Medeni Usul Hukukunda Davanın Açılmamış Sayılması ve Sonuçları

6100 SAYILI YENİ HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU'NA GÖRE

MEDENİ USUL HUKUKUNDA DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI VE SONUÇLARI


Emel Şeyda ELGÜN

Giriş-1

Davanın Açılmamış Sayılmasınıgerektiren Durumlar

1--Vekâletnamenin Mahkemeye Sunulmaması-7

A)-Genel Olarak Vekâletname Kavramı-7

I--Vekâletname Kavramı-7

Iı--Vekâletnamenin Şekli-9

B)-Vekâletnamenin Mahkemeye Verilmesi-23

I--Vekâletnamenin Mahkemeye Verilmesi Zorunluluğu-23

Iı--Vekâletnamenin Mahkemeye Verilmemesi Halinde Yapılacak İşlemler-27

1)-Vekâletnamesiz Dava Açılması-27

2)-Açılmış Bir Davayı Vekil Olarak Takip Etmek İsteyen Kişinin Vekâletnamesini Mahkemeye Vermemesi-33

C)-Vekâletname Olmaksızın Mahkemenin Karar Vermesinin Sonuçları-34

2--Görevsizlik Ve Yetkisizlik Kararı Verilmesi Üzerine Davanın Açılmamış Sayılması-37

A)-Genel Olarak Görev Ve Görevsizlik Kararı-37

B)-Genel Olarak Yetki Ve Yetkisizlik Kararı-40

C)-Görevsizlik Ve Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılması Gereken İşlemler -48

I--Görevli Mahkemeye Başvurma Süresi-49

Iı--Görevli Mahkemeye Başvuru Hakkı-52

Iıı--Görevli Mahkemeye Başvuru Usulü-54

D)-Görevli Mahkemeye Başvurmanın Sonuçları-56

3--Bazı İlk İtirazlar Nedeniyle Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmesi-59

A)-İlk İtiraz Kavramının Tanımı Ve Genel Özellikleri-59

B)-Yetki İtirazı-64

C)-Derdestlik İtirazı-64

I--Genel Olarak Derdestlik Kavramı-64

Iı--Derdestlik İtirazının Şartları-67

1)-Aynı Davanın İki Kez Açılmış Olması-67

A)-Aynı Davanın Türk Mahkemelerinde Açılmış Olması-67

B)-Aynı Davanın Yabancı Devlet Mahkemesinde Açılması-69

C)-Aynı Davanın Hakem Mahkemesinde Açılması-72

D)-Çekişmesiz Yargı İşlerinde Ve İcra Hukukuna Özgü Diğer İşlerde-73

2)-Birinci Davanın Görülmekte (Derdest) Olması-73

3)-Birinci Dava İle İkinci Davanın Aynı Dava Olması-74

A)-Tarafların Aynı Olması-74

B)-Dava Konusunun Aynı Olması-75

C)-Dava Sebebinin Aynı Olması-76

Iıı--Derdestlik İtirazının İleri Sürülmesi-77

D)-Dava Dilekçesinde Kanunî Eksiklik Bulunması İtirazı-79

I--Genel Olarak Dava Dilekçesi-79

Iı--Dava Dilekçesinin İçeriği-81

1)-Mahkemenin Adı-81

2)-Tarafların Adları Ve Soyadları İle Adresleri-81

A)-Davacının Adı-Soyadı İle Adresi-83

B)-Davalının Adı-Soyadı İle Adresi-86

3)-Davanın Konusu (Müddeabih)-87

4)-Dava Sebebi (Vakıalar, Olaylar, Olgular)-88

5)-Hukukî Sebepler-90

6)-Deliller-91

7)-Cevap Süresi-93

8)-Talep Sonucu-94

9)-İmza-95

Iıı--Dava Dilekçesinde Kanunî Eksiklik Bulunmasının Sonuçları-97

E)-Karşılık Davanın Kabule Şayan Bulunmadığı İtirazı-100

I--Genel Olarak Karşılık Dava-100

Iı--Karşılık Davanın Şartları-101

1)-Asıl Davanın Derdest Olması-101

2)-Karşılık Davanın Aynı Yargılama Usulüne Tâbi Olması-101

3)-Asıl Dava İle Karşılık Dava Arasında Yakın İlişki Bulunması-103

A)-Takas Ve Mahsup Talebi (Humk M. 204/1)-103

B)-Asıl Dava İle Karşılık Dava Arasında Bağlantı Bulunması-104

Iıı--Karşılık Davanın Kabule Şayan (Caiz) Olmaması-104

Iv--Karşılık Dava Açma Süresi Ve Usulü-105

F)-İşbölümü İtirazı-109

I--Genel Olarak İşbölümü Kavramı-109

Iı--İşbölümü İtirazı-110

Iıı--Gönderme Kararı Ve Sonuçları-112

4--Dava Dosyasının İşlemden Kaldırılması Nedeniyle Davanın Açılmamış Sayılması-115

