İfade Hürriyetinin Yatay Etkisi Bağlamında Sosyal Medya Platformlarının İdari Denetimi

Çağrı ÇELİKÖZ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  7

TEŞEKKÜR . 9

İÇİNDEKİLER  11

KISALTMALAR . 17

GİRİŞ .19

BİRİNCİ BÖLÜM

TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASI VE SINIRLILIĞI İLE

İFADE HÜRRİYETİNİN YATAY ETKİSİ

TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN

SINIRLANDIRILMASI REJİMİ 23

TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER KAVRAMI ÜZERİNE. 23

Temel Hak ve Hürriyetler Anayasal Haklara İndirgenebilir Mi? 23

Genel Anlamıyla Hak ve Hürriyet 24

İsimsiz Hürriyetlerin Durumu . 26

İnsan Hakları ile Temel Hak ve Hürriyetlerin Kapsam Farkı 26

TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN OLAĞAN DÖNEMDE SINIRLANMASI VE

KOŞULLARI. 29

Temel Hak ve Hürriyetlerin Tabiatı ve Sınırlanması Gerekliliği. 29

Sınırlama Koşulları 31

Sınırlamanın Kanuniliği 31

Sınırlamanın Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluğu. 32

Sınırlamanın Ölçülü Olması 32

ç. Sınırlamanın Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine

Uygunluğu 34

Öze Dokunma Yasağı . 36

Sınırlamanın Laik Cumhuriyetin Gereklerine Uygunluğu. 37

Sınırlamanın Özel Sınırlama Sebebine Dayanması. 37

12 İçindekiler

SÖZLEŞME HÜRRİYETİNİN SINIRLANABİLMESİ.39

Milli Ekonominin Gerekleri ve Sosyal Amaçlara Uygunluk Bir

Sınırlama Sebebi Midir? 39

Milli Ekonominin Gerekleri ve Sosyal Amaçlara Uygunluğun

Sözleşme Hürriyetine Etkisi.41

Milli Ekonominin Gereklerine ve Sosyal Amaçlara Uygunluğun

Kapsamı.42

TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLILIĞI .42

İçkin Sınırlar Teorileri.43

Hakkın Nesnel Sınırları.45

Pratik Uyuşum46

III. İFADE HÜRRİYETİNİN YATAY ETKİSİ 48

Temel Hak ve Hürriyetlerin Dikey ve Yatay Etkisi 48

Dikey Etki Modeli 48

Yatay Etki Modeli 49

Doğrudan Yatay Etki.49

Dolaylı Yatay Etki51

İfade Hürriyeti ve Kapsamı.52

İfade Hürriyetinin İçeriği .52

İfade Hürriyetinin Unsurları 55

İfade Hürriyetinin Korunmasında Devletin Yükümlülüğü .56

Devletin Negatif Yükümlülüğü56

Devletin Pozitif Yükümlülüğü .57

İfade Hürriyetinin Sınırlılığı .58

Çatışan Hakların Dengelenmesi .59

Çatışan Hakların Dengelenmesinde Yetkili Organlar.59

Yasama Organı .59

Yargı Organı60

Yürütme Organı ve İdare60

Ayrımcılık Yasağı ve İfade Hürriyetinin Sözleşme Hürriyetiyle

Çatışması.61

Ayrımcılık Yasağı ve Anayasa’nın 10. Maddesi Bağlamında

Eşitlik İlkesi .61

İfade Hürriyeti ve Ayrımcılık Yasağı İlişkisi .62

İçindekiler 13

İKİNCİ BÖLÜM

SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ İDARİ KOLLUK DENETİMİNDE

ULUSAL İNSAN HAKLARI ve EŞİTLİK KURUMU MODELİ

ULUSAL İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMLARININ ROLÜ VE TARİHÇESİ 65

