Ceza Muhakemesi Hukukunda İspat Bakımından İfade ve Sorgu

Burcu Zoğlar Durmaz

İfade alma ve sorgunun ceza muhakemesi hukukunda hem ispat hem de savunma işlevi bulunmaktadır. Şüpheli ve sanık nazarında, muhakemenin her evresinde, ifade alma ve sorgu gerçekleştirilirken savunma işlevi ön plandadır. Buna karşın, maddi gerçeğe ulaşma amacı ile aynı doğrultuda, soruşturma ve kovuşturma yetkilileri bakımından ise ifade alma ve sorgu, ispat için gerçekleştirilmektedir. Ne var ki şüpheli ve sanığın savunmasına zarar verildiği durumda salt maddi gerçeğe ulaşma amacı, hukuka aykırılığı meşrulaştırmayacaktır. Dolayısıyla ifade alma ve sorgunun usul ve esasına ilişkin düzenlemeler, savunma işlevini korumakla birlikte ayrıca ispat sürecini de şekillendirmektedir. Şüpheli ve sanığın aleyhine muhakeme yürütme gayretiyle özdeşleştirilmemesi gereken ispat faaliyetinde, şüpheli ve sanık açıklamalarının içeriği ne olursa olsun muhakemedeki rolü diğer delillerle birlikte yapılacak topyekün değerlendirme neticesinde belirlenecek ve hakim vicdani kanaate ulaşacak, ispat gerçekleşecektir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE İFADE ALMA VE SORGU KAVRAMLARI
I. Şüpheli ve Sanık Kavramları
A. Tanım
B. Belirli Olma
C. Fizik Kimliğinin Tespiti
D. Gerçek veya Tüzel Kişi Olması
E. Kusur Yeteneği
II. İfade Alma ve Sorgu Kavramı, Amacı, İşlevi ve Esasları
A. Tanım
B. Amaç ve İşlev
C. Esasları
III. Yetkili Kişiye Göre İfade Alma ve Sorgu
A. Kolluk Görevlileri Tarafından İfade Alma
B. Cumhuriyet Savcısı Tarafından İfade Alma
C. Soruşturma Evresinde Hakimin Sorgusu
D. Kovuşturma Evresinde Mahkemenin Sorgusu
IV. İfade Alma ve Sorgu Faaliyeti Dışındaki Açıklamalar
A. Tanık Açıklamaları
B. Bilgi Toplama (Bilgi Alma) Kapsamında Elde Edilen Açıklamalar
C. Kendiliğinden Yapılan İradi Açıklamalar
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT VE İFADE ALMA VE SORGUNUN YÜRÜYÜŞÜ
I. Delil Kavramı
A. Tanım
B. Özellikleri
C. Sınıflandırılması
II. Ceza Muhakemesinde İspat Kavramı
A. Tanım
B. Ceza Muhakemesinin Amacı Bakımından İspat
III. İspat İlkeleri Bakımından İfade Alma ve Sorgunun Değerlendirilmesi
A. Vasıtasızlık (Delillerin Doğrudan Doğruyalığı) İlkesi
B. Maddi Gerçeğin Resen Araştırılması İlkesi
C. Delillerin Serbestliği İlkesi
D. Delillerin Kolektif Değerlendirilmesi İlkesi
E. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi
IV. İfade Alma ve Sorgunun Hazırlığı
A. Dosyaya Hazırlık
B. İfade Alma ve Sorguda Yer ve Zaman
V. İfade Alma ve Sorgunun Yürüyüşü
A. Kimliğin Tespiti
B. Kişisel ve Ekonomik Durum Hakkında Bilgi Alınması
VI. Aydınlatma Yükümlülüğü
A. Genel Olarak
B. İsnada İlişkin Aydınlatma Yükümlülüğü
C. Haklara İlişkin Aydınlatma Yükümlülüğü
VII. Şüpheli ve Sanığın Hakları
A. Müdafiden Yararlanma Hakkı
B. Susma Hakkı
C. Delil Toplanmasını Talep Hakkı
D. Diğer Haklar
VIII. İfade Alma ve Sorguda Teknik ve Taktikler
IX. İfade Alma ve Sorgunun Kayıt Altına Alınması
A. Tutanağa Geçirme
B. Ses ve Görüntü Bilişim Sistemlerinin Kullanılması
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İSPAT BAKIMINDAN İFADE VE SORGUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. İfade Alma ve Sorgu İçeriğinin İspat Bakımından Neticeleri
A. Şüpheli ve Sanığın Susma Hakkını Kullanması
B. Şüpheli ve Sanığın İkrarı
C. Şüpheli ve Sanığın Yalan Beyanı
II. İfade Alma ve Sorguda Hukuka Aykırılığın İspat Bakımından Neticeleri
A. Genel Olarak
B. Delil Elde Etme Yasakları
C. Delil Değerlendirme Yasakları
III. Delil Değerlendirilmesi Kapsamında İfade Alma ve Sorgu
A. Soruşturma Evresindeki İfade Alma
B. Soruşturma Evresindeki Sorgu
C. Kovuşturma Evresindeki Sorgu
IV. İfade Alma ve Sorgu Kapsamında Delil Yasaklarının Uzak Etkisi
SONUÇ
KAYNAKÇA