Çocuk Savaşçıların Uluslararası Hukuktaki Statüsü _{İhtilaf ve Çözüm Önerileri}

Yrd. Doç. Dr. Perçem ARMAN

ÖNSÖZ vii

TEŞEKKÜR ix

İÇİNDEKİLER xi

KISALTMALAR xv

GİRİŞ 1

1. BÖLÜM 

GÜNÜMÜZÜN SAVAŞÇILARI: ÇOCUKLAR ! 

1.1.  “ÇOCUK SAVAŞÇI” KİMDİR? 12

1.2.  SİVİL HAYATTAN ÇOCUK SAVAŞÇILIĞA GEÇİŞ 23

1.3.  ÇOCUK SAVAŞÇIYA DÖNÜŞÜM 39

1.4.  ÇOCUK SAVAŞÇILIKTAN SİVİL HAYATA GEÇİŞ 49

2. BÖLÜM  

ÇOCUK SAVAŞÇILIĞIN ULUSLARARASI HUKUKTA YASAKLANMASI

2.1.  BİRLEŞMİŞ MİLLETLER VE ÇOCUK SAVAŞÇILAR 61

2.1.1.  BM Genel Kurulu ve Graça Machel Raporu 61

2.1.2.  BM Güvenlik Konseyi Kararları 65

2.1.2.1.  Güvenlik Konseyi Kararı 1261 (1999) 67

2.1.2.2.  Güvenlik Konseyi Kararı 1314 (2000) 68

2.1.2.3.  Güvenlik Konseyi Kararı 1379 (2001) 69

2.1.2.4.  Güvenlik Konseyi Kararı 1460 (2003) 69

2.1.2.5.  Güvenlik Konseyi Kararı 1539 (2004) 70

2.1.2.6.  Güvenlik Konseyi Kararı 1612 (2005) 71

2.1.2.7.    Güvenlik Konseyi Kararı 1882 (2009) 71

2.1.2.8.    Güvenlik Konseyi Kararı 1998 (2011) 72

2.1.2.9.    Güvenlik Konseyi Kararı 2068 (2012) 73

2.1.2.10.  Güvenlik Konseyi Kararı 2143 (2014) 73

2.1.2.11.  Güvenlik Konseyi Kararı 2225 (2015) 74

2.1.2.12.  Güvenlik Konseyi Kararı 2427 (2018) 74

2.2.  ÇOCUK SAVAŞÇILARIN DAĞILIMI 77

2.3. ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUKTA ÇOCUK 

SAVAŞÇI 86

2.3.1.  1949 Cenevre Sözleşmeleri’ne Ek 1977 Tarihli 

Protokoller 87

2.3.1.1.  Ek Protokol I 90

2.3.1.2.  Ek Protokol II 96

2.4.  ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA 

ÇOCUK SAVAŞÇI 99

2.4.1.  1989 BM Çocuk Hakları Sözleşmesi 100

2.4.2.  2000 BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne Ek Çocukların Silahlı Çatışmalara Dahil Olmaları Konusundaki 

Seçmeli Protokol 105

2.4.3.  1990 Afrika Çocuk Hakları ve Esenliği Şartı 114

2.4.4.  Uluslararası İş Standartlarında Çocuk Savaşçı 116

2.5.  ULUSLARARASI TEAMÜL HUKUKUNDA ÇOCUK 

SAVAŞÇI 118

2.5.1.  Çocukların Silahlı Birliklere Alınması ve Kullanılması Konusunda Uluslararası Teamül Hukuku 119

2.5.2.  Uluslararası Teamül Kuralları ve Silahlı Gruplar 124

3. BÖLÜM  

ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA ÇOCUK SAVAŞÇI

3.1.  ÇOCUK SAVAŞÇILARI SİLAHLI BİRLİKLERE ALANLARIN VE KULLANANLARIN CEZAİ SORUMLULUĞU 126

3.1.1.  Sierra Leone Özel Mahkemesi ve Çocuk Savaşçılar 126

3.1.1.1.  AFRC Davası 132

3.1.1.2.  CDF Davası 137

3.1.1.3.  RUF Davası 147

3.1.1.4.  Taylor Davası 155

3.1.2.  Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Çocuk Savaşçılar 159

3.1.2.1.  Lubanga Davası 161

3.1.2.2.  Ntaganda Davası 174

3.1.2.3.  Sierra Leone Özel Mahkemesi ve Uluslararası 

Ceza Mahkemesi İçtihadına Genel Bir Bakış 191

3.2.  ÇOCUK SAVAŞÇILARIN CEZAİ SORUMLULUĞU 216

3.2.1.  Asgari Cezai Sorumluluk Yaşı 218

3.2.2.  Cezai Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler 223

3.2.2.1.  Alkol / Uyuşturucu Madde Etkisi 

(Intoxication) 226

3.2.2.2.  Zorunluluk Hali / Tehdit (Duress) 227

3.2.2.3.  Üst Makam Emirleri (Superior Orders) 228

SONUÇ 235

KAYNAKÇA 245