Türk Medeni Hukukunda Saklı Paylı Mirasçılık

Emre KÖROĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ/ TEŞEKKÜR .V

İÇİNDEKİLER .VII

KISALTMALAR .XIII

GİRİŞ .1

BİRİNCİ BÖLÜM

SAKLI PAY VE SAKLI PAYLI MİRASÇI KAVRAMI İLE MEHAZ KANUNUMUZ İSVİÇRE MEDENİ KANUNU’NDA SAKLI PAYLI MİRASÇILIK

SAKLI PAY VE SAKLI PAYLI MİRASÇI KAVRAMI .5

Terim .5

Tanım 7

MEHAZ KANUNUMUZ İSVİÇRE MEDENİ KANUNU’NDA SAKLI PAYLI MİRASÇILIK .15

Genel Olarak .15

İsviçre Medeni Kanunu’nda Saklı Paylı Mirasçılık 15

İsviçre Medeni Kanunu’ndaki Saklı Paylı Mirasçılığa İlişkin Düzenlemelerin Türk Hukukuna Olası Etkileri ve Değerlendirmelerimiz .26

İKİNCİ BÖLÜM

SAKLI PAYLI MİRASÇI OLMANIN ŞARTLARI İLE SAKLI PAYLI MİRASÇILARIN SAKLI PAY ORANLARI

SAKLI PAYLI MİRASÇILIĞIN ŞARTLARI 33

Genel Olarak .33

Kanun Koyucunun Kendisine Saklı Pay Tanıdığı Kanuni Mirasçılardan Biri Olma 34

Genel Olarak34

Kanun Koyucunun Kendisine Saklı Pay Tanıdığı Kanuni Mirasçılar.36

Genel Olarak 36

Mirasbırakanın Altsoyu 37

Genel Olarak 37

Evlatlık ve Altsoyu .41

Altsoyun Saklı Paylı Mirasçılığında Özel Durumlar 45

aaa. Taşıyıcı Anneliğin Altsoyun Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi 45

bbb. Ölüm Sonrası (Postmortal) Dönemde Yapay Döllenme Sonucu Doğan Çocuğun Saklı Paylı Mirasçılığı 49

Mirasbırakanın Ana ve Babası .56

Mirasbırakanın Kardeşleri .57

Mirasbırakanın Sağ Kalan Eşi59

Genel Olarak 59

Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığında Özel Durumlar 61

aaa. Evlenmenin Yokluğunun Kendisini Eş Olarak Adlandıran Kişinin Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi .61

bbb. Boşanma Davasının Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi 63

ccc. Ayrılık Kararının Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi 75

ddd. Evlenmenin Butlanının Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi 76

eee. Gaiplik Kararının Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığına Etkisi 81

fff. Birden Fazla Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığı .82

Saklı Paylı Mirasçılık Sıfatını Kaybetmemiş Olma 83

Genel Olarak83

Kişinin Kendi İradesi İle Kanuni Mirasçılık Sıfatını Kaybetmesi .84

Mirasın Reddi 84

Genel Olarak 84

Mirasın Gerçek Reddi 85

Mirasın Hükmen Reddi 88

Mirastan Feragat 90

Kişinin Kendi İradesi Dışında Kanuni Mirasçılık Sıfatını Kaybetmesi 93

Mirasçılıktan Çıkarma .93

Genel Olarak 93

Cezalandırıcı Mirasçılıktan Çıkarma 94

Koruyucu Mirasçılıktan Çıkarma .102

Mirastan Yoksunluk .104

SAKLI PAYLI MİRASÇILARIN SAKLI PAY ORANLARI.108

Genel Olarak .108

Altsoyun Saklı Pay Oranı 110

743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 110

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 111

Ana ve Baba 111

743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 111

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 112

Kardeşler .113

743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 113

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranı 114

5650 sayılı Kanun’dan Önce Saklı Pay Oranı 114

5650 sayılı Kanun’dan Sonra Saklı Pay Oranı .114

Sağ Kalan Eş .115

743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranları 115

3678 sayılı Kanun’dan Önce Saklı Pay Oranları .115

3678 sayılı Kanun’dan Sonra Saklı Pay Oranları.116

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Yürürlüğü Döneminde Saklı Pay Oranları 117

