Hukuk Davaları Cilt 1

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Yazar Özgeçmişleri 5
2. Baskıya Önsöz 7
Önsöz 8
Kısaltmalar 23
1. KISIM:ADLİ YARGI ALANINDA DAVA DİLEKÇESİNİN HAZIRLANMASI, DAVANIN AÇILMASI VE DAVA SÜRECİ
Mikail YALÇIN
I. Dava Dilekçesinin Hazırlanması 25
II. Dava Dilekçesinin İçeriği 25
A. Mahkemenin Adı 25
B. Davacının Adı, Soyadı, TC Kimlik Numarası ve Adresi 25
C. Davalının Adı ve Soyadı ile Adresi 26
D. Varsa Tarafların Kanuni Temsilcileri ve Davacı Vekilinin Ad ve Soyadları ile Adresleri 26
E. Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda, Dava Konusunun Değeri 26
F. Hukuki Deliller 27
G. Hukuki Sebepler 28
H. Sonuç ve Talep 28
I. Dilekçenin Hazırlandığı Tarih 28
İ. Davacının (Varsa Kanuni Temsilcisinin veya Vekilinin) Adı ve Soyadı, İmzası 28
III. Dava Dilekçesinin Mahkemeye Verilmesi 29
IV. Davanın Açılma Zamanı 32
V. Cevap Dilekçesinin İçeriği 32
A. Mahkemenin Adı 33
B. Davacı ile Davalının Adı, Soyadı Adresleri ve TC Kimlik Numaraları 33
C. Varsa, Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri 33
D. Davalının Savunmasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri 33
E. Hukuki Deliller 33
F. Dayanılan Hukuki Sebepler 33
G. Sonuç ve İstem 34
H. Dilekçenin Hazırlandığı Tarih 34
I. Davalının veya Varsa Kanuni Temsilcisinin Yahut Vekilinin İmzası 34
VII. Dava Harçlarının Alınması 34
A. Harçtan Muafiyet ve İstisnalar 39
1. Harçlar Kanunu'nda Belirtilenler 39
a. Muafiyetler 39
b. İstisnalar 40
2. Özel Kanunlarda Belirtilenler 40
B. Tarifeye Göre 2019 Yılı Yargı Harçları 40
1. Mahkeme Harçları 40
2. Başvurma Harcı 41
3. Celse Harcı 41
4. Karar ve İlam Harcı 41
a. Nispi Harç 41
b. Maktu Harç 42
5. Keşif Harcı 43
6. İcra ve İflas Harçları 43
a. İcra Harçları 43
b. İflas Harçları 44
7. Diğer Yargı Harçları (Müşterek Kısım) 44
a. Suret Harçları 44
b. Muhafaza Harçları 45
c. Defter Tutma Harçları 45
c. Defter Tutma Harçları 45
d. Miras İşlerine Ait Harçlar 45
e. Vasiyetname Tanzimine Ait Harçlar 45
f. Vergi Yargısı Harçları 45
aa. Başvurma Harcı 46
bb. Nispi Harçlar 46
cc. Maktu Harç 46
VIII. Genel Olarak Dava Süreci 46
A. Dava Dilekçesinin İncelenme Aşaması 47
B. Dava Dilekçesine İstinaden Mahkemece Tensip (Hazırlık) Tutanağının Hazırlanması Aşaması 48
C. Dilekçeler Aşaması 49
D. Ön İnceleme Duruşması 50
E. Tahkikat Duruşması 55
F. Keşif, Bilirkişi ve Delillerin Değerlendirilmesi Aşaması 55
G. Islah Süreci ve Ek Dava 57
H. Mahkemenin Kısa ve Gerekçeli Kararını Bildirmesi 58
I. Tavzih veya Maddi Hatanın Düzeltilmesi 58
İ. Kanun Yollarına Başvurma Süreci 59
2. KISIM:MEDENİ USUL HUKUKUNA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
Arş. Gör. Ufuk DEMİRKAN
I. Görev 61
A. Giriş 61
B. Asliye Hukuk Mahkemelerinin Görevi 62
C. Sulh Hukuk Mahkemelerinin Görevi 65
D. Görevsizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler ve Yargı Yeri Belirlenmesi 67
II. Yetki 69
A. Giriş 69
B. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Yetkiye İlişkin Hükümlerinin Zaman Bakımından Uygulanması 70
C. Genel Yetkili Mahkeme 70
1. Genel Yetkili Mahkemenin Niteliği 71
2. Boşanma Davalarında Yetkili Mahkeme 73
3. Davalının Birden Fazla Olması Durumunda Genel Yetkili Mahkeme 74
4. Davanın Sırf Davalılardan Birini Kendi Mahkemesinden Başka Bir Mahkemeye Getirmek Amacıyla Açılması 76
D. Özel Yetki Kuralları 78
1. Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki 78
2. Türkiye’de Yerleşim Yerinin Bulunmaması Hâlinde Yetki 82
3. Sözleşmeden Doğan Davalarda Yetki 84
4. Mirastan Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 90
a. Mirasbırakanın Son Yerleşim Yeri Mahkemesinin Yetkili Olduğu Hâller 90
b. Terekede Bulunan Bir Mal Hakkında Açılmak İstenen İstihkak Davalarında Yetki 93
c. Mirasçılık Belgesinin İptali ve Yeni Mirasçılık Belgesi Verilmesine İlişkin Davalarda Yetkili Mahkeme 94
5. Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki 95
a. Adli Teşkilat ve İdari Taksimat Değişikliği Hâlinde Yetkili Mahkeme 98
b. Taşınmazın Birden Fazla Yargı Çevresinde Bulunması Hâlinde Yetkili Mahkeme 102
c. Birden Fazla Taşınmaza İlişkin Davalarda Yetkili Mahkeme 102
d. Davaların Yığılması ve Terditli Davada Taşınmazın Bulunduğu Yer Mahkemesinin Yetkisi 103
e. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 12'nci Maddesinin Kapsamına Giren Davalar 103
f. Aynî Hakka İlişkin Davalar 104
g. Aynî Hak Sahipliğinde Değişikliğe Yol Açabilecek Davalar 107
6. Taşınmazın Zilyetliğine İlişkin Davalar 108
7. Taşınmazın Alıkoyma Hakkına İlişkin Davalar 109
8. İrtifak Haklarına İlişkin Davalar 109
9. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 12'nci Maddesi Kapsamına Girmeyen Davalar 109
10. Karşı Davada Yetki 112
11. Şubenin İşlemlerinden Doğan Davalarda Yetki 114
12. Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Merkezinin Yetkisi 117
13. İflas Davasında Yetki 122
14. Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 122
a. Zarar Sigortalarından Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 123
b. Can Sigortalarından Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 124
c. Deniz Sigortalarından Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 125
d. Mali Mesuliyet Sigortalarından Doğan Davalarda Yetkili Mahkeme 126
15. Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetki 127
E. Özel Yetki Kurallarının Niteliği 131
F. Kesin Olmayan Yetki Hâlleri 133
G. Kesin Yetki Hâlleri 135
H. Yetki İtirazı 137
1. Giriş 137
2. Kesin Olmayan Yetki Hallerinde Yetki İtirazının İleri Sürülmesi 138
3. Kesin Yetki Halinde Yetki İtirazının İleri Sürülmesi 141
4. Yetki İtirazının İncelenmesi 141
5. Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 142
I. Merci Tayini 148
III. Hâkimin Reddi 151
A. Giriş 151
B. Ret Usulü 151
C. Ret Talebini İncelemeye Yetkili Merci 152
D. Ret Talebine İlişkin Kararlara Karşı İstinaf 153
