Devlet Başkanları _{Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi}

Kemal GÖZLER

Konu Başlıkları

• Birinci Kısım: Başkanlık Sistemlerinde Devlet Başkanı: Başkan (ABD Örneği)
• İkinci Kısım: Parlâmenter Hükûmet Sistemlerinde Devlet Başkanları
• Devlet Başkanlarının Statüsü
• Devlet Başkanlarının Sorumluluğu ve Sorumsuzluğu
• Devlet Başkanlarının Görev ve Yetkileri
• Karşı-İmza Kuralı
• Devlet Başkanı-Hükûmet Çatışması

""Devlet başkanı" devletin en eski organıdır. Nerede bir devlet varsa orada bir devlet başkanı vardır. Dolayısıyla devlet başkanlığı kurumu, devlet kadar eski bir kurumdur. Devlet başkanları, hükümet sistemlerine göre değişmektedir. Amerika Birleşik Devletleri gibi başkanlık sistemini benimsemiş ülkelerde yürütme organı monist yapıdadır. Yürütme organının başında bulunan "başkan", hem hükümet başkanı, hem de devlet başkanıdır. Parlamenter hükümet sistemlerinde ise yürütme organı düalist yapıdadır. Parlâmenter hükümet sistemlerinde yürütme organının bir kanadında "hükümet", diğer kanadında ise devlet başkanı" bulunur. Parlamenter hükümet sistemlerinin kendi içinde ise devle t başkanları, devlet şekline göre ikiye ayrılmaktadır. Monarşilerde devlet başkanı "kral" cumhuriyetlerde ise "cumhurbaşkanı" dır.
Bu çalışmada devlet başkanlarının statüleri (seçilme yeterliliği, görev süresi, seçim, göreve başlama, görevin sona erdiren haller, devlet başkanlığının boşalması, vekâlet vs.), sorumlulukları (siyasî, cezaî ve hukukî sorumluluk ve sorumsuzluklarını), görev ve yetkileri karşılaştırmalı açıdan incelenmektedir. Karşılaştırma için 25 ülkenin anayasal düzenlemeleri seçilmiştir. Bu yirmi beş ülke şunlardır: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Lüksemburg, Norveç, Portekiz, Türkiye, Yeni Zelanda ve Yunanistan. "(Arka Kapak Yazısı)