İstisnai Bir Saklı Pay Türü Olarak 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Dönemindeki Azaltılmış (İndirilmiş) Saklı Paylar 119

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SAKLI PAYLI MİRASÇILIĞIN MİRASBIRANIN TASARRUF SERBESTİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ, SAKLI PAYLI MİRASÇILARIN TENKİS TALEBİNDE BULUNMASI VE EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİNİN SAKLI PAYLARA ETKİSİ

SAKLI PAYLI MİRASÇILIĞIN MİRASBIRAKANIN TASARRUF SERBESTİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 123

Genel Olarak .123

Mirasbırakanın Terekesinin Belirlenmesi .125

Saklı Paylı Mirasçıların Saklı Paylı Mirasçılık Sıfatını Kaybetmelerinin Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi 127

Genel Olarak127

Mirasın Reddinin Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi .127

Mirasın Gerçek Reddi 127

Genel Olarak 127

Kanuni Mirasçılardan Birinin Mirası Reddetmesi128

aaa. Zümre Mirasçısı Olan Kanuni Mirasçılardan Birinin Mirası Reddetmesi 128

bbb. Sağ Kalan Eşin Mirası Reddetmesi 131

Mirasbırakanın Altsoyunun Tamamının Mirası Reddetmesi Durumunda Sağ Kalan Eşin Saklı Paylı Mirasçılığı 132

aaa. 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi Yürürlüğü Dönemi 132

aaaa. 3678 sayılı Kanun’dan Önceki Dönem .132

bbbb. 3678 sayılı Kanun’dan Sonraki Dönem .133

bbb. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Yürürlüğü Dönemi .133

En Yakın Kanuni Mirasçıların Tamamının Mirası Reddetmesi 135

En Yakın Kanuni Mirasçıların Tamamının Mirası Sonra Gelen Mirasçılar Yararına Reddetmesi .137

Mirasın Hükmen Reddi 138

Mirastan Feragatin Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi 139

Genel Olarak 139

İvazlı Feragatin Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi 139

Zümre Mirasçısı Olan Kanuni Mirasçıların Mirastan İvazlı Feragat Etmesi 139

Sağ Kalan Eşin Mirastan İvazlı Feragat Etmesi .141

İvazsız Feragatin Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi 142

Zümre Mirasçısı Olan Kanuni Mirasçının Mirastan İvazsız Feragat Etmesi 142

Sağ Kalan Eşin Mirastan İvazsız Feragat Etmesi .144

Mirasçılıktan Çıkarmanın Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi .144

Cezalandırıcı Mirasçılıktan Çıkarmanın Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi .144

Zümre Mirasçısı Olan Saklı Paylı Mirasçının Mirasçılıktan Çıkarılması .144

Sağ Kalan Eşin Mirasçılıktan Çıkarılması .148

Koruyucu Mirasçılıktan Çıkarmanın Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi .150

Mirastan Yoksunluğun Mirasbırakanın Tasarruf Serbestisi Üzerindeki Etkisi 150

Zümre Mirasçısı Olan Kanuni Mirasçının Mirastan Yoksun Olması 150

Sağ Kalan Eşin Mirastan Yoksun Olması 153

SAKLI PAYLI MİRASÇILARIN TENKİS TALEBİNDE BULUNMASI 154

Genel Olarak .154

Tenkis Davasının Hukuki Niteliği .155

Tenkis Davası Açabilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar .157

Mirasbırakanın Tasarruflarıyla Tereke Üzerinde Serbest Bir Şekilde Tasarruf Edebileceği Kısmı Aşmış Olması 157

Saklı Paylı Mirasçıların Saklı Paylarını Alamamış Olması .159

Tenkis Davasının Tarafları 159

Davacı Taraf 159

Davalı Taraf .162

Tenkiste Takip Edilecek Sıra .164

Tenkis Davasının Açılabileceği Süre .166

Tenkis Davasının Açılabileceği Görevli ve Yetkili Mahkeme .167

Tenkis Def’i 168

III. EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİNİN SAKLI PAYLARA ETKİSİ .169

Genel Olarak .169

Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Artık Değere Katılma Alacağına İlişkin Yapılan Anlaşmaların Etkisi .169

Mal Ortaklığı Rejiminde Ortalık Mallarına İlişkin Yapılan Anlaşmaların Etkisi .176

SONUÇ 179

YARARLANILAN KAYNAKLAR .201