Elektronik Haberleşme Sektöründe İşlenen Kişisel Verilerin Korunması
Av. Dr. Mahmut Furkan BALABAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR . 17
GİRİŞ 21
BÖLÜM 1
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNE İLİŞKİN
TEMEL KAVRAM VE İLKELER
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 25
ELEKTRONİK HABERLEŞME 25
Elektronik Haberleşme Kavramı . 25
Elektronik Haberleşmenin Kamu Hizmeti Niteliği. 28
Elektronik Haberleşme Hizmetinin Özel Hukuk Tüzel Kişileri
Tarafından Görülmesi. 30
Elektronik Haberleşme Kavramının Kişisel Verilerle İlişkisi 32
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE İŞLETMECİ VE
YETKİLENDİRİLMESİ . 34
İşletmeci Tanımı . 34
İşletmecinin Şirket Olması Şartı 35
Türk Hukukuna Göre Kurulma Şartı . 35
Esas Sözleşmede Elektronik Haberleşme Konusunun Bulunması
Şartı 36
Hisse Sahiplerinin Belirli Suçlardan Mahkumiyetinin
Bulunmaması Şartı. 36
Ödenmiş Sermayede Asgari Miktar Şartı . 37
Bilgi ve Belge Sunma Şartı 37
Adli Sürecin Bulunmaması Şartı. 38
Yetkilendirmenin İptal Edilmemiş Olması Şartı 38
İşletmecinin Yetkilendirilmiş Olması Şartı ve Yetkilendirme Usulü 38
Bildirim Yoluyla Yetkilendirme. 39
10 İçindekiler
Kullanım Hakkı Yoluyla Yetkilendirme 40
Elektronik Haberleşme Sektöründe Şirketlerin Yetkilendirilmesine
İlişkin Diğer Durumlar . 41
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE ABONE, ABONE ADAYI,
TÜKETİCİ, KULLANICI VE SON KULLANICI KAVRAMLARI 43
Abone Tanımı 43
Abone ve Tüketici Kavramları Arasındaki İlişki 43
Abone Adayı Kavramı 45
Kullanıcı ve Son Kullanıcı Kavramları. 46
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE ABONELİK SÖZLEŞMESİ . 47
Abonelik Sözleşmesi Kavramı 47
Abonelik Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği 50
Abonelik Sözleşmelerinde Genel İşlem Koşullarının Varlığı 52
Abonelik Sözleşmelerinin Kuruluş Anı. 54
Abonelik Sözleşmelerinin Muhteviyatı . 56
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNE İLİŞKİN İLKELER .57
TÜKETİCİ HAK VE MENFAATLERİNİN GÖZETİLMESİ . 57
EŞİTLİK İLKESİ-AYRIM GÖZETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 61
ŞEFFAFLIK İLKESİ 64
SERBEST REKABET ORTAMINININ SAĞLANMASI VE KORUNMASI İLKESİ 67
HİZMET KALİTESİ ARTIRIMININ TEŞVİK EDİLMESİ İLKESİ . 71
DEĞİŞKENLİK (UYARLANMA) İLKESİ . 73
SÜREKLİLİK İLKESİ. 74
BÖLÜM 2
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE İŞLENMESİ İÇİN
ABONEDEN ALINAN VE ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİNİN
KULLANIMIYLA ORTAYA ÇIKAN KİŞİSEL VERİLER
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL VERİ VE KİŞİSEL VERİ
İŞLEME KAVRAMLARI.77
KİŞİSEL VERİ . 77
KİŞİSEL VERİ İŞLEME. 79
İçindekiler 11
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI MEVZUATININ GELİŞME SÜRECİ 81
III. ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE AÇIK RIZA. 85
AÇIK RIZA KAVRAMININ İNCELENMESİ 85
AB Düzenlemeleri ve KVKK’da Açık Rıza ve Rıza Kavramlarının
Kullanılması 86
Örtülü Rıza ve Açık Rıza Kavramları 87
HUKUKA UYGUNLUK NEDENİ OLARAK AÇIK RIZA . 89
C ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE AÇIK RIZANIN GEÇERLİLİK
KOŞULLARI. 90
Açık Rızanın Belirli Bir Konuya Özgülenerek Verilmiş Olması . 91
Açık Rızanın Özgür İradeyle Verilmiş Olması 91
Açık Rızanın Bilgilendirmeye Dayalı Olarak Verilmesi. 93
OPT-IN (ÖNCEDEN İZİN ALINARAK) VE OPT-OUT (ÖNCEDEN İZİN
ALINMAKSIZIN) GÖNDERİLEN İLETİLER . 95
ABD’de Opt-In ve Opt-Out Uygulaması 97
Opt-In ve Opt-Out Uygulamasına İlişkin AB Düzenlemeleri . 99
