9786253810627
398831
https://www.legalkitabevi.com/edinilmis-mallara-katilma-rejimi-ve-tasfiyesi--1.htm
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi
878.75
Prof. Dr. Zafer ZEYTİN
İÇİNDEKİLER
Önsöz
6
5. Baskıya Önsöz
7
4. Baskıya Önsöz
8
3. Baskıya Önsöz
9
2. Baskıya Önsöz
11
1. Baskıya Önsöz
12
Kısaltmalar ve Kavramlar
27
Giriş
29
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK MAL REJİMLERİ
I. MAL REJİMİ KAVRAMI
33
II. MAL REJİMLERİNİN VE EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN AİLE BİRLİĞİNDEKİ ÖNEMİ
34
III. MAL REJİMİ MODELLERİ
38
A. Mal Ayrılığı Modeli
39
B. Mal Ortaklığı Modeli
39
IV. AVRUPA’DA MAL REJİMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BUGÜNKÜ DURUMU
40
İkinci Bölüm
TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLERİ
I. YASAL VE SEÇİMLİK MAL REJİMİ AYRIMI
43
II. MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİ (DAR VE GENİŞ ANLAMDA)
44
A. Genel Olarak
44
B. Mal Rejimi Sözleşmesinin Tarafları
45
C. Sözleşme Ehliyeti
48
1. Genel Olarak
48
2. Evlenmeden Önceki Küçük ve Kısıtlının Durumu
49
3. Kanuni Temsilcinin Rızası
50
D. Mal Rejimlerinde Sözleşme Serbestîsi
50
1. Mal Rejimi Sözleşmesi Yapıp Yapmama Serbestîsi
50
2. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarına Göre Mal Rejimi Seçimi
51
3. Mal Rejimi Sözleşmesinin İçeriğini Belirleme Serbestîsi
53
a. Genel Olarak
53
b. Mal Rejimi Seçimi
54
c. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Mal Rejiminin İçeriğini Düzenleme Serbestîsi
55
4. Dar Anlamdaki Mal Rejimi Sözleşmesi Dışındaki Hukuki İşlemlerle Mal Rejiminin İçeriğini Düzenleme Serbestîsi
59
E. Mal Rejimi Sözleşmesinin Şekli
60
F. Zaman Bakımından Mal Rejimi Sözleşmesinin Kapsamı
60
III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ
62
A. Kavram ve Amaç
62
B. Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş
63
1. Genel Olarak
63
2. Olağanüstü Mal Rejimine Hâkim Kararıyla Geçiş
64
a. Eşlerden Birinin Talebi ile
64
aa. Birlikte Yaşarken
64
ab. Ayrılık Halinde
69
b. Alacaklının Talebi ile
72
c. Kanun Gereği
73
C. Olağanüstü Mal Rejiminin Hükümleri
74
1. Başlangıcı
74
2. Mevcut Mal Rejiminin Tasfiyesi
74
3. Eşler Arasında Olağanüstü Mal Rejiminin Geçerli Olması
74
D. Olağanüstü Mal Rejiminin Sona Ermesi
75
1. Mal Rejimi Sözleşmesiyle
75
2. Hâkim Kararıyla
75
E. Yetkili ve Görevli Mahkeme
75
IV. MAL REJİMLERİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ (ALACAKLILARIN KORUNMASI)
77
A. Amaç ve Konusu
77
B. Alacaklıların Korunmasına İlişkin Düzenlemenin Uygulama Alanı
78
1. Mal Rejiminin Kurulmasında ve Değiştirilmesinde
78
2. Mal Rejiminin Tasfiyesinde
79
3. Anlaşmalı Boşanmada Protokolle Yapılan Mal Devirleri
79
4. Malvarlığının Elden Çıkması
80
C. Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Haczi
81
1. Genel Olarak
81
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Amacı
82
3. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesinin Özellikleri
82
4. Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Özellikleri
83
a. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önce
83
b. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra
85
5. İcra İflas Hukuku Açısından Değerlendirme
85
a. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önce
85
b. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra
86
6. Değerlendirme
89
V. EŞLERİN MALVARLIKLARININ YÖNETİMİ
89
A. Genel Olarak Yetki
89
B. Bir Eşin Malvarlığının Diğer Eş Tarafından Yönetimi
89
1. Vekâlet İlişkisi
89
2. Vekâlet İlişkisinin Hükümleri
90
3. Diğer Hukuksal İşlemler
91
VI. ENVANTER
91
A. Amaç, Şekil ve Katılım
91
B. Envanter Düzenlemenin Hükümleri
93
VII. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR
94
VIII. MAL REJİMİ TASFİYESİ DAVALARINDA YETKİ
95
Üçüncü Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ
Birinci Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER VE
HÂKİM OLAN İLKELER
I. GENEL OLARAK
97
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER
98
A. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulama Alanı
98
1. Kanun Gereği
98
2. Sözleşme ile
98
3. Hâkim Kararıyla
99
4. TMK Uygulaması ve Yürürlüğü Hakkında Kanuna Göre
99
B. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet
103
1. Genel Olarak
103
2. İspat Sorunu
103
C. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Yetkisi
104
1. Kanunun Getirdiği Sınırlamalar
105
a. Aile Hukukunun Genel Hükümleri ile Getirilen Sınırlamalar
105
b. Mal Rejimi Hükümleri ile Getirilen Sınırlamalar
107
D. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eşlerin Sorumluluğu
107
E. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı ve Sona Ermesi
107
1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı
107
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi
108
III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE HÂKİM OLAN İLKELER
111
A. Emek Karşılığı Edinilen Mallarda Hak Sahipliği
111
B. Mal Gruplarının Değişmezliği ve İkame İlkesi (Surragation)
112
C. Malvarlığı Değerlerinin Mal Gruplarına Özgülenmesi İlkesi
113
D. Edinilmiş Mallar Lehine Karine ve Tercih İlkesi
113
E. Edinilmiş Mallar Katılma Rejiminde Hak Sahibi Eşin Hakkının Alacak Hakkı Olması İlkesi
114
İkinci Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDEKİ MALVARLIĞI DEĞERLERİ
I. GENEL OLARAK
115
II. EŞLERİN EDİNİLMİŞ VE KİŞİSEL MALLARININ TESPİTİ
117
A. Edinilmiş Mallar
117
1. Kavram
117
2. Edinilmiş Malların Unsurları
118
a. Mal Rejimi Süresince Edinilme (Edinme Anı)
118
b. Karşılık Verilerek Edinilme
121
3. Kanunî Örnekler
125
a. Çalışma Karşılığı Edinilen Malvarlığı Değerleri ve Sınırları
125
b. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacıyla Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler
128
ba. Amaç ve Kavram
128
bb. Beklemece Haklar ve Ödenen Sigorta Primleri
130
bc. Ödeme Zamanı ve Sermaye Şeklinde Ödeme
131
bd. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Kurumlarından Yapılan Ödeme Çeşitleri
133
be. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Kurumlarının 219/II 2 Kapsamı Dışında Kalan Ödemeleri ve Özel Emeklilik Sigortaları
135
bea. Bireysel Emeklik
135
beb. 65 Yaş Aylığı
136
bec. Garantili Yaşam Sigortası
137
c. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar
138
d. Kişisel Malların Gelirleri
139
da. Genel Olarak
139
db. Çeşitleri
140
dc. Bedelsiz (gratis pay) Hisse Senetleri ve Rüçhan Hakkı
141
e. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler (İkame İlkesi)
143
ea. Amaç ve Tanım
143
eb. Sınırları
143
ec. İkame İlkesinin Uygulama Şartları
144
eca. İlliyet Bağı
144
ecb. Mülkiyet
144
4. Edinilmiş Mallara Diğer Örnekler ve Özel Durumlar
146
a. Doğal ve Hukuki Gelirler
146
b. Aile Hukukundan Doğan Mali Yükümlülükler
146
c. Çalışma Gücü Kaybı Dışındaki Maddi Tazminatlar
146
d. Kıdem Tazminatı
147
e. Şirket/İşletmelerde Endüstriyel Değer Artışı
149
f. 2002 Yılından Önce Kurulan Şirketlerdeki Hisse
150
g. Huzur Hakkı
152
h. Kâr Payı Dağıtılması, Dağıtılmamış Kârlar ve Yedek Akçe
152
i. Şans Oyunlarından ve Diğer Yarışmalardan Elde Edilen Kazançlar
153
ıa. Şans Oyunlarına İlişkin Almanya ve İsviçre Örneği
154
ıb. Karşılık ve İkame Sorunu
154
ıc. Yeni Bir Düzenleme veya İkramiyenin Gelir Olarak Nitelendirilmesi
157
i. Fikir ve Sanat Eserleri ile Buluşlar
158
j. Devletin Teşvik Ödemeleri
159
5. Sosyal Güvenlik ve Yardım Kurumlarına Ödenen Sigorta Primlerinin Eşlerin Boşanması Halinde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimin Tasfiyede Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
159
B. Kişisel Mallar
163
1. Genel Olarak
163
2. Kanundan Dolayı Kişisel Mallar
164
a. Yalnız Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya
164
aa. Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya
164
ab. Yalnızca Malik Eş Tarafından Kullanılma
166
ac. Denkleştirme Alacağı
166
b. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcından Önceki Mallar
167
c. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Miras Yoluyla Edinilen Mallar
168
d. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Karşılıksız Edinilen Mallar
169
e. Manevi Tazminat Alacakları
171
f. Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler (İkame İlkesi)
171
g. TMK 228/II’ye Göre Hesaplanan Değer
172
3. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Kişisel Mal Kabul Edilen Değerler
174
a. Bir Meslek İcrasına ya da İşletme Faaliyetine Özgülenen Edinilmiş Malların Kişisel Mal Kabul Edilmesi
174
aa. Genel Olarak
174
ab. Amaç
175
ac. Bir Mesleğin İcrası ve İşletme Faaliyetine Özgülenen Mallar
176
ad. Mevcut ve Gelecekteki Malvarlıklarının Özgülenmesi
178
b. Kişisel Malların Gelirleri
180
III. DEĞER ARTIŞ PAYI (TMK 227 / ZGB 206)
181
A. Genel Olarak
181
B. Değer Artış Payının Unsurları
185
1. Katkı (Para, Mal ve Emek)
185
2. Katkının Diğer Eşin Bir Malvarlığı Değerine Yapılması
188
3. Üçüncü Kişi Perdesinin Kaldırılması
190
4. Katkıda Bulunan Eşin Bağışlama Kastı Olmamalıdır
191
5. Katkıda Bulunan Eş (Hiç ya da Uygun) Bir Karşılık Almamış Olmalıdır
194
6. Konjonktürel Değer Artışı
195
7. Eşler Değer Artış Payından Vazgeçmemiş Olmalılar
197
C. Değer Artışı Payının Hesaplanması
198
1. Başlangıç Değeri (Anfangswert)
198
2. Tasfiye Anındaki Değer (Son Değer = Endwert)
199
3. Yapılan Katkının Sürüm Değeri
200
4. Yapılan Katkı Oranının Tespiti, İspatı Yükü ve Hakkaniyet Oranı
200
5. Değer Artış Katkı Oranı
204
6. Aynı Mala Zaman İçinde Birden Çok Katkı Yapılması
205
8. Farklı Mallara Yapılan Katkılar
208
D. Değer Artış Payının Hukukî Niteliği ve Mal Gruplarına Özgülenmesi (Artık Değer Hesabına Etkisi)
210
1. Tek Taraflı Değişken Alacak Hakkı
210
2. Değer Artış Payının Malvarlığı Gruplarına Özgülenmesi (Artık Değer Hesabına Etkisi)
210
a. Katkıyı Yapan Eşin Malvarlığı Açısından
212
b. Katkıyı Alan Eşin (Borçlu Eşin) Malvarlığı Açısından
215
3. Özel Bir Durum Olarak Kredili Edinimlerdeki Değer Artışları
223
E. Değer Artış Payı Hesabının Katılma Alacağı Nedeniyle Yapılmaması
224
F. Değer Artış Payının Ödenmesi
225
G. Değer Artış Payı İle İlgili Özel Durumlar
226
1. Nişanlıların Değer Artış Payı Alacağı?
226
2. Değer Artış Payından Vazgeçme
227
3. Nominal Değer Garantisi, Katkının Belirlenmesinde Faiz Maliyeti / Faizsiz Finans Yöntemiyle Fiyatlandırılmış Mal Edinimi
227
4. Katkı Alacağı (Katkı Hakkı, Katkı Tazminatı)
229
a. Katkı Alacağının Şartları
230
b. Katkının İspatı
230
c. Hesaplanması
231
d. Katkı Alacağında/Tazminatında Faiz
233
e. Katkı Yapılan Malın Elden Çıkartılmış Olmasındaki Sürüm Değeri
234
5. Değer Artış Payı Alacağı ve Katkı Alacağı İlişkisi
234
6. Katkı Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Birlikte Uygulanmasının Şartları
236
a. Katkının 2002 Yılından Önce Yapılmış Olması
236
b. Katkı Yapılan Malın 2002 Yılından Sonra Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihte Eşin Malvarlığında Bulunması
236
c. Katkı Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Birlikte Uygulanmasının Yöntemi
237
ca. Tarafların Talepleri ile Bağlı Olmamak
237
cb. Hesaplama
237
cba. I. Hesaplama Yöntemi
238
cbb. II. Hesaplama Yöntemi
239
IV. EKLENECEK DEĞERLER (TMK 229 / ZGB 208)
240
A. Genel Olarak
240
1. Muvazaalı İşlemler ve Eklenecek Değerler
241
2. Görevli Mahkeme ve Muvazaa Davası ile Mal Rejiminden Kaynaklanan Davaların Birleştirilmesi
243
B. Hak ve Borç Sahipleri
243