E. Ret Talebine İlişkin Kararların Temyizi 154
IV. Hâkimin Yasaklılığı (Meni) 156
V. Dava Dilekçesi 159
VI. Cevap Dilekçesi 173
A. Cevap Dilekçesini Verme Süresi ve Sürenin Uzatılması Talebi 183
VII. Cevaba Cevap (Replik) Dilekçesi 185
VIII. İkinci Cevap (Düplik) Dilekçesi 187
IX. Muvafakat Dilekçesi 189
X. Harcın İadesi 192
XI. Tespit Davası 195
XII. Belirsiz Alacak Davası 201
A. Giriş 201
B. Belirsiz Alacak Davasının Hukuki Niteliği 205
C. Belirsiz Alacak Davasının Koşulları 205
1. Dava Açılırken Talep Sonucunun Miktarının Belirlenebilmesinin İmkânsız veya Davacıdan Beklenemeyecek Olması Gerekir. 205
2. Belirsiz Alacak Davası Açılırken Belirtilecek Dava Değeri 211
D. Talep Sonucunun Kesin Olarak Belirlenmesi 212
E. Belirsiz Alacak Davasında Tam ve Kesin Miktarın Belirlenme Zamanı 214
F. Belirsiz Alacak Davasında Zamanaşımı 214
G. Belirsiz Alacak Davasında Faiz Başlangıcı 214
H. Tam Dava Açılması Gerektiği Halde Belirsiz Alacak Davası Açılması 215
I. Belirsiz Alacak Davasında Feragat, Kabul ve Sulh 215
İ. Belirsiz Alacak Davası ve Manevi Tazminat 216
XIII. Seçimlik Dava 222
XIV. Terditli Dava 224
XV. İlk İtiraz 226
XVI. Karşı Dava 228
XVII. Davaların Ayrılması 233
XVIII. Davaların Birleştirilmesi 236
XIX. Davanın İhbarı (ya da Davayı İhbar) 240
XX. Davaya Müdahale 247
A. Asli Müdahale 247
B. Fer’i Müdahale 250
XXI. Derdestlik 256
XXII. İsticvap 261
XXIII. Şahit Beyanlarına Karşı Beyanda Bulunma ve Şahitlere Soru Sorulması İstemi 266
XXIV. Delil Bildirme 269
XXV. Delil Tespiti 276
XXVI. Bilirkişi 279
A. Bilirkişilerin Görevlendirilmesi 279
B. Bilirkişilik Görevini Kabulle Yükümlü Olanlar 280
C. Bilirkişinin Görev Alanının Belirlenmesi ve Görev Süresi 280
D. Bilirkişinin Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü 280
E. Bilirkişi Açıklamalarının Tespiti ve Rapor 281
F. Bilirkişi Raporuna İtiraz 281
G. Bilirkişinin Reddi 282
H. Bilirkişinin Hukuki Sorumluluğu Nedeni ile Açılacak Tazminat Davası 290
1. Bilirkişinin Hukuki Sorumluluğu 290
2. Davaların Açılacağı Mahkeme 293
3. Rücu Davasında Zamanaşımı 293
XXVII. Yemin 295
XXVIII. Keşif 315
XXIX. Uzman Görüşü 322
XXX. Mazeret 329
XXXI. Maddi Hataların Düzeltilmesi 334
XXXII. Davanın Yenilenmesi 337
XXXIII. Davanın Geri Alınması 341
XXXIV. Karar 346
A. Ara Kararlar 346
B. Nihai Kararlar 346
XXXV. Davadan Feragat 352
A. Giriş 352
B. Faragatin Tanımı 352
C. Faragatin Konusu 355
D. Faragatin Şekli ve Usulü 355
E. Hak Sahibi 359
F. Faragatin Benzer Kurumlardan Farkı 361
G. Feragatin Yapılabileceği Zaman 365
H. Feragat Edilebilecek Davalar 369
I. Feragatin Şartsız Olması ve Kısmen Feragatin Mümkün Olması 371
İ. Feragatin Sonuçları 373
J. Feragat Hâlinde Yargılama Giderleri 376
XXXVI. Davayı Kabul 378
XXXVII. Tarafta İradi Değişiklik 385
XXXVIII. Dava Konusunun Devri 387
XXXIX. Islah 389
A. Islah Yolu ile Yapılabilecek İşlemler 390
B. Islah Yolu ile Yapılamayacak İşlemler 390