TÜRKİYE’DE OPT-IN SİSTEMİN UYGULANMASI VE İLETİ YÖNETİM
SİSTEMİ (İYS) 101
Ticari Elektronik İleti Kavramı. 101
Ticari Elektronik İletilere Opt-In Sistemin Uygulanması ve İleti
Yönetim Sisteminin Ortaya Çıkışı 101
Elektronik Haberleşme Sektöründeki İşletmecilerin Ticari
Elektronik İleti Yönetmeliği ve İleti Yönetim Sistemindeki Konumu 103
Ticari Elektronik İleti ve İleti Yönetim Sistemi’nin KVKK Bağlamında
İncelenmesi 105
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL VERİLERE İLİŞKİN
AYDINLATMA METNİ SUNULMASI . 106
AYDINLATMA METNİNİN ŞEFFAFLIK İLKESİYLE İLİŞKİSİ . 106
AYDINLATMA METNİYLE BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE
GETİRİLMESİ 107
Aydınlatma Metninin İçeriği . 108
VERBİS Kayıtlarıyla Uyumlu Olma Zorunluluğu. 109
Bilgilendirmenin Açıklığı . 109
Tam ve Doğru Bilgilendirme . 110
12 İçindekiler
Kişisel Verilerin Aktarılması Konusunda Bilgilendirme Yapılması 110
Abonelik Tesisinden Sonra Abonenin Bilgilendirilmeye Devam
Edilmesi. 111
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE ÇEREZ POLİTİKASI .111
ÇEREZ KAVRAMI VE TÜRLERİ . 111
Çerez Kavramı . 111
Çerez Türleri 114
Kullanım Sürelerine Göre Çerezler . 114
Kaynağına Göre Çerezler 115
Kullanım Amaçlarına Göre Çerezler . 116
Çerezler Vasıtasıyla Davranışsal Pazarlama Yapılması 118
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE ÇEREZ DÜZENLEMELERİ. 119
AB Hukukunda Çerez Düzenlemeleri 119
AB Düzenlemeleri Doğrultusunda Elektronik Haberleşme
Sektöründeki Kullanıcının Açık Rızasının Alınmasının Gerekmediği
Durumlar. 123
Türk Hukukunda Çerez Düzenlemeleri 125
Elektronik Haberleşme Direktifi’nde Yapılacak Değişiklikler. 127
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE İŞLENMESİ İÇİN ABONEDEN
ALINAN KİŞİSEL VERİLER 131
ABONELİK KURULMADAN ÖNCE ABONE ADAYINDAN ALINAN KİŞİSEL
VERİLER 134
ABONELİK TESİSİ SIRASINDA ALINAN KİŞİSEL VERİLER. 136
Abone Bilgi Formuyla Alınan Kişisel Veriler 138
Abonenin Adına Kayıtlı Fatura İstenmesi Suretiyle Alınan Kişisel
Veriler . 140
Abone Tarafından Vekaletname veya Vasi Belgesi Sunulması
Suretiyle Alınan Kişisel Veriler. 141
ABONELİK YAPMA YÖNTEMİNE GÖRE DEĞİŞKENLİK GÖSTEREN KİŞİSEL
VERİLER 143
Yüz Yüze Islak İmzalı Abonelik Tesisi Sırasında Alınan Kişisel Veriler 143
Kimlik Doğrulamanın Elektronik Ortamda Yapıldığı Abonelik
Sözleşmelerinde Alınan Kişisel Veriler 145
E-Devlet Üzerinden Başvuru Sahibinin Kimliğinin Doğrulanma
Sürecinde Alınan Kişisel Veriler 147
İçindekiler 13
ICAO 9303 Standardına Uygun Yakın Alan İletişimi Özelliği Olan
Belge ile Abonelik Başlatılması Esnasında Başvuru Sahibinin
Kimliğinin Doğrulanması Sürecinde Alınan Kişisel Veriler 153
TCKK ile Birlikte PAdES Oluşturarak Abonelik Başlatılması
Esnasında Başvuru Sahibinin Kimliğinin Doğrulanma Sürecinde
İşlenen Kişisel Veriler . 158
Yüz Yüze Kanallarda Kimliğin Elektronik Ortamda
Doğrulanması Suretiyle Gerçekleştirilen Abonelik Tesisi
Sırasında İşlenen Kişisel Veriler 160
VII. ABONELERİN ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ KULLANIMINDAN
KAYNAKLANAN KİŞİSEL VERİLERİ . 163
ABONE DESEN YAPISIYLA İŞLETMECİ TARAFINDAN BTK’YA GÖNDERİLEN
KİŞİSEL VERİLER . 163
ABONENİN ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ KULLANIMINDAN
KAYNAKLI ORTAYA ÇIKAN TRAFİK VE KONUM VERİLERİ . 166
AB Düzenlemeleri Çerçevesinde Trafik Verilerinin İşlenmesi. 167
AB Düzenlemeleri Çerçevesinde Konum Verilerinin İşlenmesi. 170
Türk Hukukunda Abonenin Elektronik Haberleşme Hizmetlerini
Kullanımından Kaynaklı Elde Edilen Trafik ve Konum Verileri 172
