Doç. Dr. Hüseyin TURAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.7
BİRİNCİ BÖLÜM
ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI İLE
HAKKIN KAPSAMI
GENEL AÇIKLAMALAR .15
Kavram.15
Hakkın Önemi 18
Ceza Muhakemesi Hukuku ile Anayasanın 19. Maddesi ve Sözleşme İlişkisi.21
Uluslararası Belgelerde ve Anayasada Özgürlük ve Güvenlik Hakkı.25
Hakkın Niteliği30
Hakkın Sahibi .36
Hakkın Yükümlüsü .37
Devletin denetim yükümlülüğünün bulunması 41
Devlet görevlilerinin katkısının bulunması .42
Özgürlükten yoksunluk nedeniyle açılan tazminat davalarında yetkililerin
görevi .43
Hakkın Bireysel Başvuruda İncelenme Usulü.45
ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKINA MÜDAHALE HALLERİ47
Özgürlükten Yoksun Bırakılma ve Özgürlüğün Kısıtlanması.47
Gözaltına alma .50
Tutuklama 52
Hapis cezasına mahkûmiyet .54
Yakalama kararı56
Hücreye koyma disiplin tedbiri.57
Askerlik hizmetleri kapsamında uygulanan disiplin cezaları.59
Zorunlu olarak bir yerde ikamete tabi tutulma 62
Yurt dışına çıkışın engellenmesi .63
Ev hapsi ya da konutu terk etmeme tedbirleri.67
10 İçindekiler
Koşullu salıverilmenin geri alınması ve denetimli serbestlik tedbirine
son verilmesi 71
Durdurma tedbirleri .75
İdari gözetim uygulamaları.78
Havaalanlarındaki transit bölgelerde tutma.79
Sokağa çıkma yasakları ve karantina uygulamaları 82
Tedavi veya muayene amacıyla hastaneye zorla yatırma ve bakımevlerine
yerleştirme .85
Özgürlükten Yoksun Bırakılmaya Rıza Gösterilmesi.86
İKİNCİ BÖLÜM
ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKMANIN
TEMEL ŞARTLARI
ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKMANIN ÖN ŞARTLARI . 89
Kanunilik 89
Tutmanın Amaca Uygun Olması 94
Tutmanın Kanuna Açıkça Aykırı Olmaması 96
ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKILMAYA İZİN VERİLEN NEDENLER 102
Mahkûmiyet Kararı Nedeniyle Hapsedilme .103
Mahkeme Kararına Uymama veya Kanuni Bir Yükümlülüğü Yerine Getirmeme
Nedeniyle Tutulma 119
Küçüklerin Islah ve Eğitim Amacıyla Tutulması130
Sınır Dışı Etme İşlemleri Nedeniyle Kişilerin Tutulması134
Ülkeye izinsiz giren ve girmek isteyen kişilerin sınır dışı edilmesi amacıyla tutulması 137
İade amacıyla özgürlükten yoksun bırakılma .142
Bulaşıcı Hastalığı Olanlar, Akıl Hastaları, Alkolikler, Uyuşturucu Bağımlıları ve
Serserilerin Tutulması155
Akıl hastalarının tutulması157
Bulaşıcı hastalık taşıyanların tutulması 163
Alkoliklerin ve uyuşturucu bağımlılarının tutulması.165
Serserilerin tutulması .167
Suç İsnadına Bağlı Olarak Özgürlükten Yoksun Bırakılma 170
Kanuni bir temelin bulunması 172
Kuvvetli belirti ve bir tutuklama sebebinin varlığı176
Ölçülülük ilkesi .185
Tutuklamanın diğer haklar üzerindeki etkisi 189
İçindekiler 11
İfade ve basın özgürlüğü üzerinde etkisi.190
Toplantı hakkı ve örgütlenme özgürlüğü üzerindeki etkisi .192
Serbest seçim hakkı üzerindeki etkisi .192
Yaşam hakkı ve kötü muamele yasağı üzerindeki etkisi194
Başka haklar ve özgürlükler üzerinde etkisi 195
Tutuklama kararlarının gerekçe içermesi .195
Tutuklama kararlarında ihsası rey meselesi .196
Kanunda bulunmayan tutuklama nedenlerine kararda yer verilmesi 198
Tutuklama tedbirinin amaç dışında kullanılması 199
Tutuklamanın hukuki olmadığı nedeniyle verilen ihlal kararına rağmen
tahliye edilmeme .205
Tahliye kararlarının gereğinin yerine getirilmemesi.208
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZGÜRLÜĞÜNDEN YOKSUN BIRAKILAN
KİŞİLERE SAĞLANAN HAKLAR
Yakalama Nedenleri ve Suçlama Hakkında Bilgilendirilme Hakkı 211
Derhâl Hâkim Önüne Çıkarılma ve Makul Sürede Salıverilme Hakkı225
Derhâl hâkim önüne çıkarılma hakkı 228
Makul sürede yargılanma veya salıverilme hakkı.247
Genel açıklamalar .247
Hakkın Anayasa Mahkemesinde incelenmesinin ön koşulu .251
Tutukluluk süresinin tespiti.253
Temyiz kanun yolunda geçen tutukluluk süresi 256
İstinaf kanun yolunda geçen tutukluluk süresi .258
İstinaf incelemesinde ilk defa tutuklama kararı verilmesi .262
İstinaf ve temyiz kanun yolunda geçen tutukluk sürelerinin
mahiyeti 265
Kanuni tutukluluk süreleri 265
Tutukluluğun makul süreyi aşıp aşmadığının tespitinde dikkate alınan
kriterler 269
Bir suç şüphesinin varlığı 269
Tutuklama nedenlerinden birinin varlığı 270
İlgili ve yeterli gerekçe 274
Özen yükümlülüğü . 276
Özel durumlar 277
Anayasada olmayıp Sözleşmede bulunan tutuklama nedenleri 281
12 İçindekiler
ı. Sağlık nedeniyle tahliye . 283
Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı 287
Tazminat İsteme Hakkı 298
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKILMAYA KARŞI
MAHKEMEYE BAŞVURU HAKKI
Genel Açıklamalar329
Mahkemeye Başvuru Hakkının Uygulama Alanı 335
Mahkemeye Başvuru Hakkının Diğer Haklarla İlişkisi 340
Suçlamadan ve yakalama nedenlerinden haberdar olma hakkı.340
Adil yargılanma hakkı .341
Etkili başvuru hakkı 342
Mahkemeye Başvuru Hakkının Sağladığı Güvenceler 344
İncelemenin yargısal nitelikli bir organ tarafından yapılması.345
İncelemenin hukukilik denetimini kapsaması ve kararın gerekçeli olması .350
Müdafi yardımından yararlanma hakkı 353
Makul aralıklarla dinlenilme hakkı .362
Tutma kararlarının denetiminde silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama
ilkesi .373
Soruşturma dosyasında kısıtlılık kararının bulunması.373
Savcılık görüşünün tebliğ edilmemesi.380
Tutma kararına yönelik itirazın ya da tahliye talebinin kısa sürede
incelenmemesi .388
Hakkın sağladığı güvencelerin bireysel başvuruda incelenme usulü. 393
SONUÇ YERİNE 397
KAYNAKÇA 399