1. Hak Sahipleri ve Eklenecek Değerin Re’sen Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
243
2. Borçlu
244
C. Tasarruf Edilen Değerlerin Edinilmiş Mal Grubuna Ait Olması
245
D. Eklenecek Malvarlıklarının Değerinin Tespitinde Devir Tarihi ile Tasfiye Anı Ölçütü (TMK 235/II)
246
E. Eklemenin Nasıl Yapılacağı
247
F. Karşılıksız Kazandırmalar (TMK 229/I 1)
247
1. Kavram
247
2. Sınırları
250
G. Katılma Alacağını Azaltma Kastı ile Yapılan Devirler (TMK 229/I, 2)
252
1. Mal Varlığı Devri
252
2. Katılma Alacağını Azaltma Kastı
253
H. Tarafların İspat Yükü
254
I. Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi (TMK 229/II)
254
1. Amaç
254
2. Değerlendirme Anı
255
3. Davanın İhbarı
256
4. Hak Düşürücü Süre
257
İ. Miras Hükümleri ile İlişkisi
257
V. MAL GRUPLARININ DENKLEŞTİRME ALACAĞI (TMK 230 / ZGB 209)
259
A. Genel Olarak
259
B. Hukuki Niteliği, Tasfiyede Re’sen Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
260
C. Klasik Denkleştirme Alacağı (KDA)
260
D. Borçların Mal Grubuna Özgülenmesi
263
1. Özgülemede Kullanılacak Ölçüt
263
2. Mal Rejiminden Önce Ortaya Çıkan Borçlar
263
3. Mal Rejimi Sırasında Ortaya Çıkan Borçlar
263
a. Gelire İlişkin Borçlar
263
b. Belli Bir Malvarlığına İlişkin Borçlar
264
4. Edinilmiş Mal Grubu Aleyhine Karine
265
5. Değer Artış Payı (TMK 227) Borcunun Mal Grubuna Özgülenmesi
265
6. Kredili Mal Alımında Kalan Kredi/Taksit Borcunun Mal Grubuna Özgülenmesinde Yargıtay Uygulaması ve Değerlendirilmesi
267
E. Aynı Eşin Mal Grupları Arasındaki Değişken Denkleştirme Alacağı (DDA)
275
1. Genel Olarak
275
2. Değişken Denkleştirme Alacağının ve Katkı Yapılan Malvarlığının Özgülenmesi
276
3. Taşınmazın İpotekle Güvence Altına Alınmış Kredi Kullanılarak Edinilmesinde Özgülenme
276
a. Genel Olarak Taşınmazın Özgülenmesi
276
b. İpoteğin (İpotekle Güvence Altına Alınan Borcun) Özgülenmesi
277
ba. Genel Olarak
277
bb. Kural
278
bc. İstisnası
278
4. Edinilmiş ve Kişisel Malların Katkıları Halinde İpoteğin Özgülenmesi
279
5. Zorunlu Tasarrufların Taşınmaz Ediniminde Kullanılması
280
Üçüncü Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ
I. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİNİN AMACI
281
A. Tasfiyenin Hukuki Niteliği
282
B. Belirsiz Alacak Davası
283
C. Tasfiyede Yetkili ve Görevli Mahkeme
289
D. Mal Rejimi Tasfiyesi ile Miras Tasfiyesi İlişkisi
290
II. EŞLERİN MALLARINI GERİ ALMALARI VE BORÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ
293
A. Malların Geri Alınması
293
1. Paylı Mülkiyete Konu Malların Tasfiyesi
293
a. Genel Olarak
293
b. Hakkın Hukuki Niteliği
294
c. Paylı Mülkiyete Konu Malın Eşlerden Birine Bölünmeden Verilmesinin Şartları
295
ca. Üstün Yararın İspatı
295
cb. Diğer Eşin Payının Ödenmesi
295
d. İfası
296
e. Paylı Mülkiyete Konu Malın Tasfiyede Dikkate Alınma (Ön) Sorunu
296
1. Ziynet Eşyaları
297
B. Eşlerin Karşılıklı Borçlarına İlişkin Düzenlemeleri
298
III. ARTIK DEĞER HESABI
299
A. Genel Olarak
299
B. Malvarlığı Değerlerin Eşlerin Mal Gruplarına Özgülenmesi
299
1. Malvarlığı Değerlerinin Tespiti ve Özgülemesi
299
2. Muvazaalı Devir, İnançlı Temlik Konusu Malın Özgülenmesi
300
4. Üçüncü Kişiden Olan Alacaklar
302
5. Mal Rejiminin Sona Ermesinin Artık Değer Hesabında Malvarlığı Değerlerine Etkisi
302
C. Malların Değerlendirme Anı ve Ölçütü
307
1. Genel Olarak
307
2. Malların Değerlendirme Anı
307
a. Tasfiye Anı
307
b. Devir Tarihi veya Tasfiye Anı
308
c. Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Açısından
309
d. Tarafların Anlaşarak Farklı Bir Değerlendirme Anı Kabul Etmeleri
310
e. Yargıtay Uygulamasında Paranın (Güncellenmesi) Sürüm Değeri
310
3. Sürüm Değeri
311
a. Genel Olarak
311
b. Malın Mal Rejimimin Sona Erdiği Haliyle Sürüm Değeri Belirlenir
312
c. Sürüm Değeri Kavramı ve Tespiti
313
d. Uygulanacak Metotlar
313
4. Gelir Değeri
314
a. Genel Olarak
314
b. Gelir Değeri Kavramı ve Genel Olarak Hesaplanması
315
c. Tarımsal İşletmelerin Gelir Değeri
317
d. Gelir Değerin Uygulama Şartları
319
e. Elbirliği ve Paylı Mülkiyet Halinde Gelir Değerinin Uygulanması
320
f. TMK 233 Kuralının Niteliği
321
g. Tarımsal İşletme ve Bizzat İşletmeye Devam Etmek
321
h. TMK 233/II Hükmüne Göre Diğer Eşin Değer Artış Payı ve Artık Değere Katılma Alacağı
323
ı. Değerlendirmeye ve İşletmenin Kazancından Mirasçılara Pay Ödenmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması
325
5. Özel Hal Değeri (Hakkaniyet Değeri)
326
a. Hak Sahipleri
326
b. Özel Haller
327
c. Hesaplanan Değerin Arttırılması
328
D. Artık Değer Hesabı
329
1. Artık Değer Hesabının Aktifleri
329
a. Mevcut Edinilmiş Mallar (EM)
329
b. Değer Artış Payı (Alacak) – TMK 227 (DAPA)
329
c. Eklenecek Değerler – TMK 229 (ED)
330
d. Denkleştirme Alacağı – TMK 230 (DA)
330
2. Artık Değer Hesabının Pasifleri
330
a. Değer Artış Payı (Borcu) – TMK md. 227 (DAPB)
330
b. Denkleştirme Borcu – TMK 230 (DB)
331
c. Diğer Borçlar – TMK md. 231
331
E. Artık Değer
331
IV. ARTIK DEĞERE KATILMA
332
A. Kanuna Göre (TMK 236)
332
B. Artık Değere Katılma Alacağı Hesabının (Tasfiyenin) Yapılmaması
333
C. Artık Değere Katılma Oranın Hakkaniyet Gereği Azaltılması veya Kaldırılması
334
D. Artık Değere Katılma Oranın Artırılması Yoluyla Örtülü Manevi Tazminat ve Özel Hukuk Para Cezası
336
E. Sözleşme ile Kanuni Paylaşım Esasından Farklı Bir Esasın Kabulü (TMK 237 / ZGB 216)
337
1. Genel Olarak
337
2. TMK 237 Uygulama Alanı, Sınırları
337
3. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Düzenleme İmkânlarına Örnekler
339
4. Mal Rejimi Sözleşmelerinde İade Şartı (Rückfallsklausel)
341
5. Eşlerin Ortak Olmayan Çocuklarının ve Altsoylarının Saklı Paylarının Korunması
343
a. Sağ Kalan Eşin Lehine Yapılan Düzenlemenin Hukuki Nitelemesi
