Döviz Kuru Dinamikleri
Euro – Dolar Nasıl Değişir? – Dövizi Neler Etkiler?

Yrd. Doç. Dr. Okyay UÇAN

Bu kitap döviz ekonomisi ve politikasına ilişkin temel kavram ve kuramları açıklamakta, temel ekonomik araçların; politikası, piyasası, talebi, yatırımı ve sorunlarını analiz edebilmek için nasıl kullanıldıklarını yeterli sayıda grafik, tablo ve sayısal örnek gösterimleri ile birlikte ele almaktadır. Ayrıca, kitapta döviz kuru ve döviz kuru belirleme literatürü hakkında geçmişten günümüze birçok eserin incelenmesi yer almaktadır.

Günümüzde çoğu kişi ekonomik gelişmeleri, özellikle de döviz kuru piyasasını takip etmektedir. Ancak, döviz kurunun nasıl arttığı, neden arttığı, neden azaldığı vb konular ise çoğu zaman kulaktan dolma bilgiler ile bilinmektedir.

Kitap, üniversitelerde konu ile ilgili dersleri anlatan yazarın notlarından, ders anlatımı esnasında öğrencilerinden gelen sorulardan ve mesleki tecrübelerinden oluşmaktadır. Ayrıca, kitabın ilk baskısının ardından gerek akademisyenlerden ve öğrencilerden gerekse kitabı kullanan okuyuculardan gelen istek ve öneriler de dikkate alınarak, kitabın daha kullanıcı dostu olması sağlanmıştır.

	Satınalma Gücü ve Fiyat Endeksleri
	Farklı Döviz Kuru Rejimleri Altında Kur Değişimlerinin Etkileri
	Faiz Oranı Paritesi ve Çeşitleri
	Reel Faiz Farkları Modeli
	Döviz İkamesi Modeli
	Portföy Dengesi Modeli
	Makroekonomik Şoklar ve Döviz Kuru Dalgalanmaları
	Sermaye Hareketlerinin Makroekonomik Etkileri
	Zaman Serisi Analizi ile Döviz Kuru Belirleme Modelleri

