Haksız Rekabetten Kaynaklanan Zararların Tazmini

Av. Candan Şimal İLERİ

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ.3

ÖZET.5

ABSTRACT6

İÇİNDEKİLER.7

KISALTMALAR13

GİRİŞ.15

BİRİNCİ BÖLÜM

HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

1.1. HAKSIZ REKABETİN TANIMI VE UNSURLARI.19

1.1.1. Haksız Rekabetin Tanımı .19

1.1.2. Haksız Rekabetin Unsurları21

1.1.2.1. Rekabeti Etkileyen Bir Davranışın veya Ticari

Uygulamanın Dürüstlük Kuralına Aykırı veya Aldatıcı

Olması.21

1.1.2.2. Dürüstlük Kuralına Aykırı Olan Davranış ya da

Ticari Uygulamalar Aynı Zamanda Yarışanlara Zarar

Vermesi veya Zarar Tehlikesi Yaratması .23

1.1.2.3. Haksız Rekabet İle Meydana Gelen Zarar

Arasında İlliyet Bağı Olması 24

1.2. HAKSIZ REKABETİN BENZER KURUMLARLA

KARŞILAŞTIRILMASI26

1.2.1. Rekabet Hukukundan Farkı26

1.2.2. Rekabet Yasağından Farkı27

1.2.2.1. İş Hukuku’nda Yer Alan Rekabet Yasağından

Farkı 28

1.2.2.2. TTK Kapsamındaki Rekabet Yasağından Farkı 29

1.2.3. Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Haksız Rekabet 31

İçindekiler

8

1.3. HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN BAZI ÜLKELERDE

YER ALAN DÜZENLEMELER33

1.3.1. Fransa .33

1.3.2. İngiltere 33

1.3.3. Almanya .34

1.3.4. İsviçre .35

1.4. MEVZUATIMIZDAKİ İLGİLİ DÜZENLEMELER .35

1.4.1. Anayasa’da .36

1.4.2. Türk Ticaret Kanunu’nda .37

1.4.3. Türk Borçlar Kanunu’nda 38

1.4.4. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki

Kanun’da 39

1.4.5. 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul

Hukuku Hakkında Kanun’da40

1.5. TTK’DA HAKSIZ REKABETE HAKİM OLAN

İLKELER .41

1.5.1. Tarafları Rakip Olma Zorunluluğunun Bulunmaması .42

1.5.2. Aldatıcı Hareket veya Dürüstlük Kuralın Aykırı Bir

Davranışın Mevcut Olması.43

1.5.3. Failin Yarar Sağlamasının Zorunlu Olmaması.44

1.5.4. Failin Kusurunun Aranmaması 45

1.5.5. Zarar Görme Şartının Bulunmaması 46

1.6. BAŞLICA HAKSIZ REKABET HALLERİ 47

1.6.1. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış

Yöntemleri İle Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar49

1.6.1.1. Kötüleme49

1.6.1.2. Gerçek Dışı veya Aldatıcı Bilgi Verme.54

1.6.1.3. Abartma .57

1.6.1.4. Aldatıcı Unvan veya Mesleki Adları Kullanma 58

İçindekiler

9

1.6.1.5. Karıştırılma (İltibas).59

1.6.1.6. Karşılaştırma Suretiyle Haksız Rekabet 64

1.6.1.7. Birden Fazla Tedarik Fiyatının Altında Satış

Yapma .67

1.6.1.8. Ek Edimlerle Yanıltma 70

1.6.1.9. Saldırgan Satış Yöntemleri 71

1.6.1.10. Mallar, İş Ürünleri veya Faaliyetler Hakkındaki

Bilgileri Gizleme Yoluyla Alıcıyı Yanıltma.73

1.6.1.11. Tüketici Kredileri, Taksitli veya Benzeri

Satışlarda Tüketiciyi Yanıltma veya Aldatma 74