343
b. Sağ Kalan Eş Lehine Yapılan Düzenlemenin Hukuki Nitelemesi
344
c. Eşlerin Ortak Olmayan Çocukları ve Onların Altsoyları
344
ca. Saklı Payın Tespiti
344
cb. Saklı Payın Tenkis Davası ile Korunması
345
d. Saklı Pay Sahibi Diğer Mirasçılar
346
e. Saklı Pay Korumasının Diğer Mirasçıların Saklı Paylarına Etkisi
346
F. İptal, Boşanma veya Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığında Artık Değere Katılmanın Sözleşme ile Belirlenmesi
349
1. Genel Olarak
349
2. Uygulama Alanı
349
3. Uygulama Şartı Olarak ‘Açıkça Öngörme’
350
G. İrade Sakatlığı ve Dönme
351
V. ARTIK DEĞER KATILMA ALACAĞI VE DEĞER ARTIŞ PAYININ ÖDENMESİ
351
A. Alacakların Niteliği ve Genel Olarak Ödenmesi
351
B. Alacakların (Artık Değer ve Değer Artış Payı) Talep Edilebileceği Zaman (İfa Zamanı, Alacağın Muaccelliyeti)
352
C. Külli Tasfiye, Karşılıklı Alacakların Takas Zorunluluğu ve Taleple Bağlılık Sorunu
354
D. Borçlu Tarafın Ayni Ödeme Yetkisi
356
1. Alacaklının Sınırlı Ayni Talep Hakkı
357
2. Borçlunun Borcu Ayınla Ödeme Yetkisinin Varlığı ve Sınırları
358
3. Borcu Ayınla Ödeme Yetkisinin Kullanım Sınırları
359
a. Borcun Para ile Ödenmesinin Borçludan Beklenilememesi
359
aa. Yeterli Para Olmaması ve Temin Edememesi
359
ab. Para İle Ödemenin İşletmenin Tasfiyesini veya Mesleki Faaliyeti Sona Erdirmeyi Gerektirdiği Haller
359
b. Alacaklının Ayni Hak Menfaatinin Korunması
360
c. Alacaklının Menfaatinin Dürüstlük Kuralına Göre Korunması
361
4. Yetkinin Kullanım Süresi ve Hukuki Niteliği
362
5. Aynın Sürüm Değeri, Denkleştirme, İfa Amacıyla veya İfa Yerine Edim
362
6. Denkleştirme, İfa Amacıyla veya İfa Yerine Edim
363
E. Borçluya Vade Tanınması
365
1. Genel Olarak Uygulama Alanı
365
2. Taraflar ve Hakkın Hukuki Niteliği
366
3. Vade Tanımanın Uygulama Şartları
366
a. Mal Rejiminin Sona Ermesi
366
b. Ciddi Güçlükler
367
4. İspat Yükü
367
5. Vade Süresi ve Vade Tanımanın Hukuki Sonuçları
367
F. Alacağa Faiz Yürütülmesi, Faiz Yürütmenin Başladığı An ve Vade Tanınan Alacaklara Güvence Verilmesi
368
G. Vade Tanınan Alacaklara Güvence Verilmesi
374
H. Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Ayni Hak Tanınmasını Talep Hakkı
374
1. Genel Olarak
374
2. Ayni Hak Tanınmasını Talep Hakkının Uygulanması
375
a. Eski Yaşantısını Devam Ettirebilmesi
375
b. Hak Sahibi Eş
376
c. Aile Konutu ve Ev Eşyası
376
d. Artık Değerin Mahsup Edilmesi ve Bedel Ödenmesi
379
3. Talep Edilecek Hak Çeşitleri
381
a. İntifa Hakkı
381
b. Oturma Hakkı
381
c. Hak Sahibi Eşi Seçim Hakkı ve Süresi
382
d. Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması
382
4. Meslek veya Sanatın İcrası İçin Gerekli Bölümlerde Ayni Hak Talep Hakkının Kullanılamaması
384
I. Üçüncü Kişiye Karşı Dava Hakkı
385
1. Genel Olarak
385
a. Düzenlemenin Amacı
385
b. Uygulama Alanı Sınırları (Mirasta Tenkis ve Denkleştirme)
386
c. Düzenlemenin Emredici Niteliği
387
2. Hükmün Uygulama Şartları
388
a. Artık Değere Katılma Alacağı ve Kısmen Karşılanamamış Olması
388
b. Üçüncü Kişiye Yapılan Karşılıksız Kazandırma
388
c. Borçlu Eşin Terekesi veya Malvarlığının Yetersiz Olması
389
ca. Genel Olarak
389
cb. Yargıtay Uygulaması
390
d. Üçüncü Kişinin İyi Niyetli veya Kötü Niyetli Oluşu ve Zenginleşmesi
392
3. Hak Sahibi Alacaklı
393
4. Borçlu Davalı Üçüncü Kişi
394
5. Hak Düşürücü Süre ve Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı Zamanaşımı İlişkisi
394
6. Hak Düşürücü Süre ve Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı Zamanaşımı İlişkisi
395
7. TMK 229/II’ye Göre Davanın İhbarı ve TMK 241 İlişkisi
396
8. Mirasın Tenkisine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması
397
İ. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz
399
VI. ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞINDA VE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI
401
A. Genel Olarak
401
2. Yargıtay Görüşü
403
B. Zamanaşımı Süresi
404
C. Genel Hükümlere Göre Zamanaşımı
408
D. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı
410
E. Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi
411
F. Değerlendirme
412
Dördüncü Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ TASFİYE VE
MAL REJİMİ SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
I. TASFİYE ÖRNEKLERİ
415
II. MAL REJİMİ SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
426
Beşinci Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN ELEŞTİRİ VE ÖNERİLER
I. YÜRÜRLÜK SORUNU
431
II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ
434
III. MAL REJİMİNİN ÖLÜMLE SONA ERMESİNDE MİRAS HUKUKU İLE İLİŞKİSİ
436
IV. KAZANÇ ORTAKLI YASAL MAL REJİMİNİN ÖLÜMLE SONA ERMESİNDE DENKLEŞTİRMEYE İLİŞKİN ALMAN MAL REJİMİ HUKUKUNDAKİ ÇÖZÜM ÖRNEĞİ (BGB § 1371)
441
A. Genel Olarak Yasal Mal Rejimi “Kazanç Ortaklığı”
441
B. Mal Rejiminin Ölümle Sona Ermesi
444
1. Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Payının Arttırılması ile Kazanç Denkleştirilmesi
444
2. Sağ Kalan Eşin Yasal Mal Rejimi Hükümlerine Dayanarak Kazanç Denkleştirilmesi
446
a. Şartları
446
b. Hukuki Sonuçları ve Sınırlar
446
c. Eğitim Alacağı
446
ca. Şartları
447
cb. Hukuki Sonuçları ve Sınırları
447
C. Değerlendirme
448
V. ENVANTER SORUNU
450
VI. KATILMA VE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAKLARININ BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİ ÜZERİNE ETKİSİ
451
VII. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE KONSOLOSLUK ANLAŞMALARININ MAL REJİMİNDEKİ ROLÜ
451
Kaynakça
455
Kanun Maddeleri Dizini
467
Kavramlar Dizini
471
Prof. Dr. Zafer ZEYTİN
İÇİNDEKİLER
Önsöz
6
5. Baskıya Önsöz
7
4. Baskıya Önsöz
8
3. Baskıya Önsöz
9
2. Baskıya Önsöz
11
1. Baskıya Önsöz
12
Kısaltmalar ve Kavramlar
