Türk İş Hukukunda Fazla Saatlerle Çalışma

TÜRK İŞ HUKUKUNDA FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA



Efe YAMAKOĞLU



- Fazla Saatlerle Çalışma Kavramı ve Esasları

- Fazla Saatlerle Çalışmanın Belirlenmesi

- Fazla Çalışma Türleri ve Uygulanma Koşulları

- Fazla Çalışma Yasakları ve Bunlara Uyulmamasının Sonuçları

- Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatı ve Karşılığı

- Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatı

- Fazla Saatlerle Çalışmanın Karşılığı

- Diğer İş Kanunlarında Fazla Saatlerde Çalışma

- Basın İş Hukukunda Çalışma Süresi ve Fazla

- Saatlerde Çalışma

- Deniz İş Hukukunda Çalışma Süresi ve Fazla

- Saatlerde Çalışma



TÜRK İŞ HUKUKUNDA FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA



Efe YAMAKOĞLU



- Fazla Saatlerle Çalışma Kavramı ve Esasları

- Fazla Saatlerle Çalışmanın Belirlenmesi

- Fazla Çalışma Türleri ve Uygulanma Koşulları

- Fazla Çalışma Yasakları ve Bunlara Uyulmamasının Sonuçları

- Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatı ve Karşılığı

- Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatı

- Fazla Saatlerle Çalışmanın Karşılığı

- Diğer İş Kanunlarında Fazla Saatlerde Çalışma

- Basın İş Hukukunda Çalışma Süresi ve Fazla

- Saatlerde Çalışma

- Deniz İş Hukukunda Çalışma Süresi ve Fazla

- Saatlerde Çalışma



İÇİNDEKİLER

Sayfa No

ÖNSÖZ 5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR 13

GİRİŞ 15

L KONUNUN ÖNEMİ 15

II. KONUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 16

III. KONUNUN SUNULMASI 18

BİRİNCİ BÖLÜM FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA KAVRAMI VE ESASLARI

§2 FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMANIN BELİRLENMESİ 21

I. FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA KAVRAMI 21

1. Fazla Çalışma Kavramı 22

a. Genel Olarak 22

b. Haftalık Çalışma Süresi Ölçütünün Hukuki Niteliği 24

c. Kanuni Günlük Azami Çalışma Süresinin Aşılmış Olmasmm Haftalık Çalışma Süresi Ölçütü Çerçevesinde Değerlendirilmesi 26

2. Fazla Sürelerle Çalışma Kavramı 28

II. ÇALIŞMA SÜRESİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ VE DENKLEŞTİRME UYGULAMASINDA FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA 31

1. Genel Olarak 31

2. Çalışma Süresinin Denkleştirilmesi 33

a. Genel Olarak 33

b. Denkleştirme Döneminin Süresi 35

c. Denkleştirme Esası Uygulamasında İşçinin Onayınm Alınması Zorunluluğu 37

d. Denkleştirme Döneminde Haftalık Çalışma Süresinin Hesaplanması .39

e. Denkleştirme Esası Uygulamasının Ödenmesi Gereken

Ücrete Etkisi 41

3. Denkleştirme Uygulamasında Fazla Saatlerle Çalışma 41

a. Genel Olarak 41

b. Denkleştirme Uygulamasında Kanuni Günlük Azami Sınırın Aşılması 42

c. Denkleştirme Uygulamasında Ortalama Haftalık Çalışma Süresinin Aşılması 43

4. Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen İşlerde Denkleştirme Yapılması....45

a. Genel Olarak 45

b. Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen İşlerde Fazla Çalışma 47

II. HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL GÜNLERİNDE

YAPILAN ÇALIŞMALARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 48

1. Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmalar 48

I. Genel Olarak 48

II. İş Kanununa Göre Ücretli Hafta Tatili 49

III. Hafta Tatili Ücreti ve Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği 51

2. Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde Yapılan Çalışmalar 54

1. Genel Olarak 54

2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti ve Söz Konusu Günlerde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği 55