C. Islah Yoluna Başvurulmasının Gerekmediği Durumlar 391
XL. Sulh 396
XLI. Davanın Geri Alınması 400
XLII. Kesin Hüküm 405
A. Giriş 405
B. Şekli Anlamda Kesin Hüküm 409
C. Maddi Anlamda Kesin Hüküm 410
D. Maddi Anlamda Kesin Hüküm İçin Gerekli Olan Şartlar 411
1. Dava Konusunun Aynı Olması 411
2. Dava Tarafları 411
3. Dava Sebebinin Aynı Olması 413
E. Kesin Hüküm İtirazı 418
F. Maddi anlamda kesin hükmün sona ermesi 419
1. Yargılamanın İadesi 419
2. Değişiklik Davası 423
XLIII. İstinaf 425
A. İstinaf Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 425
B. İstinaf Başvurusunun İcraya Etkisi 426
C. İstinaf Sebepleri 427
D. İstinaf Dilekçesi 429
E. Başvuru Süresi 431
F. Katılma Yolu ile Başvurma 432
G. İstinaftan Feragat 432
H. İstinaf Başvurusunun İncelenmesi 433
I. Ön İnceleme Aşaması 433
İ. Esastan İnceleme Aşaması 434
J. Yapılamayacak İşlemler 436
K. Duruşma ve Karar 437
XLIV. Temyiz 439
A. Giriş 439
1. Temyiz Edilemeyen Kararlar 441
2. Kanun Yararına Temyiz 442
3. Temyizin İcraya Etkisi 442
4. Temyiz İncelemesi ve Duruşma 443
5. Yargıtay’ın Bozma ve Onama Kararı 444
B. Süre Tutum Dilekçesi 455
C. Bozma Kararından Sonra Duruşma Günü Tayini 458
D. Direnme Kararı 460
E. Temyizden Feragat 462
XLV. Karar Düzeltme 465
A. Giriş 465
B. Karar Düzeltme Sebepleri 466
C. Karar Düzeltme Yoluna Başvurulması 468
XLVI. Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 478
XLVII. Teminatın İadesi 485
XLVIII. Tehiri İcra Kararı 489
XLIX. Hükmün Tashihi (Maddi Hataların Düzeltilmesi) 492
L. Hükmün Tavzihi 495
LI. İhtiyati Tedbir 499
A. Giriş 499
B. İhtiyati Tedbir Kararına İtiraz 503
C. İhtiyati Tedbir Sonrası Tazminat Davası 506
LII. Adli Yardım 508
A. Giriş 508
B. Adli Yardımdan Yararlanabilme Şartları 509
C. Adli Yardımın Kapsamı 509
D. Süre, Yetkili ve Görevli Mahkeme 510
E. Adli Yardım Talebi ve İncelenmesi 511
F. Adli Yardım Kararının Kaldırılması 513
G. Adli Yardımla Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili 513
H. Adli Yardım Kararıyla Avukatın Atanması ve Ücretinin Ödenmesi 514
LIII. Tahkim 516
A. Giriş 516
B. Tahkim Çeşitleri 521
C. Tahkim Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli 522
D. Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme 524
E. Tahkim İtirazı 524
F. İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti 525
G. Dava Tarihi ve Tahkim Süresi 526
H. Dava ve Cevap Dilekçesi 526
I. Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi 528
İ. İptal Davası 529
J. Yargılama Giderleri 530
LIV. Hakem Atanması 533
LV. Eski Hale Getirme 536
3. KISIM:ANAYASA MAHKEMESİ
Doç. Dr. Ayhan DÖNER
Giriş 541
I. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu 542
II. Mahkemenin Görev ve Yetkileri 543
III. Anayasa Mahkemesinin Teşkilatı, Çalışma ve Yargılama Usulü 545
A. Genel Kurul 545
B. Bölümler 546
C. Komisyonlar 547
D. Çalışma ve Yargılama Usulü 548
IV. Anayasaya Uygunluk Denetim Yolları 548
A. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi) 548