A)-Genel Olarak-115

B)-Dava Dosyasının İşlemden Kaldırılmasını Gerektiren Durumlar-117

I--Tarafların Duruşmaya Gelmemesi-117

1)-İki Tarafın Da Duruşmaya Gelmemesi-117

2)-Bir Tarafın Duruşmaya Gelmesi-119

A)-Duruşmaya Gelen Tarafın Davayı Takip Etmeyeceğini Açıkça Bildirmesi-119

B)-Duruşmaya Gelen Tarafın Davayı Takip Etmeyeceğini Açıkça Bildirmemesi-119

3)-Tarafların Vekilinin Duruşmaya Gelmemesi-120

Iı--Duruşma Gününün Taraflarca Tespit Ettirilmemiş Olması-121

Iıı--Dava Arkadaşlığı Durumunda-124

Iv--Tarafların Duruşmaya Gelerek Davayı Takip Etmeyeceklerini Bildirmeleri-126

V--Eksik Harcın Tamamlanmaması-126

Vı--Cumhuriyet Savcısının Açtığı Hukuk Davasının Duruşmasına Gelmemesi-128

Vıı--Dava Konusunun Temliki Durumunda-129

Vııı- Teminat Gösterilmemesi-130

1)-Humk'a Göre Teminat Gösterme Yükümlülüğü-131

2)-Möhuk'a Göre Teminat Gösterme Yükümlülüğü-132

C)-Dosyanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilemeyecek Durumlar-135

D)-Dosyanın İşlemden Kaldırılması-137

E)-Dosyanın İşlemden Kaldırılmasının Sonuçları-138

I--Derdestlik Bakımından Sonuçları-138

Iı--Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süreler Bakımından Sonuçları-139

Iıı--Geçici Hukukî Tedbirler Bakımından-140

F)-Davanın Yenilenmesi-141

I--Genel Olarak Yenileme Kavramı-141

1)-Yenileme Talebinde Bulunabilecekler-141

2)-Yenileme Talebinin Süresi-143

3)-Yenileme Talebinin Şekli-144

4)-Yenilemenin Sonuçları-145

Iı--Dosyanın Tekrar İşlemden Kaldırılması Ve Sonuçları-145

5--Tahkim İtirazı Ve Tahkim Süresi Geçtikten Sonra Karar Verilmesi Nedeniyle Davanın Açılmamış Sayılması-149

A)-Genel Olarak Tahkim İtirazı-149

B)-Tahkim İtirazının Yapılması-152

I--Esasa Cevap Süresi İçinde Tahkim İtirazının Yapılması-152

Iı--Esasa Cevap Süresi Geçtikten Sonra Tahkim İtirazının Yapılması-152

C)-Dava Dilekçesinin Reddi Kararı Ve Davanın Açılmamış Sayılması-153

D)-Tahkim Süresi Geçtikten Sonra Karar Verilmesi-153

Dava Açılmasının Sonuçları, Davanın Açılmamış Sayılması Kararı Vesonuçları İle Davanın Açılmamış Sayılmasıkararına Karşı Başvurulabilecek Yollar

6--Dava Açılmasının Sonuçları-157

A)-Davanın Açılmasının Maddî Hukuk Bakımından Sonuçları-157

I--Zamanaşımının Kesilmesi-157

Iı--Hak Düşürücü Sürenin Korunması-159

Iıı--Bazı Kişisel Hakların Malvarlığı Hakkına Dönüşmesi-160

Iv--İyiniyetin Kötü Niyete Dönüşmesi-160

V--Davalının Mütemerrit Olması-161

B)-Davanın Açılmasının Usul Hukuku Bakımından Sonuçları-161

I--Mahkemenin Davayı İncelemesi Zorunluluğu-161

Iı--Dava Şartlarının Davanın Açıldığı Tarihe Göre Belirlenmesi-162

Iıı--Davanın Açıldığı Tarihteki Duruma Göre Karara Bağlanması-162

Iv--Derdestlik-162

V--Davayı Geri Alma Yasağı-163

Vı--Davayı Genişletme Ve Değiştirme Yasağı-165

1)-Genel Olarak-165

2)-Davayı Genişletme Ve Değiştirme Sayılan Durumlar-166

A)-Talep Sonucunun Genişletilmesi Veya Değiştirilmesi-166

Aa)-Talep Sonucunun Genişletilmesi-166

Bb)-Talep Sonucunun Değiştirilmesi-168

B)-Dava Sebebinin (Vakıaların) Genişletilmesi Veya Değiştirilmesi-169

C)-Davayı Değiştirmenin Mümkün Olduğu Durumlar-169

7--Davanın Açılmamış Sayılması Kararı Ve Sonuçları-171

A)-Genel Olarak Davanın Açılmamış Sayılması Kavramı-171

B)-Davanın Açılmamış Sayılması Kararın Hukukî Niteliği-172

I--Davanın Açılmamış Sayılması Kararının Bir Yaptırım Olup Olamayacağı Sorunu-173

Iı--Davanın Açılmamış Sayılması Kararı, Sadece Kanunda Açıkça Belirtilen Durumlara Özgüdür-176

Iıı--Davanın Açılmamış Sayılması Nihaî Bir Karardır-176

C)-Davanın Açılmamış Sayılması Kararının Sonuçları-181

8--Davanın Açılmamış Sayılması Kararına Karşı Başvurulabilecek Yollar-185

A)-İstinaf-185

B)-Temyiz-186

C)-Karar Düzeltme-187

D)-Yargılamanın Yenilenmesi-187

Sonuç-189

Kaynakça -197