27
Giriş
29
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK MAL REJİMLERİ
I. MAL REJİMİ KAVRAMI
33
II. MAL REJİMLERİNİN VE EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN AİLE BİRLİĞİNDEKİ ÖNEMİ
34
III. MAL REJİMİ MODELLERİ
38
A. Mal Ayrılığı Modeli
39
B. Mal Ortaklığı Modeli
39
IV. AVRUPA’DA MAL REJİMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BUGÜNKÜ DURUMU
40
İkinci Bölüm
TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLERİ
I. YASAL VE SEÇİMLİK MAL REJİMİ AYRIMI
43
II. MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİ (DAR VE GENİŞ ANLAMDA)
44
A. Genel Olarak
44
B. Mal Rejimi Sözleşmesinin Tarafları
45
C. Sözleşme Ehliyeti
48
1. Genel Olarak
48
2. Evlenmeden Önceki Küçük ve Kısıtlının Durumu
49
3. Kanuni Temsilcinin Rızası
50
D. Mal Rejimlerinde Sözleşme Serbestîsi
50
1. Mal Rejimi Sözleşmesi Yapıp Yapmama Serbestîsi
50
2. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarına Göre Mal Rejimi Seçimi
51
3. Mal Rejimi Sözleşmesinin İçeriğini Belirleme Serbestîsi
53
a. Genel Olarak
53
b. Mal Rejimi Seçimi
54
c. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Mal Rejiminin İçeriğini Düzenleme Serbestîsi
55
4. Dar Anlamdaki Mal Rejimi Sözleşmesi Dışındaki Hukuki İşlemlerle Mal Rejiminin İçeriğini Düzenleme Serbestîsi
59
E. Mal Rejimi Sözleşmesinin Şekli
60
F. Zaman Bakımından Mal Rejimi Sözleşmesinin Kapsamı
60
III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ
62
A. Kavram ve Amaç
62
B. Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş
63
1. Genel Olarak
63
2. Olağanüstü Mal Rejimine Hâkim Kararıyla Geçiş
64
a. Eşlerden Birinin Talebi ile
64
aa. Birlikte Yaşarken
64
ab. Ayrılık Halinde
69
b. Alacaklının Talebi ile
72
c. Kanun Gereği
73
C. Olağanüstü Mal Rejiminin Hükümleri
74
1. Başlangıcı
74
2. Mevcut Mal Rejiminin Tasfiyesi
74
3. Eşler Arasında Olağanüstü Mal Rejiminin Geçerli Olması
74
D. Olağanüstü Mal Rejiminin Sona Ermesi
75
1. Mal Rejimi Sözleşmesiyle
75
2. Hâkim Kararıyla
75
E. Yetkili ve Görevli Mahkeme
75
IV. MAL REJİMLERİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ (ALACAKLILARIN KORUNMASI)
77
A. Amaç ve Konusu
77
B. Alacaklıların Korunmasına İlişkin Düzenlemenin Uygulama Alanı
78
1. Mal Rejiminin Kurulmasında ve Değiştirilmesinde
78
2. Mal Rejiminin Tasfiyesinde
79
3. Anlaşmalı Boşanmada Protokolle Yapılan Mal Devirleri
79
4. Malvarlığının Elden Çıkması
80
C. Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Haczi
81
1. Genel Olarak
81
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Amacı
82
3. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesinin Özellikleri
82
4. Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Özellikleri
83
a. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önce
83
b. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra
85
5. İcra İflas Hukuku Açısından Değerlendirme
85
a. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önce
85
b. Yasal Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra
86
6. Değerlendirme
89
V. EŞLERİN MALVARLIKLARININ YÖNETİMİ
89
A. Genel Olarak Yetki
89
B. Bir Eşin Malvarlığının Diğer Eş Tarafından Yönetimi
89
1. Vekâlet İlişkisi
89
2. Vekâlet İlişkisinin Hükümleri
90
3. Diğer Hukuksal İşlemler
91
VI. ENVANTER
91
A. Amaç, Şekil ve Katılım
91
B. Envanter Düzenlemenin Hükümleri
93
VII. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR
94
VIII. MAL REJİMİ TASFİYESİ DAVALARINDA YETKİ
95
Üçüncü Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ
Birinci Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER VE
HÂKİM OLAN İLKELER
I. GENEL OLARAK
97
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER
98
A. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulama Alanı
98
1. Kanun Gereği
98
2. Sözleşme ile
98
3. Hâkim Kararıyla
99
4. TMK Uygulaması ve Yürürlüğü Hakkında Kanuna Göre
99
B. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet
103
1. Genel Olarak
103
2. İspat Sorunu
103
C. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Yetkisi
104
1. Kanunun Getirdiği Sınırlamalar
105
a. Aile Hukukunun Genel Hükümleri ile Getirilen Sınırlamalar
105
b. Mal Rejimi Hükümleri ile Getirilen Sınırlamalar
107
D. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eşlerin Sorumluluğu
107
E. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı ve Sona Ermesi
107
1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı
107
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi
108
III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE HÂKİM OLAN İLKELER
111
A. Emek Karşılığı Edinilen Mallarda Hak Sahipliği
111
B. Mal Gruplarının Değişmezliği ve İkame İlkesi (Surragation)
112
C. Malvarlığı Değerlerinin Mal Gruplarına Özgülenmesi İlkesi
113
D. Edinilmiş Mallar Lehine Karine ve Tercih İlkesi
113
E. Edinilmiş Mallar Katılma Rejiminde Hak Sahibi Eşin Hakkının Alacak Hakkı Olması İlkesi
114
İkinci Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDEKİ MALVARLIĞI DEĞERLERİ
I. GENEL OLARAK
115
II. EŞLERİN EDİNİLMİŞ VE KİŞİSEL MALLARININ TESPİTİ
117
A. Edinilmiş Mallar
117
1. Kavram
117
2. Edinilmiş Malların Unsurları
118
a. Mal Rejimi Süresince Edinilme (Edinme Anı)
118
b. Karşılık Verilerek Edinilme
121
3. Kanunî Örnekler
125
a. Çalışma Karşılığı Edinilen Malvarlığı Değerleri ve Sınırları
125
b. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacıyla Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler
128
ba. Amaç ve Kavram
128
bb. Beklemece Haklar ve Ödenen Sigorta Primleri
130
bc. Ödeme Zamanı ve Sermaye Şeklinde Ödeme
131
bd. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Kurumlarından Yapılan Ödeme Çeşitleri
133
be. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Kurumlarının 219/II 2 Kapsamı Dışında Kalan Ödemeleri ve Özel Emeklilik Sigortaları
135
bea. Bireysel Emeklik
135
beb. 65 Yaş Aylığı
136
bec. Garantili Yaşam Sigortası
137
c. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar
138
d. Kişisel Malların Gelirleri
139
da. Genel Olarak
139
db. Çeşitleri
140
dc. Bedelsiz (gratis pay) Hisse Senetleri ve Rüçhan Hakkı
141
e. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler (İkame İlkesi)
143
ea. Amaç ve Tanım
143
eb. Sınırları
143
ec. İkame İlkesinin Uygulama Şartları
144
eca. İlliyet Bağı
144
ecb. Mülkiyet
144
4. Edinilmiş Mallara Diğer Örnekler ve Özel Durumlar
146
a. Doğal ve Hukuki Gelirler
146
b. Aile Hukukundan Doğan Mali Yükümlülükler
146
c. Çalışma Gücü Kaybı Dışındaki Maddi Tazminatlar
146
d. Kıdem Tazminatı
147
e. Şirket/İşletmelerde Endüstriyel Değer Artışı
149
f. 2002 Yılından Önce Kurulan Şirketlerdeki Hisse
150
g. Huzur Hakkı
152
h. Kâr Payı Dağıtılması, Dağıtılmamış Kârlar ve Yedek Akçe
152
i. Şans Oyunlarından ve Diğer Yarışmalardan Elde Edilen Kazançlar
153
ıa. Şans Oyunlarına İlişkin Almanya ve İsviçre Örneği
154
ıb. Karşılık ve İkame Sorunu
154
ıc. Yeni Bir Düzenleme veya İkramiyenin Gelir Olarak Nitelendirilmesi
157
i. Fikir ve Sanat Eserleri ile Buluşlar
158
j. Devletin Teşvik Ödemeleri
159
5. Sosyal Güvenlik ve Yardım Kurumlarına Ödenen Sigorta Primlerinin Eşlerin Boşanması Halinde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimin Tasfiyede Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
159
B. Kişisel Mallar
163
1. Genel Olarak
163
2. Kanundan Dolayı Kişisel Mallar
164
a. Yalnız Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya
164
aa. Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya
164
ab. Yalnızca Malik Eş Tarafından Kullanılma
166
ac. Denkleştirme Alacağı
166
b. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcından Önceki Mallar
167
c. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Miras Yoluyla Edinilen Mallar
168
d. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Karşılıksız Edinilen Mallar
169
e. Manevi Tazminat Alacakları
171
f. Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler (İkame İlkesi)
171
g. TMK 228/II’ye Göre Hesaplanan Değer
172
3. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Kişisel Mal Kabul Edilen Değerler
174
a. Bir Meslek İcrasına ya da İşletme Faaliyetine Özgülenen Edinilmiş Malların Kişisel Mal Kabul Edilmesi
174
aa. Genel Olarak
174
ab. Amaç
175
ac. Bir Mesleğin İcrası ve İşletme Faaliyetine Özgülenen Mallar
176
ad. Mevcut ve Gelecekteki Malvarlıklarının Özgülenmesi
178
b. Kişisel Malların Gelirleri
180
III. DEĞER ARTIŞ PAYI (TMK 227 / ZGB 206)
181
A. Genel Olarak
181
B. Değer Artış Payının Unsurları
185
1. Katkı (Para, Mal ve Emek)
185
2. Katkının Diğer Eşin Bir Malvarlığı Değerine Yapılması
188
3. Üçüncü Kişi Perdesinin Kaldırılması
190
4. Katkıda Bulunan Eşin Bağışlama Kastı Olmamalıdır
191
5. Katkıda Bulunan Eş (Hiç ya da Uygun) Bir Karşılık Almamış Olmalıdır
194
6. Konjonktürel Değer Artışı
195
7. Eşler Değer Artış Payından Vazgeçmemiş Olmalılar
197
C. Değer Artışı Payının Hesaplanması
198
1. Başlangıç Değeri (Anfangswert)
198
2. Tasfiye Anındaki Değer (Son Değer = Endwert)
199
3. Yapılan Katkının Sürüm Değeri
200
4. Yapılan Katkı Oranının Tespiti, İspatı Yükü ve Hakkaniyet Oranı
200
5. Değer Artış Katkı Oranı
204
6. Aynı Mala Zaman İçinde Birden Çok Katkı Yapılması
205
8. Farklı Mallara Yapılan Katkılar
208
D. Değer Artış Payının Hukukî Niteliği ve Mal Gruplarına Özgülenmesi (Artık Değer Hesabına Etkisi)
210
1. Tek Taraflı Değişken Alacak Hakkı
210
2. Değer Artış Payının Malvarlığı Gruplarına Özgülenmesi (Artık Değer Hesabına Etkisi)
210
a. Katkıyı Yapan Eşin Malvarlığı Açısından
212
b. Katkıyı Alan Eşin (Borçlu Eşin) Malvarlığı Açısından
215
3. Özel Bir Durum Olarak Kredili Edinimlerdeki Değer Artışları
223
E. Değer Artış Payı Hesabının Katılma Alacağı Nedeniyle Yapılmaması
224
F. Değer Artış Payının Ödenmesi
225
G. Değer Artış Payı İle İlgili Özel Durumlar
226
1. Nişanlıların Değer Artış Payı Alacağı?
226
2. Değer Artış Payından Vazgeçme
227
3. Nominal Değer Garantisi, Katkının Belirlenmesinde Faiz Maliyeti / Faizsiz Finans Yöntemiyle Fiyatlandırılmış Mal Edinimi
227
4. Katkı Alacağı (Katkı Hakkı, Katkı Tazminatı)
229
a. Katkı Alacağının Şartları
230
b. Katkının İspatı
230
c. Hesaplanması
231
d. Katkı Alacağında/Tazminatında Faiz
233
e. Katkı Yapılan Malın Elden Çıkartılmış Olmasındaki Sürüm Değeri
234
5. Değer Artış Payı Alacağı ve Katkı Alacağı İlişkisi
234
6. Katkı Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Birlikte Uygulanmasının Şartları
236
a. Katkının 2002 Yılından Önce Yapılmış Olması
236
b. Katkı Yapılan Malın 2002 Yılından Sonra Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihte Eşin Malvarlığında Bulunması
236
c. Katkı Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağının Birlikte Uygulanmasının Yöntemi
237
ca. Tarafların Talepleri ile Bağlı Olmamak
237
cb. Hesaplama
237
cba. I. Hesaplama Yöntemi
238
cbb. II. Hesaplama Yöntemi
239
IV. EKLENECEK DEĞERLER (TMK 229 / ZGB 208)
240
A. Genel Olarak
240
1. Muvazaalı İşlemler ve Eklenecek Değerler
241
2. Görevli Mahkeme ve Muvazaa Davası ile Mal Rejiminden Kaynaklanan Davaların Birleştirilmesi
243
B. Hak ve Borç Sahipleri
243
1. Hak Sahipleri ve Eklenecek Değerin Re’sen Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
243
2. Borçlu
244
C. Tasarruf Edilen Değerlerin Edinilmiş Mal Grubuna Ait Olması
245
D. Eklenecek Malvarlıklarının Değerinin Tespitinde Devir Tarihi ile Tasfiye Anı Ölçütü (TMK 235/II)
246
E. Eklemenin Nasıl Yapılacağı
247