1.6.2. Sözleşmeyi İhlale veya Feshe Yöneltme 76

1.6.2.1. Başkaları İle Yapılan Sözleşmelere Aykırı

Davranmaya Yöneltme .78

1.6.2.2. Yardımcılara Haksız Menfaat Temin veya Vaat

Etme 79

1.6.2.3. Yardımcıları Kandırmak Suretiyle Üretim veya İş

Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltme .81

1.6.2.4. Sözleşmeden Caymaya veya Sözleşmeyi

Feshetmeye Yöneltme.83

1.6.3. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Bir Şekilde

Yararlanma .84

1.6.4. Üretim ve Meslek Sırlarını Hukuka Aykırı Bir

Biçimde İfşalama88

1.6.5. İş Koşullarına Aykırı Davranma.88

1.6.6. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Koşulu

Kullanma 89

İçindekiler

10

İKİNCİ BÖLÜM

HAKSIZ REKABETTEN DOĞAN ZARARLAR VE TAZMİN

EDİLMESİ

2.1. ZARAR KAVRAMI .91

2.2. ZARAR TÜRLERİ.92

2.2.1. Maddi Zararlar92

2.2.1.1. Fiili Zarar.94

2.2.1.2. Yoksun Kalınan Kar 94

2.2.1.3. Mevcut (Gerçekleşen) Zarar97

2.1.1.4. Gelecekteki Zarar.97

2.1.1.5. Menfi (Olumsuz) Zarar98

2.1.1.6. Müspet (Olumlu) Zarar99

2.2.2. Manevi Zarar99

2.2.2.1. Haksız Rekabet Durumunda Manevi Zarar.100

2.2.2.2. Tüzel Kişiler Manevi Zarar .102

2.3. HAKSIZ REKABETTEN KAYNAKLANAN

ZARARLARIN TAZMİNİ106

2.3.1. Genel Olarak.106

2.3.2. Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat Davaları 108

2.3.2.1. Genel Olarak Şartları .108

2.3.2.2. Maddi Tazminat Davası.115

2.3.2.3. Manevi Tazminat Davası.120

İçindekiler

11

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YARGILAMA USULÜ

3.1. DAVA ŞARTI ARABULULUCULUK AŞAMASININ

TÜKETİLMESİ .123

3.1.1. Genel Olarak.123

3.1.2. TTK madde 5/A125

3.2. YARGILAMA .128

3.2.1. Davacı.129

3.2.1.1. Zarara Uğrayan veya Zarar Tehlikesine Maruz

Kalanlar.130

3.2.1.2. Müşteriler.130

3.2.2. Davalı131

3.2.2.1. Haksız Rekabete Neden Olan Fiili

Gerçekleştirenler131

3.2.2.2. Haksız Rekabet Eylemini Gerçekleştiren Kişileri

İstihdam Edenler.132

3.2.2.3. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kurumları .133

3.2.2.4. İnternet Hizmet Sağlayıcıları .134

3.2.3. Görevli Mahkeme .135

3.2.3.1. Asliye Ticaret Mahkemeleri 136

3.2.3.2. Tüketici Mahkemeleri136

3.2.3.3. İş Mahkemeleri 137

3.2.3.4. Fikri ve Sinai Haklar Mahkemesi 138

3.2.4. Yetkili Mahkeme 139

3.2.5. Geçici Hukuki Koruma.139

3.2.5.1. Delil Tespiti .139

3.2.5.2. İhtiyati Tedbir 140

3.2.6. İspat ve Kanıtlar142

İçindekiler

12

3.2.7. Haksız Rekabete İlişkin Yargı Kararlarının Özellikleri.143

3.2.7.1. Hükmün İlan Edilmesi.143

3.2.7.2. Hükmün üçüncü Kişiler Hakkında İcrası 144

3.2.8. Hükmedilecek Tazminat Tutarına Uygulanacak Faiz 145

3.2.9. Haksız Rekabet Nedeniyle Açılan Ceza Davalarının

Tazminat Davalarına Etkisi147

3.2.10. Zamanaşımı 148

SONUÇ151

KAYNAKÇA 155