İÇİNDEKİLER Önsöz  7 Özgeçmiş  9 Tablolar Listesi  15 Şekiller Listesi  17 Özet  19 Giriş  21 BÖLÜM I DÖVİZ KURU MODELLERİ 1.1. Döviz Kuru Modellerinin Dayandığı Temel Varsayımlar  28 1.1.1. Satınalma Gücü Paritesi (PPP)  28 1.1.1.1. Tek Fiyat Kanunu ve Mal Arbitrajına Engeller  30 1.1.1.2. Satınalma Gücü ve Fiyat Endeksleri  32 1.1.1.3. Mutlak ve Nispi PPP  34 1.1.1.4. Harrod-Balassa-Samuelson Modeli  36 1.1.1.5. Ticaret Maliyetleri ve PPP’ye Uyarlamalar  38 1.1.1.6. Satınalma Gücü Paritesini Test Etmedeki Zorluklar  39 1.1.2. Etkin Piyasa Görüşü (EMPPP)  41 1.1.2.1. Piyasa Etkinliğinin Derecesi  43 1.1.2.2. Piyasa Etkinliğinin Test Edilmesindeki Sorunlar  43 1.1.3. Faiz Oranı Paritesi ve Çeşitleri  44 1.1.3.1. Güvenceli Faiz Oranı Paritesi  45 1.1.3.2. Güvencesiz Faiz Oranı Paritesi  47 1.2. Farklı Döviz Kuru Rejimleri Altında Kur Değişimlerinin Etkileri (Mundell- Fleming Modeli)  49 1.2.1. Sabit Döviz Kuru Altında Makro Ekonomi Politikaları  51 1.2.1.1. Para Politikası  52 1.2.1.2. Maliye Politikası  54 1.2.2. Esnek Döviz Kuru Altında Makro Ekonomi Politikaları  56 1.2.2.1. Para Politikası  57 1.2.2.2. Maliye Politikası  60 1.2.3. Mundell – Fleming Modelinin Genel Olarak Değerlendirilmesi  62 1.3. Varlık Yaklaşımı Modelleri  63 1.3.1. Esnek Fiyat Varsayımı İle Parasalcı Yaklaşım  65 1.3.1.1. Esnek Fiyat Parasalcı Modelin Tanımı ve Temel Varsayımları  65 1.3.1.2. Esnek Fiyat Parasalcı Modelin İşleyiş Dinamiği  67 1.3.1.3. Güçlendirme (Magnification) Etkisi  69 1.3.1.4. Spekülatif Balon Etkisi  71 1.3.2. Sabit Fiyat Varsayımı İle Parasalcı Yaklaşım  74 1.3.2.1. Sabit Fiyat Parasalcı Modelin Tanımı ve Temel Varsayımları  74 1.3.2.2. Sabit Fiyat Parasalcı Modelin İşleyiş Dinamiği  75 1.3.2.3. Döviz Kurunun Hedefi Aşması  79 1.3.3. Hibrit Parasalcı Yaklaşım (Reel Faiz Farkları Modeli)  80 1.3.3.1. Reel Faiz Farkları Modelinin Tanımı ve Temel Varsayımları  80 1.3.3.2. Reel Faiz Farklılığı Modelinin İşleyiş Dinamiği  81 1.3.4. Döviz İkamesi Modeli  84 1.3.4.1. Döviz İkamesi Modelinin Tanımı ve Temel Varsayımları  84 1.3.4.2. Döviz İkamesi Modelinin İşleyiş Dinamiği  88 1.3.5. Portföy Dengesi Modeli  90 1.3.5.1. Portföy Dengesi Modelinin Tanımı ve Temel Varsayımları  90 1.3.5.2. Portföy Dengesi Modelinin İşleyiş Dinamiği  93 1.4. Döviz Kuru Modellerindeki Sorunlar ve Genel Bir Değerlendirme  98 BÖLÜM II MAKROEKONOMİK ŞOKLAR VE DÖVİZ KURU DALGALANMALARI 2.1. İç Şoklar  103 2.1.1. Toplam Talep Şoku  104 2.1.2. Toplam Arz Şoku  104 2.2. Dış Şoklar  106 2.2.1. Yurtiçi ve Yurtdışı Dinamikleri  108 2.2.2. Sermaye Hareketlerinin Karakteristiği  111 2.2.2.1. Büyüklük  111 2.2.2.2. Zamanlama  111 2.2.2.3. Bölge ve Ülke Yönü  112 2.2.2.4. Varlık Kompozisyonu  113 2.2.3. Sermaye Girişlerine Yön Veren Faktörler  114 2.2.3.1. Çeken Faktörler (Pull Factors)  115 2.2.3.2. İten Faktörler (Push Factors)  116 2.2.3.3. Finansal Entegrasyondaki Değişimler  117 2.2.4. Sermaye Hareketlerinin Makroekonomik Etkileri  118 2.3. Döviz Kuru Dalgalanmaları  118 BÖLÜM III YAYGIN KULLANILAN DÖVİZ KURU BELİRLEME MODELLERİ VE LİTERATÜRÜ 3.1. Satınalma Gücü Paritesi İle İlgili Literatür  123 3.2. Varlık Yaklaşımı Modelleri ile İlgili Literatür  132 3.2.1. Parasalcı Modelde Ampirik Bulgular ve Yapılan Çalışmalar  132 3.2.2. Döviz İkamesi Modeli Çalışmaları  152 3.2.3. Şoklar Üzerine Çalışmalar  153 BÖLÜM IV DÖVİZ KURU MODELLERİNİN TÜRKİYE ÜZERİNE UYGULAMASI 4.1. Analizde Kullanılan Ekonometrik Yönteme İlişkin Teorik Açıklamalar  159 4.1.1. Birim Kök Kavramı ve Geleneksel Birim Kök Testleri  159 4.1.2. Eş Bütünleşme Analizi  164 4.1.3. Hata Düzeltme Modeli (ECM)  167 4.2. Döviz Kuru Belirleme Modelleri Uygulamaları  168 4.2.1. Modellerde Kullanılacak Veri Seti  168 4.2.2. Birim Kök Test Sonuçları  169 4.2.3. Satınalma Gücü Paritesi Modeli Uygulaması  172 4.2.4. Mundell Fleming Modeli Uygulaması  173 4.2.5. Esnek ve Sabit Fiyat Varsayımı ile Parasalcı Yaklaşım  177 4.2.6. Parasalcı Hibrit Modeli, veya RID  189 4.3. Ampirik Sonuçlar Üzerine Genel Bir Değerlendirme  195 SONUÇ  203 Kaynakça  205 Kavram Dizini  217