açılım fırsatını tanıyabilecek mi sorusuna cevap aranmaktadır.

İÇİNDEKİLER 
ÖNSÖZ V

BİRİNCİ BÖLÜM
GİRİŞ

İKİNCİ BÖLÜM
BREXIT NEDİR?
I.        BREXIT ÖNCESİ BİRLEŞİK KRALLIK’IN AVRUPA
                  BİRLİĞİ’NDEN AYRICALIKLI TAM ÜYELİK TALEBİ 5
II.         AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELER’DE 
                   REFERANDUM UYGULAMALARI 8
A.       AVRUPA BİRLİĞİ’NDE TAM ÜYELİK ONAYI İÇİN 
                        YAPILAN REFERANDUMLAR 9
B.       ANLAŞMA ONAY REFERANDUMLARI 9
C.       AVRUPA BİRLİĞİ’NDE ORTAK POLİTİKA ONAY 
                        REFERANDUMLARI 16
D.       BİR İLK ÖRNEK: BREXIT, AVRUPA BİRLİĞİ TAM 
                        ÜYELİĞİ’NDEN AYRILMA REFERANDUMU 17

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİ’NDEN AYRILMA 
AÇISINDAN LİZBON ANLAŞMASI
I.         AVRUPA BİRLİĞİ’NDE REFORM İHTİYACI VE 
                   TALEPLERİ 19
II.          AVRUPA BİRLİĞİ’NDE KARAR ALMA SÜREÇLERİ 21
III.      AVRUPA BİRLİĞİ KARAR ALMA MEKANİZMASI VE 
                   İMTİYAZ UYGULAMASI (OPT- OUT) 29
IV.       AVRUPA BİRLİĞİ YAPISAL OLARAK ULUSLARÜSTÜ 
                    MÜ?  HÜKÜMETLERARASI MI? 31
V.       LİZBON ANLAŞMASINA GÖRE AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN 
                  ÇEKİLME SÜRECİ 34

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BÖLGESİNDE ENTEGRASYON
I.          BİRLEŞİK KRALLIĞIN ANA HEDEFİ: (BREXIT IS BREXIT)
                  GÜMRÜK BİRLİGİ VE TEK İÇ PAZARDAN ÇEKİLMEK 41
II.        DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ 45
A.          GATT (GENERAL AGREEMENT ON TARIFFS AND 
                        TRADE) TARİFELER VE TİCARET GENEL 
                        ANLAŞMASI 45
B.          DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜNÜN KURULUŞU VE 
                         ANA İLKE VE HEDEFLERİ 47
C.          DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜNÜN REFORMU 52
III.       AVRUPA BİRLİĞİ VE TİCARET ANLAŞMALARI 35
A.        DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ VE SERBEST TİCARET 
                       ANLAŞMALARI 53
B.        AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YAPTIĞI ULUSLARARASI 
                       TİCARET ANLAŞMALARI 55
C.        AVRUPA BİRLİĞİ  - KANADA SERBEST TİCARET 
                       ANLAŞMASI  - CETA (COMPREHENSIVE ECONOMIC 
                       TRADE AGREEMENT) 60
D.        NORVEÇ MODELİ ENTEGRASYON 62
E.         İSVİÇRE MODELİ ENTEGRASYON 65

BEŞİNCİ BÖLÜM
BREXIT MÜZAKERELERİ (ÇEKİLME / AYRILMA MÜZAKERELERİ)
I.       BREXIT MÜZAKERE SÜRECİ 67
II.      ÇEKİLME TASLAK ANLAŞMASI 70
III.       NASIL BİR MÜZAKERE YÖNTEMİ? 74
IV.       BREXIT MÜZAKERELERİNİN KAPSAMI 80
V.         BREXIT MÜZAKERELERİNİN OLASI SONUÇLARI 83
A.         BREXIT’İN BİRLEŞİK KRALLIK ÜLKELERİNE 
                        ETKİSİ 83
B.         BREXIT'İN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ ÜLKELERE 
                        ETKİSİ 96

ALTINCI BÖLÜM
BREXIT’İN TÜRKİYE’YE ETKİSİ
I.       AVRUPA BİRLİĞİ - TÜRKİYE İLİŞKİLERİNİN 
                 TARİHÇESİ 101
II.       AVRUPA BİRLİĞİ - TÜRKİYE TAM ÜYELİK 
                   MÜZAKERELERİ 107
III.        AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YAPTIĞI SERBEST TİCARET 
                   ANLAŞMALARININ TÜRKİYE’YE ETKİSİ 118

YEDİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE GELECEK SENARYOLARI VE YENİ BİR KAVRAM: AYRICALIKLI ÜYELİK / ORTAKLIK
I.           AVRUPANIN GELECEĞİ ÜZERİNE SENARYOLAR 121
II.          BEYAZ KİTAP: AVRUPA BİRLİĞİ KOMİSYONU’NA 
                    GÖRE GELECEKTE NASIL BİR AVRUPA BİRLİĞİ? 125
III.       AVRUPA’NIN GELECEĞİ HAKKINDA AB 
                    KOMİSYONU’NUN BEŞ SENARYOSU 109
IV.         AVRUPA BİRLİĞİ’NİN TÜRKİYE'YE AYRICALIKLI 
                    ÜYELİK/ORTAKLIK TEKLİFİ 129

SEKİZİNCİ BÖLÜM
SONUÇ 135
KAYNAKÇA 141