Türk Hukukunda Trafik ve Konum Verilerinin Aktarılması 174
Türk Hukukunda Trafik ve Konum Verilerinin Yurtdışına Aktarılması 176
VIII. ABONELİK TESİSİNDEN SONRA ABONENİN KİŞİSEL VERİLERİNİN GÜNCELLENMESİ 177
RESMİ MERCİLERİN TALEPLERİNİN İŞLETMECİ TARAFINDAN
KARŞILANMASI 178
BÖLÜM 3
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE
KİŞİSEL VERİLERİN İMHA EDİLMESİNE KADAR GEÇEN SÜREÇ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMECİDEN BİLGİ TALEP
EDİLMESİ. 183
ABONE VEYA KULLANICININ BİLGİ TALEP EDEBİLECEĞİ HUSUSLAR 186
VERİ SAHİBİ BAŞVURU FORMU . 187
BİLGİ TALEP EDİLEBİLECEK KANALLAR. 188
TALEP EDİLEN BİLGİYE CEVAP VERME SÜRECİ. 190
14 İçindekiler
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL VERİLERİN SAKLANMASI .192
AB MEVZUATI VE 2006/24/EC SAYILI VERİ SAKLAMA DİREKTİFİ
ÇERÇEVESİNDE KİŞİSEL VERİLERİN SAKLANMASI. 193
2006/24/EC Sayılı Veri Saklama Direktifi’nin Ortaya Çıkışı . 193
Veri Saklama Direktifi’yle Düzenlenen Hususlar . 194
Veri Saklama Direktifi’ne Getirilen Eleştiriler 196
Veri Saklama Direktifi’ne İlişkin Değerlendirme İçeren Bazı Yargı
Kararları. 197
S. ve Marper - Birleşik Krallık Kararı . 198
İrlanda - Avrupa Parlamentosu Kararı 200
İrlanda Dijital Haklar Kararı 201
Tele-2/Watson Kararı . 202
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL VERİLERİN
SAKLANMASINA YÖNELİK TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER 203
Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Gizliliğin Korunması Başlıklı EHK’nın
Maddesinin Değerlendirmesi 204
Abonelik Tesisi Esnasında Alınan Kişisel Verilerin Saklanması ve
Saklama Sürelerine İlişkin Değerlendirme 206
Aboneliğin Kullanımıyla Ortaya Çıkan Trafik ve Konum Verilerinin
Saklanması 210
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL VERİLERİN
KORUNMASINA YÖNELİK ALINAN TEKNİK VE İDARİ TEDBİRLER 212
Teknik Tedbirler 214
Donanım Elemanlarının Güvenliği 214
Yazılım Elemanlarının Güvenliği . 215
Ağ Güvenliğinin Sağlanması . 216
Veri Güvenliğine İlişkin Alınan Teknik Tedbirler. 217
Güvenlik Denetimlerinin Gerçekleştirilmesi. 218
Elektronik Haberleşme Sektörüne Özgü Alınan Teknik Tedbirler 219
İdari Tedbirler . 221
Risk Değerlendirmesinin Yapılması 222
Çalışanlara ve Diğer Veri İşleyenlere Yönelik Alınan İdari
Tedbirler. 222
İçindekiler 15
Kişisel Veri İşlemeye Yönelik Gizlilik Sözleşmesi Hazırlanması,
Politika ve Prosedür Oluşturulması 223
Elektronik Haberleşme Sektörüne Özgü Alınan İdari Tedbirler . 224
III. KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI . 226
UNUTULMA HAKKI 227
Els Alfacs Kararı 228
Google - İspanya Kararı. 229
Article 29 Çalışma Grubu’nun Google-İspanya Kararına İlişkin
Rehberi . 229
Anayasa Mahkemesi’nin N.B.B. Kararı . 231
KVK Kurulu’nun Unutulma Hakkında İlişkin Verdiği Kararlar 232
Elektronik Haberleşme Sektöründe Unutulma Hakkının
Değerlendirilmesi . 233
AB DÜZENLEMELERİNE GÖRE İMHA . 234
TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI. 235
İmha Politikası 238
İmha Süreleri 238
Silme . 240
Yok Etme. 241
Anonimleştirme 242
VERİ TAŞINABİLİRLİĞİ HAKKI 243
KİŞİSEL VERİLERİN YENİDEN DEĞERLENDİRMEYE TABİ TUTULMASI. 245
ABONENİN KİŞİSEL VERİLERİNDEN PROFİL OLUŞTURMA 246
BÜYÜK VERİ UYGULAMALARI 247
VERİ MADENCİLİĞİ 248
ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE VERİ MADENCİLİĞİ VE
HEDEFLEME KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ABONENİN VEYA
KULLANICININ VERİLERİNİN YENİDEN DEĞERLENDİRMESİ . 251
SONUÇ 253
KAYNAKÇA 259a