F. Karşılıksız Kazandırmalar (TMK 229/I 1)
247
1. Kavram
247
2. Sınırları
250
G. Katılma Alacağını Azaltma Kastı ile Yapılan Devirler (TMK 229/I, 2)
252
1. Mal Varlığı Devri
252
2. Katılma Alacağını Azaltma Kastı
253
H. Tarafların İspat Yükü
254
I. Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi (TMK 229/II)
254
1. Amaç
254
2. Değerlendirme Anı
255
3. Davanın İhbarı
256
4. Hak Düşürücü Süre
257
İ. Miras Hükümleri ile İlişkisi
257
V. MAL GRUPLARININ DENKLEŞTİRME ALACAĞI (TMK 230 / ZGB 209)
259
A. Genel Olarak
259
B. Hukuki Niteliği, Tasfiyede Re’sen Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu
260
C. Klasik Denkleştirme Alacağı (KDA)
260
D. Borçların Mal Grubuna Özgülenmesi
263
1. Özgülemede Kullanılacak Ölçüt
263
2. Mal Rejiminden Önce Ortaya Çıkan Borçlar
263
3. Mal Rejimi Sırasında Ortaya Çıkan Borçlar
263
a. Gelire İlişkin Borçlar
263
b. Belli Bir Malvarlığına İlişkin Borçlar
264
4. Edinilmiş Mal Grubu Aleyhine Karine
265
5. Değer Artış Payı (TMK 227) Borcunun Mal Grubuna Özgülenmesi
265
6. Kredili Mal Alımında Kalan Kredi/Taksit Borcunun Mal Grubuna Özgülenmesinde Yargıtay Uygulaması ve Değerlendirilmesi
267
E. Aynı Eşin Mal Grupları Arasındaki Değişken Denkleştirme Alacağı (DDA)
275
1. Genel Olarak
275
2. Değişken Denkleştirme Alacağının ve Katkı Yapılan Malvarlığının Özgülenmesi
276
3. Taşınmazın İpotekle Güvence Altına Alınmış Kredi Kullanılarak Edinilmesinde Özgülenme
276
a. Genel Olarak Taşınmazın Özgülenmesi
276
b. İpoteğin (İpotekle Güvence Altına Alınan Borcun) Özgülenmesi
277
ba. Genel Olarak
277
bb. Kural
278
bc. İstisnası
278
4. Edinilmiş ve Kişisel Malların Katkıları Halinde İpoteğin Özgülenmesi
279
5. Zorunlu Tasarrufların Taşınmaz Ediniminde Kullanılması
280
Üçüncü Ayrım
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ
I. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİNİN AMACI
281
A. Tasfiyenin Hukuki Niteliği
282
B. Belirsiz Alacak Davası
283
C. Tasfiyede Yetkili ve Görevli Mahkeme
289
D. Mal Rejimi Tasfiyesi ile Miras Tasfiyesi İlişkisi
290
II. EŞLERİN MALLARINI GERİ ALMALARI VE BORÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ
293
A. Malların Geri Alınması
293
1. Paylı Mülkiyete Konu Malların Tasfiyesi
293
a. Genel Olarak
293
b. Hakkın Hukuki Niteliği
294
c. Paylı Mülkiyete Konu Malın Eşlerden Birine Bölünmeden Verilmesinin Şartları
295
ca. Üstün Yararın İspatı
295
cb. Diğer Eşin Payının Ödenmesi
295
d. İfası
296
e. Paylı Mülkiyete Konu Malın Tasfiyede Dikkate Alınma (Ön) Sorunu
296
1. Ziynet Eşyaları
297
B. Eşlerin Karşılıklı Borçlarına İlişkin Düzenlemeleri
298
III. ARTIK DEĞER HESABI
299
A. Genel Olarak
299
B. Malvarlığı Değerlerin Eşlerin Mal Gruplarına Özgülenmesi
299
1. Malvarlığı Değerlerinin Tespiti ve Özgülemesi
299
2. Muvazaalı Devir, İnançlı Temlik Konusu Malın Özgülenmesi
300
4. Üçüncü Kişiden Olan Alacaklar
302
5. Mal Rejiminin Sona Ermesinin Artık Değer Hesabında Malvarlığı Değerlerine Etkisi
302
C. Malların Değerlendirme Anı ve Ölçütü
307
1. Genel Olarak
307
2. Malların Değerlendirme Anı
307
a. Tasfiye Anı
307
b. Devir Tarihi veya Tasfiye Anı
308
c. Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Açısından
309
d. Tarafların Anlaşarak Farklı Bir Değerlendirme Anı Kabul Etmeleri
310
e. Yargıtay Uygulamasında Paranın (Güncellenmesi) Sürüm Değeri
310
3. Sürüm Değeri
311
a. Genel Olarak
311
b. Malın Mal Rejimimin Sona Erdiği Haliyle Sürüm Değeri Belirlenir
312
c. Sürüm Değeri Kavramı ve Tespiti
313
d. Uygulanacak Metotlar
313
4. Gelir Değeri
314
a. Genel Olarak
314
b. Gelir Değeri Kavramı ve Genel Olarak Hesaplanması
315
c. Tarımsal İşletmelerin Gelir Değeri
317
d. Gelir Değerin Uygulama Şartları
319
e. Elbirliği ve Paylı Mülkiyet Halinde Gelir Değerinin Uygulanması
320
f. TMK 233 Kuralının Niteliği
321
g. Tarımsal İşletme ve Bizzat İşletmeye Devam Etmek
321
h. TMK 233/II Hükmüne Göre Diğer Eşin Değer Artış Payı ve Artık Değere Katılma Alacağı
323
ı. Değerlendirmeye ve İşletmenin Kazancından Mirasçılara Pay Ödenmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması
325
5. Özel Hal Değeri (Hakkaniyet Değeri)
326
a. Hak Sahipleri
326
b. Özel Haller
327
c. Hesaplanan Değerin Arttırılması
328
D. Artık Değer Hesabı
329
1. Artık Değer Hesabının Aktifleri
329
a. Mevcut Edinilmiş Mallar (EM)
329
b. Değer Artış Payı (Alacak) – TMK 227 (DAPA)
329
c. Eklenecek Değerler – TMK 229 (ED)
330
d. Denkleştirme Alacağı – TMK 230 (DA)
330
2. Artık Değer Hesabının Pasifleri
330
a. Değer Artış Payı (Borcu) – TMK md. 227 (DAPB)
330
b. Denkleştirme Borcu – TMK 230 (DB)
331
c. Diğer Borçlar – TMK md. 231
331
E. Artık Değer
331
IV. ARTIK DEĞERE KATILMA
332
A. Kanuna Göre (TMK 236)
332
B. Artık Değere Katılma Alacağı Hesabının (Tasfiyenin) Yapılmaması
333
C. Artık Değere Katılma Oranın Hakkaniyet Gereği Azaltılması veya Kaldırılması
334
D. Artık Değere Katılma Oranın Artırılması Yoluyla Örtülü Manevi Tazminat ve Özel Hukuk Para Cezası
336
E. Sözleşme ile Kanuni Paylaşım Esasından Farklı Bir Esasın Kabulü (TMK 237 / ZGB 216)
337
1. Genel Olarak
337
2. TMK 237 Uygulama Alanı, Sınırları
337
3. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Düzenleme İmkânlarına Örnekler
339
4. Mal Rejimi Sözleşmelerinde İade Şartı (Rückfallsklausel)
341
5. Eşlerin Ortak Olmayan Çocuklarının ve Altsoylarının Saklı Paylarının Korunması
343
a. Sağ Kalan Eşin Lehine Yapılan Düzenlemenin Hukuki Nitelemesi
343
b. Sağ Kalan Eş Lehine Yapılan Düzenlemenin Hukuki Nitelemesi
344
c. Eşlerin Ortak Olmayan Çocukları ve Onların Altsoyları
344
ca. Saklı Payın Tespiti
344
cb. Saklı Payın Tenkis Davası ile Korunması
345
d. Saklı Pay Sahibi Diğer Mirasçılar
346
e. Saklı Pay Korumasının Diğer Mirasçıların Saklı Paylarına Etkisi