§3 FAZLA ÇALIŞMA TÜRLERİ VE UYGULANMA KOŞULLARI 57

a. FAZLA ÇALIŞMA TÜRLERİNE GENEL BAKIŞ 57

b. OLAĞAN NEDENLERLE FAZLA ÇALIŞMA VE UYGULANMA KOŞULLARI 59

1. Genel Olarak 59

2. Olağan Nedenlerle Fazla Çalışmanın Sınırı 60

3. Olağan Nedenlerle Fazla Çalışma İçin Tarafların Anlaşması 64

a. İşverenin Talepte Bulunması 65

b. İşçinin Onayı 67

aa. Genel Olarak 67

bb. Fazla Çalışmalar İçin Onay Vermeyen İşçinin Sözleşmesinin Feshi

Sorunu 71

c. ZORUNLU NEDENLERLE FAZLA ÇALIŞMA VE UYGULANMA KOŞULLARI 73

a. Genel Olarak 73

b. Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışmalarda İşçinin Günlük Azami Çalışma Süresi 76

d. OLAĞANÜSTÜ NEDENLERLE FAZLA ÇALIŞMA VE UYGULANMA KOŞULLARI 77

a. Genel Olarak 77

b. Olağanüstü Nedenlerle Fazla Çalışmalarda İşçinin Günlük Azami Çalışma Süresi 78

e. ÖZELLİK GÖSTEREN BİR ÇALIŞMA TÜRÜ OLARAK HAZIRLAMA, TAMAMLAMA VE TEMİZLEME İŞLERİ 79

1. Genel Olarak 79

2. Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri ile Fazla Çalışmaya İlişkin Hükümlerin Karşılaştırılması ...80

§4 FAZLA ÇALIŞMA YASAKLARI VE BUNLARA UYULMAMASININ SONUÇLARI 82

II. FAZLA ÇALIŞMA YASAKLARI ....82

I. Genel Olarak 82

II. Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler 82

1. Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat ve Daha Az Çalışılması Gereken İşler 82

2. Gece Döneminde Yapılan İşler 83

3. Maden Ocakları, Kablo Döşemesi, Kanalizasyon, Tünel İnşaatı Gibi Yer ve Su Altında Yapılan İşler 84

III. Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler 84

a. 18 Yaşını Doldurmamış İşçiler 84

b. Sağlıklarının Elvermediği Hekim Raporuyla Belgelenen İşçiler 85

c. Gebe, Yeni Doğum Yapmış ve Çocuk Emziren İşçiler 85

d. Kısmi Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışan İşçiler 86

aa. Genel Olarak 86

bb. Yasağın Getiriliş Amacı ve Yasağa Rağmen Yapılan Fazla

Saatlerle Çalışmaların Hukuki Sonucu 87

III. FAZLA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN SINIR VE YASAKLARA UYMAMANIN SONUÇLARI 91

1. Hukuki Sonuçları 91

2. Cezai Sonuçları 92

İKİNCİ BÖLÜM FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMANIN İSPATI VE KARŞILIĞI

§5 FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMANIN İSPATI 95

a. İSPAT YÜKÜ VE ARAÇLARI 95

a. İspat Yükü Kavramı 95

b. İspat Araçları 97

a. İşyeri Giriş Çıkışını Gösteren Kayıtlar 97

b. Bordrolar 98

c. Tanık 100

d. Bilirkişi Raporu 102

e. Keşif 104

b. FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMANIN SAPTANMASINDA YARGITAYIN YERLEŞİK İÇTİHATLARI 104

1. Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatında "Hayatın Olağan Akışma Uygunluk" Ölçütü 104

2. Fazla Saatlerle Çalışmanın İspatında İşin Niteliği, İşyerinin Hacmi ve Çalışma Düzeninin Önemi 106

§6 FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMANIN KARŞILIĞI 110

I FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA ÜCRETİ 110

II. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Miktarı 110

I. Genel Olarak 110

II. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Sözleşmelerle Asıl Ücrete Dahil