1. İptal Davası Açma Yetkisi 549
2. İptal Davası Açma Süresi 550
3. İptal Davası Açılmasında Temsil ve Uyulması Gereken Esaslar 551
4. İptal Davası Dilekçesi ve Ekleri 552
B. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) 554
1. Konusu 554
2. Şartları 555
a. Bakılmakta Olan Bir Dava Olmalıdır 555
b. Davaya Bakmakta Olan Merci Mahkeme Niteliğinde Olmalıdır 555
c. İtiraz Konusu Kural Davada Uygulanacak Kural Olmalıdır 557
d. Uygulanacak Kural Re’sen Anayasaya Aykırı Görülmeli veya Tarafların Aykırılık İddiası Ciddi Bulunmalı 557
3. İşleyiş Usulü 558
4. İtiraz Yolunda Başvuruya Engel Durumlar 561
C. Bireysel Başvuru Yolu 562
V. Bireysel Başvuru 563
A. Bireysel Başvuru Hakkının Konusu ve Şartları 563
1. Anayasa ve AİHS Kapsamındaki Hak ve Özgürlüklerden Olmalı 564
2. Kamu Gücü Tarafından İhlal Olmalı 566
3. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olunmalı 568
a. Gerçek Kişiler 569
b. Tüzel Kişiler 569
4. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmiş Olmalı 570
5. Bireysel Başvuru Süresinde Yapılmalı 576
B. Başvuru Usulü 577
1. Başvuru Dilekçesinin Verilebileceği Yerler 577
2. Başvuru Harcı ve Adli Yardım 578
3. Başvuru Formu (Dilekçesi) ve Formda Yer Alması Gereken Hususlar 580
4. Başvuru Formuna (Dilekçeye) Eklenmesi Gereken Belgeler 581
5. Başvuru Formu ve Eklerinin Hazırlanmasına İlişkin İlkeler 582
6. Bireysel Başvuruda Temsil 582
C. Bireysel Başvuruların İncelenmesi 583
1. Kabul Edilebilirlik Bakımından İnceleme 583
a. Ön İnceleme 583
aa. Başvuru Formunda Eksikliklerin Bulunması 584
bb. Bireysel Başvuruların Bölümlere ve Komisyonlara Tevzii ve İnceleme Sırası 585
b. Kabul Edilebilirlik İncelemesi 586
2. Esas Bakımından İnceleme 590
a. İncelemenin Kapsamı 590
b. İnceleme Usulü 592
c. İhtiyati Tedbir Kararı Alma Yetkisi 593
D. İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar 594
1. Hakkın İhlal Edilmediği Kararı 594
2. İhlal Kararı 595
a. Genel Olarak 595
b. İhlalin Mahkeme Kararından Kaynaklanması ve Tazminat 595
3. Düşme Kararı 597
4. Pilot Karar 598
E. Kararların Tebliği ve Yayımlanması 599
F. İçtihat Farklılıklarının Giderilmesi 599
G. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması 599
VI. Anayasa Mahkemesine Başvuru Dilekçe Örnekleri 602
A. İptal Davası Dilekçe Örneği 602
B. İtiraz Başvurusu Dilekçe Örneği 613
C. Bireysel Başvuru Dilekçe Örneği 616
4. KISIM: AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ (AİHM’de Dava Nasıl Açılır?)
Av. Emre EREN
I. Giriş 629
II. AİHM'e Başvuruda Davalı (Şikayet Olunan) 630
III. AİHM'e Başvuruda Şikayetçi (Davacı) 633
IV. AİHM'e Başvuru (Dava Açma) 633
V. AİHM Başvurusunun İncelenmesi 637
VI. AİHM Kararlarının Niteliği ve Bağlayıcılığı 637
VII. AİHM Başvurusunun Kabulü ve Tazminatın Tahsil Usulü 639
VIII. AİHM İç Tüzüğü 2016 Değişiklikleri 640
IX. Sonuç 641
Kaynakça 663
İçtihat Dizini 679
Dilekçe Dizini 681
Kavram Dizini 685