346
F. İptal, Boşanma veya Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığında Artık Değere Katılmanın Sözleşme ile Belirlenmesi
349
1. Genel Olarak
349
2. Uygulama Alanı
349
3. Uygulama Şartı Olarak ‘Açıkça Öngörme’
350
G. İrade Sakatlığı ve Dönme
351
V. ARTIK DEĞER KATILMA ALACAĞI VE DEĞER ARTIŞ PAYININ ÖDENMESİ
351
A. Alacakların Niteliği ve Genel Olarak Ödenmesi
351
B. Alacakların (Artık Değer ve Değer Artış Payı) Talep Edilebileceği Zaman (İfa Zamanı, Alacağın Muaccelliyeti)
352
C. Külli Tasfiye, Karşılıklı Alacakların Takas Zorunluluğu ve Taleple Bağlılık Sorunu
354
D. Borçlu Tarafın Ayni Ödeme Yetkisi
356
1. Alacaklının Sınırlı Ayni Talep Hakkı
357
2. Borçlunun Borcu Ayınla Ödeme Yetkisinin Varlığı ve Sınırları
358
3. Borcu Ayınla Ödeme Yetkisinin Kullanım Sınırları
359
a. Borcun Para ile Ödenmesinin Borçludan Beklenilememesi
359
aa. Yeterli Para Olmaması ve Temin Edememesi
359
ab. Para İle Ödemenin İşletmenin Tasfiyesini veya Mesleki Faaliyeti Sona Erdirmeyi Gerektirdiği Haller
359
b. Alacaklının Ayni Hak Menfaatinin Korunması
360
c. Alacaklının Menfaatinin Dürüstlük Kuralına Göre Korunması
361
4. Yetkinin Kullanım Süresi ve Hukuki Niteliği
362
5. Aynın Sürüm Değeri, Denkleştirme, İfa Amacıyla veya İfa Yerine Edim
362
6. Denkleştirme, İfa Amacıyla veya İfa Yerine Edim
363
E. Borçluya Vade Tanınması
365
1. Genel Olarak Uygulama Alanı
365
2. Taraflar ve Hakkın Hukuki Niteliği
366
3. Vade Tanımanın Uygulama Şartları
366
a. Mal Rejiminin Sona Ermesi
366
b. Ciddi Güçlükler
367
4. İspat Yükü
367
5. Vade Süresi ve Vade Tanımanın Hukuki Sonuçları
367
F. Alacağa Faiz Yürütülmesi, Faiz Yürütmenin Başladığı An ve Vade Tanınan Alacaklara Güvence Verilmesi
368
G. Vade Tanınan Alacaklara Güvence Verilmesi
374
H. Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Ayni Hak Tanınmasını Talep Hakkı
374
1. Genel Olarak
374
2. Ayni Hak Tanınmasını Talep Hakkının Uygulanması
375
a. Eski Yaşantısını Devam Ettirebilmesi
375
b. Hak Sahibi Eş
376
c. Aile Konutu ve Ev Eşyası
376
d. Artık Değerin Mahsup Edilmesi ve Bedel Ödenmesi
379
3. Talep Edilecek Hak Çeşitleri
381
a. İntifa Hakkı
381
b. Oturma Hakkı
381
c. Hak Sahibi Eşi Seçim Hakkı ve Süresi
382
d. Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması
382
4. Meslek veya Sanatın İcrası İçin Gerekli Bölümlerde Ayni Hak Talep Hakkının Kullanılamaması
384
I. Üçüncü Kişiye Karşı Dava Hakkı
385
1. Genel Olarak
385
a. Düzenlemenin Amacı
385
b. Uygulama Alanı Sınırları (Mirasta Tenkis ve Denkleştirme)
386
c. Düzenlemenin Emredici Niteliği
387
2. Hükmün Uygulama Şartları
388
a. Artık Değere Katılma Alacağı ve Kısmen Karşılanamamış Olması
388
b. Üçüncü Kişiye Yapılan Karşılıksız Kazandırma
388
c. Borçlu Eşin Terekesi veya Malvarlığının Yetersiz Olması
389
ca. Genel Olarak
389
cb. Yargıtay Uygulaması
390
d. Üçüncü Kişinin İyi Niyetli veya Kötü Niyetli Oluşu ve Zenginleşmesi
392
3. Hak Sahibi Alacaklı
393
4. Borçlu Davalı Üçüncü Kişi
394
5. Hak Düşürücü Süre ve Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı Zamanaşımı İlişkisi
394
6. Hak Düşürücü Süre ve Artık Değere Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı Zamanaşımı İlişkisi
395
7. TMK 229/II’ye Göre Davanın İhbarı ve TMK 241 İlişkisi
396
8. Mirasın Tenkisine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması
397
İ. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz
399
VI. ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞINDA VE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI
401
A. Genel Olarak
401
2. Yargıtay Görüşü
403
B. Zamanaşımı Süresi
404
C. Genel Hükümlere Göre Zamanaşımı
408
D. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı
410
E. Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi
411
F. Değerlendirme
412
Dördüncü Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ TASFİYE VE
MAL REJİMİ SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
I. TASFİYE ÖRNEKLERİ
415
II. MAL REJİMİ SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
426
Beşinci Bölüm
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN ELEŞTİRİ VE ÖNERİLER
I. YÜRÜRLÜK SORUNU
431
II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ
434
III. MAL REJİMİNİN ÖLÜMLE SONA ERMESİNDE MİRAS HUKUKU İLE İLİŞKİSİ
436
IV. KAZANÇ ORTAKLI YASAL MAL REJİMİNİN ÖLÜMLE SONA ERMESİNDE DENKLEŞTİRMEYE İLİŞKİN ALMAN MAL REJİMİ HUKUKUNDAKİ ÇÖZÜM ÖRNEĞİ (BGB § 1371)
441
A. Genel Olarak Yasal Mal Rejimi “Kazanç Ortaklığı”
441
B. Mal Rejiminin Ölümle Sona Ermesi
444
1. Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Payının Arttırılması ile Kazanç Denkleştirilmesi
444
2. Sağ Kalan Eşin Yasal Mal Rejimi Hükümlerine Dayanarak Kazanç Denkleştirilmesi
446
a. Şartları
446
b. Hukuki Sonuçları ve Sınırlar
446
c. Eğitim Alacağı
446
ca. Şartları
447
cb. Hukuki Sonuçları ve Sınırları
447
C. Değerlendirme
448
V. ENVANTER SORUNU
450
VI. KATILMA VE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAKLARININ BOŞANMADA MADDİ TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİ ÜZERİNE ETKİSİ
451
VII. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE KONSOLOSLUK ANLAŞMALARININ MAL REJİMİNDEKİ ROLÜ
451
Kaynakça
455
Kanun Maddeleri Dizini
467
Kavramlar Dizini
471
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 878,75 | 878,75 |
Cardfinans ( Finansbank )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 878,75 | 878,75 |
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 878,75 | 878,75 |
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 878,75 | 878,75 |
Diğer Kartlar
| Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
|---|---|---|
| Tek Çekim | 878,75 | 878,75 |