Edilebilmesi Hususu 112

aa. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Olduğuna

İlişkin Sözleşme Hükümlerinin Geçerliliği 112

bb. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Olduğuna

İlişkin Sözleşme Hükümlerinin Yasal Sınırları 116

cc. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Olduğuna İlişkin Sözleşmelerde Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle

Çalışma Ayrımı 118

dd. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Edilmesine Yöneltilen Eleştiriler 119

III. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Hesaplanması 121

1. Genel Olarak 121

2. Ücret Sistemlerine Göre Fazla Saatlerle Çalışma

Ücretinin Hesabı 122

aa. Zamana Göre Ücretlerde 122

bb. Parça Başı veya Yapılan İşin Sonucuna Göre Hesaplanan

Ücretlerde 124

cc. Yüzde Usulü Ücretlerde 126

3. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Ücret 126

IV. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretini Ödeme Yükümlülüğü ve Ödemenin

İspatı 128

a. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Ödenmesi 128

b. Fazla Saatlerle Çalışma Ücreti Ödemesinin İspatı 131

aa. Genel Olarak 131

bb. Bordrolar 132

cc. Ücret Hesap Pusulası 133

dd. Ücretin Banka Aracılığıyla Ödenmesi Durumunda İspat 133

ee. İbraname 134

ff. Yemin 137

V. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinin Ödenmemesinin Sonuçları 138

1. Hukuki Sonuçları 138

aa. İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı 138

bb. İşçinin İş Sözleşmesini Fesih Hakkı 140

cc. Fazla Saatlerle Çalışma Ücretinde Faiz ve Zamanaşımı 141

aaa. Faiz 141

bbb.Zamanaşımı 143

2. Cezai Sonuçları 144

II. FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMA KARŞILIĞI SERBEST ZAMAN

KULLANILMASI 144

II. Genel Olarak 144

III. Serbest Zamanın Miktarı 146

IV. Serbest Zaman Kullanımı İçin işçinin Talebi 147

I. Genel Olarak 147

II. Talebin Şekli 149

III. Talebin Zamanı 150

V. Serbest Zamanın Kullanılması 151

VI. Serbest Zaman Kullandırılmadan İş Sözleşmesinin Sona Ermesi 156

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DİĞER İŞ KANUNLARINDA FAZLA SAATLERDE ÇALIŞMA

§7 BASIN İŞ HUKUKUNDA ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA SAATLERDE ÇALIŞMA 157

1. BASIN İŞ HUKUKUNDA NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ..... 157

2. BASIN İŞ KANUNUNDA FAZLA SAATLERDE ÇALIŞMA 159

a. Genel Olarak 159

b. Fazla Saatlerde Çalışma Ücreti 161

1. Fazla Saatlerde Çalışma Ücretinin Miktarı 161

2. Fazla Saatlerde Çalışma Ücretinin Ödenmesi 162

§8 DENİZ İŞ HUKUKUNDA ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA SAATLERDE ÇALIŞMA 165

a. DENİZ İŞ HUKUKUNDA NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ 165

a. Deniz İş Kanunu Kapsamındaki Gemi Adamlarının

Çalışma Süreleri 165

b. Deniz İş Kanunu Kapsamında Bulunmayan Gemi Adamlarının Çalışma Sürelerinin Belirlenmesi 166

b. DENİZ İŞ KANUNUNDA FAZLA SAATLERDE ÇALIŞMA 167

a. Genel Olarak 167

b. Fazla Saatlerde Çalışmanın Uygulanma Koşulları 169

c. Fazla Saatlerde Çalışma Sayılmayan Durumlar 170

d. Fazla Saatlerde Çalışma Ücreti ve Belgelenmesi 171

§9 SONUÇ 172

KAYNAKÇA 183