Tarihsel Süreç ve Paris Prensipleri. 65

Eşitlik Kurumları ve Ayrımcılıkla Mücadele . 67

Ulusal İnsan Hakları Kurumu Modelleri. 68

Ç. Ulusal Önleme Mekanizması. 70

TİHEK’İN TÜRK İDARİ TEŞKİLATINDAKİ YERİ . 71

Kuruluş Süreci 71

Görev ve Yetkileri 73

İdari Yapısı 73

İşkenceye ve Diğer İnsan Onuruna Aykırı Muamelelere İlişkin

Önleme Görevi . 74

Ayrımcılıkla Mücadele 76

Bilimsel Araştırma ve Eğitim Faaliyetleri . 77

Üniversitelerle İşbirliği. 78

Kamu Görevlilerinin Meslek Öncesi ve Meslek İçi Eğitimi . 78

ç. Kamuoyunu Bilgilendirme 79

Raporlama, Tavsiye ve Görüş Verme, Mevzuat Çalışmalarına

Katkı Sağlama. 79

III. AYRIMCILIK YASAĞI BAĞLAMINDA TİHEK’İN İDARİ KOLLUK VE

DÜZENLEME YETKİSİ  81

İdari Kolluk Makamı Olarak Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 81

Kamu Düzeni Kavramı. 82

Klasik Anlayış 82

Modern Anlayış 83

Kamu Düzeninin İnsan Onuru Unsuru 84

Kolluk Kavramı ve Tasnifi 85

Adli ve İdari Kolluk Ayrımı 85

Önleyici-Bastırıcı Kriter . 86

Suç Merkezli Kriter 86

14 İçindekiler

Genel-Özel İdari Kolluk Ayrımı .88

Genel Kolluk88

Özel Kolluk89

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Ayrımcılıkla Mücadele

Kolluğu Yetkisi.89

İfade Hürriyetine Yönelik Ayrımcı Fiillerin Düzenleyici İdari İşlemle

Belirlenebilmesi .90

Kabahatler Kanunu’nun Genel Norm Niteliği ve Kanunilik İlkesinin

Tatbiki .90

TİHEK’in Kamu Tüzel Kişiliğinden Doğan Düzenleme Yetkisi.91

Kamu Tüzel Kişiliği ve Genel Çerçevesi.91

Kamu Tüzel Kişisinin Yönetmelik Tesis Edebilmesi ve Kapsamı92

Yönetmeliğin Secundum Legem Özelliği.92

Yönetmeliğin Intra Legem Özelliği .93

Sosyal Medya Platformlarına Ait Topluluk Kuralları ile Tekil

İhlallerin Denetlenmesi.94

Topluluk Kurallarının Mahiyeti ve Önleyici Bir Kolluk İşlemi

Olarak Çerçeve Norm İhdası.97

Topluluk Kurallarının Negatif Olarak Düzenlenmesi.100

Topluluk Kurallarının Pozitif Olarak Düzenlenmesi 100

Tekil İhlallere İlişkin Ayrımcılık Yasağı Denetimi .102

İfade Hürriyetinin Fikir ve Haber Alma Unsuru Bağlamında

Felsefi ve Siyasi Görüşler Yönünden Ayrımcılık Fiilleri.103

İfade Hürriyetinin Düşünceyi Yayma Unsuru Bağlamında

Felsefi ve Siyasi Görüşler Yönünden Ayrımcılık Fiilleri.104

İdari Yaptırım Hükümlerinin Değerlendirilmesi .105

İdari Para Cezası yahut Uyarı Cezası Uygulanması105

İdari Para Cezası Üst Sınırının Yetersizliğine Yönelik Bir Eleştiri106

İçindekiler 15

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KAMU HİZMETİ İLKELERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE

SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ İDARİ DENETİMİ

KAMU HİZMETİ KAVRAMI VE TARİHÇESİ . 107

Geleneksel Kamu Hizmeti Kavramı ve Rolland İlkeleri 107

Tanımı. 107

Kamu Hizmeti Tesis Etmeye Yetkili Organ yahut Makam ve

Kamu Yararı Unsuru. 109

Kamu Hizmetinin Bizzat İdarece Görülmesi yahut Özel Kişilere

Gördürülmesi. 111

Eşitlik İlkesi . 112

Süreklilik İlkesi 113

Değişebilirlik İlkesi 113

Virtüel Kamu Hizmeti 114

Tanımı. 114

Virtüel Kamu Hizmetinin Güncel Durumu 115

Evrensel Hizmet. 116

SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ KAMU HİZMETİ OLARAK

NİTELENEBİLMESİ PROBLEMİ. 118

Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Yönünden 118

Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Kavramlarının

Tatbiki. 118

Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Kavramlarının

Sosyal Medya Platformlarına Tatbikinden Doğan Olumsuzluklar  120

Evrensel Hizmet Yönünden . 121

SONUÇ  123

KAYNAKLAR. 133

İNTERNET KAYNAKLARI. 138

DİZİN. 141